Süxur — Yer qabığını əmələ gətirən təbii mineral birləşmədir. Mənşəyinə görə süxurlar müxtəlif qruplara bölünür:
Torpaqəmələgətirən süxurlar
Ana süxurları torpaqəmələgətirən süxurlar üçün əsas sayılır, onların üst qatlarından torpaq yaranır. Süxurların xüsusiyyətləri torpağın kimyəvi və fiziki xassələrinə müəyyən qədər təsir göstərir. Qranit üzərində əsasən az münbit torpaqlar əmələ gəlir. Bazalt süxurlar isə münbit torpağın yaranması üçün qiymətli material hesab olunur. Landşaftın, hidroqrafiyanın və bitki örtüyünün xüsusiyyəti dağ süxurlarının xarakteri və formasından asılıdır.
Effuziv- Maqma püskürüb yer səthinə çıxaraq aşağı temperatur və toyiq şəraitində soyuduqda yaranan süxurlar
İntruziv - maqma yer səthinə çatmayıb yüksək təzyiq şəraitində müəyyəndərinlikdə yavaş-yavaş soyuyub kristallaşaraq yaranan süxurları deyilir.
Sedimental süxurlar
Maqmatik süxurların xarici təsirlər nəticəsində(hava,su,külək və s.) kiçik parçalara bölünməsilə meydana gələn süxurlara deyilir. (Məsələn:Qumdaşı, Gildaşı, Konqlomera və s.)
Metomorfik süxurlar - yerin daxilində olduğu yerdəcə çöküntü süxurlarından yaranmışdır.Yüksək temperatur və təzyiq nəticəsində çöküntü süxurlar sıxılmış, bir hissəsi ərimiş və sementləşmişdir. Çöküntü süxurların belə dəyişmə prosesi birlikdə metomorfizm adlanır. (Məsələn:Mərmər, Amfibolit, Kvarsit, Hornfels, Miqmatit, Şist, Qneys, Sleyt və s.)
Çöküntü süxurlar - ilkin süxurların parçalanmasından, parçalanan süxurların külək, su və ya buz vasitəsilə aparılaraq yer səthində və ya su hövzələrində çökməsindən yaranır.
Qum, çınqıl, gil - çökmə süxurlardır. Onlardan tikintidə geniş istifadə olunur.
O.Osmanov, B.Abdullayev "Məktəblilərin izahlı coğrafiya lüğəti" Bakı - 1979
Avqust 17, 2021
süxur, qabığını, əmələ, gətirən, təbii, mineral, birləşmədir, mənşəyinə, görə, süxurlar, müxtəlif, qruplara, bölünür, mündəricat, torpaqəmələgətirən, süxurlar, maqmatik, süxurlar, sedimental, süxurlar, metamorfik, süxurlar, çökmə, süxurlar, həmçinin, istinadto. Suxur Yer qabigini emele getiren tebii mineral birlesmedir Menseyine gore suxurlar muxtelif qruplara bolunur 1 Mundericat 1 Torpaqemelegetiren suxurlar 2 Maqmatik suxurlar 3 Sedimental suxurlar 4 Metamorfik suxurlar 5 Cokme suxurlar 6 Hemcinin bax 7 IstinadTorpaqemelegetiren suxurlar RedakteAna suxurlari torpaqemelegetiren suxurlar ucun esas sayilir onlarin ust qatlarindan torpaq yaranir Suxurlarin xususiyyetleri torpagin kimyevi ve fiziki xasselerine mueyyen qeder tesir gosterir Qranit uzerinde esasen az munbit torpaqlar emele gelir Bazalt suxurlar ise munbit torpagin yaranmasi ucun qiymetli material hesab olunur Landsaftin hidroqrafiyanin ve bitki ortuyunun xususiyyeti dag suxurlarinin xarakteri ve formasindan asilidir Maqmatik suxurlar RedakteMaqmanin yer qabiginin derinliklerinde ve ya yer kuresinde soyuyaraq qatilasmasiyla emele gelen suxurlara deyilir Meselen Qranit Siyenit Trakit Andezit Latit Diyorit Qabro Obsidian Monsonit Perlit Riolit Qranodiorit Bazalt Harzburgit Diabaz ve s Maqmatik suxurlar da ozluyunde 2 qrupa bolunur Effuziv Maqma puskurub yer sethine cixaraq asagi temperatur ve toyiq seraitinde soyuduqda yaranan suxurlar Intruziv maqma yer sethine catmayib yuksek tezyiq seraitinde mueyyenderinlikde yavas yavas soyuyub kristallasaraq yaranan suxurlari deyilir Sedimental suxurlar RedakteMaqmatik suxurlarin xarici tesirler neticesinde hava su kulek ve s kicik parcalara bolunmesile meydana gelen suxurlara deyilir Meselen Qumdasi Gildasi Konqlomera ve s Sedimental suxurlarin novleri Mexaniki Sedimentar suxurlar Kimyevi Sedimentar suxurlar Uzvi Sedimentar suxurlarMetamorfik suxurlar RedakteMetomorfik suxurlar yerin daxilinde oldugu yerdece cokuntu suxurlarindan yaranmisdir Yuksek temperatur ve tezyiq neticesinde cokuntu suxurlar sixilmis bir hissesi erimis ve sementlesmisdir Cokuntu suxurlarin bele deyisme prosesi birlikde metomorfizm adlanir Meselen Mermer Amfibolit Kvarsit Hornfels Miqmatit Sist Qneys Sleyt ve s Cokme suxurlar RedakteCokuntu suxurlar ilkin suxurlarin parcalanmasindan parcalanan suxurlarin kulek su ve ya buz vasitesile aparilaraq yer sethinde ve ya su hovzelerinde cokmesinden yaranir Qum cinqil gil cokme suxurlardir Onlardan tikintide genis istifade olunur Torf das komur ehengdasi tebasir kimi cokme suxurlar bitki ve heyvan qaliqlarindan yaranmisdir Hemcinin bax RedakteMaqmatik suxurlar Maqmatik suxurlarin tesnifati Cokuntu suxurlarin asinmasi Metamorfik suxurlarIstinad Redakte O Osmanov B Abdullayev Mekteblilerin izahli cografiya lugeti Baki 1979Menbe https az wikipedia org w index php title Suxur amp oldid 5903878, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
