fbpx
Wikipedia

Xeyirxah samariyalı vitrajı

Avqust 04, 2021

Şartr kafedralının Xeyirxah samariyalı vitrajı (fr. Vitrail du Bon Samaritain à Chartres) — Şartr şəhərində yerləşən Tanrı anası kilsəsinin sağ qanadında yerləşən Bibliyadan olan "Xeyirxah samariyalı haqqında pritça"nın təsvir edildiyi orta əsrlərə aid vitrajdır.

Xeyirxah samariyalı vitrajı
fr. Vitrail du Bon Samaritain à Chartres

Çəkməçilər gildiyası tərəfindən sifariş edilmiş vitrajn tam görünüşü.
Tarixi 1205-1215
Texnikası vitraj
Sifarişçi Çəkməçilər gildiyası
Saxlanıldığı yer Şartr kafedralı
Vəziyyəti yaxşı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Xeyirxah samariyalı haqqında pritça"da göstərilir ki, Yerusəlimdən İerixona gedən bir nəfərə yolda hücum edərək ağır yaralayır və ölməsi üçün tərk edirlər. Keşiş və Levi sülaləsindən olan kəs ona kömək etməyərək yanından ötüb keçir, o zaman qəbul edilməyən samariyalılardan olan kəs isə, yaralıya qulluq edilməsi üçün yer tapır və qayıdıb xidmətin qarşılığını ödəyəcəyinə söz verir.

Vitrajın orta hissəsində Adəm və Həvvanın günah işləməsi və qovulması təsvir edilib. Vitrajın sonuncu səhnəsinin yuxarı hissəsində Habilin qardaşı Qabil tərəfindən öldürülməsi göstərilib.

Vitrajda İsanın "Kimdir mənə yaxın olan?" sualına cavab göstərilmişdir. Bu pritça, orta əsrlərdə ruhanilər tərəfindən günah və günahkarlıq anlayışlarının izah edilməsi üçün istifadə edilirdi. Belə vitrajlar XIII əsrin ikinci yarısınnda inşa edilmiş kilsələrdə məşhur olmuşdur.

"Xeyirxah samariyalı haqqında pritça" əsasında yaradılmış digər məşhur vitrajlar isə Kenterberi kafedralı və Burj kafedralında yerləşir.

Vitraj, qırmızı mərkəzi medalyon və onun ətrafında formalaşdırılmış dörd ləçəkli formadan ibarət üç hissəyə bölünür. Vitraj, çəkməçilər gildiyasının sifarişi ilə hazırlanıb və səhnələrdən birində çəkməçilər iş başında təsvir ediliblər.

Vitraj, 1840-cı ildə tarixi abidə kimi qeydiyyata alınıb.

Ticarət pəncərələri

Ticarət pəncərələri ilk dəfə Şartr və Burj kafedrallarında 1205-1215-ci illər arasında meydana gəlmişdir. Şartr kafedralının 176 pəncərəsində təqdim edilən 125 təsvirdə ticarətçilərin iyirmi beş fərqli peşə ilə, həmçinin, istehsalat və daşınma ilə məşğul olmaları, qırx iki pəncərədə isə hazır məhsullarını satmaları təsvir edilmişdir. Enn Harris belə hesab edir ki, Şartrdakı ticarət pəncərələri ticarətçilərin şəhər həyatına təsir etməyə çalışan kilsəyə qarşı mübarizəsini əks etdirir.

Xeyirxah samariyalı vitrajları

Müxtəlif Əhdi-Ətiq və Əhdi-Cədid mövzuları ilə tamamlanmış "Xeyirxah samariyalı haqqında pritça" (Luka 10:30-37) XIII əsrdə kafedral pəncərələrinin hazırlanmasında istifadə edilən məşhur mövzulardan biri olmuşdur. 1200-1215-ci illər arasında üç fransız kafedralı üçün vitrajlar hazırlanmışdır: Sens (təxm. 1200), Şartr (1205-1215) və Burj (təxm. 1215) Xeyirxah samariyalı-Yaradılış tipologiyası Kenterberi kafedralının pəncərələrindən birində də özünə yer tapmışdır.

Burj, Şartr və Sens kafedrallarındakı Xeyirxah samariyalı vitrajlarının təsvirləri XIII əsr Fransa vitrajlarının geniş arxivi olan "The Corpus of Medieval Narrative Art" toplusunda yayımlanmışdır. Müəllif hüquqları Dr. Stüart Uaytinqə aid olan təsvirlərdən yalnız elmi-tədqiqat məqsədli istifadəyə icazə verilir.

