Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Dahomeya (fr. Dahomey) — XVII əsrin əvvəlləri – XIX əsrin sonlarında Qərbi Afrikada (indiki Benin ərazisi) mövcud olmuş fon xalqının dövləti qurumu.
| Tarixi dövlət | |||||
| Dahomeya | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
 | |||||
| | |||||
| Paytaxt | Abomey | ||||
| İdarəetmə forması | mütləq monarxiya | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Tarixi
Əvvəllər D. Kuffo və Zu çayları arasında yerləşirdi. Dahomeyada bütün torpaqlar hökmdara məxsus idi. Qul əməyindən geniş istifadə olunurdu; icmaçı kəndlilər hökmdara vergi (əsasən, taxıl və palma yağı ilə) ödəyirdilər. XVII əsrin ortalarından Dahomeya paytaxtı Abomey olmaqla, mərkəzləşmiş dövlətə çevrildi. Onun ərazisində hökmdar kultu yayılmışdı. Hökmdarın əcdadlarına insan qurbanı verilməsi bu kultun tərkib hissəsi idi. XVII–XVIII əsrlərdə Dahomeya qul alverində mühüm rol oynayırdı. 1730-cu ildə Oyo dövlətindən asılı vəziyyətə düşən Dahomeya ona xərac verirdi.
Bu asılılığa baxmayaraq, Dahomeya ərazilərin işğalını davam etdirirdi. XVIII–XIX əsrlərdə Atlantik okeanı sahillərində və özündən şimalda bir sıra kiçik dövləti qurumları tabe etmiş, öz ərazisini qərbdə Aşanti konfederasiyasının, şərqdə isə yorubaların dövlətinin hüdudlarınadək genişləndirmişdi. Dahomeya hökmdarın təyin etdiyi canişinlər tərəfindən idarə olunan 6 vilayətə bölünürdü. Dahomeyanın daimi ordusuna hökmdarın zövcələri hesab olunan "amazonların" – axosilərin 3 dəstəsi daxil idi. 1890-cı ildə Fransa Dahomeyanın işğalına başladı. İşğalçılara qarşı silahlı mübarizəyə Dahomeya hakimi Behanzin başçılıq edirdi. 1892-ci ilin noyabrında fransız qoşunları Abomeyi tutmağa nail oldular, lakin Behanzin 1893-cü ilin sonunadək işğalçılara qarşı mübarizə apardı. 1894-cü ildə Dahomeya (cənub vilayətləri də daxil olmaqla) "Dahomeya və asılı ərazilər müstəmləkəsi"nə çevrildi sonralar Fransa Qərbi Afrikasının tərkibinə qatıldı.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Dahomeya// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — VI cild. Bakı, 2009. — Səh.: 229.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dahomeya fr Dahomey XVII esrin evvelleri XIX esrin sonlarinda Qerbi Afrikada indiki Benin erazisi movcud olmus fon xalqinin dovleti qurumu Tarixi dovletDahomeyaBayraq Gerb1600 15 yanvar 1894Paytaxt AbomeyIdareetme formasi mutleq monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiEvveller D Kuffo ve Zu caylari arasinda yerlesirdi Dahomeyada butun torpaqlar hokmdara mexsus idi Qul emeyinden genis istifade olunurdu icmaci kendliler hokmdara vergi esasen taxil ve palma yagi ile odeyirdiler XVII esrin ortalarindan Dahomeya paytaxti Abomey olmaqla merkezlesmis dovlete cevrildi Onun erazisinde hokmdar kultu yayilmisdi Hokmdarin ecdadlarina insan qurbani verilmesi bu kultun terkib hissesi idi XVII XVIII esrlerde Dahomeya qul alverinde muhum rol oynayirdi 1730 cu ilde Oyo dovletinden asili veziyyete dusen Dahomeya ona xerac verirdi Bu asililiga baxmayaraq Dahomeya erazilerin isgalini davam etdirirdi XVIII XIX esrlerde Atlantik okeani sahillerinde ve ozunden simalda bir sira kicik dovleti qurumlari tabe etmis oz erazisini qerbde Asanti konfederasiyasinin serqde ise yorubalarin dovletinin hududlarinadek genislendirmisdi Dahomeya hokmdarin teyin etdiyi canisinler terefinden idare olunan 6 vilayete bolunurdu Dahomeyanin daimi ordusuna hokmdarin zovceleri hesab olunan amazonlarin axosilerin 3 destesi daxil idi 1890 ci ilde Fransa Dahomeyanin isgalina basladi Isgalcilara qarsi silahli mubarizeye Dahomeya hakimi Behanzin basciliq edirdi 1892 ci ilin noyabrinda fransiz qosunlari Abomeyi tutmaga nail oldular lakin Behanzin 1893 cu ilin sonunadek isgalcilara qarsi mubarize apardi 1894 cu ilde Dahomeya cenub vilayetleri de daxil olmaqla Dahomeya ve asili eraziler mustemlekesi ne cevrildi sonralar Fransa Qerbi Afrikasinin terkibine qatildi Hemcinin baxAfrikanin kolonial bolunmesiIstinadlarDahomeya Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde VI cild Baki 2009 Seh 229