Vitraj — (fr. vitrage, lat. vitrum- şüşə sözündən)- şüşədən və s. şəffaf materiallardan düzəldilən ornametli və ya süjetli dekorativ kompozisiya. Şəffaf materialdan hazırlanmış ornamentli və ya süjetli kompozisiya pəncərə və qapı şəbəkələrinin bəzədilməsində, habelə interyerlərin tərtibatında vitrajdan istifadə olunur.
Rəngli vitrajlar zəngin işıq boyaları əmələ gətirir və interyerin emosional ifadəliliyini artırır. Bəni Həsəndə (MƏR) və Romada tapılmış rəngli, hamar, şüşə parçalarından məlum olur ki, e.ə. II minillikdən Qədim Misirdə, eramızın I əsrindən isə Qədim Romada sadə vitrajlar hazırlanmışdır. Roma və Ravennadakı erkən xristian bazilikalarının pəncərə çərçivələrində şüşə alebastr və selenitdən hazırlanmış xüsusi kütlə ilə əvəz edilirdi; alebastr və selenit parlaq işığı keçirmədiyindən binanın interyerində əmələ gələn yarımqaranlıqda işıq zolaqlarından orijinal dekorativ effekt yaranırdı. X-XII əsrlərdə Fransada roman məbədlərində və Almaniyada dini mövzuda, sujetli vitrajlar düzəldilirdi. Sonralar dini rəsmlərlə yanaşı məişət səhnələri təsvir olunan vitrajlar (Şartrdakı kilsə, 1260 ildən sonra) yarandı və rəngli şüşələrə rəngsiz şüşələr əlavə edildi (Paris Notr-Dam kilsəsi, V-ı XIII-XIV əsrlər, XIX əsrdə bərpa edilmişdir). XIV-XV əsrlərdə vitraj sənəti İngiltərədə və digər Avropa ölkələrində (İsveçrə, İtaliya, Polşa) geniş yayıldı.
Müasir vitrajlar kiçik şüşə parçalarından hazırlanır və qurğuşun, polad, yaxud plastik kütlədən hazırlanan lentlə birləşdirilir. Naxışlar rəngsiz şüşə üzərində həkk edilir, yaxud kimyəvi üsulla vurulur. Sovet rəssamlarından A.V.Stoşkus, K.J.Morkuans, L.Q.Polişşuk və b. müxtəlif həyat hadisələrini təsvir edən vitrajlar yaradılır.
Azərbaycandavitrajın şüşə parçalarının taxta alata bənd edilmiş həndəsi formalı şəbəkə növü inkişaf etmişdir. Bunların ən yaxşı nümunələri Şəki xanlarının sarayında və Şəkixanovların evinin tərtibatında (XVIII-XIX əsrlər) qalmışdır.
Минухин Е., Витражи, Рига, 1959; Советское декоративное искусство 73/74, M., 1975.
The Stained Glass Museum (Ely, England)
The website of the British Society of Master Glass Painters
Avqust 12, 2021
vitraj, vitrage, vitrum, şüşə, sözündən, şüşədən, şəffaf, materiallardan, düzəldilən, ornametli, süjetli, dekorativ, kompozisiya, şəffaf, materialdan, hazırlanmış, ornamentli, süjetli, kompozisiya, pəncərə, qapı, şəbəkələrinin, bəzədilməsində, habelə, interyer. Vitraj fr vitrage lat vitrum suse sozunden suseden ve s seffaf materiallardan duzeldilen ornametli ve ya sujetli dekorativ kompozisiya Seffaf materialdan hazirlanmis ornamentli ve ya sujetli kompozisiya pencere ve qapi sebekelerinin bezedilmesinde habele interyerlerin tertibatinda vitrajdan istifade olunur Rengli vitrajlar zengin isiq boyalari emele getirir ve interyerin emosional ifadeliliyini artirir Beni Hesende MER ve Romada tapilmis rengli hamar suse parcalarindan melum olur ki e e II minillikden Qedim Misirde eramizin I esrinden ise Qedim Romada sade vitrajlar hazirlanmisdir Roma ve Ravennadaki erken xristian bazilikalarinin pencere cercivelerinde suse alebastr ve selenitden hazirlanmis xususi kutle ile evez edilirdi alebastr ve selenit parlaq isigi kecirmediyinden binanin interyerinde emele gelen yarimqaranliqda isiq zolaqlarindan orijinal dekorativ effekt yaranirdi X XII esrlerde Fransada roman mebedlerinde ve Almaniyada dini movzuda sujetli vitrajlar duzeldilirdi Sonralar dini resmlerle yanasi meiset sehneleri tesvir olunan vitrajlar Sartrdaki kilse 1260 ilden sonra yarandi ve rengli suselere rengsiz suseler elave edildi Paris Notr Dam kilsesi V i XIII XIV esrler XIX esrde berpa edilmisdir XIV XV esrlerde vitraj seneti Ingilterede ve diger Avropa olkelerinde Isvecre Italiya Polsa genis yayildi Muasir vitrajlar kicik suse parcalarindan hazirlanir ve qurgusun polad yaxud plastik kutleden hazirlanan lentle birlesdirilir Naxislar rengsiz suse uzerinde hekk edilir yaxud kimyevi usulla vurulur Sovet ressamlarindan A V Stoskus K J Morkuans L Q Polissuk ve b muxtelif heyat hadiselerini tesvir eden vitrajlar yaradilir Azerbaycanda vitrajin suse parcalarinin taxta alata bend edilmis hendesi formali sebeke novu inkisaf etmisdir Bunlarin en yaxsi numuneleri Seki xanlarinin sarayinda ve Sekixanovlarin evinin tertibatinda XVIII XIX esrler qalmisdir Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Vitraj ile elaqeli mediafayllar var Minuhin E Vitrazhi Riga 1959 Sovetskoe dekorativnoe iskusstvo 73 74 M 1975 The Stained Glass Museum Ely England The website of the British Society of Master Glass PaintersMenbe https az wikipedia org w index php title Vitraj amp oldid 5886541, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