Xüsusiyyətləri

Şartr kafedralının Xeyirxah samariyalı vitrajı nefin cənub qanadında yerləşir. Aşağıdan yuxarıya doğru oxunmaq üçün dizayn edilmiş vitraj, bir-biri ilə əlaqələndirilmiş iyirmi dörd paneldən ibarətdir.

Vitraj qırmızı dairəvi medalyon ətrafında formalaşdırılmış dörd ləçəyə malik üç əsas hissədən, onları yanlardan, yuxarı və aşağıdan dəstəkləyən yarımdairəvi hissələrdən ibarətdir. Vitrajın I-III panelləri "Çəkməçilər", IV-XII panelləri "Xeyirxah samariyalı", XII-XXIII panelləri "Yaradılış", XXIV paneli isə "Məsihin xeyir-duası" mövzularına həsr edilmişdir.

İmza paneli: Çəkməçilər

Yarım-dördləçək formalı olan ilk üç paneldə vitrajın sifarişçiləri olan çəkməçilər təsvir edilmişdir. Çəkməçilərin mağazaları kafedralın cənub transept portallarına yaxın, Petit-Kordonnyer küçəsində yerləşirdi. Çəkməçilər həm də "Bakirənin ölümü vitrajı"nın hazırlanmasına iyanə vermişdilər. Birinci və ikinci panellər onları iş başında, dəri kəsərkən və ayaqqabı hazırlayarkən təsvir edir.

Üçüncü paneldə hazır pəncərəni təhvil verən yeddi nəfərdən ibarət qrup təsvir edilmişdir. Çəkməçilərin 1210-cu ildən emalatxanaya sahib olmaları qeyd edilir; Ola bilsin ki, üçüncü paneldə yaşıl və qırmızı-qəhvəyi geyimli mərkəzi fiqur elamatxananın sahibini təsvir edir. Fiqurların bir neçəsi təqdim edilən pəncərəyə, bir neçəsi isə dördüncü paneldə fariseylilərə xeyirxah samariyalı haqqında pritça danışan İsaya baxırlar. Üçüncü panelin yuxarı sağ tərəfində işarə barmağını qabağa uzatmış əl (dextera domini) təsvir edilmişdir. Yaşıllığın arasından çıxan əl çəkməçilərin işinə və vitraja xeyir-dua verir.

Xeyirxah samariyalı (Luka 10:25-37)

Vitrajın beş-on ikinci panellərində Xeyirxah samariyalı haqqında pritça təsvir edilmişdir; İsa iki fariseylinin "kimdir sənə yaxın olan?" sualına uyğun olaraq pritçanı danışır. Fariseylilərdən birinin başında orta əsrlərdə yəhudilərin və bəzi müsəlmanların istifadə etdiyi yudenux adlı konusvari papaq vardır. Oturmuş İsa sağ əlini qaldırmış, sol əlində isə ehtimal ki, İncil olan kitab tutmuşdur (IV panel).

Pritçaya görə, Yerusəlimdən İerixona ziyarətə gedən bir adama yolda quldur hücum edərək onu döyür, qarət edir və ağır yaralayr. Bir müddət onun yanından keçən keşiş və Levi sülaləsindən olan kəs qulduru qınasa da, yaralıya kömək etmədən keçib gedir. Daha sonra yaralıya o zaman qəbul edilməyən və aşağılanan samariyalılardan olan bir nəfər kömək edir. O, ziyarətçinin yaralarını sarıyaraq onu xəstəxanaya aparır və müalicə xərclərini öz öhdəsinə götürür.

Yaradılış mövzuları (Yaradılış 2-4)

Bibliyanın Yaradılış kitabından olan hadisələr vitrajın on bir panelində təsvir edilmişdir. Onlara cənnətin təviri, Adəm və Həvvanın yaradılması, qadağan meyvənin yeyilməsi və cənnətdən qovulma hadisələri daxildir. On dördüncü panel, bütün vitrajın mərkəzi hissəsi hesab edilir: panelin mərkəzində Adəm yer almışdır. İyirmi birinci paneldə Adəm və Həvvanın əkin biçinlə məşğul olması təsvir edilib.

