fbpx
Wikipedia

Vahid Avropa Evi

Vahid Avropa EviSovetlər İttifaqının keçmiş prezidenti Mixail Qorbaçov tərəfindən hazırlanan və müdafiə edilən bir anlayış.

İlk olaraq 1985-ci ildə Sovetlər birliyinin lideri Mixayıl Qarbaçov tərəfindən irəli sürülən və sülh içində bir Avropa həsrətini həyata keçirmək məqsədini ifadə edən bir siyasi layihə olaraq ortaya çıxarılmışdır. Atlas okeanından Ural dağlarına qədər vahid bir Avropa zehniyyətini qoruyur.

Qabaqcıl ritorika

Sözügedən anlayışın 1981-ci ildə Qərbi Almaniyanın paytaxtı Bonna səfəri zamanı Leonid Brejnevin xarici siyasətində bəzi sələfləri olmuşdur. Lakin o dönəmlərdə, böyük ehtimalla, ABŞ və Avropalı müttəfiqlərinin arasında uyğunsuzluq yaratmaq və ABŞ siyasətlərinin mülayimləşilməsi ümidi üçün istifadə edilmişdir.

 
Qlasnost ve Perestroyka siyasətlərini həyata keçirən Mixail Qorbaçov, 1988-ci ilin dekabrında Birləşmiş Millətlər Ümumi Kuruluna xitabən çıxış zamanı.

Avropa evi fikrinin ortaya çıxması

Qorbaçov 1985-ci ildə köhnə dünyanı “ortaq evimiz” kimi səciyyələndirən bir sözlə bənzər bir ifadə istifadə etməsinə baxmayaraq, bu terminin də ən tanınan istifadəsi Qorbaçovun 1987-ci ilin aprel ayında Çexoslovakiya səfəri zamanı "Vahid Avropa Evi", ya da "Bütün Avropa Evi" anlayışını təqdim etdiyi zaman ortaya çıxdı.

dünya düzəni anlayışını yaradan ən mühüm bəyannamə, Mixail Qorbaçovun 1988-ci il 7 dekabr tarixli Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş Assambleyasının iclasında etdiyi çıxış idi. Qorbaçovun formulu yeni nizam yaratmaq üçün əhatəli bir fikir siyahısı ehtiva edirdi. Birləşmiş Millətlərin mərkəzi rolunun gücləndirilməsini və bütün üzvlərin fəal iştirakını müdafiə edirdi. Soyuq Müharibə BMT və BMT Təhlükəsizlik Şurasının əvvəllər nəzərdə tutulan rollarını yerinə yetirməsinə mane oldu. Dövlətlər arasındakı əlaqələrin ideologiyalardan təmizlənilməsi bu yeni əməkdaşlığın təmin edəcəyi faydaları arasında göstərilirdi. Qorbaçov eyni zamanda, iqtisadiyyat bloklarının sona çatması üçün yalnız bircə dünya iqtisadiyyatının mövcud olmasını nəzərdə tuturdu. Hətta, Sovetlər Birliyinin Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT) və Beynəlxalq Ədalət Divanı kimi mühüm beynəlxalq təşkilatlara girməsini müdafiə edirdi. Birləşmiş Millətlər Sülh Gücünün sülhü qoruma rolunun canlandırılması və super güclərin əməkdaşlıq edərək regional münaqişələrin həllini təmin etməsi Qorbaçovun əməkdaşlıq anlayışında əhəmiyyət daşıyan iki əsas məsələ idi.

1989-cu il 12 iyunda Qorbaçov Boniiyə gəldi və Almaniyanın federal kansleri Helmut Kol və prezident Riçard fon Vayçzeker ilə görüşdü. Ertəsi gün Kol və Qorbaçov milli öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu, nüvə və adi silahlı qüvvələrin qarşılıqlı olaraq azaldılmasını və Kanada ilə ABŞ-ın da rol aldığı "Vahid Avropa Evi" anlayışını dəstəkləyən birgə bəyannamə imzaladılar. Bundan başqa, Qorbaçov Çarles də Gaullenin "Avropa, Atlantik Okeanından Urallara" coğrafi təsvirini gündəmə gətirərək, Sovet İttifaqının mövcudluğunu yaşatmağa çalışdı.

