Ağqoyunlu hökmdarlarının siyahısı — Ağqoyunlularoğuzlarınbayandur boyuna mənsub olublar. Ağqoyunlu hökmdarlarının idarəsi altında imperiya ən qüvvətli dövrlərində şimalda Rusiya, cənubda Fars körfəzi, şərqdə İran Xorasanı, qərbdə Türkiyə və Suriyaya qədər uzanıb. Ağqoyunlu tayfa ittifaqının əsasını Pəhləvan bəy qoymuşdur. 1401-ci ildə Osman bəyin dövründən başlayaraq Diyarbəkir şəhəri 1468-ci ilə qədər Ağqoyunlu bəyliyinin mərkəzi olmuşdur. 1468-ci ildən isə Uzun Həsənin başçılıq etdiyi Ağqoyunlu imperiyasının mərkəzi Təbriz şəhəri olmuşdur.
1387-ci ildən 1508-ci ilə qədər Ağqoyunlular 20 hökmdar tərəfindən idarə olunmuşlar. Sultan Yaqubun ölümündən sonra Ağqoyunlular arasında başlayan taxt mübarizəsi ölkənin süqutuna gətirib çıxarmışdır. Gödək Əhmədin ölümündən sonra ölkə Əbhər sülh müqaviləsi ilə Əlvənd mirzə və Sultan Murad arasında 2 yerə bölündü. 1501-ci ildə Əlvənd mirzəni və 1503-cü ildə Sultan Muradı məğlub edən I Şah İsmayıl tərəfindən 1508-ci ildə Ağqoyunluların hakimiyyətinə tamamilə son qoyuldu. Beləliklə, Ağqoyunluların süqutu ilə onun yerində Səfəvilər imperiyasının əsası qoyuldu.
Ağqoyunlu hökmdarlarının titulları Uzun Həsənin dövrünə qədər bəy olmuşdur. Uzun Həsən Qaraqoyunluları və Teymuriləri məğlub edərək böyük imperiya qurduqdan sonra hökmdarlara bəydən başqa padşah və sultan da deyilməyə başlandı. Ağqoyunlu hökmdarı qeyri-məhdud hakimiyyətə malik idi. O, ordunun komandanı idi və qanunlarda, sosial, iqtisadi sahədə istədiyi qərarı qəbul edə və dövlət məmurlarının təyin edə və azad edə bilərdi. Hökmdarın verdiyi əmrlər fərman sayılırdı və katiblər tərəfindən yazılırdı. Fərmanların üzərində hökmdarın möhürü olurdu. Ağqoyunlu hakimiyyəti mütləq monarxiya ilə idarə edilirdi. Ağqoyunlu hökmdarlarının məşvərətçi orqanı "divan" mövcud idi. Ancaq son qərarı hökmdar verirdi.
Ən çox hakimiyyətdə olan Ağqoyunlu hökmdarı Osman bəy olmuşdur. Beləki, Osman bəy 32 il hakimiyyətdə olmuşdur. Ən az hakimiyyətdə olan hökmdar isə Sultan Xəlil olmuşdur. O, 1478-ci ilin qış və yay aylarında hakimiyyətdə olmuşdur.
Hökmdarların siyahısı
— hökmdar taxtda olmasına baxmayaraq hakimiyəti əlində tam cəmləşdirə bilməyib.
— müstəqilliyini hərhansı bir vilayətdə elan edib, bütün ölkə ərazisində hökmdar deyil.
1450–1451-ci illərdə Qaraqoyunlularla müharibədə məğlub olması Ağqoyunlular arasında nüfuzuna böyük zərbə vurdu.
1452-ci ildə Qaraqoyunlu hökmdarı Cahan şah ilə sülhə razılaşması isə kiçik qardaş Uzun Həsən və onun ətrafında birləşən əyanlar tərəfindən narazılıqla qarşılandı və 1453-cü ildə Uzun Həsən tərəfindən taxtdan salındı.
Uzun Həsəndən sonra Ağqoyunlu taxtına keçmişdir və atasının mərkəzləşdirmə siyasətini davam etdirmişdir.
Mərkəzləşdirmə siyasətini bəyənməyən əyanlar bundan narazılıq etdilər. Bu səbəbdən əyanlar Sultan Xəlilin qardaşı Yaqub bəyə (gələcəkdə Sultan Yaqub) dəstək verərək qiyam qaldırdılar. 1478-ci ilin iyulunda Xoy döyüşündə Yaqub bəy və dəstəkçiləri tərəfindən məğlub edildi və öldürüldü.
Bəy padşah sultan
Sultan Yaqub یعقوب بن اوزون حسن Əbül-Müzəffər ابو المظفر
Ölkə daxilində sabitliyi təmin etməyi bacaran son hökmdar olmuşdur. Ölümündən sonra şahzadələr arasındakı taxt-tac mübarizəsi Ağqoyunluların süqutuna qədər davam etmişdir.
Atasının ölümündən sonra, 9 yaşında Sufi xəlil Mosullu tərəfindən taxta çıxarılmışdı.
