Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
 | Bu məqalə Xoy döyüşü (1468) haqqındadır. Digər mənalar üçün Xoy döyüşü səhifəsinə baxın. |
Xoy döyüşü — 1468-ci ildə Uzun Həsən ilə Həsənəli mirzə arasında baş vermiş döyüşdür. Döyüş Uzun Həsənin qələbəsi ilə başa çatdı. Həsənəli mirzənin bu məğlubiyyəti ilə Qaraqoyunlu dövləti dağıldı və yerini Ağqoyunlu dövlətinə verdi.
| Xoy döyüşü | |||
|---|---|---|---|
| Tarix | 1468 | ||
| Yeri | Xoy | ||
| Səbəbi | Ağqoyunluların Azərbaycanı ələ keçirmək üçün hücumu | ||
| Nəticəsi | Ağqoyunluların qələbəsi | ||
| Ərazi dəyişikliyi | Azərbaycanın və İranın bir hissəsinin Ağqoyunlular tərəfindən ələ keçirilməsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| | |||
| Komandan(lar) | |||
| | |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
Tarixi
1467-ci ilin 11 noyabr gecəsi cüzi qüvvə ilə Çəpəkcur yaxınlığında Səncəq adlı yerdə gecələyən Cahanşah Uzun Həsənin 6 minlik qoşununun hücumuna məruz qalmış, Qaraqoyunlular məğlub olmuş və Cahanşah öldürülmüşdü. Bu məğlubiyyətdən sonra Cahanşahın oğlu Həsənəli Qaraqoyunlu ordusunu öz ətrafında birləşdirməyə nail oldu və Uzun Həsənin ordusunun qarşısını almağa hazırlaşdı.
Hər iki ordu Xoy yaxınlığında düşərgə saldılar və elçi mübadiləsi başlandı. Lakin elçilər heç cürə tərəflər arasında sülhə nail ola bilmədilər. Həsənəlinin əmri ilə 30 nəfər Ağqoyunlu elçisini öldürüldü. Həsənəlinin Xoydan tədricən Mərənd tərəfə çəkilməyə başlamasından istifadə edən Uzun Həsən kiçik dəstələrlə pusqular yaratdı və Qaraqoyunlu ordusuna zərbə vurdu. Həsənəli qüvvələrinin çox olmasına baxmayaraq Uzun Həsəndən çəkindiyi üçün ordugahının ətrafına xəndək çəkdirərək bir müddət müdafiə olunmaq niyyətində idi. Qaraqoyunlu ordusun uzun müddət yerini dəyişməməsi və istilər səbəbindən orduda xəstəliklər yaranmağa başladı. Uzun Həsən geri çəkilmək adı ilə taktiki hiylə tətbiq etməyə çalışsa da bu da heçbir nəticə vermədi. Beləki, Həsənəli ordusunu yerindən tərpətmirdi. Getdikcə zəifləyən Qaraqoyunlu ordusunun vəziyyətini çox gözəl anlayan sərkərdələr Uzun Həsənin tərəfinə keçdilər, ordunun qalan hissəsi isə dağılmağa başlamışdı. Bundan istifadə edən Uzun Həsən həlledici hücuma keçdi və Qaraqoyunlu ordusu darmadağın edildi.
Həsənəli Bərdəyə — Qaramanlı tayfasına sığındı, oradan Ərdəbilə getdi. Uzun Həsən oğlu Uğurlu Məhəmmədi onun üstünə göndərməsi ilə 1469-cu ilin iyul-avqust aylarında Həmədanda ələ keçirildi və öldürüldü.
İstinadlar
- İradə Nuriyeva, Azərbaycan Tarixi.s.106.
- Nəcəfli T. H., Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında.s.29.
- Həsən bəy Rumlu, Əhsənüt-təvarix.s.258.
- Qızılbaşlar tarixi.s.17.
Ədəbiyyat
- Həsən bəy Rumlu. "Əhsənüt-təvarix (Tarixlərin ən yaxşısı)". Kastamonu: Uzanlar, 2017, 661 s.
- Nəcəfli T. H. "Qaraqoyunlu və Ağqoyunlu dövlətlərinin tarixi müasir türk tarixşünaslığında". Bakı: Çaşıoğlu, 2000. — 198 s.
- Nuriyeva İradə Tofiq qızı. "Azərbaycan Tarixi (ən qədim zamanlardan–XXI əsrin əvvəllərinədək)". – Bakı: Mütərcim, 2015. – 336 səh.