 
Məsihin xeyir-duası

Belə bir fikir vardır ki, bu təsvirdə Adəmin əkinçi (sator) kimi təsvir edilməsi söz oyunu olmaqla çəkməçilərə (sutor) işarədir. İyirmi üçüncü paneldə təsvir edilmiş Habilin qardaşı Qabil tərəfindən öldürülməsi səhnəsi "Xeyirxah samariyalı haqqında pritça"da ziyarətçinin döyülməsi və yaralanması hadisəsi ilə səsləşir.

Məsihin xeyir-duası

Vitrajın tac panelində Məsihin xeyir-duası təsvir edilmişdir. Göyqurşağı üzərində oturmuş İsaya iki tərəfdə mələklər təzim edir. Rəbb əlində şar və ya çörək tutur. Lakin çörək, "Maiestas Domini" ikonoqrafiyası üçün ənənəvi deyil. Lakin, əgər İsanın əlindəki dairəvi əşya çörəkdirsə, bu, o anlama gələ bilər ki, İsa özü ziyarətin - viaticum - səbəbidir. On dördüncü paneldə təsvir edilmiş Adəm təsviri iyirmi dördüncü paneldə təsvir edilmiş İsa təsviri ilə səsləşir: Adəm iki ağacdan birinin yarpağı və ya budağı üzərində oturub; meyvələrdən ağacın naringi olması aydın olur ki, bu da "Maiestas Domini" ikonoqrafiyası üçün xarakterikdir.

Motiv

 
Şartr kafedralının planında vitrajın yeri (oxla göstərilib).

Ziyarət mövzusunun Xeyirxah samariyalı vitrajında dominant motiv olması aydın görünür. Şartr çəkməçilərinin istehsal etdikləri kimi yaxşı ayaqqabılar və qida (iyirmi dördüncü paneldə İsanın əlində çörək tutması iddiası nəsərə alınsa) ziyarətin uğurla başa çatdırılması üçün əsas amillərdir. Daha sonra pəncərədə, İskəndəriyyəli Kliment, Avqustin Avrelius, Böyük Qriqori, Hörmətli Beda və başqalarının şərhləri əsasında "Xeyirxah samariyalı haqqında pritça"nın alleqorik vizualizasiyası verilir. Bu ilahiyyatçılar, pritçanı, qovulma zamanı zədələnmiş və ilahi xüsusiyyətlərini itirmiş (ziyarətçinin qarət edilməsi və döyülməsi nümunəsində), köhnə qanunlardan (keşiş və Levi sülaləsindən olan kəs nümunəsində) əsl xilas ala bilməyən və yalnız Məsihin (samariyalının simasında) və kilsənin (xəstəxananın simasında) köməyinə ehtiyacı olan insalıq (ziyarətçi nümunəsində) haqqında alleqorik hekayə kimi görürdülər. Birləşən hekayələrin tropoloji nəticəsi budur ki, insan, ilahi formasını bərpa etməyə çalışmalı, bunun əsas yolu isə xeyriyyəçilik olmalıdır.

Yerusəlimdən çıxan insan Adəmdir, onun çıxışı isə insanlığın Cənnətdən qobulmasını simvolizə edir. Ziyarətçiyə hücum edərək onu qarət edən və döyən şəxs isə, insanlığı günaha batıraraq ölüm üçün tərk etmiş Şeytanı və digər şər qüvvələri təmsil edir. Samariyalı isə ölüm ayağında olan insanlığı xilas edən İsanı təmsil edir. İyirmi dördüncü paneldə isə ölülər və dirilər üzərində hakimiyyətini bərpa etmiş Rəbb görünür. Məsihin əlində tutduğu çörək isə, İsanın insanlara gələcək xilas haqqında ümid verdiyi Yevxaristiyanı simvolizə edir.

Panellərin yerləşməsi və mövzusu

 
Vitrajın nömrələnmiş xəritəsi

Şartr kafedralının Xeyirxah samariyalı və Yaradılış mövzulu vitrajı 24 paneldən ibarətdir. İlk üç paneldə pəncərənin sifarişçisi olan çəkməçilər tərsvir edilib. 4-12-ci panellərdə Xeyirxah samariyalı pritçası, 13-23-cü panellərdə isə Yaradılış kitabından olan səhnələr təsvir edilib. 24-cü paneldə Məsihin xeyir-duası səhnəsi yer alıb. Panellərin soldakı xəritədəki nömrələr üzrə yerləşməsi belədir:

