Okean (yun. Ωκεανός, qədim yunanlarda tanrının adı, köhn. azərb. aqyanus), köhnə mənbələrdə Mühit — Dünyanın bir hissəsini təşkil edən, materiklər arasında yerləşən, suyun sirkulyasiya sisteminə və digər spesifik xüsusiyyətlərə malik olan böyük su obyekti. Tərkibinə okean və dənizlərin daxil olduğu Dünya Okeanının səthinin sahəsi Yer səthinin 71 %-ə yaxın hissəsini (361,900,000 km2) təşkil edir. Okeanları okeanologiya elmi öyrənir. Okeanların dibinin relyefi mürəkkəb və müxtəlifdir. Okeanın dərinliyini əvvəllər lotla ölçürdülər. Sonralar isə exolotla ölçməyə başladılar. Ən müasir cihaz isə exoqrafdır. Suda dərinliyi bərabər olan nöqtələri birləşdirən xətlərə izobat deyilir.
Dünya okeanını ən çox öyrənən 1872–1874-cü illərdə Çellencer adında ingilis gəmisi olub.
Okean- (rus.oкеан, ing.ocean) / yun.okeanos- okean, Yeri əhatə edən böyük çay/- Dünya okeanının hissəsi, materiklərlə əhatə olunması ilə əlaqədar olaraq onun səthi üzərində iqlim şəraitinin müxtəlifliyinə, səthi və dərinlik axınlarının yaranmasına səbəb olan müstəqil atmosfer sirkulyasiyası sisteminə və bunun sayəsində hidroloji, hidrokimyəvi və bioloji xüsusiyyətlərinin üfüqi və şaquli paylanma sisteminə malikdir.
Dünya Okeanı
Okean (yun. Ωκεανός, qədim yunanlarda tanrının adı) — Dünyanın bir hissəsini təşkil edən, materiklər arasında yerləşən, suyun sirkilyasiya sisteminə və digər spesifik xüsusiyyətlərə malik olan böyük su obyekti. Tərkibinə okean və dənizlərin daxil olduğu Dünya Okeanını səthinin sahəsi Yer səthinin 71 %-ə yaxın hissəsini (361,900,000 m²) təşkil edir. Okeanları okeanologiya elmi öyrənir. Okeanların dibinin relyefi mürəkkəb və müxtəlifdir. Okeanın dərinliyini əvvəllər lotla ölçürdülər. Sonralar isə exolotla ölçdülər. Ən müasir cihaz isə exoqrafdır. Suda dərinliyi bərabər olan nöqtələri birləşdirən xətlərə izobat deyilir.
Okean (yun.Ωκεανός, çay deməkdir, Yunanlar Cəbəlüttariq boğazından gələn güclü axıntını görüb və bunun çay olduğunu düşünüblər.) — Dünya bir hissəsini təşkil edən, materiklər arasında yerləşən, suyun sirkilyasiya sisteminə və digər spesifik xüsusiyyətlərə malik olan böyük su obyekti. Tərkibinə okean və dənizlərin daxil olduğu Dünya Okeanının səthinin sahəsi Yer səthinin 71 %-ə yaxın hissəsini (361,900,000 km2) təşkil edir. Okeanları okeanologiya elmi öyrənir. Okeanların dibinin relyefi mürəkkəb və müxtəlifdir. Okeanın dərinliyini əvvəllər lotla ölçürdülər. Sonralar isə exolotla ölçməyə başladılar. Ən müasir cihaz isə exoqrafdır. Suda dərinliyi bərabər olan nöqtələri birləşdirən xətlərə izobat deyilir.
Dünya okeanını ən çox öyrənən 1872–1874-cü illərdə Çellencer adında ingilis gəmisi olub.
Okeanın stratifikasiyası
Ağırlıq qüvvəsi sahəsində okeanın dəniz suyunun sıxılması nəticəsində bölünməsinə okeanın stratifikasiyası deyilir. Okeanın istilik balansı (Hs) əsasən buxarlanma istiliyi, effektiv şüalanma və turbulent istiliyi cəmindən ibarətdir. Istilik balansının illik qiyməti 100 kkal/sm² bərabərdir.