1492-ci ildə əmisi oğlu Rüstəm bəy (sonradan Sultan Rüstəm) tərəfindən Təbriz yaxınlığında darmadağın edildi və Babası Şiravnşah I Fərrux Yasara sığındı.
Şirvanşahlardan dəstək alaraq hakimiyyətini bərpa etməyə cəhd göstərsə də, 1492-ci ildə Bərdə ilə Gəncə arasında Rüstəmlə döyüşdə həlak oldu.
Bəy padşah sultan
Sultan Rüstəm رستم بن مقصود بن اوزون حسن Əbül-Müzəffər ابو المظفر
1490-cı ildə Sultan Baysunqur tərəfindən həbsə atılmışdır.
1492-ci ildə Eybə Sultanın dəstəyi ilə həbsdən çıxaraq Baysunquru taxtdan salmışdır.
1497-ci ildə əmisi oğlu Gödək Əhməd və onun tərəfinə keçən Eybə Sultan başda olmaqla sərkərdələrinin bir qismini tərəfindən məğlub edildi və Gürcüstana qaçdı. Orada öldürüldü.
Bəy padşah sultan
Gödək Əhməd احمد گوده بن اغورلو محمد بن اوزون حسن Əbül-Nəsr ابو النصر
Eybə Sultanın köməyi ilə 1497-ci ildə hakimiyyətə gəlmiş.
Mərkəzləşdirmə siyasətinə qarşı əyanların müqaviməti ilə üzləşmiş və 1497-ci ilin 13 dekabrında İsfahan yaxınlığındakı döyüşdə döyüşdə məğlub oldu və öldürüldü.
Onun ölümündən sonra Ağqoyunlu imperiyası parçalandı.
Əlvənd mirzə الوند بن یوسف بن اوزون حسن Əbül-Müzəffər ابو المظفر
1498–1501
Uzun Həsənin nəvəsi və Yusif bəy Bayandurun oğludur.
1498-ci ildə Eybə Sultan başda və bir neçə sərkədənin də dəstəyi ilə Təbrizdə sultan elan edildi.
Hakimiyyət iddiaçısı olan qardaşı Məhəmməd mirzə ilə mübarizədə Eybə Sultan öldürülməsindən sonra Diyarbəkirə çəkilsə də, Mosullu tayfasının dəstəyi ilə yenidən hakimiyyəti ələ keçirdi.
Ancaq digər rəqibi Murad mirzə (sonradan Sultan Murad) mübarizədə hər iki tərəfin üstünlük əldə edə bilməməsindən sonra Əbhər sülh müqaviləsi imzalandı və Ağqoyunlu imperiyası iki şahzadə arasında bölüşdürüldü.
Azərbaycandakı hakimiyyətini itirdikdən sonra Diyarbəkirdəki Qasım bəy ilə mübarizə apardı və onu məğlub etdi. Sonrakı hakimiyyətini Diyarbəkir və ətraf ərazilərdə sürdürdü.
1499-cu ildə Eybə Sultanın başçılığı etdiyi Əlvənd mirzənin ordusunu məğlub etdi və döyüşdə Eybə Sultan öldürüldü. Beləliklə, Təbrizə daxil olmağı bacardı.
Lakin sonradan Əlvənd mirzə yeni qüvvə toplayaraq onu məğlub etdi və Məhəmməd mirzə yenidən Fars vilayətinə çəkildi.
1500-cü ildə Sultan Murad və tərəfdarları tərəfindən məğlub edildi və öldürüldü.
Bəy padşah sultan
Sultan Murad سلطان مراد بن یعقوب بن اوزون حسن Əbül-Müzəffər ابو المظفر
1498-ci ildə Əlvənd mirzə tərəfindən həbsə atılmışdır.
Eybə Sultanın qardaşları Marağa hakimi Gözəl Əhməd və Fərruxşad tərəfindən dəstəklənərək. Fars vilayətinə aparılmış və sultan elan edilmişdir.
1500-cü ildə Məhəmməd mirzəni məğlub etmiş və Fars vilayətini ələ keçirmişdir. Lakin Əlvənd mirzə ilə mübarizədə hər iki tərəf qalibiyyət əldə edə bilmədi. O səbəbdən 1500-cü ildə Əbhər sülh müqaviləsi bağlandı və Ağqoyunlu imperiyası iki yerə bölündü.
1496-cı ildə Diyarbəkir və ətraf ərazilərə hakim təyin olunmuş və müstəqil hakimiyyət sürmüşdür. Qasım bəy öz adına pul kəsdirmiş və Mardini paytaxt etmişdir.
1501-ci ildə Şərur döyüşündə məğlub olan Əlvənd mirzə Sultan Qasımdan torpaq tələb etmişdir. Bunu qəbul etməyən Sultan Qasım Əlvənd mirzə tərəfindən Mardin yaxınlığında məğlub edilmiş və öldürülmüşdür. Əlindəki torpaqlarda isə Əlvənd mirzə hökm sürməyə başlamışdır.
Zeynalabidin bəy hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün bəzi tədbirlər görməyə başladı. Uzun müddət Diyarbəkir hakimi olan Əmir bəy Mosullunu həbs etdirdi və ətraf ərazilərə yürüşlərə başladı. Lakin Əmir bəy həbsdən çıxdı və Zeynalabidin bəyi məğlub edərək əsir aldı.