1989-cu il 6 iyulda Strasburq şəhəri Avropa Şurasının iclası ərəfəsində danışan Qorbaçov bunları dedi: “"Vahid Avropa Evi" konsepsiyasının fəlsəfəsi, silahlı toqquşma ehtimalını, ittifaqlara qarşı qüvvə istifadə etmə hədənin istifadə edilməsi ehtimalını, harada olursa olsun ittifaqları ortadan qaldırır. Bu fəlsəfə, daşındırıcılıq doktrinasının yerini almalıdır. Bu yalnız sözlər üzərində aparılan bir oyun deyil, Avropa inkişafının məntiqi olaraq həyatın özü “Vahid Avropa Evini” gərəkdirir . “

1989-cu il 29 noyabr tarixində Qorbaçov yaxınlaşan Malta sammiti ərəfəsində ABŞ prezidenti Corc Herbert Uoker Buş ilə İtaliyada görüşdü. Ertəsi gün Roma bələdiyyə salonunda çıxışında "Vahid Avropa Evi" anlayışının kəmərlərini çəkərkən konsepsiyasının xəttlərini çəkərkən müstəqil dövlətlərin birliyini suverenlik və iqtisadiyyat baxımından müdafiə etdi. Sonra 1990-ci ildə (sonrakı illərdə Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatını yaradacaq) Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq komissiyasının iclasının keçirilməsini təklif etdi. Ertəsi gün Vatikanda Papa II İohan Pavel ilə də görüşdü.

Sonrasında gələn fikirlər

O dövrdə Robert Hormats kimi analitiklərin qənaətinə görə, inkişaf etməkdə olan (o dövrdəki adı ilə) Avropa İqtisadi Birliyi ölkələri "əxlaqi, siyasi, sosial və iqtisadi gücləri" ilə birgə “Avropa Evi” layihəsində prioritet rol almaq üçün özlərini təqdim edirdilər. Bu baxımdan, “Vahid Avropa Evi”nin konsepsiyası Avropa İqtisadi Birliyinin Avropa İttifaqına çevrilməsi üçün ikinci dərəcəli katalizatorlardan biri hesab olunur.

Berlin divarının yıxılmasının 25-ci ildönümündə keçirilən tədbirlərə qatılan Qorbaçov "Dünya yeni bir Soyuq Müharibənin ətəyində" deyə bir xəbərdarlıq etdi. Sovet İttifaqının lideri Mixail Qorbaçov 1989-cu ildə Strasburq şəhəridə elan etdiyi "Vahid Avropa Evi" layihəsini yenidən gündəmə gətirdi. Berlin Divarının süqutunun 25-ci ildönümü tədbirlərində danışan Qorbaçov "Vahid Avropa Evi tikmək fikrini bərpa etməyimiz lazımdır. Ailə içində də problemlər olur, amma ən nəhayət ev, bir döyüş səhnəsi deyildir", - dedi. Qorbaçovun bu siyasi layihəsi, Atlantikadan, Urala qədər inteqrasiya olunmuş və sülh içində yaşayan Avropanı əhatəliyir.

Qorbaçov Qlasnost (SSRİ-nin son dövründə Mixail Qorbaçovun liderliyində ölkədə xüsusilə iqtisadi problemlərə son vermək məqsədiylə tətbiq siyasətlərin hamısına verilən addır) və Perestroyka (SSRİ-də 1980-ci illərdən etibarən reallaşdırılan iqtisadi və siyasi sistemi yenidən konfiqurasiya və islahat hərəkatı) siyasətləri ilə birlikdə “Vahid Avropa Evi” konsepsiya və layihələri ilə xatırlanır. Bu layihələr Yeltsin və ondan sonra gələn Putin və Medvedev tərəfindən davam etdirilmədilər. Dövrün Sovet İttifaqı xarici işlər naziri olan və sonrakı illərin Gürcüstan prezidenti olacaq Eduard Şevardnadze isə Qorbaçovun xəyali anlayışlarla imperiyanı süquta uğratdığını söyləmişdi.

Xarici keçidlər

  • Berlin Duvarı’nın yıkılışının 25’inci yıldönümü 2017-10-14 at the Wayback Machine
  • A ‘common European home’

İstinad

  1. "Uluslararası İlişkiler Sözlüğü". İstifadə tarixi: 13 Ekim 2017.
  2. Malcolm, Neil. "The 'Common European Home' and Soviet European Policy". International Affairs (İngiliscə). (#accessdate_missing_url)
  3. Schmidt-Häuer, Christian. Gorbachev: The Path to Power. I.B. Tauris.
  4. "Soviets 'in arms strategy shift'". The Guardian. (#accessdate_missing_url)
  5. "Chronology 1989; East-West Relations". Foreign Affairs.
  6. Hoagland, Jim. "Europe's Destiny". Foreign Affairs.
  7. "Address given by Mikhail Gorbachev to the Council of Europe" (İngiliscə). European NAvigator. 27 Eylül 2007 tarixində . İstifadə tarixi: 11 Şubat 2007.
  8. Hormats, Robert D. [Redefining Europe and the Atlantic Link] (#trans_missing_title). Foreign Affairs (İngiliscə).
  9. . Rusya'nın Sesi Radyosu. 10 Kasım 2014. 2017-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 Ekim 2017.
  10. "Ortak Evimiz Avrupa". 16 Ekim 2010. İstifadə tarixi: 13 Ekim 2017.

