Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Ortaboylu acılıqotu (lat. Ephedra intermedia) — bitkilər aləminin qnetokimilər şöbəsinin sinfinin dəstəsinin acılıqotukimilər fəsiləsinin acılıqotu cinsinə aid bitki növü.
| Ortaboylu acılıqotu | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Ortaboylu acılıqotu | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Botaniki xarakteistikası
Orta Asiya, Tyan-Şan, Qafqaz, Cunq-Kaşq və Tibetdə geniş yayılmışdır. İlk dəfə Tarbaqatayda təsvir edilmişdir. 1 m hündürlükdə, sallaq budaqlı, boz qabıqlı, lifli koldur. Şaxəli budaqları yoğun, düz duran, göyümtül-yaşıl rəngdə olub, hamar və ya kələ kötürdür, diametri 2-3 mm-ə çatır. Düyünaraları qısa və ya 5 sm-ə qədər uzanmışdır. Yarpaqları iki-iki düzülmüş, pərdəvarı, üçbucaq formadadır, uzunluğu 2,5-3,5 sm-dir. Hamaşçiçəkdə tozcuq sünbülcükləri sıx topalaşmışdır, saplaqsızdır, oval formadadır, budaq boyu düzülmüşdür, 6-8 çiçəyi vardır. Daxili çiçəkaltlıqları enli və bütövdür; borucuğunun uzunluğu təxminən 4-5 mm-dir və kənarları diləoxşar formadadır. İyun ayında çiçəkləyir. Meyvəsi giləmeyvə formasında kürəşəkilli və lətlidir, yetişdikdə qırmızı rəngdə olur, uzunluğu 6 mm-ə çatır. Meyvələri avqusda yetişir. Toxumları qonurdur, arxa tərəfləri qabarıdır 5-6 mm uzunluqdadır. Quraqlığadavamlı, torpağa az tələbkardır. Dərman bitkisidir. Yaşıl hissələrinin tərkibində 0,5-2,2 %-ə qədər alkaloid vardır; onlardan ən mühümü psevdoefedrindir (70-95%). Xalq təbabətində revmatizm və ağciyər xəstəliklərinin müalicəsində işlədilir. Azərbaycanda Xəzər, Kür-Araz ovalığında, Naxçıvanda, aşağı dağ qurşağında bitir. Yaşıllaşdırmada, quru yamacların bərkidilməsində istifadə oluna bilər.
Sinonimləri
Heterotipik sinonimləri
- Ephedra ferganensis V.A.Nikitin
- Ephedra heterosperma V.A.Nikitin
- Ephedra intermedia var. persica Stapf
- Ephedra intermedia var. schrenkii Stapf
- Ephedra intermedia var. tibetica Stapf
- Ephedra khurikensis P.Sharma & P.L.Uniyal
- Ephedra microsperma V.A.Nikitin
- Ephedra pangiensis Rita Singh & P.Sharma
- Ephedra persica (Stapf) V.A.Nikitin
- Ephedra sumlingensis P.Sharma & P.L.Uniyal
- Ephedra tesquorum V.A.Nikitin
- Ephedra tibetica (Stapf) V.A.Nikitin
- Ephedra valida Boiss. & Buhse
- Ephedra vulgaris var. submonostachys Boiss. & Buhse
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ortaboylu aciliqotu lat Ephedra intermedia bitkiler aleminin qnetokimiler sobesinin sinfinin destesinin aciliqotukimiler fesilesinin aciliqotu cinsine aid bitki novu Ortaboylu aciliqotuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe QnetokimilerSinif Deste Fesile AciliqotukimilerCins AciliqotuNov Ortaboylu aciliqotuBeynelxalq elmi adiEphedra intermedia Schrenk amp C A Mey 1845Sekil axtarisiNCBI 173278EOL 1156332Botaniki xarakteistikasiOrta Asiya Tyan San Qafqaz Cunq Kasq ve Tibetde genis yayilmisdir Ilk defe Tarbaqatayda tesvir edilmisdir 1 m hundurlukde sallaq budaqli boz qabiqli lifli koldur Saxeli budaqlari yogun duz duran goyumtul yasil rengde olub hamar ve ya kele koturdur diametri 2 3 mm e catir Duyunaralari qisa ve ya 5 sm e qeder uzanmisdir Yarpaqlari iki iki duzulmus perdevari ucbucaq formadadir uzunlugu 2 5 3 5 sm dir Hamascicekde tozcuq sunbulcukleri six topalasmisdir saplaqsizdir oval formadadir budaq boyu duzulmusdur 6 8 ciceyi vardir Daxili cicekaltliqlari enli ve butovdur borucugunun uzunlugu texminen 4 5 mm dir ve kenarlari dileoxsar formadadir Iyun ayinda cicekleyir Meyvesi gilemeyve formasinda kuresekilli ve letlidir yetisdikde qirmizi rengde olur uzunlugu 6 mm e catir Meyveleri avqusda yetisir Toxumlari qonurdur arxa terefleri qabaridir 5 6 mm uzunluqdadir Quraqligadavamli torpaga az telebkardir Derman bitkisidir Yasil hisselerinin terkibinde 0 5 2 2 e qeder alkaloid vardir onlardan en muhumu psevdoefedrindir 70 95 Xalq tebabetinde revmatizm ve agciyer xesteliklerinin mualicesinde isledilir Azerbaycanda Xezer Kur Araz ovaliginda Naxcivanda asagi dag qursaginda bitir Yasillasdirmada quru yamaclarin berkidilmesinde istifade oluna biler SinonimleriHeterotipik sinonimleri Ephedra ferganensis V A Nikitin Ephedra heterosperma V A Nikitin Ephedra intermedia var persica Stapf Ephedra intermedia var schrenkii Stapf Ephedra intermedia var tibetica Stapf Ephedra khurikensis P Sharma amp P L Uniyal Ephedra microsperma V A Nikitin Ephedra pangiensis Rita Singh amp P Sharma Ephedra persica Stapf V A Nikitin Ephedra sumlingensis P Sharma amp P L Uniyal Ephedra tesquorum V A Nikitin Ephedra tibetica Stapf V A Nikitin Ephedra valida Boiss amp Buhse Ephedra vulgaris var submonostachys Boiss amp BuhseIstinadlarHemcinin bax