Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Ayurbavada Buyantu xan (d. 9 aprel 1285 - ö. 1 mart 1320, Monqol dili:Буянт хаан) — Yuan sülaləsindən olan dördüncü imperator.
| Ayurbavada Buyantu xan | |
|---|---|
| monq. ᠠᠶᠤᠷᠪᠠᠷᠪᠠᠳᠠ monq. Аюурбарбад | |
 | |
| 7 aprel 1311 – 1 mart 1320 | |
| Əvvəlki | Kaysan Külük xan |
Çin imperatoru[d] (Yuan) | |
| 7 aprel 1311 – 1 mart 1320 | |
| Əvvəlki | Kaysan Külük xan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 9 aprel 1285 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1 mart 1320 (34 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Ailəsi | Borucigin |
| Dini | Konfutsiçilik |
Həyatının erkən dövrü
Buyantu Darmabala ilə Konqıradlı Daqinin (Tarqi) ikinci oğlu olmuş və Xubilay xanın nəticəsidir. Konfutsiçilik təliminin ustalarından olan Li Menqdən dərs almış və o da Buyantunun düşüncələrini formalaşdırmışdır.
Adının mənası monqol dilində "müqəddəs/qutlu xan " deməkdir. Ayurbarvada Sanskrit dilində "Āyur-parvata" sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır, mənası uzunömürlülük dağı deməkdir.
Taxt uğrunda mübarizə
Teymur Olcaydu xan 1307-ci ildə vəfat etdiyi zaman varisi yox idi. Çünki oğlu Taçu ondan bir il əvvəl vəfat etmişdi. Beləliklə, Buyantu əvvəlcədə taxt uğrunda olan mübarizəyə qoşulsa da, bu mübarizədə məğlub olmuşdur. 1307-ci ildə vəliəhd şahzadə təyin edilmiş və 1311-ci ildə Külük xanın vəfat etməsindən sonra imperator olmuşdur.
İslahat cəhdləri
Xan olduqdan sonra dövlətin gələcəyi üçün bəzi islahat cəhdləri etmişdir, lakin bəzi dövlət məmurlarına görə bu islahat cəhdləri uğursuzluqla nəticələnmişdir.. Hakimiyyəti dövründə incəsənət təşəbbüslərini dəstəkləmiş, üsyanları azaltmağa diqqət ayırmışdır. Gördüyü ən böyük işlərdən biri də, dövlət qulluğuna qəbul olmaq üçün imtahan sisteminin bərpa olunması olmuşdur.
Ölümü
1 mart 1320-ci ildə vəfat etdi. Ölümü ölkədə 12 il davam edən daxili müharibələrə səbəb oldu. Ölümündən sonra öz oğlu ilə böyük qardaşının oğulları arasında taxt uğrunda müharibə başladı. Sonda Buyantunun oğlu Kegen xan qələbə qazandı və özünü xan elan etdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Yuan shi, 22. p. 480.
- Herbert Franke, Denis Twitchett, John King Fairbank The Cambridge History of China: Alien regimes and border states, 907–1368, p. 513.
- J. A. G. Roberts A Concise History of China, p. 107.
- Herbert Franke, Denis Twitchett, John King Fairbank The Cambridge History of China: "Alien regimes and border states, 907–1368", p. 526.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ayurbavada Buyantu xan d 9 aprel 1285 o 1 mart 1320 Monqol dili Buyant haan Yuan sulalesinden olan dorduncu imperator Ayurbavada Buyantu xanmonq ᠠᠶᠤᠷᠪᠠᠷᠪᠠᠳᠠ monq AyuurbarbadXaqan Boyuk Monqol imperiyasi 7 aprel 1311 1 mart 1320EvvelkiKaysan Kuluk xanCin imperatoru d Yuan 7 aprel 1311 1 mart 1320EvvelkiKaysan Kuluk xanSexsi melumatlarDogum tarixi 9 aprel 1285Dogum yeri Xanbaliq YuanVefat tarixi 1 mart 1320 34 yasinda Vefat yeri Xanbaliq YuanDefn yeri XanbaliqFealiyyeti siyasetciAilesi BoruciginDini KonfutsicilikHeyatinin erken dovruBuyantu Darmabala ile Konqiradli Daqinin Tarqi ikinci oglu olmus ve Xubilay xanin neticesidir Konfutsicilik teliminin ustalarindan olan Li Menqden ders almis ve o da Buyantunun dusuncelerini formalasdirmisdir Adinin menasi monqol dilinde muqeddes qutlu xan demekdir Ayurbarvada Sanskrit dilinde Ayur parvata sozlerinin birlesmesinden yaranmisdir menasi uzunomurluluk dagi demekdir Taxt ugrunda mubarizeTeymur Olcaydu xan 1307 ci ilde vefat etdiyi zaman varisi yox idi Cunki oglu Tacu ondan bir il evvel vefat etmisdi Belelikle Buyantu evvelcede taxt ugrunda olan mubarizeye qosulsa da bu mubarizede meglub olmusdur 1307 ci ilde veliehd sahzade teyin edilmis ve 1311 ci ilde Kuluk xanin vefat etmesinden sonra imperator olmusdur Islahat cehdleriXan olduqdan sonra dovletin geleceyi ucun bezi islahat cehdleri etmisdir lakin bezi dovlet memurlarina gore bu islahat cehdleri ugursuzluqla neticelenmisdir Hakimiyyeti dovrunde incesenet tesebbuslerini desteklemis usyanlari azaltmaga diqqet ayirmisdir Gorduyu en boyuk islerden biri de dovlet qulluguna qebul olmaq ucun imtahan sisteminin berpa olunmasi olmusdur Olumu1 mart 1320 ci ilde vefat etdi Olumu olkede 12 il davam eden daxili muharibelere sebeb oldu Olumunden sonra oz oglu ile boyuk qardasinin ogullari arasinda taxt ugrunda muharibe basladi Sonda Buyantunun oglu Kegen xan qelebe qazandi ve ozunu xan elan etdi Hemcinin baxKaysan Kuluk xanIstinadlarYuan shi 22 p 480 Herbert Franke Denis Twitchett John King Fairbank The Cambridge History of China Alien regimes and border states 907 1368 p 513 J A G Roberts A Concise History of China p 107 Herbert Franke Denis Twitchett John King Fairbank The Cambridge History of China Alien regimes and border states 907 1368 p 526