  1. İmza paneli: Çəkməçilərin dəri kəsməsi
  2. İmza paneli: Çəkməçilərin ayaqqabı düzəltməsi
  3. İmza paneli: Pəncərənin sifariş edilməsi
  4. Məsihin fariseyli cütlüyə pritça danışması
  5. Yerusəlimi tərk edən ziyarətçi
  6. Ziyarətçiyə hücum etməyə hazırlaşan quldur
  7. Döyülmüş, qarət edilmiş və yaralanmış ziyarətçi
  8. Keşiş və Levit kişini görərək qulduru qınasa da ötüb keçir
  9. Samariyalı yaralının yaralarını sarıyır
  10. Samariyalının ziyarətçini xəstəxanaya aparması
  11. Xəstəxanada samariyalının qarşılanması
  12. Xəstəxanada; samariyalı yaralı ziyarətçiyə qulluq edir
  13. Tanrının Adəmə həyat bəxş etməsi
  14. Adəmin Cənnətdə həyatı
  15. Tanrının Adəmin qabırğasından Adəmi yaratması
  16. Tanrının Adəm və Həvvaya bilik ağacının barını yeməməyi tapşırması
  17. Adəm və Həvva bilik ağacının yanında söhbət edir
  18. İlan tərəfindən yoldan çıxarılan Həvva qadağan olunmuş meyvəni yeyir
  19. Tanrı Adəm və Həvvanın intim yerlərini örtdüyünü görür
  20. Mələk Adəm və Həvvanı Cənnətdən çıxarır
  21. Səhrada iş: Adəm əkir, Həvva biçir
  22. Tanrı Adəm və Həvvaya səhrada necə yaşamağı öyrədir
  23. Qabil qardaşı Habili öldürür
  24. Göyqurşağı üzərində oturmuş Məsihin xeyir-duası

İstinadlar

  1. "Genesis202 NRSV - - Bible Gateway". www.biblegateway.com. İstifadə tarixi: 4 iyul 2017.
  2. Christopher G. Hughes, « Art and Exegesis », in A Companion to Medieval Art, Conrad Rudolph, éd. (Malden, MA; Oxford: Blackwell, 2006), 173-92; 185-186.
  3. Fransa Mədəniyyət Nazirliyi. "Inventaire général du patrimoine culturel". culture.gouv.fr. İstifadə tarixi: 4 iyul 2017.
  4. Williams, Jane W. (1993). Bread, Wine, & Money. Chicago: The University of Chicago Press.
  5. Anne F. Harris, "Stained Glass Window as Thing: Heidegger, the Shoemaker Panels, and the Commercial and Spiritual Economies of Chartres Cathedral in the Thirteenth Century," Different Visions: A Journal of New Perspectives on Medieval Art 1 (September 2008) http://differentvisions.org/issue1PDFs/Harris.pdf 2017-03-29 at the Wayback Machine accessed on 12/31/2015. A few detailed images from the Genesis section of the window are reproduced in Nancy Honicker, "Bleu de Chartres," FMR 34: (2009): 109-28.
  6. Christopher G. Hughes, "Art and Exegesis," in A Companion to Medieval Art, Conrad Rudolph, ed. (Malden, MA; Oxford: Blackwell, 2006), 173-92 at 185, 186.
  7. "Chartres," The Grove Dictionary of Medieval Art and Architecture, edited by Colum Hourihan, 5 vols. (Oxford: Oxford University Press, 2012) 2: 29-37 at 37.
  8. The windows from Sens and Bourges are presented in Hughes, "Art and Exegesis," 185-186 as well as in Emile Mâle, L'art religieux du XIIIe siècle en France: étude sur l'iconographie du moyen âge et sur ses sources d'inspiration, 2nd ed. (Paris: Librairie Armand Colin, 1925), 197-99. See also Judith A. Kidd, Behind the Image. Understanding the Old Testament in Medieval Art (Oxford: Peter Lang, 2014).
  9. Colette and Jean-Paul Deremble, Vitraux de Chartres (Paris: Éditions Zodiaque, 2003), 186.
  10. Whatling, Stuart. . medievalart.org.uk. 2017-07-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyul 2017.
  11. ↑ Jean Villette, Guide des vitraux de Chartres (Rennes: Ouest-France, 1987), 114.
  12. Peter and Linda Murray, The Oxford Companion to Christian Art and Architecture (Oxford, New York: Oxford University Press, 1996), s.v. "Dextera Domini," p. 136.
  13. . medievalart.org.uk. 2018-03-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyul 2017.
  14. Deremble, Vitraux, 189.
  15. Murray, The Oxford Companion s.v. "Maiestas Domini," pp. 295-96.
  16. Deremble, Vitraux, 186.
  17. ↑ Conrad Rudolph, "The Parabolic Discourse Window and the Canterbury Roll: Social Change and the Assertion of Elite Status at Canterbury Cathedral," Oxford Art Journal 38 (July 2015)

Həmçinin bax

  Vikianbarda Gallery : The Good Samaritan window, Chartres cathedral. ilə əlaqəli mediafayllar var.

