Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Çzin sülaləsi (çin. sadə. 晉朝, pinyin: Jìn Cháo 265—420) — Üç çarlıq dövründən Şimal və Cənub sülaləri dövrünədək Çin ərazisində hökmranlıq etmiş altı sülalədən biri. Çzin dövləti hərbi sərkərdə Sıma Yan tərəfindən qurulmuşdur. Budövr Çin tarixinə Çzin dövrü kimi taxil olmuşdur.
- Qərbi Çzin çin. (ənən.) 西晉, sadə. 西晋, pinyin: Xï-Jìn: 265–316
- Şərqi Çzin çin. (ənən.) 東晉, sadə. 东晋, pinyin: Döng-Jìn: 317–420
Çzin dövlətinin - “Qəbi Çzinin” (çin. 西晉) əsası Sıma Yan tərəfindən qoyulmuşdur. Ölkədə bir çox reformlar apararaq onun qüdrətini artıra bilmişdir. Çzin səltənətinə 270-ci ildə Qaşqardan və Fərqanədən, 284 cüildə Romadan elçilər təşrif gətirmişdilər. 290 cı ildə taxta Huey-di oturmuş olur. Bu zaman dövlət işlərinə fikir vermədiyindən hakimiyyəti onun arvadı əlinə almış olur. Bu zaman ölkə ərazisinə köçəri tayfaların soxulmasının qarşısını Çzin sülaləsi kəsə bilmir. 311 ci ildə ölkə daxili 8 şahzadə arasındakı çəkişmələr nəticəsində paytaxt Loyana köçürülür. İmperator Huey-di Şimali Han sülaləsinə əsir düşdükdən sonra imperator Min-di daha 5 il Çanyanda hökmranlıq edir. 316 cı ildı Şimali Han sülaləsi sonradan o da fəth edilir.
Çanyanda hakimiyyə devrildikdən sonra Çzin sülaləsi qalıqları cənuba üz tutaraq özlərinə Loyandan və Çanyandan cənub-şərqdə indiki Nankin yaxınlığında şahzadə Lanye-van tərəfindən yeni paytaxt Çzyankanı salmış olurlar. Yerli zadəgan Çju, Han, Lu, Hu və Çjou ailələri şahzadə Lanye-vanı Şərqi Çzin dövlətinin (çin. 東晉, 317—420), imperatoru elan edirlər. Beləliklə Şərqi Çzin imperatorları Lanye-van qolundan başlanğıc götürmüş olurlar.
Çzin hökmdarları
| Ölümündən sonra (諡號 shìhào) | Şəxsi adı | Hökmranlıq illəri | Tax-tac adı (年號 niánhào) və ili |
|---|---|---|---|
| Tarixdə istifadə olunan forma: “Çzin” + ölümündən sonrakı ad | |||
| Qərbi (西晉) 265—317 | |||
武帝 Wǔdì | Sıma Yan 司馬炎 Sīmǎ Yán | 265—290 | |
惠帝 Hùidì | Sıma Çjun 司馬衷 Sīmǎ Zhōng | 290—306 | |
懷帝 Huáidì | Sıma Çji 司馬熾 Sīmǎ Chì | 307—311 | |
愍帝 Mǐndì | Sıma Е 司馬鄴 Sīmǎ Yè | 311—316 | |
| Şərqi (東晉) 317—420 | |||
元帝 Yuándì | Sıma Juy 司馬睿 Sīmǎ Rùi | 317—322 | |
愍帝 Mǐndì | Sıma Şao 司馬紹 Sīmǎ Shào | 322—325 | |
成帝 Chéngdì | Sıma Yan 司馬衍 Sīmǎ Yǎn | 325—342 | |
康帝 Kāngdì | Sıma Yuz 司馬岳 Sīmǎ Yuè | 342—344 | |
穆帝 Mùdì | Sıma Dan 司馬聃 Sīmǎ Dān | 345—361 | |
哀帝 Āidì | Sıma Pi 司馬丕 Sīmǎ Pī | 361—365 | |
海西公 Hǎixīgōng | Sıma İ 司馬奕 Sīmǎ Yì | 365—371 | |
簡文帝 Jiǎnwéndì | Sıma Yuy 司馬昱 Sīmǎ Yù | 371—372 | |
孝武帝 Xiàowǔdì | Sıma Yao 司馬曜 Sīmǎ Yào | 372—396 | |
安帝 Āndì | Sıma Deçzun 司馬德宗 Sīmǎ Dézōng | 396—418 | |
恭帝 Gōngdì | Sıma Deven 司馬德文 Sīmǎ Déwén | 419—420 | |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Czin sulalesi cin sade 晉朝 pinyin Jin Chao 265 420 Uc carliq dovrunden Simal ve Cenub sulaleri dovrunedek Cin erazisinde hokmranliq etmis alti sulaleden biri Czin dovleti herbi serkerde Sima Yan terefinden qurulmusdur Budovr Cin tarixine Czin dovru kimi taxil olmusdur Qerbi Czin cin enen 西晉 sade 西晋 pinyin Xi Jin 265 316 Serqi Czin cin enen 東晉 sade 东晋 pinyin Dong Jin 317 420Czin dovleti 280 ci il sari rengle Seri Czin dovleti 376 ci il sari rengle Cin tarixiCin tarixiMedeniyyet Din Felsefe MifologiyasiDao Daosizm Leqizm Tao Te Cinq Konfutsicilik Kon Fu Dzi Lao tszi Moizm Mo tszi In ve Yan 36 stratagem Citkundo Kunq fu Tay ci cuan Usu Vin Cun Dim