fbpx
Wikipedia

1 manatlıq əsginas

Avqust 12, 2021

1 manatlıq əsginas — Azərbaycanda işlədilən milli əsginaslardan biri. Bu əsginas Azərbaycanın digər əsginasları ilə müqayisədə ən aşağı nominal dəyərə malikdir və dövriyyəyə ən çox - 4 dəfə (1992, 1993, 2005 , 2009— cu illərdə) buraxılmış əsginasdır. 1 manat 100 qəpiyə bərabərdir.

1 manat
Ölkə Azərbaycan
Dəyər 1 manat
Eni 120 mm
Uzunluğu 70 mm
Təhlükəsizlik ünsürləri gizli rəqəm, nominalın işıqda görünən rəqəmi və dizaynı (su nişanı), işıqda görünən "MANAT", möcüzəli rəqəm (yaşıldan tünd qırmızıya), xüsusi dəqiq cizgilər, relyefli nominal, ultrabənövşəyi işıqda görünən elementlər, arxa tərəfində isə metal sap, sehirli xətlər
Nəşr illəri 1992, 1993, 2005, 2009
Ön tərəf
Dizayn Azərbaycanın milli musiqi alətlərinin – tar, kamança və dəfin qrafik təsvirləri
Dizayner Robert Kalina
Dizayn tarixi 2005
Arxa tərəf
Dizayn Azərbaycan Respublikasının Xəritəsi, Azərbaycanın Avropaya inteqrasiyasını əks etdirən Avropanın xəritəsi; Qədim Azərbaycan xalçasının naxışları; Azərbaycanın milli ornamentləri
Dizayner Robert Kalina
Dizayn tarixi 2005
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

1 manatlıq əsginaslar ilk dəfə 1992-ci ilin avqust ayında Azərbaycan Milli Bankı tərəfindən dövriyyəyə buraxılmışdır. Belə ki, Azərbaycan manatının hazırlanmasına Ayaz Mütəllibovun prezidentliyi dövründə başlanılmış, Əbülfəz Elçibəyin prezidentliyi dövründə isə bu reallaşmışdır. İlk Azərbaycan manatı dövriyyəyə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 15 iyul 1992-ci il tarixli "Azərbaycan Respublikası milli valyutasının dövriyyəyə buraxılması haqqında" Fərmanına müvafiq olaraq 15 avqust 1992-ci ildə buraxılmışdır ki, həmin əsginaslardan biri 1 manatlıq əsginas idi. Bu əsginaslar Fransa Mərkəzi Bankı tərəfindən çap edilmişdir. 1 manatlıq əsginasın ilk eskizlərinin müəllifi azərbaycanlı xalçaçı-rəssam Eldar Mikayılzadədir. O, buna görə almalı olduğu qonorarı Dövlət Müdafiə Fonduna keçirmişdir.

  • 1992-ci ildə buraxılmış ilk 1 manatlıq əsginasların ön tərəfi

  • 1992-ci ildə buraxılmış ilk 1 manatlıq əsginasların arxa tərəfi

1993-cü ildə Azərbaycan Milli Bankı tərəfindən bir qədər fərqli təsvirdə yeni 1 manatlıq əsginaslar dövriyyəyə buraxıldı. Amma ilk 1 manatlıq əsginaslar da dövriyyədə qaldı.

  • 1993-cü ildə buraxılmış 1 manatlıq əsginasların ön tərəfi

  • 1993-cü ildə buraxılmış 1 manatlıq əsginasların arxa tərəfi

Azərbaycan Respublikası Prezidenti tərəfindən 7 fevral 2005-ci il tarixdə imzalanmış "Azərbaycan Respublikasında pul nişanlarının nominal dəyərinin və qiymətlər miqyasının dəyişdirilməsi (denominasiyası) haqqında" Fərmanla 1992-2001-ci illərdə dövriyyəyə buraxılmış əsginaslar - eyni zamanda 1992 və 1993-cü illərdə dövriyyəyə buraxılmış 1 manatlıq əsginaslar 2006-cı ildən başlayaraq dövriyyədən çıxarılmış, 2005-ci ildə yeni 1 manatlıq əsginaslar çap olunmuşdur. 28 dekabr 2005-ci ildə ölkə ictimaiyyətinə təqdim olunmuş yeni nəsil pul nişanları, həmçinin yeni 1 manatlıq əsginaslar 2006-cı il yanvarın 1-dən etibarən dövriyyəyə buraxılmışdır.