Avqust 04, 2021
xeyirxah, samariyalı, vitrajı, şartr, kafedralının, vitrail, samaritain, chartres, şartr, şəhərində, yerləşən, tanrı, anası, kilsəsinin, sağ, qanadında, yerləşən, bibliyadan, olan, xeyirxah, samariyalı, haqqında, pritça, nın, təsvir, edildiyi, orta, əsrlərə, v. Sartr kafedralinin Xeyirxah samariyali vitraji fr Vitrail du Bon Samaritain a Chartres Sartr seherinde yerlesen Tanri anasi kilsesinin sag qanadinda yerlesen Bibliyadan olan Xeyirxah samariyali haqqinda pritca nin tesvir edildiyi orta esrlere aid vitrajdir Xeyirxah samariyali vitrajifr Vitrail du Bon Samaritain a ChartresCekmeciler gildiyasi terefinden sifaris edilmis 1 vitrajn tam gorunusu Tarixi 1205 1215Texnikasi vitrajSifarisci Cekmeciler gildiyasiSaxlanildigi yer Sartr kafedraliVeziyyeti yaxsi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Xeyirxah samariyali haqqinda pritca da gosterilir ki Yeruselimden Ierixona geden bir nefere yolda hucum ederek agir yaralayir ve olmesi ucun terk edirler Kesis ve Levi sulalesinden olan kes ona komek etmeyerek yanindan otub kecir o zaman qebul edilmeyen samariyalilardan olan kes ise yaraliya qulluq edilmesi ucun yer tapir ve qayidib xidmetin qarsiligini odeyeceyine soz verir Vitrajin orta hissesinde Adem ve Hevvanin gunah islemesi ve qovulmasi tesvir edilib Vitrajin sonuncu sehnesinin yuxari hissesinde Habilin qardasi Qabil terefinden oldurulmesi gosterilib Vitrajda Isanin Kimdir mene yaxin olan sualina cavab gosterilmisdir Bu pritca orta esrlerde ruhaniler terefinden gunah ve gunahkarliq anlayislarinin izah edilmesi ucun istifade edilirdi Bele vitrajlar XIII esrin ikinci yarisinnda insa edilmis kilselerde meshur olmusdur 2 Xeyirxah samariyali haqqinda pritca esasinda yaradilmis diger meshur vitrajlar ise Kenterberi kafedrali ve Burj kafedralinda yerlesir Vitraj qirmizi merkezi medalyon ve onun etrafinda formalasdirilmis dord lecekli formadan ibaret uc hisseye bolunur Vitraj cekmeciler gildiyasinin sifarisi ile hazirlanib ve sehnelerden birinde cekmeciler is basinda tesvir edilibler Vitraj 1840 ci ilde tarixi abide kimi qeydiyyata alinib 3 Mundericat 1 Ticaret pencereleri 2 Xeyirxah samariyali vitrajlari 3 Xususiyyetleri 3 1 Imza paneli Cekmeciler 3 2 Xeyirxah samariyali Luka 10 25 37 3 3 Yaradilis movzulari Yaradilis 2 4 3 4 Mesihin xeyir duasi 4 Motiv 5 Panellerin yerlesmesi ve movzusu 6 Istinadlar 7 Hemcinin baxTicaret pencereleri RedakteTicaret pencereleri ilk defe Sartr ve Burj kafedrallarinda 1205 1215 ci iller arasinda meydana gelmisdir Sartr kafedralinin 176 penceresinde teqdim edilen 125 tesvirde ticaretcilerin iyirmi bes ferqli pese ile hemcinin istehsalat ve dasinma ile mesgul olmalari qirx iki pencerede ise hazir mehsullarini satmalari tesvir edilmisdir 4 Enn Harris bele hesab edir ki Sartrdaki ticaret pencereleri ticaretcilerin seher heyatina tesir etmeye calisan kilseye qarsi mubarizesini eks etdirir 5 Xeyirxah samariyali vitrajlari RedakteMuxtelif Ehdi Etiq ve Ehdi Cedid movzulari ile tamamlanmis Xeyirxah samariyali haqqinda pritca Luka 10 30 37 XIII esrde kafedral pencerelerinin hazirlanmasinda istifade edilen meshur movzulardan biri olmusdur 6 1200 1215 ci iller arasinda uc fransiz kafedrali ucun vitrajlar hazirlanmisdir Sens texm 1200 Sartr 1205 1215 7 ve Burj texm 1215 8 Xeyirxah samariyali Yaradilis tipologiyasi Kenterberi kafedralinin pencerelerinden birinde de ozune yer tapmisdir 9 Burj Sartr ve