fbpx
Wikipedia

Uşaqan döyüşü

Uşağa döyüşü yaxud Uşaqan döyüşüII Rusiya-İran müharibəsi dövründə Üçkilsə yaxınlığında baş vermiş döyüşdür. Döyüş Qacarlar İranı tərəfindən Abbas Mirzənin, Rusiya imperiyası tərəfindən isə general-leytenant Krasovskinin başçılığı ilə baş vermişdir. Döyüşdə rus qoşunları məğlub oldular.

Döyüş

II Rusiya-İran müharibəsinin gedişində İrəvan qalasını mühasirəyə alan general-adyutant K.X.Benkendorfa dəstəyə gələn Qafqazın baş komandanı general-adyutant İvan Paskeviç, qalanın yaxşı müdafiəsi və istilər səbəbindən İrəvan qalasının mühasirəsindən müvəqqəti olaraq əl çəkdi və əsas gücünü səfərbər edərək Naxçıvan istiqamətində hücuma keçdi. Qalanın mühasirəsini isə Krasovskiyə tapşırdı. Krasovskinin başçılığı altında 20-ci piyada diviziyası, Sevastapol, Krım piyada alayları, 39 və 40-cı yeger alayları, 6-cı batalyon 38 topla qalanın mühasirəsində idi.

Rus qoşunları Naxçıvandakı döyüşlərdə qalib gəlsə də, İrəvandakı rus ordusunun vəziyyəti getdikcə pisləşirdi. Belə ki,havaların isti keçməsi və əsgərlər arasında yayılan xəstəliklər rus qoşunlarının vəziyyətini günbəgün ağırlaşdırırdı. Krasovski vəziyyət barədə Paskeviçə məlumat verərək geri çəkilmək üçün icazə istədi. Paskeviçin icazəsindən sonra ruslar iyunun 21-də Üçkilsəyə doğru geri çəkildilər.

Üçkilsədə yerləşən rus qoşunu iyulun 1-dək buranın müdafiəsini möhkəmləndirməklə məşğul oldu və qoşunun müəyyən hissəsini burada qoyaraq Üçkilsədən 35 verst aralı, Abaran çayı sahilində yerləşən Çınqıllı kəndində düşərgə saldı. Rus qoşunlarını təqib edən İrəvan qoşunları isə onların düşərgəsindən 10 verst aralı Alagöz dağının ətəyində onlara nəzarət edirdi. Bu zaman İrəvan xanı Hüseynqulu xan Abbas Mirzəyə məktub yazaraq ondan kömək istədi.

Abbas Mirzə öz qüvvələrini cəmləşdirib 10 min piyada, 15 min süvari və 28 top var idi, avqustun 17-də Uşağa vuruşmasında rus qoşunlarına ağır zərbə endirdi. Səhər saat 7-dən gündüz saat 4-dək davam edən qanlı döyüş Üçkilsənin 2 verstliyində başa çatdı. Döyüşdən qaçan Krasovski Üçkilsə monastırına sığındı. Gizetti bu vuruşma haqqında məlumatına görə, Krasovskinin dəstəsi həmin döyüşdə 1166 əsgər və zabit itirdi (685 nəfər öldürüldü, 347 nəfər yaralandı, 134 nəfər isə əsir düşdü). Şerbatova görə isə, Krasovskinin dəstəsindən 700-ə yaxın əsgər və zabit öldürüldü, 300 nəfərədək yaralandı və generalın özü çiynindən ağır yara aldı. Şerbatov Abbas Mirzənin itkisinin 3 minə çatdığını qeyd edir. Görünür, müəllif Abbas Mirzənin itkisini çox, ruslarınkını isə az göstərmişdir. Krasovskinin dəstəsi qaçaraq geri çəkildiyindən rus qoşunlarının itkisi daha çox olmalı idi.

İstinadlar

  1. Elçin Qarayev.s.234-235.
  2. Yaqub Mahmudov.s.229.
  3. Fuad Əliyev, Urfan Həsənov.s.162.
  4. Elçin Qarayev.s.227.
  5. Yaqub Mahmudov.s.228.