vahid, avropa, sovetlər, ittifaqının, keçmiş, prezidenti, mixail, qorbaçov, tərəfindən, hazırlanan, müdafiə, edilən, anlayış, olaraq, 1985, ildə, sovetlər, birliyinin, lideri, mixayıl, qarbaçov, tərəfindən, irəli, sürülən, sülh, içində, avropa, həsrətini, həya. Vahid Avropa Evi Sovetler Ittifaqinin kecmis prezidenti Mixail Qorbacov terefinden hazirlanan ve mudafie edilen bir anlayis Ilk olaraq 1985 ci ilde Sovetler birliyinin lideri Mixayil Qarbacov terefinden ireli surulen ve sulh icinde bir Avropa hesretini heyata kecirmek meqsedini ifade eden bir siyasi layihe olaraq ortaya cixarilmisdir Atlas okeanindan Ural daglarina qeder vahid bir Avropa zehniyyetini qoruyur 1 Mundericat 1 Qabaqcil ritorika 2 Avropa evi fikrinin ortaya cixmasi 3 Sonrasinda gelen fikirler 4 Xarici kecidler 5 IstinadQabaqcil ritorika RedakteSozugeden anlayisin 1981 ci ilde Qerbi Almaniyanin paytaxti Bonna seferi zamani Leonid Brejnevin xarici siyasetinde bezi selefleri olmusdur Lakin o donemlerde boyuk ehtimalla ABS ve Avropali muttefiqlerinin arasinda uygunsuzluq yaratmaq ve ABS siyasetlerinin mulayimlesilmesi umidi ucun istifade edilmisdir 2 Qlasnost ve Perestroyka siyasetlerini heyata keciren Mixail Qorbacov 1988 ci ilin dekabrinda Birlesmis Milletler Umumi Kuruluna xitaben cixis zamani Avropa evi fikrinin ortaya cixmasi RedakteQorbacov 1985 ci ilde kohne dunyani ortaq evimiz kimi seciyyelendiren bir sozle benzer bir ifade istifade etmesine baxmayaraq bu terminin de en taninan istifadesi Qorbacovun 1987 ci ilin aprel ayinda Cexoslovakiya seferi zamani Vahid Avropa Evi ya da Butun Avropa Evi anlayisini teqdim etdiyi zaman ortaya cixdi 3 dunya duzeni anlayisini yaradan en muhum beyanname Mixail Qorbacovun 1988 ci il 7 dekabr tarixli Birlesmis Milletler Teskilati Bas Assambleyasinin iclasinda etdiyi cixis idi Qorbacovun formulu yeni nizam yaratmaq ucun ehateli bir fikir siyahisi ehtiva edirdi Birlesmis Milletlerin merkezi rolunun guclendirilmesini ve butun uzvlerin feal istirakini mudafie edirdi Soyuq Muharibe BMT ve BMT Tehlukesizlik Surasinin evveller nezerde tutulan rollarini yerine yetirmesine mane oldu Dovletler arasindaki elaqelerin ideologiyalardan temizlenilmesi bu yeni emekdasligin temin edeceyi faydalari arasinda gosterilirdi Qorbacov eyni zamanda iqtisadiyyat bloklarinin sona catmasi ucun yalniz birce dunya iqtisadiyyatinin movcud olmasini nezerde tuturdu Hetta Sovetler Birliyinin Avropa Tehlukesizlik ve Emekdasliq Teskilati ATET ve Beynelxalq Edalet Divani kimi muhum beynelxalq teskilatlara girmesini mudafie edirdi Birlesmis Milletler Sulh Gucunun sulhu qoruma rolunun canlandirilmasi ve super guclerin emekdasliq ederek regional munaqiselerin hellini temin etmesi Qorbacovun emekdasliq anlayisinda ehemiyyet dasiyan iki esas mesele idi 4 1989 cu il 12 iyunda Qorbacov Boniiye geldi ve Almaniyanin federal kansleri Helmut Kol ve prezident Ricard fon Vayczeker ile gorusdu Ertesi gun Kol ve Qorbacov milli oz muqedderatini teyinetme huququnu nuve ve adi silahli quvvelerin qarsiliqli olaraq azaldilmasini ve Kanada ile ABS in da rol aldigi Vahid Avropa Evi anlayisini destekleyen birge beyanname imzaladilar Bundan basqa Qorbacov Carles de Gaullenin Avropa Atlantik Okeanindan Urallara cografi tesvirini gundeme getirerek Sovet Ittifaqinin movcudlugunu yasatmaga calisdi 5 1989 cu il 6 iyulda Strasburq seheri Avropa Surasinin iclasi erefesinde danisan Qorbacov bunlari dedi Vahid Avropa Evi konsepsiyasinin felsefesi silahli toqqusma ehtimalini ittifaqlara qarsi quvve istifade etme hedenin istifade edilmesi ehtimalini harada olursa olsun ittifaqlari ortadan qaldirir Bu felsefe dasindiriciliq doktrinasinin yerini almalidir