Əmir bəy Mosullu isə I Şah İsmayıla tabeliyini bildirdi. 1508-ci ildə Diyarbəkir ətrafı bölgələr tamamilə Səfəvilərin hakimiyyətinə keçdi.
İstinadlar
↑ Muʾayyid S̲ābitī, ʻAlī (1967). Asnad va Namahha-yi Tarikhi (Historical documents and letters from early Islamic period towards the end of Shah Ismaʻil Safavi's reign.). Iranian culture & literature. Kitābkhānah-ʾi Ṭahūrī., pp. 193, 274, 315, 330, 332, 422 and 430. See also: Abdul Hussein Navai, Asnaad o Mokatebaat Tarikhi Iran (Historical sources and letters of Iran), Tehran, Bongaah Tarjomeh and Nashr-e-Ketab, 2536, pages 578,657, 701–702 and 707
↑ H.R. Roemer, "The Safavid Period", in ''Cambridge History of Iran'', Vol. VI, Cambridge University Press 1986, p. 339.
Nuriyeva İradə Tofiq qızı (2015). Azərbaycan Tarixi (ən qədim zamanlardan–XXI əsrin əvvəllərinədək)(PDF). Bakı: Mütərcim. səh. səh.115.
Qasımov Xeyirbəy Sabir oğlu (2008). Orta əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti(PDF). Bakı. səh. səh.228.
H. J. Kissling, Bertold Spuler, N. Barbour, J. S. Trimingham, H. Braun, H. Hartel (1969). The Last Great Muslim Empires. səh. p.78.
1905.az (11.01.2019). "Tofiq Nəcəfli: "Qaraqoyunlular və Ağqoyunlular Oğuz boylarıdır."" (azərb.). Gündüz Nəsibov. 2019-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-06.
↑ 1905.az (27.07.2016). "Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövləti" (azərb.). 2019-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-06.
↑ Nuriyeva İradə Tofiq qızı (2015). Azərbaycan Tarixi (ən qədim zamanlardan–XXI əsrin əvvəllərinədək)(PDF). Bakı: Mütərcim. səh. səh.111.
anl.az (2013, 23 yanvar). "Şah İsmayıl–görkəmli sərkərdə və dövlət xadimi" (azərb.). Süleyman Məmmədov. 2019-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-06.
Nəcəfli T.H. (2000). Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında. Bakı: Çaşıoğlu. səh. səh.31-33.
Zekiye Tunç (23-25 Mayıs 2013). Akkoyunlular döneminde Harput(PDF). Elazığ: Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi. səh. səh.578.
John E. Woods, 300 Yıllık Türk İmparatorluğu Akkoyunlular, Aşiret, Konfederasyon, İmparatorluk, çev. Sibel Özbudun, Milliyet yay., İstanbul, 1993. s.79.
↑ İlhan Erdem. Ak-Koyunlu Devletinin kurucusu Kara-Yülük Osman Beyin hayatı ve faaliyetleri(PDF). səh. səh.100.
Toksoy, A., "Akkoyunlular ve Erzincan (Uzun Hasan Devrine Kadar)", Türklük Bilimi Araştırmaları, Sayı:35, Yıl:2014.
tarihiolaylar.com. "Akkoyunlular (Bayındıriye Devleti 1340-1514)" (türk). 2019-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-06.
enfal.de. "Akkoyunlular" (türk). 2019-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-06.
Nəcəfli T.H. Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında. Bakı: Çaşıoğlu, 2000, səh 40.
tarihtarih.com. "Akkoyunluların Tarihi Sahnesine Çıkışı" (türk). İlhan Erdem, Mustafa Uyar. 2019-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-06.
Ahmet Toksoy (2014). Akkoyunlular ve Erzincan (Uzun Hasan Devrine Kadar). Bahar. səh. səh.258.
Alexander Mikaberidze (2011). Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia, Volume 1. ABC-CLIO. səh. 907. ISBN9781598843361. İstifadə tarixi: 2013-02-13.
Peter Jackson, Lawrence Lockhart (1986). The Cambridge History of Iran, Volume 6. Cambridge University Press. səh. 173. ISBN9780521200943. İstifadə tarixi: 2013-02-13.
Peter Jackson, Lawrence Lockhart (1986). The Cambridge History of Iran, Volume 6. Cambridge University Press, 173. ISBN 9780521200943.
Həsən bəy Rumlu (2017). Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı)(PDF). Kastamonu: Uzanlar. səh. səh.258.
Həsən bəy Rumlu (2017). Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı)(PDF). Kastamonu: Uzanlar. səh. səh.263-264.
Həsən bəy Rumlu (2017). Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı)(PDF). Kastamonu: Uzanlar. səh. səh.309.
Faruk Söylemez (2004). (PDF). Kahramanmaraş: Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergi Sayı:17. səh. səh.75. 2019-02-14 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-02-04.
avrasyad.com (2018). "Akkoyunlu yönetiminde Musullular: Sufi Halil Bey örneği" (türk). Ayşe Atıcı Arayancan. 2019-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-06.
