Şorakətləşmiş torpaqlarmeliorasiya üzrə tədqiqat aparan tədqiqatçıların məlumatlarına əsasən (V.R.Volobuev 1965, Q.Z.Əzizov 1999, M. R.Abduyev 2003,) torpaqəmələgətirən süxurların (döşəmə, metamorfik, çöküntü, gətirilib toplanmış, akkumilyativ) suda asan həll olunan və həmin süxurların tərkibində Na, Mg, К, Cl, НСОз, СОз kation və anionların əmələ gətirdikləri duzlar çox olduqda genetik baxımdan formalaşaraq şorakətləşmiş torpaqlar yaranırlar. Bu proses təbii yolla tarixən torpaqəmələgəlmənin ilkin yaranmasından başlayaraq baş verir. Yəni şorakətləşmiş torpaqlar uzun çəkən tarixi dövr ərzində torpaq-əmələgətirən süxurların kimyəvi və fiziki-kimyəvi xassələrindən asılı olaraq genetik baxımdan bir dəfəlik formalaşmışlar. Bu proses tədqiqatçıların elmi araşdırmalardan əldə etdiyi nəticələrə əsasən müəyyən edilmişdir.
Törəmə şorakətləşmə
Təbii yolla yanaşı insanların təsərrüfat fəaliyyətinin təsiri nəticəsində də torpaqlarda şorakətləşmə əlaməti yaranır ki, buna da törəmə şorakətləşmə deyilir. «Törəmə» şorakətləşmə xam və müəyyən dərəcədə şorlaşmış torpaqların mənimsənilməsi zamanı, daha doğrusu ən çox suvarma tədbirləri həyata keçirildikdə suvarmasularının tərkibində yüksək dərəcədə miqrasiya qabiliyyətinə malik və suda həll olunmuş toksiki duzların tərkibindəki Na kationunun potensialının çox olması və onun torpaqların uducu kompleksinə daha çox daxil olması ilə baş verir.
Kənd-təsərrüfatında istifadəsi
Yüksək dərəcədə şorlaşmış və şoran torpaqların kənd-təsərrüfatında istifadə dövriyyəsinə daxil etmək üçün su ilə torpağı toksiki duzlardan yuma tədbirləri həyata keçirilir. Torpaqların dənəvər və ya humuslaşmış qatın suda asan həll olunan duzlardan təmizlənməsi üçün yüksək miqdarda suvarma sularından istifadə edilir. Bu vaxtı torpaqlar hərçənd ki, toksiki duzlardan yuyularaq meliorativ cəhətdən yaxşılaşır. Lakin bu halda suda asan həll olunan və tərkibində Na-lu toksik duzların tərkibindəki Na kationu torpağın uducu kompleksindəki Ca kationunu çox hissəsini sıxışdırıb çıxarması və əvəzində onun özünün daxil olması ilə orta və yüksək dərəcədə «törəmə» şorakətləşmiş torpaqlar meydana gəlir. Təkrar və ya «törəmə» yolu ilə orta və yüksək dərəcədə şorakətləşmiş, ya da şorakət xassəsi kəsb etmiş torpaqların yayılması və arealının müəyyənləşdirilməsi bir qədər çətin və müəyyən qədər məsarif tələb edən problemdir. Bu torpaqlar ilк növbədə əvvəllər aparılmış torpaq tədqiqat materiallarının korrektura tədqiqatlarının aparılması ilə müəyyənləşdirilməlidir. Çöl tədqiqatlan iri miqyaslı torpaq-meliorasiyaxəritələri əsasında apanlır. Bu halda «törəmə» (təkrar) şorakətləşmə ilə deqradasiyaya məruz qalma ehtimalı daha çox olan ərazilərdə əvvəllər aparılmış tədqiqatlar zamanı qoyulmuş kəsimlərin 45-70% qədərində kəsimlər qoyulur. Həmin kəsimlərdən torpaq-qrunt və su nümunələri ya genetik, ya da şərti qəbul olunmuş qatlar üzrə götürülərək bunlarda kimyəvi analizlər apanlır. Aparılmış analizlər nəticəsində həm suda həll olunan duzların, həm də udulmuş əsasların (Ca, Mg və Na) miqdan təyin edilir. Burada uducu komplekdə udulmuş Na kationunun miqdarına xüsusi diqqət yetirilir.