- "Qızılbaşlar tarixi". Tərcümə və şərhlər M. Ə. Məhəmmədinindir. — Bakı: "Azərbaycan" nəşriyyatı. 1993–48 s.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
Qaraqoyunlu Həsənəli
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Xoy doyusu 1468 haqqindadir Diger menalar ucun Xoy doyusu sehifesine baxin Xoy doyusu 1468 ci ilde Uzun Hesen ile Heseneli mirze arasinda bas vermis doyusdur Doyus Uzun Hesenin qelebesi ile basa catdi Heseneli mirzenin bu meglubiyyeti ile Qaraqoyunlu dovleti dagildi ve yerini Agqoyunlu dovletine verdi Xoy doyusuTarix 1468Yeri XoySebebi Agqoyunlularin Azerbaycani ele kecirmek ucun hucumuNeticesi Agqoyunlularin qelebesiErazi deyisikliyi Azerbaycanin ve Iranin bir hissesinin Agqoyunlular terefinden ele kecirilmesiMunaqise terefleriAgqoyunlular QaraqoyunlularKomandan lar Uzun Hesen Heseneli mirzeTereflerin quvvesi20 000 80 000Tarixi1467 ci ilin 11 noyabr gecesi cuzi quvve ile Cepekcur yaxinliginda Senceq adli yerde geceleyen Cahansah Uzun Hesenin 6 minlik qosununun hucumuna meruz qalmis Qaraqoyunlular meglub olmus ve Cahansah oldurulmusdu Bu meglubiyyetden sonra Cahansahin oglu Heseneli Qaraqoyunlu ordusunu oz etrafinda birlesdirmeye nail oldu ve Uzun Hesenin ordusunun qarsisini almaga hazirlasdi Her iki ordu Xoy yaxinliginda duserge saldilar ve elci mubadilesi baslandi Lakin elciler hec cure terefler arasinda sulhe nail ola bilmediler Hesenelinin emri ile 30 nefer Agqoyunlu elcisini olduruldu Hesenelinin Xoydan tedricen Merend terefe cekilmeye baslamasindan istifade eden Uzun Hesen kicik destelerle pusqular yaratdi ve Qaraqoyunlu ordusuna zerbe vurdu Heseneli quvvelerinin cox olmasina baxmayaraq Uzun Hesenden cekindiyi ucun ordugahinin etrafina xendek cekdirerek bir muddet mudafie olunmaq niyyetinde idi Qaraqoyunlu ordusun uzun muddet yerini deyismemesi ve istiler sebebinden orduda xestelikler yaranmaga basladi Uzun Hesen geri cekilmek adi ile taktiki hiyle tetbiq etmeye calissa da bu da hecbir netice vermedi Beleki Heseneli ordusunu yerinden terpetmirdi Getdikce zeifleyen Qaraqoyunlu ordusunun veziyyetini cox gozel anlayan serkerdeler Uzun Hesenin terefine kecdiler ordunun qalan hissesi ise dagilmaga baslamisdi Bundan istifade eden Uzun Hesen helledici hucuma kecdi ve Qaraqoyunlu ordusu darmadagin edildi Heseneli Berdeye Qaramanli tayfasina sigindi oradan Erdebile getdi Uzun Hesen oglu Ugurlu Mehemmedi onun ustune gondermesi ile 1469 cu ilin iyul avqust aylarinda Hemedanda ele kecirildi ve olduruldu IstinadlarIrade Nuriyeva Azerbaycan Tarixi s 106 Necefli T H Qaraqoyunlu ve Agqoyunlu dovletlerinin tarixi muasir turk tarixsunasliginda s 29 Hesen bey Rumlu Ehsenut tevarix s 258 Qizilbaslar tarixi s 17 EdebiyyatHesen bey Rumlu Ehsenut tevarix Tarixlerin en yaxsisi Kastamonu Uzanlar 2017 661 s Necefli T H Qaraqoyunlu ve Agqoyunlu dovletlerinin tarixi muasir turk tarixsunasliginda Baki Casioglu 2000 198 s Nuriyeva Irade Tofiq qizi Azerbaycan Tarixi en qedim zamanlardan XXI esrin evvellerinedek Baki Mutercim 2015 336 seh Qizilbaslar tarixi Tercume ve serhler M E Mehemmedinindir Baki Azerbaycan nesriyyati 1993 48 s Hemcinin baxQaraqoyunlular AgqoyunlularXarici kecidlerQaraqoyunlu Heseneli