Şahin Fərzəliyev (1938). Azərbaycan XV-XVI əsrlərdə (Həsən bəy Rumlunun "Əhsənüt-təvarix" əsəri üzrə). Bakı: Elm. səh. səh.33.
Həsən bəy Rumlu (2017). Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı)(PDF). Kastamonu: Uzanlar. səh. səh.349.
↑ Şahin Fərzəliyev (1938). Azərbaycan XV-XVI əsrlərdə (Həsən bəy Rumlunun "Əhsənüt-təvarix" əsəri üzrə). Bakı: Elm. səh. səh.33-34.
Minorsky V. La Perse au XV-e siècle entre La Turque et Venise, Paris, 1933, səh. 60–61
e-tarih.org (06 Kasım 2007 20:52). "Akkoyunluların Yıkılışı" (türk). 2019-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-02-06.
diyadinnet.com (19 avqust 2008). "Akkoyunlular" (türk). İstifadə tarixi: 2019-02-06.
Avqust 03, 2021
ağqoyunlu, hökmdarlarının, siyahısı, ağqoyunlular, oğuzların, bayandur, boyuna, mənsub, olublar, ağqoyunlu, hökmdarlarının, idarəsi, altında, imperiya, qüvvətli, dövrlərində, şimalda, rusiya, cənubda, fars, körfəzi, şərqdə, iran, xorasanı, qərbdə, türkiyə, sur. Agqoyunlu hokmdarlarinin siyahisi Agqoyunlular oguzlarin bayandur boyuna mensub olublar 6 Agqoyunlu hokmdarlarinin idaresi altinda imperiya en quvvetli dovrlerinde simalda Rusiya cenubda Fars korfezi serqde Iran Xorasani qerbde Turkiye ve Suriyaya qeder uzanib 7 Agqoyunlu tayfa ittifaqinin esasini Pehlevan bey qoymusdur 1401 ci ilde Osman beyin dovrunden baslayaraq Diyarbekir seheri 1468 ci ile qeder Agqoyunlu beyliyinin merkezi olmusdur 1468 ci ilden ise Uzun Hesenin basciliq etdiyi Agqoyunlu imperiyasinin merkezi Tebriz seheri olmusdur 7 Agqoyunlu hokmdarlariKecmis monarxiyaBayraqSultan Yaqubun olumunden sonra Agqoyunlu imperiyasinda daxili cekismeler imperiyanin dagilmasina qeder sona catmadi Ilk hokmdar Pehlevan beySon hokmdar Sultan MuradTitul bey sultan padsah 1 2 Resmi mekan Hest Behist sarayi 3 4 TebrizIdareetme formasi Mutleq monarxiyaYaranmasi 1468Suqutu 1501 ve 1503 5 Iddiaci Zeynalabidin bey1387 ci ilden 1508 ci ile qeder Agqoyunlular 20 hokmdar terefinden idare olunmuslar Sultan Yaqubun olumunden sonra Agqoyunlular arasinda baslayan taxt mubarizesi olkenin suqutuna getirib cixarmisdir Godek Ehmedin olumunden sonra olke Ebher sulh muqavilesi ile Elvend mirze ve Sultan Murad arasinda 2 yere bolundu 8 1501 ci ilde Elvend mirzeni ve 1503 cu ilde Sultan Muradi meglub eden I Sah Ismayil terefinden 1508 ci ilde Agqoyunlularin hakimiyyetine tamamile son qoyuldu Belelikle Agqoyunlularin suqutu ile onun yerinde Sefeviler imperiyasinin esasi qoyuldu 9 Mundericat 1 Agqoyunlularda hokmdar 2 Hokmdarlarin siyahisi 2 1 Qurulus dovru 2 2 Beylik dovru 2 3 Imperiya dovru 2 4 Diyarbekir hokmdarlari 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerAgqoyunlularda hokmdar Redakte Agqoyunlu imperiyasi en qudretli dovrlerinde 1478 Agqoyunlu hokmdarlarinin titullari Uzun Hesenin dovrune qeder bey olmusdur Uzun Hesen Qaraqoyunlulari ve Teymurileri meglub ederek boyuk imperiya qurduqdan sonra hokmdarlara beyden basqa padsah ve sultan da deyilmeye baslandi 1 2 Agqoyunlu hokmdari qeyri mehdud hakimiyyete malik idi O ordunun komandani idi ve qanunlarda sosial iqtisadi sahede istediyi qerari qebul ede ve dovlet memurlarinin teyin ede ve azad ede bilerdi Hokmdarin verdiyi emrler ferman sayilirdi ve katibler terefinden yazilirdi Fermanlarin uzerinde hokmdarin mohuru olurdu Agqoyunlu hakimiyyeti mutleq monarxiya ile idare edilirdi Agqoyunlu hokmdarlarinin mesveretci orqani divan movcud idi Ancaq son qerari hokmdar verirdi 10 En cox hakimiyyetde olan Agqoyunlu hokmdari Osman bey olmusdur Beleki Osman bey 32 il hakimiyyetde olmusdur En az hakimiyyetde olan hokmdar ise Sultan Xelil olmusdur O 1478 ci ilin qis ve yay aylarinda hakimiyyetde olmusdur Hokmdarlarin siyahisi Redakte hokmdar taxtda olmasina baxmayaraq hakimiyeti elinde