Okeanın su balansı
Okenın su balansı adətən yağıntıların və buxarlanmanın fərqi ilə müəyyən olunur, yəni: P – E Ümumiyyətlə dünya okeanında bu fərq mənfi kəmiyyətdir. Hesablamalara görə P ≈ 4.12 və E ≈ 4.53 * 1020 q/il və fərq 0.41*1020 q/il. Bu kəmiyyət E kəmiyyətinin 9 %-ni təşkil edir. P – E kəmiyyətinin illik qiyməti +200 q/sm2
– dan 150 q/sm2 arasında tərəddüd edir.
Okeanın ümumi sirkulyasiyası
Okean üzərində hava hərəkətlərini müstəvi və zaman miqyasında iki qrupa bölmək olar:
Okean və dənizlərdə əsas su axınından ayrılan eninə dalğalara meandr deyilir. Həmin dalğaların uzunluğu 300–400 km bəzi hallarda 500 km bərabər olur, yayılma sürəti 6–10 sm/s. Meandrların yaranmasına səbəb şırnak axınlarının baroklin dayanıqsızlığıdır. Mezomiqyaslı hərəkətlərə aiddir:
daxili qravitasiya dalğaları
inersion tərəddüdlər
axın
İrimiqyaslı atmosfer hərəkətlərinə aiddir:
Sinoptik hərəkətlər
#Atmosfer sinoptik hərəəkətlərin yaratdığı həyəcanlanmalar
Mövsümi tərəddüdlər (əsasən musson axınları)
#Okean suyunun üst qatlarında yaranan axınlar (kvazi stasionar axınlar)
↑ Монин А.С. Введение в теорию климата. Л.1982-246с
Q.K.Gül "Meteorologiya və iqlimşünaslıq" BAKI-1960
Avqust 04, 2021
okean, Ωκεανός, qədim, yunanlarda, tanrının, adı, köhn, azərb, aqyanus, köhnə, mənbələrdə, mühit, dünyanın, hissəsini, təşkil, edən, materiklər, arasında, yerləşən, suyun, sirkulyasiya, sisteminə, digər, spesifik, xüsusiyyətlərə, malik, olan, böyük, obyekti, t. Okean yun Wkeanos qedim yunanlarda tanrinin adi kohn azerb aqyanus 1 kohne menbelerde Muhit 2 Dunyanin bir hissesini teskil eden materikler arasinda yerlesen suyun sirkulyasiya sistemine ve diger spesifik xususiyyetlere malik olan boyuk su obyekti Terkibine okean ve denizlerin daxil oldugu Dunya Okeaninin sethinin sahesi Yer sethinin 71 e yaxin hissesini 361 900 000 km2 teskil edir Okeanlari okeanologiya elmi oyrenir Okeanlarin dibinin relyefi murekkeb ve muxtelifdir Okeanin derinliyini evveller lotla olcurduler Sonralar ise exolotla olcmeye basladilar En muasir cihaz ise exoqrafdir Suda derinliyi beraber olan noqteleri birlesdiren xetlere izobat deyilir Dunya okeanini en cox oyrenen 1872 1874 cu illerde Cellencer adinda ingilis gemisi olub Beynelxalq Hidroqrafiya Teskilatinin 2000 ci il qerarina esasen 60 derece cenub paralelinden Antarktikaya qeder olan sular Cenub okeani adlandirildi Dunya Okeani 5 okeana ayrilirdi Sakit okean Atlantik okeani Hind okeani Cenub okeani ve Simal Buzlu okeani Mundericat 1 Geomorofloji termin 2 Dunya Okeani 3 Dunya Okeani 4 Okeanin stratifikasiyasi 5 Okeanin su balansi 6 Okeanin umumi sirkulyasiyasi 6 1 Kicik ve mezomiqyasli hereketler 6 2 Meandr 7 Okeanlar 8 Okeanlarin sahesi ve okeanlarin en derin yerleri 9 Hemcinin bax 10 IstinadlarGeomorofloji termin RedakteOkean rus okean ing ocean yun okeanos okean Yeri ehate eden boyuk