Asxi yaylası (gürc. მასივი ) — Gürcüstan Respublikasının qərbində yerləşən yayla. Asxi yaylasın ölkənin Saqer və Martvil rayonlarının ərazisinə daxildir. Yayla Svaneti bölgəsinə aiddir. Bu yayla Qərbi Gürcüstanın ən yüksək karst prosesi gedən ərazisidir. Ən yüksək zirvəsinin dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 2519 metrdir.
Asxi | |
---|---|
gürc. მასივი | |
![]() | |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 2519 m |
Sahəsi | 450 km² |
Yerləşməsi | |
Ölkə | |
|
Yayla xarici forma baxımdan balığı xatırladır. Asxi yaylası Texuri çay dərəsinin qərbindən başlayır və kəskin olaraq şərqə, Kvereşule və Sxenisskali çaylarına doğru istiqamətlənir. Asxi tektogen mənşəli yüksək yayla formalı dağ sistemidir.
Yayalanın şimal hissəsi Kvibiya çökəkliyindən (6x12 km) və Maydani yaylasından (4x12 km) ibarətdir. Cənub hissəsində isə daha mürəkkəb sinklinal olan Turçu-Didqami düzənliyindən ibarətdir. Cənub yamacda Saçxuri, Abaşı, Okase və s. çayların eroziya mənşəli kanyon dərələri ilə kəsilib.
Massivin şimal və cənub sərhədləri yüksək (300 m) sıldırımlı qayalardan ibarətdir. Asxi yaylası üçün alp çəmənliyi landşaftı və bitki örtüyü xarakterikdir. Ən yüksək zirvənin adı Qadrekiladır (Sxivindqula). Ərazinin ümumi sahəsi 450 km²-dir. Bu sahənin 120 km²-lik hissəsi çılpaq dağ ərazilərindən və karstl çəmənliklərdən ibarətdir.
Hidrologiyası
Asxi mərkəzdənqaçma axınının təzahürü olan ayrı bir karst massividir. Karst mənşəli mənbələrı müxtəlif hidrodinamik zonalar və hipsometrik səviyyələrlə malikdir. Mağaraların qaleriyalarında axınlar horizontal formada hərəkət edərək bəzən möhtəşəm şəlalələr meydana gətirir. Bunlardan hündürlüyü 40 metr olan Tobi -1 mağarasındakı şəlaləni və hündürlüyü 105 metr olan Tobi-2 mağarası şəlaləsini misal göstərmək olar. Sular kimyəvi baxımdan əsasən kalsium-hidrokarbonatlıdır.
Asxi mağaraları
Yayla ərazisində 140-dan çox boşluqlar mövcuddur. Mağaralarda daş uçqunlarının çox olması səbəbi ilə ziyarətçilər üçün təhlükəlidir. Bəzi mağara daxilində daşlaşmış dəniz orqanizmlərinin qalıqlar var. Bəzi mağaralar xüsusi adlarala adlandırılmışdır: Vısoski mağarası, Maçulski mağarası, Nino mağarası və s. 1973-cü ildə SSRİ-nin karst və mağara araşdırması institutunun məlumatına əsasən bölgədə 38 quyu və şaxta, 41 subhorizontal mağara mövcuddur. Bölgədəki mağaraların ümumi uzunluğu 3409 metr, dərinlik isə 1383 metrdir. Sahəsi 16 300 m², boşluqların ümumi sahəsi isə 192 500 m³-dir. Masifdəki mağaraların sıxlığı 100 km -də 1064 -ə çatır.
İstinadlar
- "Плато Асхи". 2020-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-23.
- . Archived from the original on 2020-12-06. İstifadə tarixi: 2021-10-23.
- "Плато Асхи, Грузия, Август 2015". 2020-12-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Asxi yaylasi gurc მასივი Gurcustan Respublikasinin qerbinde yerlesen yayla Asxi yaylasin olkenin Saqer ve Martvil rayonlarinin erazisine daxildir Yayla Svaneti bolgesine aiddir Bu yayla Qerbi Gurcustanin en yuksek karst prosesi geden erazisidir En yuksek zirvesinin deniz seviyyesinden hundurluyu 2519 metrdir Asxigurc მასივიUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 2519 mSahesi 450 km Yerlesmesi42 36 sm e 42 36 s u Olke GurcustanAsxi Yayla xarici forma baximdan baligi xatirladir Asxi yaylasi Texuri cay deresinin qerbinden baslayir ve keskin olaraq serqe Kveresule ve Sxenisskali caylarina dogru istiqametlenir Asxi tektogen menseli yuksek yayla formali dag sistemidir Yayalanin simal hissesi Kvibiya cokekliyinden 6x12 km ve Maydani yaylasindan 4x12 km ibaretdir Cenub hissesinde ise daha murekkeb sinklinal olan Turcu Didqami duzenliyinden ibaretdir Cenub yamacda Sacxuri Abasi Okase ve s caylarin eroziya menseli kanyon dereleri ile kesilib Massivin simal ve cenub serhedleri yuksek 300 m sildirimli qayalardan ibaretdir Asxi yaylasi ucun alp cemenliyi landsafti ve bitki ortuyu xarakterikdir En yuksek zirvenin adi Qadrekiladir Sxivindqula Erazinin umumi sahesi 450 km dir Bu sahenin 120 km lik hissesi cilpaq dag erazilerinden ve karstl cemenliklerden ibaretdir HidrologiyasiAsxi merkezdenqacma axininin tezahuru olan ayri bir karst massividir Karst menseli menbeleri muxtelif hidrodinamik zonalar ve hipsometrik seviyyelerle malikdir Magaralarin qaleriyalarinda axinlar horizontal formada hereket ederek bezen mohtesem selaleler meydana getirir Bunlardan hundurluyu 40 metr olan Tobi 1 magarasindaki selaleni ve hundurluyu 105 metr olan Tobi 2 magarasi selalesini misal gostermek olar Sular kimyevi baximdan esasen kalsium hidrokarbonatlidir Asxi magaralariYayla erazisinde 140 dan cox bosluqlar movcuddur Magaralarda das ucqunlarinin cox olmasi sebebi ile ziyaretciler ucun tehlukelidir Bezi magara daxilinde daslasmis deniz orqanizmlerinin qaliqlar var Bezi magaralar xususi adlarala adlandirilmisdir Visoski magarasi Maculski magarasi Nino magarasi ve s 1973 cu ilde SSRI nin karst ve magara arasdirmasi institutunun melumatina esasen bolgede 38 quyu ve saxta 41 subhorizontal magara movcuddur Bolgedeki magaralarin umumi uzunlugu 3409 metr derinlik ise 1383 metrdir Sahesi 16 300 m bosluqlarin umumi sahesi ise 192 500 m dir Masifdeki magaralarin sixligi 100 km de 1064 e catir Istinadlar Plato Ashi 2020 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 23 Archived from the original on 2020 12 06 Istifade tarixi 2021 10 23 Plato Ashi Gruziya Avgust 2015 2020 12 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 23