fbpx
Wikipedia

Tiflis quberniyası

Tiflis quberniyası (gürc. ტფილისის გუბერნია, rus. Тифлисская губерния) — Çar Rusiyası dövründə Cənubi Qafqazda inzibati ərazi vahidi. Müasir Gürcüstan dövlətinin şərq hissəsində mövcud olmuşdu.

Tiflis quberniyası
Gerb

41°43′00″ şm. e. 44°46′59″ ş. u.


Ölkə  Rusiya İmperiyası
İnzibati mərkəz Tiflis
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1846
Ləğv edilib 1917
Sahəsi 44.607 km²
Əhalisi
Əhalisi 1.051.032 nəfər (1897)
Etnik tərkib

çoxluq:gürcülər;

azlıq:ruslar, azərbaycanlılar, ermənilər
Rəsmi dili Gürcü, Erməni, Azərbaycan
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarix

 
Qafqaz regionunun baş xəritəsi, 1858-ci il

Coğrafiyası

Tiflis quberniyası Cənubi Qafqazın mərkəzində yerləşib. Şimalda və şimal-şərqdə Terek və Dağıstan vilayətləri ilə, qərbdə Kutaisi quberniyası, cənubda Qars vilayətiİrəvan quberniyası ilə, şərqdə və cənub-şərqdə isə Yelizavetpol quberniyası ilə həmsərhəd olmuşdur. Ərazisi 39.197 verst² (44.607 km²), əhalisi isə 1051032 nəfər idi . Quberniyanın iqlim şəraiti onun relyefinin müxtəlifliyinə və ayrı-ayrı hissələrinin dəniz səviyyəsindən müxtəlif yüksəklikdə olmasına görə olduqca müxtəlifdir. Hündür dağların və dağ silsilələrinin zirvəsi əbədi donmaya məruz qalmışdır və iqlimi qütb iqliminə yaxındır, eyni zamanda quberniyanın Kür çayı boyunca cənub-şərq hissəsində yerləşən alçaq əraziləri qışın yumşaq və yay aylarının çox isti olması ilə fərqlənirlər.

Əhalisi

 
Qafqaz regionunun ətraflı xəritəsi, 1869-cu il
  • 1 yanvar 1885-ci il tarixinə Tiflis quberniyasında hər iki cinsdən 154,532 nəfəri şəhərlərdə, 580,403 nəfəri isə kəndlərdə olmaqla toplam 734,935 nəfər əhali yaşamışdır.

1897-ci siyahıyaalınması

Tiflis quberniyasının tərkibinə 9 qəza və 1 dairə daxil idi. Aşağıdakı siyahıda quberniyada əhalinin ərazi vahidləri üzrə paylanması göstərilib.

Qəza Qəza mərkəzi Ərazisi,
verst²
Əhalisi
(1897), nəfər.
1 Axalkələk qəzası Axalkələk (5.440 nəfər) 2.368,6 72.709
2 Axalçixe qəzası Axalçixe (15.357 nəfər) 2.259,6 68.837
3 Borçalı qəzası Şulaveri kəndi (4.553 nəfər) 5.938,5 128.587
4 Qori qəzası Qori (10.269 nəfər) 6.033,9 191.091
5 Duşeti qəzası Duşeti (2.566 nəfər) 3.437,9 67.719
6 Sığnaq qəzası Sığnağı (8.994 nəfər) 4.620,0 102.313
7 Telavi qəzası Telavi (13.929 nəfər) 2.974,5 66.767
8 Tianeti qəzası Tianeti kəndi (1.089 nəfər) 4.256,3 34.153
9 Tiflis qəzası Tiflis (159.590 nəfər) 3.688,4 234.632
10 Zaqatala dairəsi Zaqatala (3.009 nəfər) 3.544,3 84.224

Etnik tərkibi

Tiflis quberniyasında əhalinin 1897-ci il siyahıya alınmasının nəticələrinə əsasən etnik tərkibi.

