fbpx
Wikipedia

Afrika fəlsəfəsi

Afrikalı qadınlar

Növləri

Şimali Afrika

Afrikanın ən qədim filosoflarından biri Ptahhotep idi.Onun şagirdləri uzun illər boyu siyasi fəlsəfə üzərində çalışmışlar.Misir filosoflarının fəlsəfəsi Helenestik və Xristian fəlsəfəsinə təsir göstərmişdir.Şimali Afrikada "maat" fəlsəfəsi aktual olmuşdur.Maat-ın tərcüməsi "doğru olan" və ya "ədalət","düzgünlük" olmuşdur.3-cü əsrdə Plotin antik idealist-filosof, Neoplatonizmin yaradıcılarından biri olmuşdur. O həmdə Neoplatonizmin nəzəri əsaslarını yaratmışdır. Ona görə də ona "İkinci Platon" deyirdilər

Qərbi Afrika

Qərbi Afrikada müasir dövrdən əvvəl ən diqqət cəlb edən fəlsəfə Yoruba fəlsəfəsi idi.Diğər fəlsəfələrdən fərqlənən Yoruba fəlsəfəsi bir çox dinə və fəlsəfələrə zəmin hazırlamışdır.Bunlardan biridə Omoluabi idi.Yoruba fəlsəfə və mifologiyasından Itan dini yaranmışdır.Bunlardan başqa Akan,Doqon,Serer və Dahomeyada önəmli rola malik idi. Müstəmləkə dövründən əvvəl Seneqambiyada (SeneqalQambiya) Kocc Barma Fall 17-ci əsrdə yaşamış filosof idi.Onun atalar sözləri Seneqal və Qambiyada geniş istifadə olunur.

Afrika buynuzu

Afrika buynuzu ərazisində,xüsusilə Efiopiyada çox qədimdən fəlsəfi fikirlər geniş yayılmışdır.Bunların ən məşhuru 17-ci əsr filosofu Zera Yacob olmuşdur.Zera Yacob öz təlimlərində bütün inancların doğru olduğunu və bütün insanların bərabər olduğunu müdafiə edirdi.Onun əsərlərində din,əxlaq, və s.. kimi fəlsəfi mövzular öz əksini tapır.

 
Afrikalı meymunlar (Görmədim,Eşitmədim,Danışmadım)-Afrika fəlsəfəsinə misal

Cənubi Afrika

Cənubi və Cənub-Şərqi Afrikada Bantu fəlsəfəsi Bantuların köçüilə regiondan getmiş amma digər fəlsəfələrə böyük təsir göstərmişdir.Bantu fəlsəfəsi kosmosinsanı birləşdirirdi.Bantu fəlsəfəsindən sonra isə Ubuntu regionun fəlsəfəsini şəkilləndirmiş və böyük kütləyə çatmışdır.Ubuntu humanizmi,etikanı və insanların bağlılığını öyrədən təlim idi.Şüarları "Sən sən olduğun üçün mən mənəm"-dir

Mərkəzi Afrika

Bantuların bura gəlişi ilə Bantu fəlsəfəsi ilə Nitolik və Sudan xalqlarının fəlsəfəi birləşmişdir.Zamanın və dünyanın yaradılışı,insanın təbiət ilə əlaqəsi və digər fəlsəfi mövzular Mərkəzi Afrika fəlsəfəsinin əsas mövzuları olmuşlar.

Afrika Diasporası

Müasir dövrdə Afroamerikanlar və Avropada yaşayan afrikalıların ideologiyaları və fəlsəfələri ilə meydana çıxmışdır.Daha çox birlik,bərabərlik və irqçiliyə qarşı olmaq əsas məsələlər idi.

Müasir Afrika

Müasir Afrika fəlsəfəsi Dörd fəlsəfə sistemi üzərində qurulmuşdur.Afrika diasporasının ideologiyaları və digər alimlərin Afrika mədəni-fəlsəfi araşdırmaları müasir Afrika fəlsəfəsinə təsir göstərən amillərdir.

