Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Sonrakı (Liviya-Sais, İran) dövr e.ə. təqr. 1070–332-ci illərdə XXI–XXVI sülalələr hakimiyyət dövrü. Bu dövrdə Misirin xarici qüdrətinin zəiflənməsi və qonşu ölkələrin siyasi hakimiyyəti altına düşməsi ilə saəciyyələnir. E.ə. X əsrin sonunda (e.ə. təqr. 950–920-ci illərdə) Liviya mənşəli Şeşonk Misirdə hakimiyyəti ələ keçirərək XXII sülalənin əsasını qoymuş olur. Bu sülalənin fironlarının Asiyada fəal hərbi siyasət yeritmək və Misiri vahid dövlətdə birləşdirmək cəhdləri boşa çıxdı. E.ə. VIII əsrin ikinci yarısında efiop hökmdarı Pianhi Misiri ələ keçirdi və e.ə. təqr. 715–664-cü illərdə hökmranlıq etmiş XXV sülalənin əsasını qoyur. Bu sülalənin fironu Şabaka Misiri vahid dövlətdə birləşdirməyə nail olur. E.ə. 671-ci ildə Misiri Assur hökmdarı Asarxaddon işğal edir. Sais hökmdarı I Psammetik e.ə. təqr. 663–610-cu illərdə Misir öz hakimiyyəti altında birləşdirərərk XXVI sülalənin əsasını qoydu və ölkəni Assuriya əsarətindən qurtardı. Bu dövr Misir dövləti və mədəniyyəti özünün son çiçəklənmə dövrünü yaşadı. Bu zaman məhsuldar qüvvələr, kənd təsərrüfatı, sənətkarlıq, ticarət daha da inkişaf etdi, dəmir əmək alətləri və silahları daha geniş yayıldı. Firon II Nehonun dıvründə e.ə. təqr. 610–595-ci illərdə Nil çayını Qırmızı dənizlə birləşdirən ilk kanalın inşasına başlanıldı. Fironun göstərişi ilə Finikiya dənizçiləri Afrika ətrafına səyahət etdilər. II Yaxmosun dövründə (e.ə. təqr. 569–525-ci illərdə) e.ə. 525-ci ildə Əhəməni hökmdarı Kambiz Misiri zəbt etdi və onu İranın satraplığına (vilayətinə) çevirdi. E. ə. 404–392-ci ildə Misir müvəqqəti istiqlaliyyət qazandı. Lakin e.ə. 341-ci ildə farslar Misirdə öz hakimiyyətlərini yenidən bərpa etdilər. E.ə. 332-ci ildə Misir Makedoniyalı İsgəndər tərəfindən zəbt edilir.
Mənbələr
- Б. А. Тураев, Древний Египет, Издательство: Огни, 1922 г.
- Azərbaycan Sovet EnsiklopediyasıVI cild, səh. 596–599, Bakı, 1982
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sonraki Liviya Sais Iran dovr e e teqr 1070 332 ci illerde XXI XXVI sulaleler hakimiyyet dovru Bu dovrde Misirin xarici qudretinin zeiflenmesi ve qonsu olkelerin siyasi hakimiyyeti altina dusmesi ile saeciyyelenir E e X esrin sonunda e e teqr 950 920 ci illerde Liviya menseli Sesonk Misirde hakimiyyeti ele kecirerek XXII sulalenin esasini qoymus olur Bu sulalenin fironlarinin Asiyada feal herbi siyaset yeritmek ve Misiri vahid dovletde birlesdirmek cehdleri bosa cixdi E e VIII esrin ikinci yarisinda efiop hokmdari Pianhi Misiri ele kecirdi ve e e teqr 715 664 cu illerde hokmranliq etmis XXV sulalenin esasini qoyur Bu sulalenin fironu Sabaka Misiri vahid dovletde birlesdirmeye nail olur E e 671 ci ilde Misiri Assur hokmdari Asarxaddon isgal edir Sais hokmdari I Psammetik e e teqr 663 610 cu illerde Misir oz hakimiyyeti altinda birlesdirererk XXVI sulalenin esasini qoydu ve olkeni Assuriya esaretinden qurtardi Bu dovr Misir dovleti ve medeniyyeti ozunun son ciceklenme dovrunu yasadi Bu zaman mehsuldar quvveler kend teserrufati senetkarliq ticaret daha da inkisaf etdi demir emek aletleri ve silahlari daha genis yayildi Firon II Nehonun divrunde e e teqr 610 595 ci illerde Nil cayini Qirmizi denizle birlesdiren ilk kanalin insasina baslanildi Fironun gosterisi ile Finikiya denizcileri Afrika etrafina seyahet etdiler II Yaxmosun dovrunde e e teqr 569 525 ci illerde e e 525 ci ilde Ehemeni hokmdari Kambiz Misiri zebt etdi ve onu Iranin satrapligina vilayetine cevirdi E e 404 392 ci ilde Misir muveqqeti istiqlaliyyet qazandi Lakin e e 341 ci ilde farslar Misirde oz hakimiyyetlerini yeniden berpa etdiler E e 332 ci ilde Misir Makedoniyali Isgender terefinden zebt edilir Qedim Misir tarixiSulale oncesi dovrTasi medeniyyetiAmrat medeniyyeti I Nakad Gerzey medeniyyeti II Nakad Asagi MisirYuxari MisirErken padsahliqI sulale II sulaleQedim padsahliqIII sulale IV sulale V sulale VI sulaleBirinci araliq dovrVII sulale VIII sulale IX sulale X sulale XI sulaleOrta padsahliqXI sulale XII sulaleIkinci araliq dovrXIII sulale XIV sulale XV sulale XVI sulale XVII sulaleYeni padsahliqXVIII sulale XIX sulale XX sulaleUcuncu araliq dovrXXI sulale XXII sulale XXIII sulale XXIV sulale Sonraki dovr Fars dovru Yunan Roma dovru PtolemeylerbaxmuzakireredakteMenbelerB A Turaev Drevnij Egipet Izdatelstvo Ogni 1922 g Azerbaycan Sovet EnsiklopediyasiVI cild seh 596 599 Baki 1982Istinadlar