Ədəbiyyat

Həmçinin bax

uşaqan, döyüşü, rusiya, iran, müharibəsinin, xronologiyasışamxor, döyüşü, 1826, gəncə, döyüşü, 1826, 1827, irəvan, qalasının, işğalı, 1827, türkmənçay, müqaviləsi, 1828, bmruşağa, döyüşü, yaxud, rusiya, iran, müharibəsi, dövründə, üçkilsə, yaxınlığında, baş, v. II Rusiya Iran muharibesinin xronologiyasiSamxor doyusu 1826 Gence doyusu 1826 Usaqan doyusu 1827 Irevan qalasinin isgali 1827 Turkmencay muqavilesi 1828 bmrUsaga doyusu yaxud Usaqan doyusu II Rusiya Iran muharibesi dovrunde Uckilse yaxinliginda bas vermis doyusdur Doyus Qacarlar Irani terefinden Abbas Mirzenin Rusiya imperiyasi terefinden ise general leytenant Krasovskinin basciligi ile bas vermisdir Doyusde rus qosunlari meglub oldular 1 2 Mundericat 1 Doyus 2 Istinadlar 3 Edebiyyat 4 Hemcinin baxDoyus RedakteII Rusiya Iran muharibesinin gedisinde Irevan qalasini muhasireye alan general adyutant K X Benkendorfa desteye gelen Qafqazin bas komandani general adyutant Ivan Paskevic qalanin yaxsi mudafiesi ve istiler sebebinden Irevan qalasinin muhasiresinden muveqqeti olaraq el cekdi ve esas gucunu seferber ederek Naxcivan istiqametinde hucuma kecdi 3 Qalanin muhasiresini ise Krasovskiye tapsirdi Krasovskinin basciligi altinda 20 ci piyada diviziyasi Sevastapol Krim piyada alaylari 39 ve 40 ci yeger alaylari 6 ci batalyon 38 topla qalanin muhasiresinde idi 4 Rus qosunlari Naxcivandaki doyuslerde qalib gelse de Irevandaki rus ordusunun veziyyeti getdikce pislesirdi 5 Bele ki havalarin isti kecmesi ve esgerler arasinda yayilan xestelikler rus qosunlarinin veziyyetini gunbegun agirlasdirirdi Krasovski veziyyet barede Paskevice melumat vererek geri cekilmek ucun icaze istedi Paskevicin icazesinden sonra ruslar iyunun 21 de Uckilseye dogru geri cekildiler 5 Uckilsede yerlesen rus qosunu iyulun 1 dek buranin mudafiesini mohkemlendirmekle mesgul oldu ve qosunun mueyyen hissesini burada qoyaraq Uckilseden 35 verst arali Abaran cayi sahilinde yerlesen Cinqilli kendinde duserge saldi 2 Rus qosunlarini teqib eden Irevan qosunlari ise onlarin dusergesinden 10 verst arali Alagoz daginin eteyinde onlara nezaret edirdi Bu zaman Irevan xani Huseynqulu xan Abbas Mirzeye mektub yazaraq ondan komek istedi 2 Abbas Mirze oz quvvelerini cemlesdirib 10 min piyada 15 min suvari ve 28 top var idi avqustun 17 de Usaga vurusmasinda rus qosunlarina agir zerbe endirdi Seher saat 7 den gunduz saat 4 dek davam eden qanli doyus Uckilsenin 2 verstliyinde basa catdi 2 Doyusden qacan Krasovski Uckilse monastirina sigindi Gizetti bu vurusma haqqinda melumatina gore Krasovskinin destesi hemin doyusde 1166 esger ve zabit itirdi 685 nefer olduruldu 347 nefer yaralandi 134 nefer ise esir dusdu 2 1 Serbatova gore ise Krasovskinin destesinden 700 e yaxin esger ve zabit olduruldu 300 neferedek yaralandi ve generalin ozu ciyninden agir yara aldi Serbatov Abbas Mirzenin itkisinin 3 mine catdigini qeyd edir Gorunur muellif Abbas Mirzenin itkisini cox ruslarinkini ise az gostermisdir Krasovskinin destesi qacaraq geri cekildiyinden rus qosunlarinin itkisi daha cox olmali idi 2 1 Istinadlar Redakte 1 2 3 Elcin Qarayev s 234 235 1 2 3 4 5 6 Yaqub Mahmudov s 229 Fuad Eliyev Urfan Hesenov s 162 Elcin Qarayev s 227 1 2 Yaqub Mahmudov s 228 Edebiyyat RedakteYaqub Mahmudov A A Bakixanov adina Tarix Institutu Irevan xanligi Rusiya isgali ve ermenilerin Simali Azerbaycan torpaqlarina kocurulmesi Baki 2010 Fuad Eliyev Urfan Hesenov Irevan xanligi Baki Serq Qerb 2007 144 seh ISBN 978 9952 34 166 9 Elcin Teymur oglu Qarayev Azerbaycanin Irevan bolgesinin tarixinden XVII yuzilliyin sonu XIX yuzilliyin ortalarinda Baki Mutercim 2016 544 sehHemcinin bax RedakteIrevan qalasinin isgaliMenbe https az wikipedia org w index php title Usaqan doyusu amp oldid 5058094, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.