Qəzalar gürcülər ermənilər azərbaycanlılar ruslar osetinlər avarlar yunanlar türklər ukraynalılar polyaklar almanlar yəhudilər çeçenlər dargilər ləzgilər digər
Bütün quberniyada 44,3 % 18,7 % 10,2 % 7,5 % 6,4 % 3,2 % 2,6 % 2,4 % - - - - - - - -
Axalkələk qəzası 8,9 % 72,3 % 9,0 % 7,1 % - - - - - - - - 1,1 % - - -
Axalçixe qəzası 17,7 % 22,0 % 18,0 % 2,5 % - - - 35,1 % - - - - 2,0 % - - -
Borçalı qəzası 6,1 % 36,9 % 29,4 % 6,3 % - - 16,6 % - - - 1,9 % - - - - -
Qori qəzası 65,0 % 4,0 % - 2,8 % 26,2 % - - - - - - - - - - -
Duşeti qəzası 73,4 % 2,5 % - 1,4 % 21,4 % - - - - - - - - - - -
Zaqatala dairəsi 14,7 % 2,5 % 34,4 % - - 37,6 % - - - - - - - - 8,8 % 1,2 %
Sığnağı qəzası 82,9 % 6,2 % 5,2 % 4,3 % - - - - - - - - - - - -
Telavi qəzası 85,9 % 7,1 % 2,8 % 1,0 % - 2,6 % - - - - - - - - - -
Tianeti qəzası 88,7 % 1,6 % - 1,9 % - - - - - - - - - 6,2 % - -
Tiflis qəzası 34,2 % 24,7 % 5,9 % 22,1 % - - 1,9 % - 1,5 % 2,1 % 2,3 % 1,4 % - - - -

İqtisadiyyatı

Tiflis quberniyasının iqtisadiyyatı İmperiyanın digər regionlarına nisbətən zəif inkişaf etmişdi. Region əsasən əqrar iqtisadiyyata sahib idi. Sənaye çox ləng inkişaf edirdi, zavod və fabriklərin sayı az idi və əsasən Tiflis şəhərində yerləşirdi. Fabriklərin əksəriyyəti kiçik ölçüdə idilər və əsasən yeyinti məhsulları istehsal edirdi. 1898-ci statistikasına əsasən quberniyadakı zavodlarda 11.300 nəfər çalışırdı. Quberniyanın əsas nəqliyyat yolu 1872-ci ildə tikintisi başa çatan Cənubi Qafqaz Dəmiryolu olub.

İstinadlar

  1. "Rusiya imperiyası əhalisinin 1897-ci ildə siyahıya alınması nəticələri". 2012-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-23.
  2. Кавказский Статистический комитет. Е.Кондратенко. 1886. "Кавказский календарь на 1887 год", стр. 186