  • 2005-ci ildə buraxılmış 1 manatlıq əsginasların ön tərəfi

  • 2005-ci ildə buraxılmış 1 manatlıq əsginasların arxa tərəfi

Pulun yeni dizaynı dünyada ən yeni cərəyanları və "vahid ailə" prinsipi nəzərə alınmaqla hazırlanmışdır. Müsabiqədə iştirak edən şirkətlərdən Avstriyanın "OeBS" şirkətinin dizayneri, Avro əsginaslarının dizayn müsabiqəsinin qalibi və Avronun müəllifi Robert Kalinanın hazırladığı eskizlər tələb və gözləntilərə cavab verdiyindən qalib seçilmişdir.

Mövzusu

Hazırda dövriyyədə olan 1 manatlıq əsginaslar 2005 və 2009-cu illərdə Azərbaycan Mərkəzi Bankı tərəfindən buraxılmışdır. Bu əsginaslar mədəniyyət mövzusuna həsr olunmuşdur.

Təsviri

 
İlk əsginaslar üzərində təsvir olunmuş Qız qalasının real vəziyyəti

İlk 1 manatlıq əsginas sadə dizayna malik olmuş, ön tərəfində Qız qalası təsvir olunmuşdur. Əsginasların arxa tərəfi isə milli ornamentlərlə haşiyələnmiş və üzərində "Azərbaycan Milli Bankı" sözləri çap olunmuşdur.

İkinci 1 manatlıq əsginas çap olunarkən həmin vaxt dövriyyədə olan 5, 50 və 100 manatlıq əsginaslarla uyğunlaşdırılmışdır. Onun ön tərəfinə Qız qalasının təsvirindən əlavə arxa fon təsvirləri də əlavə edilmişdir. Bu əsginasın arxa tərəfində isə əlavə olaraq nominalın adı sözlə verilmişdir.

Ağ kağızda, əsas rəngi boz olmaqla 2005 və 2009-cu illərdə çap olunmuş əsginasların ön tərəfində Azərbaycanın milli musiqi alətlərinin – muğam üçlüyündə istifadə olunan tar, kamança və dəfin qrafik təsvirləri verilmişdir.

Azərbaycan Mərkəzi Bankının sədri Elman Rüstəmovun imzası da bu əsginasların ön tərəfdədir.

 
1 manatlıq əsginasın üzərində Elman Rüstəmovun imzası

Bu əsginasların arxa fonunda isə qədim Azərbaycan xalçasının naxışları vardır. Həmçinin əsginasın arxa tərəfində Azərbaycanın Avropaya inteqrasiyasının xəritələrlə təsviri və Azərbaycanın milli ornamentləri verilmişdir.

Son iki əsginasın əsas fərqi belədir: 2005 buraxılışının ön tərəfində "Azərbaycan Milli Bankı", 2009 buraxılışının ön tərəfində isə "Azərbaycan Mərkəzi Bankı" yazılmışdır. 2009-cu ildə bu əsginasların yenidən buraxılmasının əsas səbəbi elə həmin il Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına edilən dəyişikliklər olmuşdur. Belə ki, 2009-cu il martın 18-də ümumxalq səsverməsində (referendumda) qəbul edilmiş əlavələr və dəyişikliklərlə bağlı olaraq, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 19-cu maddənin II hissəsində "Milli" sözü "Mərkəzi" sözü ilə əvəz edilmişdir. Hansı ki, bu Azərbaycan Milli Bankının adının dəyişdirilərək Azərbaycan Mərkəzi Bankı adlandırılması deməkdir.

Ölçüləri

İlk iki 1 manatlıq əsginasların ölçüləri 125×63 mm idi.

2005 və 2009-cu illərdə dövriyyəyə buraxılmış 1 manatlıq əsginasların ölçüləri isə 120×70 mm-dir.