Sens kafedrallarindaki Xeyirxah samariyali vitrajlarinin tesvirleri XIII esr Fransa vitrajlarinin genis arxivi olan The Corpus of Medieval Narrative Art toplusunda yayimlanmisdir Muellif huquqlari Dr Stuart Uaytinqe aid olan tesvirlerden yalniz elmi tedqiqat meqsedli istifadeye icaze verilir 10 Xususiyyetleri RedakteSartr kafedralinin Xeyirxah samariyali vitraji nefin cenub qanadinda yerlesir Asagidan yuxariya dogru oxunmaq ucun dizayn edilmis vitraj bir biri ile elaqelendirilmis iyirmi dord panelden ibaretdir Vitraj qirmizi dairevi medalyon etrafinda formalasdirilmis dord leceye malik uc esas hisseden onlari yanlardan yuxari ve asagidan destekleyen yarimdairevi hisselerden ibaretdir Vitrajin I III panelleri Cekmeciler IV XII panelleri Xeyirxah samariyali XII XXIII panelleri Yaradilis XXIV paneli ise Mesihin xeyir duasi movzularina hesr edilmisdir Imza paneli Cekmeciler Redakte Yarim dordlecek formali olan ilk uc panelde vitrajin sifariscileri olan cekmeciler tesvir edilmisdir Cekmecilerin magazalari kafedralin cenub transept portallarina yaxin Petit Kordonnyer kucesinde yerlesirdi 11 Cekmeciler hem de Bakirenin olumu vitraji nin hazirlanmasina iyane vermisdiler 11 Birinci ve ikinci paneller onlari is basinda deri keserken ve ayaqqabi hazirlayarken tesvir edir Ucuncu panelde hazir pencereni tehvil veren yeddi neferden ibaret qrup tesvir edilmisdir Cekmecilerin 1210 cu ilden emalatxanaya sahib olmalari qeyd edilir Ola bilsin ki ucuncu panelde yasil ve qirmizi qehveyi geyimli merkezi fiqur elamatxananin sahibini tesvir edir Fiqurlarin bir necesi teqdim edilen pencereye bir necesi ise dorduncu panelde fariseylilere xeyirxah samariyali haqqinda pritca danisan Isaya baxirlar Ucuncu panelin yuxari sag terefinde isare barmagini qabaga uzatmis el dextera domini 12 tesvir edilmisdir Yasilligin arasindan cixan el cekmecilerin isine ve vitraja xeyir dua verir Xeyirxah samariyali Luka 10 25 37 Redakte Vitrajin bes on ikinci panellerinde Xeyirxah samariyali haqqinda pritca tesvir edilmisdir Isa iki fariseylinin kimdir sene yaxin olan sualina uygun olaraq pritcani danisir Fariseylilerden birinin basinda orta esrlerde yehudilerin ve bezi muselmanlarin istifade etdiyi yudenux adli konusvari papaq vardir Oturmus Isa sag elini qaldirmis sol elinde ise ehtimal ki Incil olan kitab tutmusdur IV panel Pritcaya gore Yeruselimden Ierixona ziyarete geden bir adama yolda quldur hucum ederek onu doyur qaret edir ve agir yaralayr Bir muddet onun yanindan kecen kesis ve Levi sulalesinden olan kes qulduru qinasa da yaraliya komek etmeden kecib gedir Daha sonra yaraliya o zaman qebul edilmeyen ve asagilanan samariyalilardan olan bir nefer komek edir O ziyaretcinin yaralarini sariyaraq onu xestexanaya aparir ve mualice xerclerini oz ohdesine goturur Yaradilis movzulari Yaradilis 2 4 Redakte Bibliyanin Yaradilis kitabindan olan hadiseler vitrajin on bir panelinde tesvir edilmisdir Onlara cennetin teviri Adem ve Hevvanin yaradilmasi qadagan meyvenin yeyilmesi ve cennetden qovulma hadiseleri daxildir On dorduncu panel butun vitrajin merkezi hissesi hesab edilir panelin merkezinde Adem yer almisdir Iyirmi birinci panelde Adem ve Hevvanin ekin bicinle mesgul olmasi tesvir edilib Mesihin xeyir duasi 13 Bele bir fikir vardir ki bu tesvirde Ademin ekinci sator kimi tesvir edilmesi soz oyunu olmaqla cekmecilere sutor isaredir Iyirmi ucuncu panelde tesvir edilmis Habilin