tam cemlesdire bilmeyib musteqilliyini herhansi bir vilayetde elan edib butun olke erazisinde hokmdar deyil Qurulus dovru Redakte Titul Ad Hakimiyyet illeri QeydlerBey Pehlevan bey 1340 Idris bey Bayandurun oglu Bayandur elinin bascisi 11 1340 ci ilde Diyarbekirde vefat etmisdir Bey Tureli bey طور علی پہلوان El ed Dinعلاء الدين 1340 1362 Pehlevan beyin ogludur Bayburtda dogulmusdur 1362 ci ilde vefat etmisdir Bey Qutlu bey قتلغ بن طور علی Fexr ed Din فخر الدین 1362 1389 Tureli beyin oglu 1389 cu ilde vefat etmisdir Mezari Bayburtdadir Bey Ehmed bey احمد بن قتلغ 1389 1403 Qutlu beyin oglu 1396 ci ilde Osman bey Qazi Burhaneddinin de komeyi ile Ehmed beyi hakimiyyetden saldi ve faktiki olaraq Agqoyunlularin bascisi oldu 12 Ehmed bey 1403 cu ilde Paluda vefat etdi 13 Beylik dovru Redakte Titul Ad Hakimiyyet illeri QeydlerBey Osman bey قرا یولک عثمان Baha ed Din بھا الدین 1403 1435 Fexreddin Qutlu beyin ve Trabzon sahzadesi Maria Komnenosun oglu 1399 cu ilden Emir Teymur ile muttefiq oldu ve Emir Teymur terefinden Diyarbekir merkez olmaqla bir cox eraziye hakim teyin edildi 14 Onun dovrunde Agqoyunlular genis eraziler ele kecirerek beyliye cevrildiler 14 1402 ci ilde Ankara doyusunde oz quvveleri ile Emir Teymurunun terefinde doyusmusdu 14 1435 ci ilin avqustunda Erzurum yaxinliginda Qaraqoyunlular doyusde 80 yasli Osman bey atdan yixilaraq vefat etdi O Erzurumda defn edildi 15 Bey Eli bey علی بن قرا یولک عثمان Celal ed Din جلال الدین 1435 1438 Qara Yuluq Osmanin boyuk oglu 1438 ci ilde Hemze bey Bayandur terefinden hakimiyyetden devrildi 16 Eli bey 1444 cu ilde Helebde vefat etdi Bey Hemze bey حمزہ بن قرا یولک عثمان Nur ed Din نور الدین 1438 1444 Qara Yuluq Osmanin oglu Herbi ugurlarina gore ona Ulu Bey adi verilmisdi Hemze bey 1444 cu ilde Eli beyin olumunden biraz sonra xestelenerek oldu 17 Bey Cahangir mirze جهانگیر بن علی Mu izz ed Din معز الدین 1444 1453 Celaleddin Eli beyin ve Sara xatunun oglu 18 1450 1451 ci illerde Qaraqoyunlularla muharibede meglub olmasi Agqoyunlular arasinda nufuzuna boyuk zerbe vurdu 1452 ci ilde Qaraqoyunlu hokmdari Cahan sah ile sulhe razilasmasi ise kicik qardas Uzun Hesen ve onun etrafinda birlesen eyanlar terefinden naraziliqla qarsilandi ve 1453 cu ilde Uzun Hesen terefinden taxtdan salindi 19 Bey Qilinc Arslan قلچ ارسلان بن احمد 1453 1457 Qara Yuluq Osmanin qardasi Ehmed beyin oglu 20 Paluda musteqil hakimiyyet sururdu Qara Isgenderin desteyi ile Agqoyunlu hakimiyyetini tam ele kecirmek istese de ugur elde ede bilmedi Uzun Hesen terefinden meglub edildi Imperiya dovru Redakte Sekil Titul Ad Hakimiyyet illeri Qeydler Bey padsah sultan Uzun Hesen اوزون حسن بن علی Ebul Nasr ابو النصر 1453 1478 Celaleddin Eli beyin ve Sara xatunun oglu 1423 cu ilde Diyarbekirde dogulmusdur 1453 cu ilde qardasi Cahangir mirzeni devirerek Agqoyunlu beyliyinde hakimiyyeti ele kecirmisdir 1467 ci ilde Mus doyusunde Qaraqoyunlu hokmdari Cahan sahi 21 22 23 ve 1468 ci ilde Cahan sahin oglu Hesenelini Xoy doyusunde meglub ederek 24 Qaraqoyunlularin Iran Iraq ve Serqi Anadoludaki erazilerini ele kecirdi 1469 cu ilde ise Teymuri Ebu Seidi Mahmudabad doyusunde meglub ederek Teymurileri Xorasana sixisdirdi Belelikle Agqoyunlu beyliyini boyuk imperiyaya cevirdi 25 26 6 yanvar 1478 ci ilde Tebrizde vefat etmisdir Bey padsah sultan Sultan Xelil سلطان خلیل بن اوزون حسن Ebul Feth ابو الفتح 1478 Uzun Hesenin ve Selcuqsah beyimin oglu Hakimiyyete gelmezden once Fars vilayetinin hakimi idi Uzun Hesenden sonra Agqoyunlu taxtina kecmisdir ve atasinin merkezlesdirme siyasetini davam etdirmisdir Merkezlesdirme siyasetini beyenmeyen eyanlar bundan naraziliq etdiler Bu sebebden eyanlar Sultan Xelilin qardasi Yaqub beye gelecekde Sultan Yaqub destek vererek qiyam qaldirdilar 