Dao (çin道, hərfi mənası — yol) – şeylərin özünün təbii qanunudur. Həmin qanun Tsi (hava, efir) substansiyası ilə dünyanın əsasını təşkil edir. Lao– tszı («qoca müəllim») belə he-sab edirdi ki, dünyada hər şey hərəkətdə və dəyişmədədir, hər şey mütəmadi olaraq dəyişir. Bu inkişafın necə getməsindən asılı olmayaraq ədalət təntənə çalır. Qanun belədir. İnsan şeylərin təbii gedişinə qarışmamalıdır. İşə qarışmamaq, yaxud «hərəkətsizlik» (uvey– gerçəkliyə seyrçi münasibət) dao– nun insana münasibətdə əsas tələblərindən biridir. Bu, «təbiiliyə əməl edilməsi» deməkdir. Bu, adamların həm sosial, həm də fərdi fəaliyyətinə, həm də onların idraki fəaliyyət sahəsinə də aid edilir.
Lao– tszının ideyaları təxminən b.er.əv. IV– III əsrə aid edilən «Dao– de tszin» kitabında ifadə olunmuşdur. Kitabda aşağıdakı anlayışlar işlədilir:
De– daonun insanların davranışının, həmçinin şeylərdə predmetləşmiş konkret təzahürüdür.
Tsi– daonun predmetləşməsi nəticəsində yaranan xırda maddi hissəciklərdir. Yüngül, işıqlı tsi hissəcikləri kişi başlanğıcı– yan– ı yaradır, ağır, qaranlıq hissəciklər isə qadın başlanğıcı in– i yaradır. Bu iki başlanğıcın çulğalaşması nəticəsində daoistlərin fikrincə dün¬yada olan bütün şeylər yaranır. Öz inkişafında bir sıra tsiklləri ke¬çən «hər bir şey öz kökünə qayıdır, yəni ilkin hissəciklərə bölünür».
Jen– insansevərlik.
Li– ritual.
Daoistlərə görə, adamların ilkin təbiətlə vəhdətinə qayıdışı, sənətdə və əkinçilikdə əmək alətlərindən imtina edilməsi, mürəkkəb ictimai təşkilatlardan– dövlətdən, siniflərə bölgüdən, alimlər təbəqəsinin müdrikliyindən imtina onlara sakit, xoşbəxt həyat keçirməyə imkan verər. Lao– tszı sosial gərginliyin səbəbkarı kimi hakimiyyət hərisləri olan eqoist müdrikləri sayırdı. Onları adamların arasında çaxnaşma salan adlandıraraq müdriklərə hörmət olunmasından imtina etməyi məsləhət görürdü. O, müdriklərə hörmət edilməməsini xalqın itaətə gətirilməsinin yeganə şərti hesab edirdi. Ümumiyyətlə, daosizmdə dialektik ideyalar, idrak təlimi, etik və sosial– siyasi baxışlar mühüm yer tutmuşdur.
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
September 18, 2021
çin, hərfi, mənası, şeylərin, özünün, təbii, qanunudur, həmin, qanun, hava, efir, substansiyası, ilə, dünyanın, əsasını, təşkil, edir, tszı, qoca, müəllim, belə, edirdi, dünyada, hər, şey, hərəkətdə, dəyişmədədir, hər, şey, mütəmadi, olaraq, dəyişir, inkişafın. Dao cin 道 herfi menasi yol seylerin ozunun tebii qanunudur Hemin qanun Tsi hava efir substansiyasi ile dunyanin esasini teskil edir Lao tszi qoca muellim bele he sab edirdi ki dunyada her sey hereketde ve deyismededir her sey mutemadi olaraq deyisir Bu inkisafin nece getmesinden asili olmayaraq edalet tentene calir Qanun beledir Insan seylerin tebii gedisine qarismamalidir Ise qarismamaq yaxud hereketsizlik uvey gercekliye seyrci munasibet dao nun insana munasibetde esas teleblerinden biridir Bu tebiiliye emel edilmesi demekdir Bu adamlarin hem sosial hem de ferdi fealiyyetine hem de onlarin idraki fealiyyet sahesine de aid edilir Lao tszinin ideyalari texminen b er ev IV III esre aid edilen Dao de tszin kitabinda ifade olunmusdur Kitabda asagidaki anlayislar isledilir De daonun insanlarin davranisinin hemcinin seylerde predmetlesmis konkret tezahurudur Tsi daonun predmetlesmesi neticesinde yaranan xirda maddi hisseciklerdir Yungul isiqli tsi hissecikleri kisi baslangici yan i yaradir agir qaranliq hissecikler ise qadin baslangici in i yaradir Bu iki baslangicin culgalasmasi neticesinde daoistlerin fikrince dun yada olan butun seyler yaranir Oz inkisafinda bir sira tsiklleri ke cen her bir sey oz kokune qayidir yeni ilkin hisseciklere bolunur Jen insanseverlik Li ritual Daoistlere gore adamlarin ilkin tebietle vehdetine qayidisi senetde ve ekincilikde emek aletlerinden imtina edilmesi murekkeb ictimai teskilatlardan dovletden siniflere bolguden alimler tebeqesinin mudrikliyinden imtina onlara sakit xosbext heyat kecirmeye imkan verer Lao tszi sosial gerginliyin sebebkari kimi hakimiyyet herisleri olan eqoist mudrikleri sayirdi Onlari adamlarin arasinda caxnasma salan adlandiraraq mudriklere hormet olunmasindan imtina etmeyi meslehet gorurdu O mudriklere hormet edilmemesini xalqin itaete getirilmesinin yegane serti hesab edirdi Umumiyyetle daosizmde dialektik ideyalar idrak telimi etik ve sosial siyasi baxislar muhum yer tutmusdur Istinadlar RedakteHemcinin bax RedakteXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Dao amp oldid 5386172, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
