Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Alagöz dağı — Ermənistanın ən yüksək dağıdır. Hündürlüyü 4090 metrdir. İrəvan şəhərindən 40 km şimal-qərbdə yerləşən sönmüş bir stratovulkandır.
| Alagöz dağı | |
|---|---|
| erm. Արագած | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dağ sistemi | Kiçik Qafqaz |
| Dağ silsiləsi | Ermənistan yaylası |
| Mütləq hündürlüyü | 4090 m |
| Nisbi hündürlüyü | 2.143 m |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Ermənistan |
| Əyalət | |
| | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Toponim
Alagöz dağı - İrəvan xanlığı ərazisində ən böyük dağın adı. V əsrə aid ermənicə mənbələrdə yazılışı Araqadz kimidir (Favst Buzald, III, kitab, 24-cü fəsil, Moisey Xorenasi, I kitab, 12-ci fəsil). Qədim ermənicə dağın adı Qaxtik (Xaldik adının qədim erməni dilində l səsi olmadığına görə yazılışıdır, Urartuluların etnik adı olan Xaldi, Haldi adındandır) olmuşdur. Bir sıra tədqiqatçıların Alagöz adının erməni dili əsasında etimologiyası haqqında axtarışları nəticəsiz qalmışdır. Qax rayonunun Sarıbaş kəndi yaxınlığında Alagöz dağının adı ilə mənaca eynidir. Əslində bu oronim qədim türkcə olmaq etibarilə ala və kəz (gəz) hissələrindən ibarətdir. Adın birinci komponenti olan ala sözü türk dillərində geniş (böyük) mənasındadır və bu söz məsələn, Alazan (əsli Alaözən) Geniş çay çayının adında da vardır. Oronimin ikinci hissəsi olan göz sözü (əslində gəz) Cənubi Qafqazda bir sıra dağ adlarında əksini tapmışdır: XIX əsrdə İrəvan quberniyasının Sürməli qəzasında Dərəgəz, Laçın rayonunda (Mıxtökən silsiləsinin şərq hissəsində) Çilgəz, Naxçıvanda Maqqız (dağın adındakı qız sözü), Quba və Şamaxı rayonlarının sərhəddində Kəlgəz və b. dağ adlarında bu söz vardır. Azərbaycan dilində gəz dağ başında batıq yer deməkdir. Bu söz bəzi türk dillərində giz dərə kimidir. Alagöz dağı da vulkan mənşəlidir və zirvəsində böyük batıq vardır. Alagöz Azərbaycan türklərinin yaylaq yeri olmuşdur. Z.Korkotyanın bu dağın ayrı-ayrı hissələrinin adları haqqında məlumatı bunu təsdiq edir: Çınqıl, Kühül, Ziyarət, Qızıl Ləqəm, Qaradağ, Qaraköynək, Qızılziyarət, Qızıldağ, Şiştəpə, Boğutlu, Börklü, Qıpçaq, Qaranluq, Bakugöl, Təkərli gölü, Takış gölü, Maralik çayı və s. [108]. Beləliklə, Alagöz (əsli Alagəz) (Başında, zirvəsində) geniş batıqlı mənasındadır.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Yusifov Y., Kərimov S. Toponimikanın əsasları. Bakı, 1987.
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri. Bakı, 1993.
- Mirmahmudova S.N. Ermənistanda türkmənşəli yer adları. Bakı, 1995.
İstinadlar
- https://www.peakbagger.com/peak.aspx?pid=10432.
- B.Ə.Budaqov,Q.Ə.Qetbullayev "Ermənistanda Azərbaycan mənşəli türk toponimlərinin izahlı lüğəti" Bakı, Nafta-Press, 1998
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Alagoz Alagoz dagi Ermenistanin en yuksek dagidir Hundurluyu 4090 metrdir Irevan seherinden 40 km simal qerbde yerlesen sonmus bir stratovulkandir Alagoz dagierm ԱրագածUmumi melumatlarDag sistemi Kicik QafqazDag silsilesi Ermenistan yaylasiMutleq hundurluyu 4090 mNisbi hundurluyu 2 143 mYerlesmesi40 30 54 sm e 44 11 18 s u Olke ErmenistanEyalet AginAlagoz dagiAlagoz dagi Vikianbarda elaqeli mediafayllarAlagoz dagi 1856 ci il ToponimAlagoz dagi Irevan xanligi erazisinde en boyuk dagin adi V esre aid ermenice menbelerde yazilisi Araqadz kimidir Favst Buzald III kitab 24 cu fesil Moisey Xorenasi I kitab 12 ci fesil Qedim ermenice dagin adi Qaxtik Xaldik adinin qedim ermeni dilinde l sesi olmadigina gore yazilisidir Urartulularin etnik adi olan Xaldi Haldi adindandir olmusdur Bir sira tedqiqatcilarin Alagoz adinin ermeni dili esasinda etimologiyasi haqqinda axtarislari neticesiz qalmisdir Qax rayonunun Saribas kendi yaxinliginda Alagoz daginin adi ile menaca eynidir Eslinde bu oronim qedim turkce olmaq etibarile ala ve kez gez hisselerinden ibaretdir Adin birinci komponenti olan ala sozu turk dillerinde genis boyuk menasindadir ve bu soz meselen Alazan esli Alaozen Genis cay cayinin adinda da vardir Oronimin ikinci hissesi olan goz sozu eslinde gez Cenubi Qafqazda bir sira dag adlarinda eksini tapmisdir XIX esrde Irevan quberniyasinin Surmeli qezasinda Deregez Lacin rayonunda Mixtoken silsilesinin serq hissesinde Cilgez Naxcivanda Maqqiz dagin adindaki qiz sozu Quba ve Samaxi rayonlarinin serheddinde Kelgez ve b dag adlarinda bu soz vardir Azerbaycan dilinde gez dag basinda batiq yer demekdir Bu soz bezi turk dillerinde giz dere kimidir Alagoz dagi da vulkan menselidir ve zirvesinde boyuk batiq vardir Alagoz Azerbaycan turklerinin yaylaq yeri olmusdur Z Korkotyanin bu dagin ayri ayri hisselerinin adlari haqqinda melumati bunu tesdiq edir Cinqil Kuhul Ziyaret Qizil Leqem Qaradag Qarakoynek Qizilziyaret Qizildag Sistepe Bogutlu Borklu Qipcaq Qaranluq Bakugol Tekerli golu Takis golu Maralik cayi ve s 108 Belelikle Alagoz esli Alagez Basinda zirvesinde genis batiqli menasindadir Hemcinin baxIrevan xanligi Alagoz BakugolEdebiyyatYusifov Y Kerimov S Toponimikanin esaslari Baki 1987 Irevan eyaletinin icmal defteri Baki 1993 Mirmahmudova S N Ermenistanda turkmenseli yer adlari Baki 1995 Istinadlarhttps www peakbagger com peak aspx pid 10432 B E Budaqov Q E Qetbullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli turk toponimlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 1998