Mühafizə elementləri

Saxta əsginasların dövriyyəyə buraxılmasının qarşısını almaq üçün bu əsginasa bir çox təhlükəsizlik ünsürləri daxil edilmişdir. İlk 1 manatlıq əsginasda su nişanı - üç alov təsvir olunmuşdu.

2005 və 2009-cu illərdə çap olunmuş yeni nəsil pul nişanlarının texniki parametrləri İsveçrə Milli Bankının texniki dəstəyi ilə, mühafizə sistemi də xüsusi "mühafizə fəlsəfəsinə" uyğun həmin bank ilə əməkdaşlıq nəticəsində hazırlanmışdır. Bu pul nişanlarının keyfiyyəti ən yüksək beynəlxalq standartlara müvafiq və aparıcı ölkələrin pul vahidləri ilə müqayisə olunan səviyyədə müəyyən edilmişdir. Belə ki, pul nişanlarının istehsalı İSO tələblərinə uyğun olaraq həyata keçirilmiş, həm istehsal, həm də istehsaldan sonra əsginasların keyfiyyəti xüsusi avtomatik avadanlıqlarla tək-tək yoxlanılmışdır. Bu əsginasların üz tərəfində üzərində nominalın gizli rəqəmi, nominalın işıqda görünən rəqəmi və dizaynı (su nişanı), işıqda görünən "MANAT", möcüzəli rəqəm (yaşıldan tünd qırmızıya), xüsusi dəqiq cizgilər, relyefli nominal, ultrabənövşəyi işıqda görünən elementlər, arxa tərəfində isə metal sap, sehirli xətlər vardır.

Yeni nəsil əsginaslar 4 pilləli mühafizə sisteminə malikdir:

  • 1-ci dərəcəli mühafizə sistemi xüsusi avadanlıq tələb olunmadan əhali tərəfindən;
  • 2-ci dərəcəli mühafizə sistemi ticarət müəssisələri tərəfindən sadə cihazlarla;
  • 3-cü dərəcəli mühafizə sistemi banklar tərəfindən xüsusi avadanlıqlarla;
  • 4-cü dərəcəli mühafizə sistemi yalnız bank-emitent (Mərkəzi Bank) tərəfindən müəyyən edilir.

Burada əsas məqsəd əhali tərəfindən yeni əskinasların həqiqiliyini xüsusi bilik və səriştə olmadan müəyyən edilməsini mümkün etməkdir.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. "Azərbaycan Respublikası milli valyutasının dövriyyəyə buraxılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 15 iyul 1992-ci il tarixli, 48 nömrəli Fərmanı. e-qanun.az  (azərb.)
  2. ↑ Milli pulun tarixi (FOTOLAR). modern.az, 15.08.2011  (azərb.)
  3. Manat 24 yaşa çatdı 2018-02-21 at the Wayback Machine. transparency.az, 15.08.2016  (azərb.)
  4. Milli Valyutamızın ilk eskizlərinin müəllifi Publika.Az-a danışır.  (azərb.)
  5. ↑ Rəsulzadə və Nizaminin şəkillərini pula həkk edən rəssam. azadliq.org, 21.08.2012  (azərb.)
  6. "Azərbaycan Respublikasında pul nişanlarının nominal dəyərinin və qiymətlər miqyasının dəyişdirilməsi (denominasiyası) haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 7 fevral 2005-ci il tarixli, 189 nömrəli Fərmanı. e-qanun.az  (azərb.)
  7. ↑ Dövriyyədə olan əskinaslar - AZN. cbar.az  (azərb.)
  8. ↑ Müstəqillik dövrü pulları. azerbaijans.com  (azərb.)
  9. "2009-cu il martın 18-də keçirilmiş ümumxalq səsverməsinə (referenduma) yekun vurulması və yekunların elan edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki (Referendum) Komissiyasının 30 mart 2009-cu il tarixli, 19/86 nömrəli Qərarı (“Azərbaycan” qəzeti, 31 mart 2009-cu il, № 66, Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2009-cu il, № 03, maddə 158)
  10. Dövriyyədən çıxarılmış əskinaslar - AZM. cbar.az  (azərb.)
  11. Adlarını pula yazdıranlar 2016-08-17 at the Wayback Machine. buro247.az  (azərb.)