 
Afrika mədəniyyəti

Dört fəlsəfə

Müasir Afrika fəlsəfəsi Dörd fəlsəfə sistemi üzərində qurulmuşdur.Bunlar Etnik fəlsəfə,Müdriklik təlimləri,milliyyətçi fəlsəfə və akademik fəlsəfədir.Etnik fəlsəfə Afrika fəlsəfəsini günümüzə daşıyarkən, milliyyətçi fəlsəfə afrikalılarında fəlsəfə edə biləcəyini göstərməyi özünə məqsəd təyin etmiş və onu təməlləndirmişdir.Akademik fəlsəfə Avropa fəlsəfəsinə meyl edən afrikalı filosofları özündə cəmləyərkən, Müdriklik təlimləri qədim afrika fəlsəfəsi üzərindən fəlsəfə etməyə çağırır.

Etik Afrika fəlsəfəsi

Afrika etikası insanları xarakterlərinə görə dəyərləndirmir.Hər bir insanın dəyişə biləcəyini bildirir.Bundan başqa insanın fərdi yox kollektiv şəkildə sosial rifaha çatcağına inanır.İnsanın rifaha davamlı öz üzərində işləməklə qovuşacağı bildirilir.

Milliyyətçi və ideologiya

Milliyyətçi fəlsəfə filosofların yox afrikalı lider və ideoloqların fəlsəfəsinə əsaslanır.Elmi olaraq ikisi arasında sərhəd tam müəyyən edilmədiyindən Afrika fəlsəfəsinə aid edilir.Nəticə hər ikisi önəmli insanlar tərəfindən atılmış fikirlərdir və Afrikanın inkişafına bir-başa təsir edən amillərdir.Bu ideologiyalara misal olaraq: Afrika sosializmi , Nkrumaism , Harambee və Authenticite aiddir.

