Vikipediya azad ensiklopediya KaprolaktamümumiKimyəvi formulu C6H11NOFiziki xassələriSıxlıq 1 01 0 01 q sm Termik xüsusi

Vikipediya azad ensiklopediya KaprolaktamUmumiKimyevi formulu C6H11NOFiziki xasseleriSixliq 1 01 0 01 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 156 1 70 C 69 3 CQaynama noqtesi 515 1 270 C1 4 0 1 V V Buxarin tezyiqi 0 0 mm HgTesnifatiCAS da qeyd nom 105 60 2PubChem 7768203 313 2SMILES C1CCC O NCC1 InChI 1S C6H11NO c8 6 4 2 1 3 5 7 6 h1 5H2 H 7 8 JBKVHLHDHHXQEQ UHFFFAOYSA NRTECS CM3675000ChEBI 28579ChemSpider 7480Melumatlar 25 C 100 kPa ucun verilmisdir Kaprolaktam heksahidro 2H azepin 2 on e aminokaproik tursunun siklik amididir laktam rengsiz kristallardir T bp 262 5 C T pl 68 69 C Xususiyyetler span Ag kristallar suda spirtde efirde ve benzolda cox hell olunur Kaprolaktam e aminokaproik tursunun siklik amididir Benzol kaprolaktam istehsali ucun senaye xammali kimi istifade olunur Kicik miqdarda su spirt aminler uzvi tursular ve bezi diger birlesmelerin istiraki ile qizdirildiqda kaprolaktam polimerlesir ve neylon lif istehsalinda istifade olunan poliamid qatrani emele getirir Tursularin ve qelevilerin sulu mehlullari kaprolaktamin e aminokaproik tursuya hidrolizine sebeb olur 2019 cu ilin yanvar ayina qeder kaprolaktam Xerceng Arasdirmalari Agentliyi terefinden kanserogen kimi tesnif edile bilmeyen yegane madde idi Qrup 4 2019 cu ilde Agentlik 4 cu Qrupu tesnifatdan cixardi ve kaprolaktami 3 cu Qrupa onun insanlar ucun kanserogen olub olmamasi ile bagli tesnif edile bilmez kocurdu Bu merhelenin elave mehsulu mineral gubre kimi istifade edilen ammonium sulfatdir Tarixen kaprolaktam istehsali ucun ilk proses fenolun xammal kimi istifade edilmesi prosesi olmusdur Bu prosesin ilk merhelesinde fenol 120 140 derece istilikde Pd Al 2 O 3 ve ya Ni Cr Al 2 O 3 katalizatoru uzerinde sikloheksanola hidrogenlesdirilir C ve 1 1 5 MPa ve ya 130 150 tezyiq C ve 1 5 2 5 MPa muvafiq olaraq Oz novbesinde sikloheksanon oksimin sintezi ucun bir nece usul movcuddur ki burada fenol benzol ve ya toluol xammal kimi istifade edile biler ki bu da istehsal axini sxemlerini mueyyen edir Fenolik proses span Az miqdarda kaprolaktam lizin sintezi ucun hemcinin poliuretan istehsalinda agent kimi istifade olunur Sikloheksanol daha sonra sikloheksanona 1 dehidrogenlesdirilir daha sonra 0 100 derecesinde qelevi ve ya ammonyakin istiraki ile artiq sulu hidroksilamin sulfatla reaksiyaya girir C sikloheksanon oksim 2 alinir ve sonra Beckmann yeniden teskili ile kaprolaktam 3 alinir Kaprolaktam sintez proseslerinin basqa bir qrupu xammal kimi benzoldan istifade eden proseslerdir Bu prosesler fenol prosesinden gec inkisaf etdirildi qlobal bazar fenol istehsalinin elave mehsulu olan asetonla doyduqda ve xususen de sonralar benzoldan ferqli olaraq fenol qit oldu Bele proseslerden biri 20 ci esrin ortalarinda Azot Senayesi ve Uzvi Sintez Mehsullari Dovlet Elmi Tedqiqat ve Layihe Institutunda GIAP hazirlanmisdir Bu proseslerin birinci merhelesi benzolun Pt Al 2 O 3 ve ya nikel xrom katalizatoru uzerinde 250 350 ve 130 220 de sikloheksan ucun katalitik hidrogenlesmesidir C muvafiq olaraq En cox yayilmis benzol prosesi sonra sikloheksandan sikloheksanola anol sikloheksanon anone cirk kimi emele gelen maye fazali katalitik oksidlesmeni ehate edir ve sikloheksanolun sikloheksanona daha da dehidrogenlesdirilmesi sink xromda 360 400 C sink demir 