Mak SaolinSya sulalesiSan sulalesiCjou sulalesi Qerbi CjouSerqi Cjou Yaz PayizDoyusen carliqlar qarisiq dovrHan sulalesi Qerbi HanSin sulalesi Van ManSerqi HanUc carliq Vey Su UCzin Qerbi Czin16 barbar Serqi CzinCenub ve Simal sulaleleriSuy sulalesiTan sulalesiLiaoSun imperiyasiQerbi Sya Cenubi SunYuan sulalesiMin sulalesiTsin sulalesiCin RespublikasiCin Xalq Respublikasi Cin RespublikasibaxredakteSima Yan hokmranligi 265 290Czin dovletinin Qebi Czinin cin 西晉 esasi Sima Yan terefinden qoyulmusdur Olkede bir cox reformlar apararaq onun qudretini artira bilmisdir Czin seltenetine 270 ci ilde Qasqardan ve Ferqaneden 284 cuilde Romadan elciler tesrif getirmisdiler 290 ci ilde taxta Huey di oturmus olur Bu zaman dovlet islerine fikir vermediyinden hakimiyyeti onun arvadi eline almis olur Bu zaman olke erazisine koceri tayfalarin soxulmasinin qarsisini Czin sulalesi kese bilmir 311 ci ilde olke daxili 8 sahzade arasindaki cekismeler neticesinde paytaxt Loyana kocurulur Imperator Huey di Simali Han sulalesine esir dusdukden sonra imperator Min di daha 5 il Canyanda hokmranliq edir 316 ci ildi Simali Han sulalesi sonradan o da feth edilir Serqi Czin 316 420Canyanda hakimiyye devrildikden sonra Czin sulalesi qaliqlari cenuba uz tutaraq ozlerine Loyandan ve Canyandan cenub serqde indiki Nankin yaxinliginda sahzade Lanye van terefinden yeni paytaxt Czyankani salmis olurlar Yerli zadegan Cju Han Lu Hu ve Cjou aileleri sahzade Lanye vani Serqi Czin dovletinin cin 東晉 317 420 imperatoru elan edirler Belelikle Serqi Czin imperatorlari Lanye van qolundan baslangic goturmus olurlar Czin hokmdarlariOlumunden sonra 諡號 shihao Sexsi adi Hokmranliq illeri Tax tac adi 年號 nianhao ve iliTarixde istifade olunan forma Czin olumunden sonraki adQerbi 西晉 265 317武帝 Wǔdi Sima Yan 司馬炎 Simǎ Yan 265 290 Taysi 泰始 Taishǐ 265 274 Syannin 咸寧 Xianning 275 280 Taykan 太康 Taikang 280 289 Taysi 太熙 Taixi 290惠帝 Huidi Sima Cjun 司馬衷 Simǎ Zhōng 290 306 Yunsi 永熙 Yǒngxi 290 Yunpin 永平 Yǒngping 291 Yuankan 元康 Yuankang 291 299 Yunkan 永康 Yǒngkang 300 301 Yunnin 永寧 Yǒngning 301 302 Tayan 太安 Taian 302 303 Yunyan 永安 Yǒngan 304 Czyanu 建武 Jianwǔ 304 Yunyan 永安 Yǒngan 304 Yunsin 永興 Yǒngxing 304 306 Quansi 光熙 Guangxi 306懷帝 Huaidi Sima Cji 司馬熾 Simǎ Chi 307 311 Yunczya 永嘉 Yǒngjia 307 313愍帝 Mǐndi Sima E 司馬鄴 Simǎ Ye 311 316 Czyansin 建興 Jianxing 313 317Serqi 東晉 317 420元帝 Yuandi Sima Juy 司馬睿 Simǎ Rui 317 322 Czyanu 建武 Jianwǔ 317 318 Dasin 大興 Daxing 318 321 Yuncan 永昌 Yǒngchǎng 321 322愍帝 Mǐndi Sima Sao 司馬紹 Simǎ Shao 322 325 Yuncan 永昌 Yǒngchǎng 322 323 Taynin 太寧 Taining 323 325成帝 Chengdi Sima Yan 司馬衍 Simǎ Yǎn 325 342 Taynin 太寧 Taining 325 Syanxe 咸和 Xianhe 326 334 Syankan 咸康 Xiankang 335 342康帝 Kangdi Sima Yuz 司馬岳 Simǎ Yue 342 344 Czyanyuan 建元 Jianyuan 343 344穆帝 Mudi Sima Dan 司馬聃 Simǎ Dan 345 361 Yunxe 永和 Yǒnghe 345 356 Senpion 升平 Shengping 357 361哀帝 Aidi Sima Pi 司馬丕 Simǎ Pi 361 365 Lunxe 隆和 Longhe 362 363 Sinnin 興寧 Xingning 363 365海西公 Hǎixigōng Sima I 司馬奕 Simǎ Yi 365 371 Tayxe 太和 Taihe 365 371簡文帝 Jiǎnwendi Sima Yuy 司馬昱 Simǎ Yu 371 372 Syanyan 咸安 Xianan 371 372孝武帝 Xiaowǔdi Sima Yao 司馬曜 Simǎ Yao 372 396 Ninkan 寧康 Ningkang 373 375 Tayyuan 太元 Taiyuan 376 396安帝 Andi Sima Deczun 司馬德宗 Simǎ Dezōng 396 418 Lunyan 隆安 Longan 397 401 Yuansin 元興 Yuanxing 402 404 Isi 義熙 Yixi 405 418恭帝 Gōngdi Sima Deven 司馬德文 Simǎ Dewen 419 420 Yuansi 元熙 Yuanxi 419 420