cay Dunya okeaninin hissesi materiklerle ehate olunmasi ile elaqedar olaraq onun sethi uzerinde iqlim seraitinin muxtelifliyine sethi ve derinlik axinlarinin yaranmasina sebeb olan musteqil atmosfer sirkulyasiyasi sistemine ve bunun sayesinde hidroloji hidrokimyevi ve bioloji xususiyyetlerinin ufuqi ve saquli paylanma sistemine malikdir 3 Dunya Okeani RedakteOkean yun Wkeanos qedim yunanlarda tanrinin adi Dunyanin bir hissesini teskil eden materikler arasinda yerlesen suyun sirkilyasiya sistemine ve diger spesifik xususiyyetlere malik olan boyuk su obyekti Terkibine okean ve denizlerin daxil oldugu Dunya Okeanini sethinin sahesi Yer sethinin 71 e yaxin hissesini 361 900 000 m teskil edir Okeanlari okeanologiya elmi oyrenir Okeanlarin dibinin relyefi murekkeb ve muxtelifdir Okeanin derinliyini evveller lotla olcurduler Sonralar ise exolotla olcduler En muasir cihaz ise exoqrafdir Suda derinliyi beraber olan noqteleri birlesdiren xetlere izobat deyilir Beynelxalq Hidroqrafiya Teskilatinin 2000 ci il qerarina esasen 60 derece cenub paralelinden Antarktikaya qeder olan sular Cenub okeani adlandirildi Dunya Okeani 4 okeana ayrilir Sakit okean Atlantik okeani Hind okeani Simal Buzlu okeani Dunya Okeani Redakte Okeanlar Okean yun Wkeanos cay demekdir Yunanlar Cebeluttariq bogazindan gelen guclu axintini gorub ve bunun cay oldugunu dusunubler Dunya bir hissesini teskil eden materikler arasinda yerlesen suyun sirkilyasiya sistemine ve diger spesifik xususiyyetlere malik olan boyuk su obyekti Terkibine okean ve denizlerin daxil oldugu Dunya Okeaninin sethinin sahesi Yer sethinin 71 e yaxin hissesini 361 900 000 km2 teskil edir Okeanlari okeanologiya elmi oyrenir Okeanlarin dibinin relyefi murekkeb ve muxtelifdir Okeanin derinliyini evveller lotla olcurduler Sonralar ise exolotla olcmeye basladilar En muasir cihaz ise exoqrafdir Suda derinliyi beraber olan noqteleri birlesdiren xetlere izobat deyilir Beynelxalq Hidroqrafiya Teskilatinin 2000 ci il qerarina esasen 60 derece cenub paralelinden Antarktikaya qeder olan sular Cenub okeani adlandirildi Dunya Okeani 5 okeana ayrilirdi Sakit okean Atlantik okeani Hind okeani Cenub okeani ve Simal Buzlu okeani Dunya okeanini en cox oyrenen 1872 1874 cu illerde Cellencer adinda ingilis gemisi olub Okeanin stratifikasiyasi RedakteAgirliq quvvesi sahesinde okeanin deniz suyunun sixilmasi neticesinde bolunmesine okeanin stratifikasiyasi deyilir Okeanin istilik balansi Hs esasen buxarlanma istiliyi effektiv sualanma ve turbulent istiliyi ceminden ibaretdir Istilik balansinin illik qiymeti 100 kkal sm beraberdir 4 Okeanin su balansi RedakteOkenin su balansi adeten yagintilarin ve buxarlanmanin ferqi ile mueyyen olunur yeni P E Umumiyyetle dunya okeaninda bu ferq menfi kemiyyetdir Hesablamalara gore P 4 12 ve E 4 53 1020 q il ve ferq 0 41 1020 q il Bu