tiflis, quberniyası, gürc, ტფილისის, გუბერნია, Тифлисская, губерния, çar, rusiyası, dövründə, cənubi, qafqazda, inzibati, ərazi, vahidi, müasir, gürcüstan, dövlətinin, şərq, hissəsində, mövcud, olmuşdu, gerb41, ölkə, rusiya, imperiyasıinzibati, mərkəz, tiflist. Tiflis quberniyasi gurc ტფილისის გუბერნია rus Tiflisskaya guberniya Car Rusiyasi dovrunde Cenubi Qafqazda inzibati erazi vahidi Muasir Gurcustan dovletinin serq hissesinde movcud olmusdu Tiflis quberniyasiGerb41 43 00 sm e 44 46 59 s u Olke Rusiya ImperiyasiInzibati merkez TiflisTarixi ve cografiyasiYaradilib 1846Legv edilib 1917Sahesi 44 607 km EhalisiEhalisi 1 051 032 nefer 1897 Etnik terkib coxluq gurculer azliq ruslar azerbaycanlilar ermenilerResmi dili Gurcu Ermeni AzerbaycanArdicilliq Gurcustan Imeretiya quberniyasi Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarix 2 Cografiyasi 3 Ehalisi 3 1 1897 ci siyahiyaalinmasi 3 2 Etnik terkibi 4 Iqtisadiyyati 5 IstinadlarTarix Redakte Qafqaz regionunun bas xeritesi 1858 ci ilCografiyasi RedakteTiflis quberniyasi Cenubi Qafqazin merkezinde yerlesib Simalda ve simal serqde Terek ve Dagistan vilayetleri ile qerbde Kutaisi quberniyasi cenubda Qars vilayeti ve Irevan quberniyasi ile serqde ve cenub serqde ise Yelizavetpol quberniyasi ile hemserhed olmusdur Erazisi 39 197 verst 44 607 km ehalisi ise 1051032 nefer idi 1 Quberniyanin iqlim seraiti onun relyefinin muxtelifliyine ve ayri ayri hisselerinin deniz seviyyesinden muxtelif yukseklikde olmasina gore olduqca muxtelifdir Hundur daglarin ve dag silsilelerinin zirvesi ebedi donmaya meruz qalmisdir ve iqlimi qutb iqlimine yaxindir eyni zamanda quberniyanin Kur cayi boyunca cenub serq hissesinde yerlesen alcaq erazileri qisin yumsaq ve yay aylarinin cox isti olmasi ile ferqlenirler Ehalisi Redakte Qafqaz regionunun etrafli xeritesi 1869 cu il 1 yanvar 1885 ci il tarixine Tiflis quberniyasinda her iki cinsden 154 532 neferi seherlerde 580 403 neferi ise kendlerde olmaqla toplam 734 935 nefer ehali yasamisdir 2 1897 ci siyahiyaalinmasi Redakte Tiflis quberniyasinin terkibine 9 qeza ve 1 daire daxil idi Asagidaki siyahida quberniyada ehalinin erazi vahidleri uzre paylanmasi gosterilib Qeza Qeza merkezi Erazisi verst Ehalisi 1 1897 nefer 1 Axalkelek qezasi Axalkelek 5 440 nefer 2 368 6 72 7092 Axalcixe qezasi Axalcixe 15 357 nefer 2 259 6 68 8373 Borcali qezasi Sulaveri kendi 4 553 nefer 5 938 5 128 5874 Qori qezasi Qori 10 269 nefer 6 033 9 191 0915 Duseti qezasi Duseti 2 566 nefer 3 437 9 67 7196 Signaq qezasi Signagi 8 994 nefer 4 620 0 102 3137 Telavi qezasi Telavi 13 929 nefer 2 974 5 66 7678 Tianeti qezasi Tianeti kendi 1 089 nefer 4 256 3 34 1539 Tiflis qezasi Tiflis 159 590 nefer 3 688 4 234 63210 Zaqatala dairesi Zaqatala 3 009 nefer 3 544 3 84 224Etnik terkibi Redakte Tiflis quberniyasinda ehalinin 1897 ci il siyahiya alinmasinin neticelerine esasen etnik terkibi Qezalar gurculer ermeniler azerbaycanlilar ruslar osetinler avarlar yunanlar turkler ukraynalilar polyaklar almanlar yehudiler cecenler dargiler lezgiler digerButun quberniyada 44 3 18 7 10 2 7 5 6 4 3 2 2 6 2 4 Axalkelek qezasi 8 9 72 3 9 0 7 1 1 1 Axalcixe qezasi 17 7 22 0 18 0 2 5 35 1 2 0 Borcali qezasi 6 1 36 9 29 4 6 3 16 6 1 9 Qori qezasi 65 0 4 0 2 8 26 2 Duseti qezasi 73 4 2 5 1 4 21 4 Zaqatala dairesi 14 7 2 5 34 4 37 6 8 8 1 2 Signagi qezasi 82 9 6 2 5 2 4 3 Telavi qezasi 85 9 7 1 2 8 1 0 2 6 Tianeti qezasi 88 7 1 6 1 9 6 2 Tiflis qezasi 34 2 24 7 5 9 22 1 1 9 1 5 2 1 2 3 1 4 Iqtisadiyyati RedakteTiflis quberniyasinin iqtisadiyyati Imperiyanin diger regionlarina nisbeten zeif inkisaf etmisdi Region esasen eqrar iqtisadiyyata sahib idi Senaye cox leng inkisaf edirdi zavod ve fabriklerin sayi az idi ve esasen Tiflis seherinde yerlesirdi Fabriklerin ekseriyyeti kicik olcude idiler ve esasen yeyinti mehsullari istehsal edirdi 1898 ci statistikasina esasen quberniyadaki zavodlarda 11 300 nefer calisirdi Quberniyanin esas neqliyyat yolu 1872 ci ilde tikintisi basa catan Cenubi Qafqaz Demiryolu olub Istinadlar Redakte 1 2 Rusiya imperiyasi ehalisinin 1897 ci ilde siyahiya alinmasi neticeleri 2012 03 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 03 23 Kavkazskij Statisticheskij komitet E Kondratenko 1886 Kavkazskij kalendar na 1887 god str 186 Gurcustan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Tiflis quberniyasi amp oldid 6044312, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.