1478 ci ilin iyulunda Xoy doyusunde Yaqub bey ve destekcileri terefinden meglub edildi ve olduruldu 27 Bey padsah sultan Sultan Yaqub یعقوب بن اوزون حسن Ebul Muzeffer ابو المظفر 1478 1490 Uzun Hesenin ve Selcuqsah beyimin oglu Boyuk qardasi Sultan Xelili devirerek hakimiyyete gelmisdir 24 dekabr 1490 ci ilde Qarabagda vefat etmisdir 28 Olke daxilinde sabitliyi temin etmeyi bacaran son hokmdar olmusdur Olumunden sonra sahzadeler arasindaki taxt tac mubarizesi Agqoyunlularin suqutuna qeder davam etmisdir Bey padsah sultan Sultan Baysunqur بایسنقر بن یعقوب Ebul Feth ابو الفتح 1490 1492 Sultan Yaqubun ve Govher sultanin oglu Atasinin olumunden sonra 9 yasinda Sufi xelil Mosullu terefinden taxta cixarilmisdi 29 1492 ci ilde emisi oglu Rustem bey sonradan Sultan Rustem terefinden Tebriz yaxinliginda darmadagin edildi ve Babasi Siravnsah I Ferrux Yasara sigindi Sirvansahlardan destek alaraq hakimiyyetini berpa etmeye cehd gosterse de 1492 ci ilde Berde ile Gence arasinda Rustemle doyusde helak oldu Bey padsah sultan Sultan Rustem رستم بن مقصود بن اوزون حسن Ebul Muzeffer ابو المظفر 1493 1497 Uzun Hesenin nevesi ve Maqsud mirzenin ogludur 1490 ci ilde Sultan Baysunqur terefinden hebse atilmisdir 1492 ci ilde Eybe Sultanin desteyi ile hebsden cixaraq Baysunquru taxtdan salmisdir 1497 ci ilde emisi oglu Godek Ehmed ve onun terefine kecen Eybe Sultan basda olmaqla serkerdelerinin bir qismini terefinden meglub edildi ve Gurcustana qacdi Orada olduruldu 30 Bey padsah sultan Godek Ehmed احمد گوده بن اغورلو محمد بن اوزون حسن Ebul Nesr ابو النصر 1497 Ugurlu Mehemmedin ve Govher sultanin oglu II Mehmedin ve Uzun Hesenin nevesi Eybe Sultanin komeyi ile 1497 ci ilde hakimiyyete gelmis Merkezlesdirme siyasetine qarsi eyanlarin muqavimeti ile uzlesmis ve 1497 ci ilin 13 dekabrinda Isfahan yaxinligindaki doyusde doyusde meglub oldu ve olduruldu 31 Onun olumunden sonra Agqoyunlu imperiyasi parcalandi Agqoyunlularin parcalanmasi Bey padsah sultan Elvend mirze الوند بن یوسف بن اوزون حسن Ebul Muzeffer ابو المظفر 1498 1501 Uzun Hesenin nevesi ve Yusif bey Bayandurun ogludur 1498 ci ilde Eybe Sultan basda ve bir nece serkedenin de desteyi ile Tebrizde sultan elan edildi Hakimiyyet iddiacisi olan qardasi Mehemmed mirze ile mubarizede Eybe Sultan oldurulmesinden sonra Diyarbekire cekilse de Mosullu tayfasinin desteyi ile yeniden hakimiyyeti ele kecirdi 32 Ancaq diger reqibi Murad mirze sonradan Sultan Murad mubarizede her iki terefin ustunluk elde ede bilmemesinden sonra Ebher sulh muqavilesi imzalandi ve Agqoyunlu imperiyasi iki sahzade arasinda bolusduruldu 1501 ci ilde Serur doyusunde Seyx Ismayila sonradan I Sah Ismayil meglub oldu 33 ve Erzincana qacdi Azerbaycandaki hakimiyyetini itirdikden sonra Diyarbekirdeki Qasim bey ile mubarize apardi ve onu meglub etdi Sonraki hakimiyyetini Diyarbekir ve etraf erazilerde surdurdu 34 1505 ci ilde Mardinde vefat etdi Bey padsah sultan Mehemmed mirze محمد بن یوسف بن اوزون حسن Ebul Mukerrem ابو المکرم 1497 1499 Uzun Hesenin nevesi ve Yusif bey Bayandurun ogludur Eybe Sultanin qardaslari Nureli ve Esref terefinden desteklenerek 1498 ci ilde Fars vilayetinde sultan elan edildi 1499 cu ilde Eybe Sultanin basciligi etdiyi Elvend mirzenin ordusunu meglub etdi ve doyusde Eybe Sultan olduruldu Belelikle Tebrize daxil olmagi bacardi 32 Lakin sonradan Elvend mirze yeni quvve toplayaraq onu meglub etdi ve Mehemmed mirze yeniden Fars vilayetine cekildi 1500 cu ilde Sultan Murad ve terefdarlari terefinden meglub edildi ve olduruldu 32 Bey padsah sultan Sultan Murad سلطان مراد بن یعقوب بن اوزون حسن Ebul Muzeffer ابو المظفر 1500 1508 Sultan Yaqubun ve Govher sultanin oglu 31 iyul 1490 ci ilde Tebriz seherinde dunyaya gelmisdi 1498 ci ilde Elvend mirze