qardasi Qabil terefinden oldurulmesi sehnesi Xeyirxah samariyali haqqinda pritca da ziyaretcinin doyulmesi ve yaralanmasi hadisesi ile seslesir 14 Mesihin xeyir duasi Redakte Vitrajin tac panelinde Mesihin xeyir duasi tesvir edilmisdir Goyqursagi uzerinde oturmus Isaya iki terefde melekler tezim edir Rebb elinde sar ve ya corek tutur Lakin corek Maiestas Domini ikonoqrafiyasi ucun enenevi deyil 15 Lakin eger Isanin elindeki dairevi esya corekdirse bu o anlama gele biler ki Isa ozu ziyaretin viaticum sebebidir On dorduncu panelde tesvir edilmis Adem tesviri iyirmi dorduncu panelde tesvir edilmis Isa tesviri ile seslesir Adem iki agacdan birinin yarpagi ve ya budagi uzerinde oturub meyvelerden agacin naringi olmasi aydin olur ki bu da Maiestas Domini ikonoqrafiyasi ucun xarakterikdir 16 Motiv Redakte Sartr kafedralinin planinda vitrajin yeri oxla gosterilib Ziyaret movzusunun Xeyirxah samariyali vitrajinda dominant motiv olmasi aydin gorunur Sartr cekmecilerinin istehsal etdikleri kimi yaxsi ayaqqabilar ve qida iyirmi dorduncu panelde Isanin elinde corek tutmasi iddiasi nesere alinsa ziyaretin ugurla basa catdirilmasi ucun esas amillerdir Daha sonra pencerede Iskenderiyyeli Kliment Avqustin Avrelius Boyuk Qriqori Hormetli Beda ve basqalarinin serhleri esasinda Xeyirxah samariyali haqqinda pritca nin alleqorik vizualizasiyasi verilir Bu ilahiyyatcilar pritcani qovulma zamani zedelenmis ve ilahi xususiyyetlerini itirmis ziyaretcinin qaret edilmesi ve doyulmesi numunesinde kohne qanunlardan kesis ve Levi sulalesinden olan kes numunesinde esl xilas ala bilmeyen ve yalniz Mesihin samariyalinin simasinda ve kilsenin xestexananin simasinda komeyine ehtiyaci olan insaliq ziyaretci numunesinde haqqinda alleqorik hekaye kimi gorurduler Birlesen hekayelerin tropoloji neticesi budur ki insan ilahi formasini berpa etmeye calismali bunun esas yolu ise xeyriyyecilik olmalidir 17 Yeruselimden cixan insan Ademdir onun cixisi ise insanligin Cennetden qobulmasini simvolize edir Ziyaretciye hucum ederek onu qaret eden ve doyen sexs ise insanligi gunaha batiraraq olum ucun terk etmis Seytani ve diger ser quvveleri temsil edir Samariyali ise olum ayaginda olan insanligi xilas eden Isani temsil edir Iyirmi dorduncu panelde ise oluler ve diriler uzerinde hakimiyyetini berpa etmis Rebb gorunur Mesihin elinde tutdugu corek ise Isanin insanlara gelecek xilas haqqinda umid verdiyi Yevxaristiyani simvolize edir 17 Panellerin yerlesmesi ve movzusu Redakte Vitrajin nomrelenmis xeritesi Sartr kafedralinin Xeyirxah samariyali ve Yaradilis movzulu vitraji 24 panelden ibaretdir Ilk uc panelde pencerenin sifariscisi olan cekmeciler tersvir edilib 4 12 ci panellerde Xeyirxah samariyali pritcasi 13 23 cu panellerde ise Yaradilis kitabindan olan sehneler tesvir edilib 24 cu panelde Mesihin xeyir duasi sehnesi yer alib Panellerin soldaki xeritedeki nomreler uzre yerlesmesi beledir Imza paneli Cekmecilerin deri kesmesi Imza paneli Cekmecilerin ayaqqabi duzeltmesi Imza paneli Pencerenin sifaris edilmesi Mesihin fariseyli cutluye pritca danismasi Yeruselimi terk eden ziyaretci Ziyaretciye hucum etmeye hazirlasan quldur Doyulmus qaret edilmis ve yaralanmis ziyaretci Kesis ve Levit kisini gorerek qulduru qinasa da otub kecir Samariyali yaralinin yaralarini sariyir Samariyalinin ziyaretcini xestexanaya aparmasi Xestexanada samariyalinin qarsilanmasi Xestexanada samariyali yarali