fbpx
Wikipedia

Afrika buynuzu

Somalí və ya Afrika BuynuzuAfrika materikinin şərqində yarımada. Şimaldan Ədən körfəzi, şərqdən Hind okeanının suları yuyulur. Şimal-şərq qutaracağında Qvardafuy burnu yerləşir.

Yarımadanın ərazisinin böyük qismi Somalinin, az hissəsi isə Efiopiyanın tərkibinə daxildir.

Sahəsi 750 000 km² yaxındır.

Coğafiyası və iqlimi

Yarımada həm Ekvatordan həmdə Şimal Tropik xətdindən eyni məsafədə yerləşir. Ərazidə ən hündür dağ Efiopiyanın şimal-qərbində Simiem dağıdır. Nə zamansa Simiem və Beyl dağlarının zirvəsi buzla örtülü olur. Dağlar Qırmızı dəniz istiqamətində birdən-birə enir. Hind okeanına doğru isə hüdürlük tədricən enir.

 
Afrika buynuzunda yerləşən mayak

Afrika buynuzu quraqlığı ilə fərqlənir. Ekvatora yaxınlığına baxmayaraq bu istiqamətdən gələn yağıntı verən buludlar öz yağıntısını əsasən Cənubi Sudana tökür və Somali və Cibutiyə az yağıntıya düşür. Efiyopiyanın qərbi və mərkəzi, Eriteriyanın cənubu musson yağışlarının təsirinə məruz qalır. Efiopiyanın dağlıq hissələrinə ildə 2000 mm (Əsməraya isə ortalama 570 mm ) yağıntı düşür. Bölgədə Efiyopiya istisna olaraq digər dövlətlərin suya olan tələbatı yalnız yağışlar hesabına ödənilir.

Qışda passatlar yalnız şimal-şərq hissədə əsasən dağlıq ərazillərdə yağıntı verir. Bu hissədə yağıntının illik miqdarı 500 mm təmkil edir. Şərq sahillərdə güçlü küləklər sahil xəttinə paralel əsdiyindən yağıntının azlığına görə fərqlənir. Bu hissədə illik yağıntının miqdarı 51 mm təşkil edir. может составлять 51 мм.

Qırmızı dənizin sahillərində olduqca isti iqlimə malikdir. Burada iyulda 41°S, yanvarda isə 32°S təşkil edir. Şərq sahillərində soyuq cərəyanın keçməsi ilə əlaqədar iqlin nisbətən mülayimdir, bəzən isə aydın havalarda donmalar baş verir.

Dillər

Yarımadada yaşıyan əhalinin böyük qismi Somali dilində danışır. Bu dildə danışanların böyük qismi SomaliCibuti kimi ölkələrdə yaşayır. Bundan əlavə Cibuti, EfiopiyaEritreyada yaşıyan əhalinin müəyyən qismi Afar dilində danışır. Bölgədə üstəlik Afraz, tiqrin və Amhar dilindən istifadə edilir (onlarla az saylı dillər də vardır).

Ekologiya

Yarımadada mili park və qoruqlar vardır ki, dünya əhəmiyyətlidir. Ərazi meşələrin məhv olması təhlüməsini yaşayır. Beləki əvvəlki meşələrdən cəmi 5% qalmışdır. Digər təhlükə Sokortada infrastrukturun inşafı ilə əlaqədar ətraf mühitə dəyən ziyandır.

Fauna

Afriks Buynuzunda 220 növ məməli yaşayır. Bir necə antilop növləri Beyra, Dibataq, gümüşü dikdik və və qazel spik soyunun tükənmə təklükəsi vardır. Üstəlik bölgədə Vəhşi Somali maralı, Səhra donuzu, Pavian hamadril, Cırtdan qum sıçanı kimi canlılar yaşayır. Qrevi zebri yarımadanın vəhşi heyvanları arasında xüsusi ilə seçilir. Burada Giena itinə rast gəlmək olar ki, onlarda ümumdünya irsi siyahisina daxildir.

Burada quş növlərindən xüsusi növ Keten quşu (Carduelis johannis), Kəklik (Francolinus ochropectus) xüsusi ilə seçilir

Burada Afrikanın digər hissələrindən daha çox Sürünənlər yaşayır. Beləki burada 285 bioloji növ vardır və onların 90 növünə ancaq Afrika buynuzunda rast gəlmək olar.

Suda-quruda yaşayanlara burada demək olar ki, rast gəlinmir.

Bölgədə 100 növ balıq vardır və onların 10 ancaq Afrika buynuzu yarımadasının ətrafında yaşayır.

Flora

Ərazidə 5000 bitki növü vardır və çoxu ancaq bu ərazidə rast gəlinir. Bu xüsusiyyət əsasən Somorta adası və Somalının şimal hissəsində cənləşmişdir. Məsələn: Maqnoliya, Somali Meşənovruzu və Kordeauksiya kimi bitkilər ancaq Sokotra adasında bitir.