terefinden hebse atilmisdir Eybe Sultanin qardaslari Maraga hakimi Gozel Ehmed ve Ferruxsad terefinden desteklenerek Fars vilayetine aparilmis ve sultan elan edilmisdir 1500 cu ilde Mehemmed mirzeni meglub etmis ve Fars vilayetini ele kecirmisdir Lakin Elvend mirze ile mubarizede her iki teref qalibiyyet elde ede bilmedi O sebebden 1500 cu ilde Ebher sulh muqavilesi baglandi ve Agqoyunlu imperiyasi iki yere bolundu 8 21 iyun 1503 Almaqulagi doyusunde I Sah Ismayila meglub oldu ve Isfahan Siraz Yezd ve Kirman Sefevi hakimiyyetine kecdi 35 1508 ci ile qeder Bagdad etrafinda hokmdarliq etse de hemin ilde I Sah Ismayilin Bagdada hucumunu esidib Dulqedirogullarina sonra ise Osmanlilara sigindi 1518 ci ilde Urfada olduruldu Diyarbekir hokmdarlari Redakte Titul Ad Hakimiyyet illeri QeydlerBey sultan padsah Sultan Qasim 1496 1501 Uzun Hesenin qardasi Cahangir mirzenin oglu 1496 ci ilde Diyarbekir ve etraf erazilere hakim teyin olunmus ve musteqil hakimiyyet surmusdur 36 Qasim bey oz adina pul kesdirmis ve Mardini paytaxt etmisdir 1501 ci ilde Serur doyusunde meglub olan Elvend mirze Sultan Qasimdan torpaq teleb etmisdir Bunu qebul etmeyen Sultan Qasim Elvend mirze terefinden Mardin yaxinliginda meglub edilmis ve oldurulmusdur Elindeki torpaqlarda ise Elvend mirze hokm surmeye baslamisdir 37 Bey sultan padsah Zeynalabidin bey زین العابدین بن احمد بن اغورلو محمد 1505 1508 Godek Ehmedin oglu 38 1505 ci ilde Elvend mirzenin olumunden sonra Diyarbekir etrafinda hakimiyyete gelmisdir Zeynalabidin bey hakimiyyetini mohkemlendirmek ucun bezi tedbirler gormeye basladi Uzun muddet Diyarbekir hakimi olan Emir bey Mosullunu hebs etdirdi ve etraf erazilere yuruslere basladi Lakin Emir bey hebsden cixdi ve Zeynalabidin beyi meglub ederek esir aldi 39 Emir bey Mosullu ise I Sah Ismayila tabeliyini bildirdi 1508 ci ilde Diyarbekir etrafi bolgeler tamamile Sefevilerin hakimiyyetine kecdi Istinadlar Redakte 1 2 Muʾayyid S abiti ʻAli 1967 Asnad va Namahha yi Tarikhi Historical documents and letters from early Islamic period towards the end of Shah Ismaʻil Safavi s reign Iranian culture amp literature Kitabkhanah ʾi Ṭahuri pp 193 274 315 330 332 422 and 430 See also Abdul Hussein Navai Asnaad o Mokatebaat Tarikhi Iran Historical sources and letters of Iran Tehran Bongaah Tarjomeh and Nashr e Ketab 2536 pages 578 657 701 702 and 707 1 2 H R Roemer The Safavid Period in Cambridge History of Iran Vol VI Cambridge University Press 1986 p 339 Nuriyeva Irade Tofiq qizi 2015 Azerbaycan Tarixi en qedim zamanlardan XXI esrin evvellerinedek PDF Baki Mutercim seh seh 115 Qasimov Xeyirbey Sabir oglu 2008 Orta esrlerde Azerbaycan medeniyyeti PDF Baki seh seh 228 H J Kissling Bertold Spuler N Barbour J S Trimingham H Braun H Hartel 1969 The Last Great Muslim Empires seh p 78 1905 az 11 01 2019 Tofiq Necefli Qaraqoyunlular ve Agqoyunlular Oguz boylaridir azerb Gunduz Nesibov 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 1 2 1905 az 27 07 2016 Qaraqoyunlu ve Agqoyunlu dovleti azerb 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 1 2 Nuriyeva Irade Tofiq qizi 2015 Azerbaycan Tarixi en qedim zamanlardan XXI esrin evvellerinedek PDF Baki Mutercim seh seh 111 anl az 2013 23 yanvar Sah Ismayil gorkemli serkerde ve dovlet xadimi azerb Suleyman Memmedov 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 Necefli T H 2000 Qaraqoyunlu ve Agqoyunlu dovletlerinin tarixi muasir turk tarixsunasliginda Baki Casioglu seh seh 31 33 Zekiye Tunc 23 25 Mayis 2013 Akkoyunlular doneminde Harput PDF Elazig Firat Universitesi Harput Uygulama ve Arastirma Merkezi seh seh 578 John E Woods 300 Yillik Turk Imparatorlugu Akkoyunlular Asiret Konfederasyon Imparatorluk cev Sibel Ozbudun Milliyet yay Istanbul 1993 s 