İlisu sultanlığı — Şimal-qərbi Azərbaycanda mövcud olan feodal təsisatlarından biri/ XVI əsrin II yarısında Səfəvilərin İlisu hakimlərinə sultan titulu verməsi nəticəsində yaranmışdır. XVII–XVIII əsrlərdə sultanlıq öz müstəqilliyini qoruyub saxlaya bilmişdir.
İlisu sultanlığına şimaldan və şərqdən Qafqaz dağları, qərbdən Qanıq çayı, cənub-şərqdən Şəki xanlığı ilə həmsərhəd idi. İlisu sultanlığı əsasən iki hissədən ibarət idi. Birinci hissə Saxur vilayəti, yaxud "Dağ mahalı" adlanırdı. Bu hissənin tərkibinə əsasən Dağıstan torpaqları, Saxur (kənd)i və Samur vadisinə qədər uzanan ərazilər daxil idi. İkinci hissə ayrıca İlisu sultanlığından ibarət olub Saxur (kənd) vilayətindən cənubdakı torpaqları əhatə edirdi.
Tarixi
İlisu sultanlığının təməli 3 avqust 1563-cü ildə qoyulmuş və 26 avqust 1844-cü il tarixində Rus imperiyası tərəfindən işğal edilmişdir. Sonuncu İlisu hakimi Danyal SultanŞeyx Şamilin tərəfinə keçmişdir.
İlisu sultanlığının tarixi, xüsusən də sultan titulu daşıyan İlisu hakimlərinin geneologiyası haqqında səslənən fikirlər bu günə qədər bir-biri ilə ziddiyyət təşkil edir. Sultanlığın yaranmasını gürcü tarixçiləri və bir sıra rus tədqiqatçılar Kaxetiya çarlığının parçalanmasının nəticəsi kimi dəyərləndirmişlər. Onların fikrincə İlisu hakimləri islamı qəbul etmiş gürcü knyazı Quram Vaxvaxişvilinin nəslindən idilər.
İlisu sultanlığının xəritəsi
Səfəvi hökmdarı Şah I AbbasınGürcüstana hücumu ərəfəsində Qaxın gürcü canişini eristav Quram Vaxvaxışvili şahın hüzuruna gələrək islamı qəbul etmiş və Kaxetiyaya qarşı hərbi əməliyyatlarda İran ordusunun tərkibində öz dəstəsi ilə fəal ıştirak etmışdır. Dağıstan, Azərbaycan və digər bir qism rus tədqiqatçıları sultanlığın yaradıcıları kimi Dağıstan xalqlarından olan saxurların və hətta avarların xüsusi rolunu qeyd etmışlər. Bölgənin epiqrafik abidələrini tədqiq etmiş alim Məşədixanım Nemətova isə İlisu hakimlərinin sələflərinin türkləşmiş ərəblər olduğu fikrini irəli sürmüşdür.
İlisu sultanlarının geneologiyası
İlisu sultanlığı haqqında yazılan bir sıra publisistik məqalə və araşdırmalarda isə İlisu sultanlarının geneologiyasının türklərlə bağlı olduğu göstərilir. İlisu sultanlarının xələfləri olan Sultanovlar nəslinin nümayəndələri dünyanın bir sıra ölkələrində yaşayırlar.
Tarix ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.
Vikianbardaİlisu sultanlığı ilə əlaqəli mediafayllar var.
Avqust 01, 2021
ilisu, sultanlığı, şimal, qərbi, azərbaycanda, mövcud, olan, feodal, təsisatlarından, biri, əsrin, yarısında, səfəvilərin, ilisu, hakimlərinə, sultan, titulu, verməsi, nəticəsində, yaranmışdır, xvii, xviii, əsrlərdə, sultanlıq, müstəqilliyini, qoruyub, saxlaya. Ilisu sultanligi Simal qerbi Azerbaycanda movcud olan feodal tesisatlarindan biri 1 XVI esrin II yarisinda Sefevilerin Ilisu hakimlerine sultan titulu vermesi neticesinde yaranmisdir XVII XVIII esrlerde sultanliq oz musteqilliyini qoruyub saxlaya bilmisdir 2 Ilisu sultanligi1562 1844Kecmis Ilisu sultanliginin xeritesi Qafqaz dagcilari haqqinda melumat toplusundan bir illustrasiya rus dilinde 1868 1881 PaytaxtiSaxur kend 16 18 ci esr IlisuResmi dillerisaxur azerbaycan dili gurcuDiniIslam coxluq Gurcu Pravoslav Kilsesi azliq Idareetme formasiSeckili monarxiyaSultan 1562 1598Adigorklu bey ilk 1830 1844Daniyal sultan sonuncu Tarixi Yaranmasi1562 Sefevi sahi I Abbas bu torpaqlari Kaxeti carligindan alaraq Dagistan feodal klanlarina verdi 1604 Rusiya imperiyasinin isgali1844 Suqutu1844ErazisiEhalisi Texminisaxurlar azerbaycanlilar ingiloylarSelefi XelefiSaxur xanligi Rusiya imperiyasiBu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Ilisu