ziyaretciye qulluq edir Tanrinin Ademe heyat bexs etmesi Ademin Cennetde heyati Tanrinin Ademin qabirgasindan Ademi yaratmasi Tanrinin Adem ve Hevvaya bilik agacinin barini yememeyi tapsirmasi Adem ve Hevva bilik agacinin yaninda sohbet edir Ilan terefinden yoldan cixarilan Hevva qadagan olunmus meyveni yeyir Tanri Adem ve Hevvanin intim yerlerini ortduyunu gorur Melek Adem ve Hevvani Cennetden cixarir Sehrada is Adem ekir Hevva bicir Tanri Adem ve Hevvaya sehrada nece yasamagi oyredir Qabil qardasi Habili oldurur Goyqursagi uzerinde oturmus Mesihin xeyir duasiIstinadlar Redakte Genesis202 NRSV Bible Gateway www biblegateway com Istifade tarixi 4 iyul 2017 Christopher G Hughes Art and Exegesis in A Companion to Medieval Art Conrad Rudolph ed Malden MA Oxford Blackwell 2006 173 92 185 186 Fransa Medeniyyet Nazirliyi Inventaire general du patrimoine culturel culture gouv fr Istifade tarixi 4 iyul 2017 Williams Jane W 1993 Bread Wine amp Money Chicago The University of Chicago Press Anne F Harris Stained Glass Window as Thing Heidegger the Shoemaker Panels and the Commercial and Spiritual Economies of Chartres Cathedral in the Thirteenth Century Different Visions A Journal of New Perspectives on Medieval Art 1 September 2008 http differentvisions org issue1PDFs Harris pdf Arxivlesdirilib 2017 03 29 at the Wayback Machine accessed on 12 31 2015 A few detailed images from the Genesis section of the window are reproduced in Nancy Honicker Bleu de Chartres FMR 34 2009 109 28 Christopher G Hughes Art and Exegesis in A Companion to Medieval Art Conrad Rudolph ed Malden MA Oxford Blackwell 2006 173 92 at 185 186 Chartres The Grove Dictionary of Medieval Art and Architecture edited by Colum Hourihan 5 vols Oxford Oxford University Press 2012 2 29 37 at 37 The windows from Sens and Bourges are presented in Hughes Art and Exegesis 185 186 as well as in Emile Male L art religieux du XIIIe siecle en France etude sur l iconographie du moyen age et sur ses sources d inspiration 2nd ed Paris Librairie Armand Colin 1925 197 99 See also Judith A Kidd Behind the Image Understanding the Old Testament in Medieval Art Oxford Peter Lang 2014 Colette and Jean Paul Deremble Vitraux de Chartres Paris Editions Zodiaque 2003 186 Whatling Stuart Chartres Cathedral the Medieval Stained Glass medievalart org uk 2017 07 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 iyul 2017 1 2 Jean Villette Guide des vitraux de Chartres Rennes Ouest France 1987 114 Peter and Linda Murray The Oxford Companion to Christian Art and Architecture Oxford New York Oxford University Press 1996 s v Dextera Domini p 136 Chartres Cathedral Stained Glass Bay 44 Good Samaritan Panel 24 medievalart org uk 2018 03 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 5 iyul 2017 Deremble Vitraux 189 Murray The Oxford Companion s v Maiestas Domini pp 295 96 Deremble Vitraux 186 1 2 Conrad Rudolph The Parabolic Discourse Window and the Canterbury Roll Social Change and the Assertion of Elite Status at Canterbury Cathedral Oxford Art Journal 38 July 2015 Hemcinin bax Redakte Vikianbarda Gallery The Good Samaritan window Chartres cathedral ile elaqeli mediafayllar var Xeyirxah samariyali haqqinda pritca Sartr kafedralinin vitrajlari Orta esrler incesenetiMenbe https az wikipedia org w index php title Xeyirxah samariyali vitraji amp oldid 5973102, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.