İstinadlar

afrika, fəlsəfəsi, afrikalı, qadınlar, mündəricat, növləri, şimali, afrika, qərbi, afrika, afrika, buynuzu, cənubi, afrika, mərkəzi, afrika, afrika, diasporası, müasir, afrika, dört, fəlsəfə, etik, milliyyətçi, ideologiya, istinadlarnövləri, redaktəşimali, afr. Afrikali qadinlar Mundericat 1 Novleri 1 1 Simali Afrika 1 2 Qerbi Afrika 1 3 Afrika buynuzu 1 4 Cenubi Afrika 1 5 Merkezi Afrika 1 6 Afrika Diasporasi 1 7 Muasir Afrika 2 Dort felsefe 3 Etik Afrika felsefesi 4 Milliyyetci ve ideologiya 5 IstinadlarNovleri RedakteSimali Afrika Redakte Afrikanin en qedim filosoflarindan biri Ptahhotep idi Onun sagirdleri uzun iller boyu siyasi felsefe uzerinde calismislar Misir filosoflarinin felsefesi Helenestik ve Xristian felsefesine tesir gostermisdir Simali Afrikada maat felsefesi aktual olmusdur Maat in tercumesi dogru olan ve ya edalet duzgunluk olmusdur 3 cu esrde Plotin antik idealist filosof Neoplatonizmin yaradicilarindan biri olmusdur O hemde Neoplatonizmin nezeri esaslarini yaratmisdir Ona gore de ona Ikinci Platon deyirdiler Qerbi Afrika Redakte Qerbi Afrikada muasir dovrden evvel en diqqet celb eden felsefe Yoruba felsefesi idi Diger felsefelerden ferqlenen Yoruba felsefesi bir cox dine ve felsefelere zemin hazirlamisdir Bunlardan biride Omoluabi idi Yoruba felsefe ve mifologiyasindan Itan dini yaranmisdir Bunlardan basqa Akan Doqon Serer ve Dahomeyada onemli rola malik idi Mustemleke dovrunden evvel Seneqambiyada Seneqal ve Qambiya Kocc Barma Fall 17 ci esrde yasamis filosof idi Onun atalar sozleri Seneqal ve Qambiyada genis istifade olunur 1 Afrika buynuzu Redakte Afrika buynuzu erazisinde xususile Efiopiyada cox qedimden felsefi fikirler genis yayilmisdir Bunlarin en meshuru 17 ci esr filosofu Zera Yacob olmusdur Zera Yacob oz telimlerinde butun inanclarin dogru oldugunu ve butun insanlarin beraber oldugunu mudafie edirdi Onun eserlerinde din exlaq ve s kimi felsefi movzular oz eksini tapir 2 Afrikali meymunlar Gormedim Esitmedim Danismadim Afrika felsefesine misal Cenubi Afrika Redakte Cenubi ve Cenub Serqi Afrikada Bantu felsefesi Bantularin kocuile regiondan getmis amma diger felsefelere boyuk tesir gostermisdir Bantu felsefesi kosmos ve insani birlesdirirdi Bantu felsefesinden sonra ise Ubuntu regionun felsefesini sekillendirmis ve boyuk kutleye catmisdir Ubuntu humanizmi etikani ve insanlarin bagliligini oyreden telim idi Suarlari Sen sen oldugun ucun men menem dir 3 Merkezi Afrika Redakte Bantularin bura gelisi ile Bantu felsefesi ile Nitolik ve Sudan xalqlarinin felsefei birlesmisdir Zamanin ve dunyanin yaradilisi insanin tebiet ile elaqesi ve diger felsefi movzular Merkezi Afrika felsefesinin esas movzulari olmuslar Afrika Diasporasi Redakte Muasir dovrde Afroamerikanlar ve Avropada yasayan afrikalilarin ideologiyalari ve felsefeleri ile meydana cixmisdir Daha cox birlik beraberlik ve irqciliye qarsi olmaq esas meseleler idi 4 Muasir Afrika Redakte Muasir Afrika felsefesi Dord felsefe sistemi uzerinde qurulmusdur Afrika diasporasinin ideologiyalari ve diger alimlerin Afrika medeni felsefi arasdirmalari muasir Afrika felsefesine tesir gosteren amillerdir Afrika medeniyyetiDort felsefe RedakteMuasir Afrika felsefesi Dord felsefe sistemi uzerinde qurulmusdur Bunlar Etnik felsefe Mudriklik telimleri milliyyetci felsefe ve akademik felsefedir Etnik felsefe Afrika felsefesini gunumuze dasiyarken milliyyetci felsefe afrikalilarinda felsefe ede bileceyini gostermeyi ozune meqsed teyin etmis ve onu temellendirmisdir Akademik felsefe Avropa felsefesine meyl eden afrikali filosoflari ozunde cemleyerken Mudriklik telimleri qedim afrika felsefesi uzerinden felsefe etmeye cagirir Etik Afrika felsefesi RedakteAfrika etikasi insanlari xarakterlerine gore deyerlendirmir Her bir insanin deyise bileceyini bildirir Bundan basqa insanin ferdi yox kollektiv sekilde sosial rifaha catcagina inanir Insanin rifaha davamli oz uzerinde islemekle qovusacagi bildirilir 5 6 Milliyyetci ve ideologiya RedakteMilliyyetci felsefe filosoflarin yox afrikali lider ve ideoloqlarin felsefesine esaslanir Elmi olaraq ikisi arasinda serhed tam mueyyen edilmediyinden Afrika felsefesine aid edilir Netice her ikisi onemli insanlar terefinden atilmis fikirlerdir ve Afrikanin inkisafina bir basa tesir eden amillerdir Bu ideologiyalara misal olaraq Afrika sosializmi Nkrumaism Harambee ve Authenticite aiddir Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir https web archive org web 20161211092022 http philosophy e com the concept of evil in yoruba and igbo thoughts some comparisons https www amazon com Discourse African Philosophy Transitional Perspectives dp 1498512259 ref mt hardcover encoding UTF8 amp me https web archive org web 20070622063808 http web africa ufl edu asq v1 v1 i4 htm https web archive org web 20070219182221 http web africa ufl edu asq v1 4 3 htm https en wikipedia org wiki Special BookSources 0 8476 8841 0 http plato stanford edu entries african ethics Menbe https az wikipedia org w index php title Afrika felsefesi amp oldid 5164385, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.