Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Sıxıntı və ya darıxma — mənfi çalarlı emosiya və ya əhvali-ruhiyyənin bir növü olub, aktivliyin azalması, hər hansı bir fəaliyyətə, ətrafımızdakı dünyaya və digər insanlara marağın olmaması ilə xarakterizə olunan passiv psixi vəziyyət. Sıxıntı, apatiyadan fərqli olaraq, əsəbilik və narahatlıqla müşayiət olunur.
Səbəbləri
Sıxıntı vəziyyəti həm xarici səbəblərdən (monoton iş, gözləntilər, ünsiyyətin olmaması, sensor məhrumiyyət), həm də daxili boşluq, sevincə səbəb olan emosional təcrübələr keçirə bilməmək, həyatda məqsəd və mənanın olmaması hissi ilə yarana bilər.
Təsnifatı
ekzistensial sıxıntı və nevrotik sıxıntı arasında fərq qoyur. Psixoanalitik yanaşmada sıxıntıya münaqişə və nəzarət problemləri prizmasından baxılır. Belə ki, Feniçel hesab edirdi ki, sıxıntı "bizə etmək istədiyimizi etməyə icazə verilməyəndə və ya etdiyimiz istəmədiyimiz şeyi etmək məcburiyyətində olduqda yaranır."
Fiziologiyası
Sıxıntı biləvasitə fizioloji vəziyyətdəki dəyişikliklərdən asılı deyil. Bir insan darıxanda, onun beyin qabığında tormozlanma prosesləri üstünlük təşkil edir, lakin eyni zamanda monoton işi yerinə yetirmək və ya onun tamamlanmasını gözləmək ilə əlaqəli kiçik bir həyəcan sahəsi var. Sıxılan və ya darıxan insanlar diqqəti yayındırmağa, səbirsizlik və narazılıq hissini yaşamağa, aktiv fəaliyyət göstərməyi qeyri-mümkün edən şərtlərdən qaçmaq istəyinə meyillidirlər.
Klinik sınaqlar göstərir ki, süni şəkildə yaranan sıxıntı vəziyyətində, subyektlərin qanında kortizol səviyyəsi yüksəlir, stress hormonu, artan səviyyəsi hipotalamo-hipofiz-adrenal oxun (HPA) həddindən artıq aktivliyini göstərir. Xroniki yüksək kortizol səviyyələrinin insult, ürək xəstəliyi və diabet kimi bir sıra stresslə əlaqəli xəstəliklərlə əlaqəli olduğu bilinir.
Nəticələri
Bir çox görkəmli psixoloqlar, məsələn, E. Fromm və V. Frankl hesab edir ki, müasir cəmiyyətdə sıxıntı problemi getdikcə daha da kəskinləşir. Franklın fikrincə, "bu gün sıxıntı bizim üçün – həm xəstələr, həm də psixiatrlar üçün arzulardan və hətta sözdə cinsi istəklərdən daha çox problem yaradır". Tədqiqatlar göstərir ki, sıxıntı yeniyetmələr arasında alkoqol və narkomaniyaya gətirib çıxaran əsas səbəblərdən biridir.
İşdə sıxıntı
Çox vaxt iş o qədər darıxdırıcı olur ki, tamamilə mənasız görünməyə başlayır. Bu xronoki darıxma sindromu adlanır. Finlandiyadakı 87 təşkilatda 11 mindən çox işçinin iştirak etdiyi araşdırmaya görə, xroniki darıxma sindromu iş dövriyyəsi və erkən pensiyaya çıxma ehtimalını, həmçinin sağlamlığln pisləşməsini və stessi artırır.
24 il ərzində 7000 britaniyalı dövlət qulluqçusunu izləyən araşdırmanın nəticələrinə görə, vaxtından əvvəl vəfat edənlər arasında öz işini maraqlı hesab edənlər deyil, iş yerində darıxanlar daha çox olub .
İstinadlar
- "Не только выгорание: к каким последствиям приводит хроническая скука на работе". 2021-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-18.
- "Чем грозит скука на работе?". 2021-09-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-09-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sixinti ve ya darixma menfi calarli emosiya ve ya ehvali ruhiyyenin bir novu olub aktivliyin azalmasi her hansi bir fealiyyete etrafimizdaki dunyaya ve diger insanlara maragin olmamasi ile xarakterize olunan passiv psixi veziyyet Sixinti apatiyadan ferqli olaraq esebilik ve narahatliqla musayiet olunur V Vasnetsov Sahzade Nesmeyana SebebleriSixinti veziyyeti hem xarici sebeblerden monoton is gozlentiler unsiyyetin olmamasi sensor mehrumiyyet hem de daxili bosluq sevince sebeb olan emosional tecrubeler kecire bilmemek heyatda meqsed ve menanin olmamasi hissi ile yarana biler Tesnifatiekzistensial sixinti ve nevrotik sixinti arasinda ferq qoyur Psixoanalitik yanasmada sixintiya munaqise ve nezaret problemleri prizmasindan baxilir Bele ki Fenicel hesab edirdi ki sixinti bize etmek istediyimizi etmeye icaze verilmeyende ve ya etdiyimiz istemediyimiz seyi etmek mecburiyyetinde olduqda yaranir FiziologiyasiSixinti bilevasite fizioloji veziyyetdeki deyisikliklerden asili deyil Bir insan darixanda onun beyin qabiginda tormozlanma prosesleri ustunluk teskil edir lakin eyni zamanda monoton isi yerine yetirmek ve ya onun tamamlanmasini gozlemek ile elaqeli kicik bir heyecan sahesi var Sixilan ve ya darixan insanlar diqqeti yayindirmaga sebirsizlik ve naraziliq hissini yasamaga aktiv fealiyyet gostermeyi qeyri mumkun eden sertlerden qacmaq isteyine meyillidirler Klinik sinaqlar gosterir ki suni sekilde yaranan sixinti veziyyetinde subyektlerin qaninda kortizol seviyyesi yukselir stress hormonu artan seviyyesi hipotalamo hipofiz adrenal oxun HPA heddinden artiq aktivliyini gosterir Xroniki yuksek kortizol seviyyelerinin insult urek xesteliyi ve diabet kimi bir sira stressle elaqeli xesteliklerle elaqeli oldugu bilinir NeticeleriBir cox gorkemli psixoloqlar meselen E Fromm ve V Frankl hesab edir ki muasir cemiyyetde sixinti problemi getdikce daha da keskinlesir Franklin fikrince bu gun sixinti bizim ucun hem xesteler hem de psixiatrlar ucun arzulardan ve hetta sozde cinsi isteklerden daha cox problem yaradir Tedqiqatlar gosterir ki sixinti yeniyetmeler arasinda alkoqol ve narkomaniyaya getirib cixaran esas sebeblerden biridir Isde sixintiCox vaxt is o qeder darixdirici olur ki tamamile menasiz gorunmeye baslayir Bu xronoki darixma sindromu adlanir Finlandiyadaki 87 teskilatda 11 minden cox iscinin istirak etdiyi arasdirmaya gore xroniki darixma sindromu is dovriyyesi ve erken pensiyaya cixma ehtimalini hemcinin saglamligln pislesmesini ve stessi artirir 24 il erzinde 7000 britaniyali dovlet qulluqcusunu izleyen arasdirmanin neticelerine gore vaxtindan evvel vefat edenler arasinda oz isini maraqli hesab edenler deyil is yerinde darixanlar daha cox olub Istinadlar Ne tolko vygoranie k kakim posledstviyam privodit hronicheskaya skuka na rabote 2021 09 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 18 Chem grozit skuka na rabote 2021 09 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 09 18