kemiyyet E kemiyyetinin 9 ni teskil edir P E kemiyyetinin illik qiymeti 200 q sm2 dan 150 q sm2 arasinda tereddud edir 5 Okeanin umumi sirkulyasiyasi RedakteOkean uzerinde hava hereketlerini mustevi ve zaman miqyasinda iki qrupa bolmek olar 5 Kicik ve mezomiqyasli hereketlerIrimiqyasli hereketlerKicik ve mezomiqyasli hereketler Redakte Kicik miqyasli hereketlere aiddir Turbulent hereketleri Naziklayli saquli mikrostruktur hereketle Akustik dalgalar Seth uzerinde movcud olan kapilyar dalgalar Seth uzerinde olan qravitasiya dalgalari 6 Meandr Redakte Okean ve denizlerde esas su axinindan ayrilan enine dalgalara meandr deyilir Hemin dalgalarin uzunlugu 300 400 km bezi hallarda 500 km beraber olur yayilma sureti 6 10 sm s Meandrlarin yaranmasina sebeb sirnak axinlarinin baroklin dayaniqsizligidir Mezomiqyasli hereketlere aiddir daxili qravitasiya dalgalari inersion tereddudler axinIrimiqyasli atmosfer hereketlerine aiddir Sinoptik hereketler Atmosfer sinoptik hereeketlerin yaratdigi heyecanlanmalarMovsumi tereddudler esasen musson axinlari Okean suyunun ust qatlarinda yaranan axinlar kvazi stasionar axinlar Okeanda sakit termoxal axinlarOkeanlar RedakteOkean Sahesi km2 Hecmi km3 Cokekliyin adi m Sakit okean 168 723 000 km2 46 6 669 880 000 km350 1 Marian cokekliyi 11022 m Atlantik okeani 85 133 000 km223 5 310 410 900 km323 3 Puyerto Riko 8742 m Hind okeani 70 560 000 km219 5 264 000 000 km319 8 Zond cokekliyi 7729m Cenub okean 21 960 000 km26 1 71 800 000 km35 4 Cenubi Sandvic cokekliyi 7235 Simal Buzlu okeani 15 558 000 km24 3 18 750 000 km31 4 Qrenlandiya cokekliyi 5527m Nansen 5449 m Butun Okean 361 900 000 km 100 1 335 000 000 km 100 Cokeklikler Okeanlarin sahesi ve okeanlarin en derin yerleri RedakteOkean Sahesi km2 Hecmi km3 Cokekliyin adi m Sakit okean 168 723 000 km2 46 6 669 880 000 km350 1 Marian cokekliyi 11022 m Atlantik okeani 85 133 000 km223 5 310 410 900 km323 3 Puyerto Riko 8742 m Hind okeani 70 560 000 km219 5 264 000 000 km319 8 Zond cokekliyi 7729m Cenub okean 21 960 000 km26 1 71 800 000 km35 4 Cenubi Sandvic cokekliyi 7235 Simal Buzlu okeani 15 558 000 km24 3 18 750 000 km31 4 Qrenlandiya cokekliyi 5527m Nansen 5449 m Butun Okean 361 900 000 km 100 1 335 000 000 km 100 Cokeklikler Hemcinin bax RedakteGetirme konusu Calali relyef Geoloji proseslerIstinadlar Redakte Sultan Mecid Qenizade 1904 Azerbaycanca rusca luget Tatarsko russkij slovar seh 5 https www azleks az online dictionary m C3 BChit s 18 muhit okean Okean Geomorfoloji terminlerin izahli lugeti Baki Elm 2012 seh 177 ISBN 978 9952 453 14 0 Hrgian A A Fizika atmosfery M 1986 328 s 1 2 Monin A S Vvedenie v teoriyu klimata L 1982 246s Q K Gul Meteorologiya ve iqlimsunasliq BAKI 1960Menbe https az wikipedia org w index php title Okean amp oldid 5987754, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