Xarici keçidlər

  Vikianbarda 1 manatlıq əsginas ilə əlaqəli mediafayllar var.
  • Azərbaycan Mərkəzi Bankının rəsmi saytı
  • Pul. preslib.az  (azərb.)

Avqust 12, 2021
manatlıq, əsginas, azərbaycanda, işlədilən, milli, əsginaslardan, biri, əsginas, azərbaycanın, digər, əsginasları, ilə, müqayisədə, aşağı, nominal, dəyərə, malikdir, dövriyyəyə, çox, dəfə, 1992, 1993, 2005, 2009, illərdə, buraxılmış, əsginasdır, manat, qəpiyə,. 1 manatliq esginas Azerbaycanda isledilen milli esginaslardan biri Bu esginas Azerbaycanin diger esginaslari ile muqayisede en asagi nominal deyere malikdir ve dovriyyeye en cox 4 defe 1992 1993 2005 2009 cu illerde buraxilmis esginasdir 1 manat 100 qepiye beraberdir 1 manatOlke AzerbaycanDeyer 1 manatEni 120 mmUzunlugu 70 mmTehlukesizlik unsurleri gizli reqem nominalin isiqda gorunen reqemi ve dizayni su nisani isiqda gorunen MANAT mocuzeli reqem yasildan tund qirmiziya xususi deqiq cizgiler relyefli nominal ultrabenovseyi isiqda gorunen elementler arxa terefinde ise metal sap sehirli xetlerNesr illeri 1992 1993 2005 2009On terefDizayn Azerbaycanin milli musiqi aletlerinin tar kamanca ve defin qrafik tesvirleriDizayner Robert KalinaDizayn tarixi 2005Arxa terefDizayn Azerbaycan Respublikasinin Xeritesi Azerbaycanin Avropaya inteqrasiyasini eks etdiren Avropanin xeritesi Qedim Azerbaycan xalcasinin naxislari Azerbaycanin milli ornamentleriDizayner Robert KalinaDizayn tarixi 2005 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Movzusu 3 Tesviri 4 Olculeri 5 Muhafize elementleri 6 Hemcinin bax 7 Istinadlar 8 Xarici kecidlerTarixi Redakte1 manatliq esginaslar ilk defe 1992 ci ilin avqust ayinda Azerbaycan Milli Banki terefinden dovriyyeye buraxilmisdir Bele ki Azerbaycan manatinin hazirlanmasina Ayaz Mutellibovun prezidentliyi dovrunde baslanilmis Ebulfez Elcibeyin prezidentliyi dovrunde ise bu reallasmisdir Ilk Azerbaycan manati dovriyyeye Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 15 iyul 1992 ci il tarixli Azerbaycan Respublikasi milli valyutasinin dovriyyeye buraxilmasi haqqinda Fermanina 1 muvafiq olaraq 15 avqust 1992 ci ilde buraxilmisdir ki hemin esginaslardan biri 1 manatliq esginas idi Bu esginaslar Fransa Merkezi Banki terefinden cap edilmisdir 2 3 1 manatliq esginasin ilk eskizlerinin muellifi azerbaycanli xalcaci ressam Eldar Mikayilzadedir 4 5 O buna gore almali oldugu qonorari Dovlet Mudafie Fonduna kecirmisdir 5 1992 ci ilde buraxilmis ilk 1 manatliq esginaslarin on terefi 1992 ci ilde buraxilmis ilk 1 manatliq esginaslarin arxa terefi 1993 cu ilde Azerbaycan Milli Banki terefinden bir qeder ferqli tesvirde yeni 1 manatliq esginaslar dovriyyeye buraxildi Amma ilk 1 manatliq esginaslar da dovriyyede qaldi 1993 cu ilde buraxilmis 1 manatliq esginaslarin on terefi 1993 cu ilde buraxilmis 1 manatliq esginaslarin arxa terefi Azerbaycan Respublikasi Prezidenti terefinden 7 fevral 2005 ci il tarixde imzalanmis Azerbaycan Respublikasinda pul nisanlarinin nominal deyerinin ve qiymetler miqyasinin deyisdirilmesi denominasiyasi haqqinda Fermanla 1992 2001 ci illerde dovriyyeye buraxilmis esginaslar eyni zamanda 1992 ve 1993 cu illerde dovriyyeye buraxilmis 1 manatliq esginaslar 2006 ci