Bu yalniz sozler uzerinde aparilan bir oyun deyil Avropa inkisafinin mentiqi olaraq heyatin ozu Vahid Avropa Evini gerekdirir 6 7 1989 cu il 29 noyabr tarixinde Qorbacov yaxinlasan Malta sammiti erefesinde ABS prezidenti Corc Herbert Uoker Bus ile Italiyada gorusdu Ertesi gun Roma belediyye salonunda cixisinda Vahid Avropa Evi anlayisinin kemerlerini cekerken konsepsiyasinin xettlerini cekerken musteqil dovletlerin birliyini suverenlik ve iqtisadiyyat baximindan mudafie etdi Sonra 1990 ci ilde sonraki illerde Avropa Tehlukesizlik ve Emekdasliq Teskilatini yaradacaq Avropa Tehlukesizlik ve Emekdasliq komissiyasinin iclasinin kecirilmesini teklif etdi Ertesi gun Vatikanda Papa II Iohan Pavel ile de gorusdu 5 Sonrasinda gelen fikirler RedakteO dovrde Robert Hormats kimi analitiklerin qenaetine gore inkisaf etmekde olan o dovrdeki adi ile Avropa Iqtisadi Birliyi olkeleri exlaqi siyasi sosial ve iqtisadi gucleri ile birge Avropa Evi layihesinde prioritet rol almaq ucun ozlerini teqdim edirdiler 8 Bu baximdan Vahid Avropa Evi nin konsepsiyasi Avropa Iqtisadi Birliyinin Avropa Ittifaqina cevrilmesi ucun ikinci dereceli katalizatorlardan biri hesab olunur Berlin divarinin yixilmasinin 25 ci ildonumunde kecirilen tedbirlere qatilan Qorbacov Dunya yeni bir Soyuq Muharibenin eteyinde deye bir xeberdarliq etdi Sovet Ittifaqinin lideri Mixail Qorbacov 1989 cu ilde Strasburq seheride elan etdiyi Vahid Avropa Evi layihesini yeniden gundeme getirdi Berlin Divarinin suqutunun 25 ci ildonumu tedbirlerinde danisan Qorbacov Vahid Avropa Evi tikmek fikrini berpa etmeyimiz lazimdir Aile icinde de problemler olur amma en nehayet ev bir doyus sehnesi deyildir dedi Qorbacovun bu siyasi layihesi Atlantikadan Urala qeder inteqrasiya olunmus ve sulh icinde yasayan Avropani ehateliyir 9 Qorbacov Qlasnost SSRI nin son dovrunde Mixail Qorbacovun liderliyinde olkede xususile iqtisadi problemlere son vermek meqsediyle tetbiq siyasetlerin hamisina verilen addir ve Perestroyka SSRI de 1980 ci illerden etibaren reallasdirilan iqtisadi ve siyasi sistemi yeniden konfiqurasiya ve islahat herekati siyasetleri ile birlikde Vahid Avropa Evi konsepsiya ve layiheleri ile xatirlanir Bu layiheler Yeltsin ve ondan sonra gelen Putin ve Medvedev terefinden davam etdirilmediler Dovrun Sovet Ittifaqi xarici isler naziri olan ve sonraki illerin Gurcustan prezidenti olacaq Eduard Sevardnadze ise Qorbacovun xeyali anlayislarla imperiyani suquta ugratdigini soylemisdi 10 Xarici kecidler RedakteBerlin Duvari nin yikilisinin 25 inci yildonumu Arxivlesdirilib 2017 10 14 at the Wayback Machine A common European home Istinad Redakte Uluslararasi Iliskiler Sozlugu Istifade tarixi 13 Ekim 2017 Malcolm Neil The Common European Home and Soviet European Policy International Affairs Ingilisce accessdate missing url Schmidt Hauer Christian Gorbachev The Path to Power I B Tauris Soviets in arms strategy shift The Guardian accessdate missing url 1 2 Chronology 1989 East West Relations Foreign Affairs Hoagland Jim Europe s Destiny Foreign Affairs Address given by Mikhail Gorbachev to the Council of Europe Ingilisce European NAvigator 27 Eylul 2007 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 Subat 2007 Hormats Robert D Redefining Europe and the Atlantic Link trans missing title Foreign Affairs Ingilisce Dunya yeni bir Soguk Savas in esiginde mi Rusya nin Sesi Radyosu 10 Kasim 2014 2017 10 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 13 Ekim 2017 Ortak Evimiz Avrupa 16 Ekim 2010 Istifade tarixi 13 Ekim 2017 Menbe https az wikipedia org w index php title Vahid Avropa Evi amp oldid 6077020, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.