sultanlarinin mezarlari Ilisu sultanligina simaldan ve serqden Qafqaz daglari qerbden Qaniq cayi cenub serqden Seki xanligi ile hemserhed idi Ilisu sultanligi esasen iki hisseden ibaret idi Birinci hisse Saxur vilayeti yaxud Dag mahali adlanirdi Bu hissenin terkibine esasen Dagistan torpaqlari Saxur kend i ve Samur vadisine qeder uzanan eraziler daxil idi Ikinci hisse ayrica Ilisu sultanligindan ibaret olub Saxur kend vilayetinden cenubdaki torpaqlari ehate edirdi Mundericat 1 Tarixi 2 Ilisu sultanlari 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarTarixi RedakteIlisu sultanliginin temeli 3 avqust 1563 cu ilde qoyulmus ve 26 avqust 1844 cu il tarixinde Rus imperiyasi terefinden isgal edilmisdir Sonuncu Ilisu hakimi Danyal Sultan Seyx Samilin terefine kecmisdir Ilisu sultanliginin tarixi xususen de sultan titulu dasiyan Ilisu hakimlerinin geneologiyasi haqqinda seslenen fikirler bu gune qeder bir biri ile ziddiyyet teskil edir Sultanligin yaranmasini gurcu tarixcileri ve bir sira rus tedqiqatcilar Kaxetiya carliginin parcalanmasinin neticesi kimi deyerlendirmisler Onlarin fikrince Ilisu hakimleri islami qebul etmis gurcu knyazi Quram Vaxvaxisvilinin neslinden idiler 3 Ilisu sultanliginin xeritesi Sefevi hokmdari Sah I Abbasin Gurcustana hucumu erefesinde Qaxin gurcu canisini eristav Quram Vaxvaxisvili sahin huzuruna gelerek islami qebul etmis ve Kaxetiyaya qarsi herbi emeliyyatlarda Iran ordusunun terkibinde oz destesi ile feal istirak etmisdir Dagistan Azerbaycan ve diger bir qism rus tedqiqatcilari sultanligin yaradicilari kimi Dagistan xalqlarindan olan saxurlarin 4 5 ve hetta avarlarin 6 7 xususi rolunu qeyd etmisler Bolgenin epiqrafik abidelerini tedqiq etmis alim Mesedixanim Nemetova ise Ilisu hakimlerinin seleflerinin turklesmis erebler oldugu fikrini ireli surmusdur Ilisu sultanlarinin geneologiyasi Ilisu sultanligi haqqinda yazilan bir sira publisistik meqale ve arasdirmalarda ise Ilisu sultanlarinin geneologiyasinin turklerle bagli oldugu gosterilir 8 9 10 11 Ilisu sultanlarinin xelefleri olan Sultanovlar neslinin numayendeleri dunyanin bir sira olkelerinde yasayirlar Ilisu sultanlari RedakteAdigorklu bey 1562 1598 Sari Eli bey I Eli Sultan 1601 1628 Emirxan bey 1616 1627 Mehemmedxan bey 1627 1636 Xelil bey 1642 1670 II Eli Sultan pasa Seki beylerbeyi ve Ilisu sancaginin hakimi 1695 1732 Mehemmed bey 1732 1747 I Ehmedxan Sultan 1747 1748 Alxas bey 1748 1762 Xanbaba bey 1762 1803 II Ehmedxan sultan 1803 1830 Musa bey yanvar 1830 sentyabr 1830 Danyal Sultan 1830 1844 Hemcinin bax RedakteIlisu Qax abideleri film 2001 Ilisu film 2006 Azerbaycan sirleri Ilisu sultanligi film 2010 Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Z E Cavadova Simal Qerbi Azerbaycan tarixi demoqrafik tedqiqat Linevich I Byvshee Elisujskoe sultanstvo SSKG tom 7 Sankt Peterburg 1867 Vahushti Bagrationi Istoriya carstva Gruzinskogo Perevod predislovie slovar i ukazatel N T Nakashidze Tb Mecniereba 1976 Ehmed Isayev Ilisu Sultani Daniyal bey Baki 2005 Elvira Letifova Simal Qerbi Azerbaycan Ilisu sultanligi rus dilinde Baki 1999 Sevda Suleymanova Car salnamesi Baki 1990 Timur Aytberov Zaqafqaziya avarlari Mahacqala 1990 rus dilinde Sahmerdan Ehmedli Ilisu sultanliginin suqutu Qax 1994 Hikmet Ezimov Sahmerdan Ehmedov Qax abideleri Baki 1998 Semistan Nezirli Azerbaycan generallari Baki 1991 Semistan Nezirli Ilisulu generalin faciesi Baki 1990 Tarix ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Vikianbarda Ilisu sultanligi ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Ilisu sultanligi amp oldid 6041492, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