ilden baslayaraq dovriyyeden cixarilmis 6 2005 ci ilde yeni 1 manatliq esginaslar cap olunmusdur 28 dekabr 2005 ci ilde olke ictimaiyyetine teqdim olunmus yeni nesil pul nisanlari hemcinin yeni 1 manatliq esginaslar 2006 ci il yanvarin 1 den etibaren dovriyyeye buraxilmisdir 2005 ci ilde buraxilmis 1 manatliq esginaslarin on terefi 2005 ci ilde buraxilmis 1 manatliq esginaslarin arxa terefi Pulun yeni dizayni dunyada en yeni cereyanlari ve vahid aile prinsipi nezere alinmaqla hazirlanmisdir 2 Musabiqede istirak eden sirketlerden Avstriyanin OeBS sirketinin dizayneri Avro esginaslarinin dizayn musabiqesinin qalibi ve Avronun muellifi Robert Kalinanin hazirladigi eskizler teleb ve gozlentilere cavab verdiyinden qalib secilmisdir 2 Movzusu RedakteHazirda dovriyyede olan 1 manatliq esginaslar 2005 ve 2009 cu illerde Azerbaycan Merkezi Banki terefinden buraxilmisdir Bu esginaslar medeniyyet movzusuna hesr olunmusdur 7 Tesviri Redakte Ilk esginaslar uzerinde tesvir olunmus Qiz qalasinin real veziyyeti Ilk 1 manatliq esginas sade dizayna malik olmus 8 on terefinde Qiz qalasi tesvir olunmusdur Esginaslarin arxa terefi ise milli ornamentlerle hasiyelenmis ve uzerinde Azerbaycan Milli Banki sozleri cap olunmusdur 8 Ikinci 1 manatliq esginas cap olunarken hemin vaxt dovriyyede olan 5 50 ve 100 manatliq esginaslarla uygunlasdirilmisdir 8 Onun on terefine Qiz qalasinin tesvirinden elave arxa fon tesvirleri de elave edilmisdir 8 Bu esginasin arxa terefinde ise elave olaraq nominalin adi sozle verilmisdir 8 Ag kagizda esas rengi boz olmaqla 2005 ve 2009 cu illerde cap olunmus esginaslarin on terefinde Azerbaycanin milli musiqi aletlerinin mugam ucluyunde istifade olunan tar kamanca ve defin qrafik tesvirleri verilmisdir 7 Esginas uzerindeki musiqi aletleri Tar Kamanca Def Azerbaycan Merkezi Bankinin sedri Elman Rustemovun imzasi da bu esginaslarin on terefdedir 1 manatliq esginasin uzerinde Elman Rustemovun imzasi Bu esginaslarin arxa fonunda ise qedim Azerbaycan xalcasinin naxislari vardir 7 Hemcinin esginasin arxa terefinde Azerbaycanin Avropaya inteqrasiyasinin xeritelerle tesviri ve Azerbaycanin milli ornamentleri verilmisdir 7 Son iki esginasin esas ferqi beledir 2005 buraxilisinin on terefinde Azerbaycan Milli Banki 2009 buraxilisinin on terefinde ise Azerbaycan Merkezi Banki yazilmisdir 2009 cu ilde bu esginaslarin yeniden buraxilmasinin esas sebebi ele hemin il Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasina edilen deyisiklikler olmusdur Bele ki 2009 cu il martin 18 de umumxalq sesvermesinde referendumda qebul edilmis elaveler ve deyisikliklerle bagli olaraq Azerbaycan Respublikasinin Konstitusiyasinin 19 cu maddenin II hissesinde Milli sozu Merkezi sozu ile evez edilmisdir 9 Hansi ki bu Azerbaycan Milli Bankinin adinin deyisdirilerek Azerbaycan Merkezi Banki adlandirilmasi demekdir Olculeri RedakteIlk iki 1 manatliq esginaslarin olculeri 125 63 mm idi 10 2005 ve 2009 cu illerde dovriyyeye buraxilmis 1 manatliq esginaslarin olculeri ise 120 70 mm dir 7 Muhafize elementleri RedakteSaxta esginaslarin dovriyyeye buraxilmasinin qarsisini almaq ucun bu esginasa bir cox tehlukesizlik unsurleri daxil edilmisdir Ilk 1 manatliq