İstinadlar

  1. www.ethnologue.com cites 13 minority languages for Somalia, 83 for Ethiopia and 12 for Eritrea
  2. C. Michael Hogan. 2009. Painted Hunting Dog: Lycaon pictus, GlobalTwitcher.com, ed. N. Stromberg 2010-12-09 at the Wayback Machine

Ədəbiyyat

  • Пискунова Н. И. Африканский Рог: современные проблемы безопасности. — Sааrbrykkеn: LAP LAMBERT Academic Publishing. — 2014. — ISBN 978-3-659-50036-7.

afrika, buynuzu, somalí, afrika, buynuzu, afrika, materikinin, şərqində, yarımada, şimaldan, ədən, körfəzi, şərqdən, hind, okeanının, suları, yuyulur, şimal, şərq, qutaracağında, qvardafuy, burnu, yerləşir, akvatoriyasıhind, okeanı, qırmızı, dənizsahəsi750, öl. Somali ve ya Afrika Buynuzu Afrika materikinin serqinde yarimada Simaldan Eden korfezi serqden Hind okeaninin sulari yuyulur Simal serq qutaracaginda Qvardafuy burnu yerlesir Afrika buynuzu8 sm e 48 s u T AkvatoriyasiHind okeani Qirmizi denizSahesi750 000 km Olkeler Somali EfiopiyaYarimadanin erazisinin boyuk qismi Somalinin az hissesi ise Efiopiyanin terkibine daxildir Sahesi 750 000 km yaxindir Mundericat 1 Cogafiyasi ve iqlimi 2 Diller 3 Ekologiya 3 1 Fauna 3 2 Flora 4 Istinadlar 5 EdebiyyatCogafiyasi ve iqlimi RedakteYarimada hem Ekvatordan hemde Simal Tropik xetdinden eyni mesafede yerlesir Erazide en hundur dag Efiopiyanin simal qerbinde Simiem dagidir Ne zamansa Simiem ve Beyl daglarinin zirvesi buzla ortulu olur Daglar Qirmizi deniz istiqametinde birden bire enir Hind okeanina dogru ise hudurluk tedricen enir Afrika buynuzunda yerlesen mayak Afrika buynuzu quraqligi ile ferqlenir Ekvatora yaxinligina baxmayaraq bu istiqametden gelen yaginti veren buludlar oz yagintisini esasen Cenubi Sudana tokur ve Somali ve Cibutiye az yagintiya dusur Efiyopiyanin qerbi ve merkezi Eriteriyanin cenubu musson yagislarinin tesirine meruz qalir Efiopiyanin dagliq hisselerine ilde 2000 mm Esmeraya ise ortalama 570 mm yaginti dusur Bolgede Efiyopiya istisna olaraq diger dovletlerin suya olan telebati yalniz yagislar hesabina odenilir Qisda passatlar yalniz simal serq hissede esasen dagliq erazillerde yaginti verir Bu hissede yagintinin illik miqdari 500 mm temkil edir Serq sahillerde guclu kulekler sahil xettine paralel esdiyinden yagintinin azligina gore ferqlenir Bu hissede illik yagintinin miqdari 51 mm teskil edir mozhet sostavlyat 51 mm Qirmizi denizin sahillerinde olduqca isti iqlime malikdir Burada iyulda 41 S yanvarda ise 32 S teskil edir Serq sahillerinde soyuq cereyanin kecmesi ile elaqedar iqlin nisbeten mulayimdir bezen ise aydin havalarda donmalar bas verir Diller RedakteYarimadada yasiyan ehalinin boyuk qismi Somali dilinde danisir Bu dilde danisanlarin boyuk qismi Somali ve Cibuti kimi olkelerde yasayir Bundan elave Cibuti Efiopiya ve Eritreyada yasiyan ehalinin mueyyen qismi Afar dilinde danisir Bolgede ustelik Afraz tiqrin ve Amhar dilinden istifade edilir onlarla az sayli diller de vardir 1 Ekologiya RedakteYarimadada mili park ve qoruqlar vardir ki dunya ehemiyyetlidir Erazi meselerin mehv olmasi tehlumesini yasayir Beleki evvelki meselerden cemi 5 qalmisdir Diger tehluke Sokortada infrastrukturun insafi ile elaqedar etraf muhite deyen ziyandir Fauna Redakte Afriks Buynuzunda 220 nov memeli yasayir Bir nece antilop novleri Beyra Dibataq gumusu dikdik ve ve qazel spik soyunun tukenme teklukesi vardir Ustelik bolgede Vehsi Somali marali Sehra donuzu Pavian hamadril Cirtdan qum sicani kimi canlilar yasayir Qrevi zebri yarimadanin vehsi heyvanlari arasinda xususi ile secilir Burada Giena itine rast gelmek olar ki onlarda umumdunya irsi siyahisina daxildir 2 Burada qus novlerinden xususi nov Keten qusu Carduelis johannis Keklik Francolinus ochropectus xususi ile secilirBurada Afrikanin diger hisselerinden daha cox Surunenler yasayir Beleki burada 285 bioloji nov vardir ve onlarin 90 novune ancaq Afrika buynuzunda rast gelmek olar Suda quruda yasayanlara burada demek olar ki rast gelinmir Bolgede 100 nov baliq vardir ve onlarin 10 ancaq Afrika buynuzu yarimadasinin etrafinda yasayir Flora Redakte Erazide 5000 bitki novu vardir ve coxu ancaq bu erazide rast gelinir Bu xususiyyet esasen Somorta adasi ve Somalinin simal hissesinde cenlesmisdir Meselen Maqnoliya Somali Mesenovruzu ve Kordeauksiya kimi bitkiler ancaq Sokotra adasinda bitir Istinadlar Redakte www ethnologue com cites 13 minority languages for Somalia 83 for Ethiopia and 12 for Eritrea C Michael Hogan 2009 Painted Hunting Dog Lycaon pictus GlobalTwitcher com ed N Stromberg Arxivlesdirilib 2010 12 09 at the Wayback MachineEdebiyyat RedaktePiskunova N I Afrikanskij Rog sovremennye problemy bezopasnosti Saarbrykken LAP LAMBERT Academic Publishing 2014 ISBN 978 3 659 50036 7 Menbe https az wikipedia org w index php title Afrika buynuzu amp oldid 5716723, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.