400 de C ve ya mis maqnezium 260 300 C katalizatorlari sonra oksim vasitesile kaprolaktama cevrilir Benzol kimi hesablandiqda kaprolaktamin semeresi 85 88 teskil edir Birbasa oksimlesme metodunda benzolun hidrogenlesmesi neticesinde elde edilen sikloheksan ultrabenovseyi sualanma altinda nitrosilxloridle nitrozlasdirilir ve neticede elde edilen nitrososikloheksan in situ olaraq sikloheksanon oksimine tautomerlesir Toluol prosesi span Toluoldan kaprolaktamin sintezinde ilk addim toluolun benzoy tursusuna oksidlesmesidir kobalt benzoat terefinden kataliz edilir sonra benzoy tursusu 170 derecede sikloheksilkarboksilik tursuya hidrogenlesir C ve 1 4 1 5 MPa katalizator karbon uzerinde palladium Sikloheksilkarboksilik tursu daha sonra 75 80 de nitrosilsulfat tursusu ile nitrozlasdirilir C Nitrozlasma reaksiyasi dekarboksillesme yaranan nitrososikloheksanin sikloheksanona cevrilmesi ve nitrozasiya zamani ayrilan sulfat tursusunun tesiri altinda kaprolaktama cevrilmesi ile musayiet olunur Nitrosasiya bir proses addiminda dord ardicil reaksiyadan ibaret oldugundan proses kifayet qeder secici deyil ve bu usulla elde edilen xam kaprolaktam elave kompleks temizlenme teleb edir Kaprolaktamin mehsuldarligi toluol esasinda 70 teskil edir Texniki kimyevi prosesi span Techni Chem prosesinde ilk addim sikloheksenil asetat yaratmaq ucun sikloheksanonu ketenle asillesdirmekdir daha sonra 2 nitrosikloheksanon istehsal etmek ucun sirke tursusunun legvi ile nitratlanir 2 Nitrosikloheksanon daha sonra e nitrokaproik tursusunu emele getirmek ucun hidrolize edilir bu da e aminokaproik tursuya qeder azalir sonuncu 300 de kaprolaktama qeder susuzlasdirilir C ve 100 bar tezyiq Techni Chem prosesinin esas ustunluyu elave mehsulun emele gelmesinin minimuma endirilmesidir sikloheksenil asetatin nitrasiyasi zamani ayrilan sirke tursusu ketene qeder piroliz oluna biler Tetbiqi span Qlobal istehlakin esas hissesi saplar ve lifler ucundur ehemiyyetli bir hissesi de muhendislik plastiklerinin istehsalinda istifade olunur Qalan hisse qablasdirma filmleri ve diger materiallarin istehsali ucun istifade olunur PA6 qatrani hem de elektron ve elektrik komponentlerinin ve avtomobil hisselerinin istehsali ucun istifade olunan muhendislik plastiklerinin istehsali ucun esas materialdir Kaprolaktamin sintezi ucun bir nece senaye usulu movcuddur ki bunlarin hamisi proses zencirinin son merhelesinde oleum ve ya konsentratlasdirilmis sulfat tursusunun 60 120 de tesiri altinda sikloheksanon oksimin Bekman terefinden kaprolaktama deyisdirilmesini ehate edir C http www cdc gov niosh npg npgd0097 html Bradley J Williams A J Andrew S I D Lang Jean Claude Bradley Open Melting Point Dataset Figshare2014 doi 10 6084 M9 FIGSHARE 1031637 V2 David R Lide Jr Basic laboratory and industrial chemicals ing A CRC quick reference handbook CRC Press 1993 ISBN 978 0 8493 4498 5 Proposed update to the Preamble to the IARC Monographs PDF ingilis 4 iyul 2022 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 25 mart 2024 List of Classifications monographs iarc who int ingilis 5 aprel 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 mart 2024 Kaprolaktam istehsali Redakte eden V I Ovcinnikov ve V R Rucinski Kimya Moskva 1977 Kateqoriya Yoxlanilmamis tercume ehtiva eden sehifelerGizli kateqoriyalar ISBN sehrli kecidlerinin istifade olundugu sehifelerVikipediya Vikidatada menbeleri olan meqaleler