Q.Ş.Məmmədov, Q.Ş. Yaqubov "Eroziyaya uğramış, şorlaşmış, şorakətləşmiş və digər səbəblərdən deqradasiyaya məruz qalmış torpaqların müəyyən edilməsi və xəritələşdirilməsi, onlardan səmərəli istifadə olunması ilə bağlı təkliflərin hazırlanmasına dair TƏLİMAT" Bakı: 2010, səh: 32-34
September 30, 2021
şorakətləşmiş, torpaqlar, torpaqların, təkrar, şorakətləşməsi, mündəricat, ümumi, məlumatlar, törəmə, şorakətləşmə, kənd, təsərrüfatında, istifadəsi, xarici, keçidlər, həmçinin, istinadlarümumi, məlumatlar, redaktə, meliorasiya, üzrə, tədqiqat, aparan, tədqiqa. Torpaqlarin tekrar soraketlesmesi Mundericat 1 Umumi melumatlar 2 Toreme soraketlesme 3 Kend teserrufatinda istifadesi 4 Xarici kecidler 5 Hemcinin bax 6 IstinadlarUmumi melumatlar RedakteSoraketlesmis torpaqlar meliorasiya uzre tedqiqat aparan tedqiqatcilarin melumatlarina esasen V R Volobuev 1965 Q Z Ezizov 1999 M R Abduyev 2003 torpaqemelegetiren suxurlarin doseme metamorfik cokuntu getirilib toplanmis akkumilyativ suda asan hell olunan ve hemin suxurlarin terkibinde Na Mg K Cl NSOz SOz kation ve anionlarin emele getirdikleri duzlar cox olduqda genetik baximdan formalasaraq soraketlesmis torpaqlar yaranirlar Bu proses tebii yolla tarixen torpaqemelegelmenin ilkin yaranmasindan baslayaraq bas verir Yeni soraketlesmis torpaqlar uzun ceken tarixi dovr erzinde torpaq emelegetiren suxurlarin kimyevi ve fiziki kimyevi xasselerinden asili olaraq genetik baximdan bir defelik formalasmislar Bu proses tedqiqatcilarin elmi arasdirmalardan elde etdiyi neticelere esasen mueyyen edilmisdir Toreme soraketlesme RedakteTebii yolla yanasi insanlarin teserrufat fealiyyetinin tesiri neticesinde de torpaqlarda soraketlesme elameti yaranir ki buna da toreme soraketlesme deyilir Toreme soraketlesme xam ve mueyyen derecede sorlasmis torpaqlarin menimsenilmesi zamani daha dogrusu en cox suvarma tedbirleri heyata kecirildikde suvarma sularinin terkibinde yuksek derecede miqrasiya qabiliyyetine malik ve suda hell olunmus toksiki duzlarin terkibindeki Na kationunun potensialinin cox olmasi ve onun torpaqlarin uducu kompleksine daha cox daxil olmasi ile bas verir Kend teserrufatinda istifadesi RedakteYuksek derecede sorlasmis ve soran torpaqlarin kend teserrufatinda istifade dovriyyesine daxil etmek ucun su ile torpagi toksiki duzlardan yuma tedbirleri heyata kecirilir Torpaqlarin denever ve ya humuslasmis qatin suda asan hell olunan duzlardan temizlenmesi ucun yuksek miqdarda suvarma sularindan istifade edilir Bu vaxti torpaqlar hercend ki toksiki duzlardan yuyularaq meliorativ cehetden yaxsilasir Lakin bu halda suda asan hell olunan ve terkibinde Na lu toksik duzlarin terkibindeki Na kationu torpagin uducu kompleksindeki Ca kationunu cox hissesini sixisdirib cixarmasi ve evezinde onun ozunun daxil olmasi ile orta ve yuksek derecede toreme soraketlesmis torpaqlar meydana gelir Tekrar ve ya toreme yolu ile orta ve yuksek derecede soraketlesmis ya da soraket xassesi kesb etmis torpaqlarin yayilmasi ve arealinin mueyyenlesdirilmesi bir qeder cetin ve mueyyen qeder mesarif teleb eden problemdir Bu torpaqlar ilk novbede evveller aparilmis torpaq tedqiqat materiallarinin korrektura tedqiqatlarinin aparilmasi ile mueyyenlesdirilmelidir Col tedqiqatlan iri miqyasli torpaq meliorasiya xeriteleri esasinda apanlir Bu halda toreme tekrar soraketlesme ile deqradasiyaya meruz qalma ehtimali daha cox olan erazilerde evveller aparilmis tedqiqatlar zamani qoyulmus kesimlerin 45 70 qederinde kesimler qoyulur Hemin kesimlerden torpaq qrunt ve su numuneleri ya genetik ya da serti qebul olunmus qatlar uzre goturulerek bunlarda kimyevi analizler apanlir Aparilmis analizler neticesinde hem suda hell olunan duzlarin hem de udulmus esaslarin Ca Mg ve Na miqdan teyin edilir Burada uducu komplekde udulmus Na kationunun miqdarina xususi diqqet yetirilir 1 Xarici kecidler RedakteSEHRALASMA PROBLEMIHemcinin bax RedakteTorpaqlarin ekocografi problemleriIstinadlar Redakte Q S Memmedov Q S Yaqubov Eroziyaya ugramis sorlasmis soraketlesmis ve diger sebeblerden deqradasiyaya meruz qalmis torpaqlarin mueyyen edilmesi ve xeritelesdirilmesi onlardan semereli istifade olunmasi ile bagli tekliflerin hazirlanmasina dair TELIMAT Baki 2010 seh 32 34Menbe https az wikipedia org w index php title Soraketlesmis torpaqlar amp oldid 5471750, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