esginasda su nisani uc alov tesvir olunmusdu 11 2005 ve 2009 cu illerde cap olunmus yeni nesil pul nisanlarinin texniki parametrleri Isvecre Milli Bankinin texniki desteyi ile muhafize sistemi de xususi muhafize felsefesine uygun hemin bank ile emekdasliq neticesinde hazirlanmisdir 2 Bu pul nisanlarinin keyfiyyeti en yuksek beynelxalq standartlara muvafiq ve aparici olkelerin pul vahidleri ile muqayise olunan seviyyede mueyyen edilmisdir Bele ki pul nisanlarinin istehsali ISO teleblerine uygun olaraq heyata kecirilmis hem istehsal hem de istehsaldan sonra esginaslarin keyfiyyeti xususi avtomatik avadanliqlarla tek tek yoxlanilmisdir 2 Bu esginaslarin uz terefinde uzerinde nominalin gizli reqemi nominalin isiqda gorunen reqemi ve dizayni su nisani isiqda gorunen MANAT mocuzeli reqem yasildan tund qirmiziya xususi deqiq cizgiler relyefli nominal ultrabenovseyi isiqda gorunen elementler arxa terefinde ise metal sap sehirli xetler vardir 7 Yeni nesil esginaslar 4 pilleli muhafize sistemine malikdir 2 1 ci dereceli muhafize sistemi xususi avadanliq teleb olunmadan ehali terefinden 2 ci dereceli muhafize sistemi ticaret muessiseleri terefinden sade cihazlarla 3 cu dereceli muhafize sistemi banklar terefinden xususi avadanliqlarla 4 cu dereceli muhafize sistemi yalniz bank emitent Merkezi Bank terefinden mueyyen edilir Burada esas meqsed ehali terefinden yeni eskinaslarin heqiqiliyini xususi bilik ve seriste olmadan mueyyen edilmesini mumkun etmekdir 2 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan manatiIstinadlar Redakte Azerbaycan Respublikasi milli valyutasinin dovriyyeye buraxilmasi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 15 iyul 1992 ci il tarixli 48 nomreli Fermani e qanun az azerb 1 2 3 4 5 6 7 Milli pulun tarixi FOTOLAR modern az 15 08 2011 azerb Manat 24 yasa catdi Arxivlesdirilib 2018 02 21 at the Wayback Machine transparency az 15 08 2016 azerb Milli Valyutamizin ilk eskizlerinin muellifi Publika Az a danisir azerb 1 2 Resulzade ve Nizaminin sekillerini pula hekk eden ressam azadliq org 21 08 2012 azerb Azerbaycan Respublikasinda pul nisanlarinin nominal deyerinin ve qiymetler miqyasinin deyisdirilmesi denominasiyasi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 7 fevral 2005 ci il tarixli 189 nomreli Fermani e qanun az azerb 1 2 3 4 5 6 Dovriyyede olan eskinaslar AZN cbar az azerb 1 2 3 4 5 Musteqillik dovru pullari azerbaijans com azerb 2009 cu il martin 18 de kecirilmis umumxalq sesvermesine referenduma yekun vurulmasi ve yekunlarin elan edilmesi barede Azerbaycan Respublikasi Merkezi Secki Referendum Komissiyasinin 30 mart 2009 cu il tarixli 19 86 nomreli Qerari Azerbaycan qezeti 31 mart 2009 cu il 66 Azerbaycan Respublikasinin Qanunvericilik Toplusu 2009 cu il 03 madde 158 Dovriyyeden cixarilmis eskinaslar AZM cbar az azerb Adlarini pula yazdiranlar Arxivlesdirilib 2016 08 17 at the Wayback Machine buro247 az azerb Xarici kecidler Redakte Vikianbarda 1 manatliq esginas ile elaqeli mediafayllar var Azerbaycan Merkezi Bankinin resmi sayti Pul preslib az azerb Menbe https az wikipedia org w index php title 1 manatliq esginas amp oldid 5960497, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.