79 forum azeri net 02 05 2013 Agqoyunlu hokmdarlari azerb 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 1 2 3 Ilhan Erdem Ak Koyunlu Devletinin kurucusu Kara Yuluk Osman Beyin hayati ve faaliyetleri PDF seh seh 100 Toksoy A Akkoyunlular ve Erzincan Uzun Hasan Devrine Kadar Turkluk Bilimi Arastirmalari Sayi 35 Yil 2014 tarihiolaylar com Akkoyunlular Bayindiriye Devleti 1340 1514 turk 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 enfal de Akkoyunlular turk 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 Necefli T H Qaraqoyunlu ve Agqoyunlu dovletlerinin tarixi muasir turk tarixsunasliginda Baki Casioglu 2000 seh 40 tarihtarih com Akkoyunlularin Tarihi Sahnesine Cikisi turk Ilhan Erdem Mustafa Uyar 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 Ahmet Toksoy 2014 Akkoyunlular ve Erzincan Uzun Hasan Devrine Kadar Bahar seh seh 258 Alexander Mikaberidze 2011 Conflict and Conquest in the Islamic World A Historical Encyclopedia Volume 1 ABC CLIO seh 907 ISBN 9781598843361 Istifade tarixi 2013 02 13 Peter Jackson Lawrence Lockhart 1986 The Cambridge History of Iran Volume 6 Cambridge University Press seh 173 ISBN 9780521200943 Istifade tarixi 2013 02 13 Peter Jackson Lawrence Lockhart 1986 The Cambridge History of Iran Volume 6 Cambridge University Press 173 ISBN 9780521200943 Hesen bey Rumlu 2017 Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi PDF Kastamonu Uzanlar seh seh 258 Hesen bey Rumlu 2017 Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi PDF Kastamonu Uzanlar seh seh 263 264 Abu l Fazl ibn Mubarak 2002 Ain I Akbari Manas Publications 1716 ISBN 9788175362284 Istifade tarixi 2013 02 04 Hesen bey Rumlu 2017 Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi PDF Kastamonu Uzanlar seh seh 309 Faruk Soylemez 2004 Anadoluda sahte Sah Ismail isyani PDF Kahramanmaras Sosyal Bilimler Enstitusu Dergi Sayi 17 seh seh 75 2019 02 14 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 04 avrasyad com 2018 Akkoyunlu yonetiminde Musullular Sufi Halil Bey ornegi turk Ayse Atici Arayancan 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 Sahin Ferzeliyev 1938 Azerbaycan XV XVI esrlerde Hesen bey Rumlunun Ehsenut tevarix eseri uzre Baki Elm seh seh 33 Hesen bey Rumlu 2017 Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi PDF Kastamonu Uzanlar seh seh 349 1 2 3 Sahin Ferzeliyev 1938 Azerbaycan XV XVI esrlerde Hesen bey Rumlunun Ehsenut tevarix eseri uzre Baki Elm seh seh 33 34 Minorsky V La Perse au XV e siecle entre La Turque et Venise Paris 1933 seh 60 61 e tarih org 06 Kasim 2007 20 52 Akkoyunlularin Yikilisi turk 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 343 ISBN 978 9952 441 02 4 script parameter Kazim Paydas 2006 Mogol ve Turk Islam Devletlerinde Suyurgal Uygulamasi PDF Guz sayi 39 seh seh 204 Hesen bey Rumlu 2017 Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi PDF Kastamonu Uzanlar seh seh 391 marasanahaber com 26 Eylul 2018 Abdurrezzak Bey kimdir turk 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 elbistankaynarca com 24 01 2013 Elbistan Savasi 1507 turk Adnan Gullu 2019 02 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 02 06 Hemcinin bax RedakteBayandurlar sulalesi Agqoyunlular Teymuriler SefevilerXarici kecidler Redakte Vikianbarda Agqoyunlu hokmdarlarinin siyahisi ile elaqeli mediafayllar var islamilimleri com Akkoyunlular turk Istifade tarixi 2019 02 06 diyadinnet com 19 avqust 2008 Akkoyunlular turk Istifade tarixi 2019 02 06 Menbe https az wikipedia org w index php title Agqoyunlu hokmdarlarinin siyahisi amp oldid 5959589, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.png.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}
.png.html){kind=link}
.jpg.html){kind=link}