Görünüşdə bu tipik bir köstəbəkdir. Bədən uzunluğu - 12-16 sm, quyruq uzunluğu - 2-4 sm; çəki 70-119 q. Gözlər kiçik, bir pinhead ilə, lakin xarici görünən, çünki dəridə 0,5–1 mm uzunluğunda bir dar yarıq var (baxmayaraq ki, Qafqazda yaşayan ən köstəbəklərin gözləri bağlıdır). Xarici qulaq yoxdur. Kürk, moldun yeraltı tunelində hər hansı bir istiqamətdə hərəkət etməsinə kömək edən irəli və ya geri deyil, yuxarı istiqamətdə böyüyür. Kürk rəngləri qaranlıq qara, bədənin aşağı hissəsi bir qədər yüngüldür. Bəzən rəngi rəng pozuqluqları var: ağ rəngli, solğun rəngli rəngli, boz və qəhvəyi mollər. Quyruq saçları toxunma funksiyasını yerinə yetirir, çünki köməyi tunellərdə geri hərəkət edə bilər.
21 - 67 qramlıq, bədəninin uzunluğu 82 – 125 mm, quyruğunun uzunluğu 17 – 37 mm, pəncəsi 12 – 19 mm olan kiçik heyvandır. Dərisinin rəngi qara-boz, qara ilə qonuru çalardadır. Qafqazda və Kiçik Asiyada məskən salmışlar. Azərbaycanda, bu növ Böyük Qafqazın Cənub makroyamaclarında və Alazan çayının hövzəsində qeyd olunmuşdur. Kiçik Qafqazda - Şəmkir, Murovdağ və Qarabağ dağ silsilələrinin Şimal yamaclarında geniş yayılmışdır. Göygöl ərazisində Ağstafaçay çaybasarında qeyd olunmuşdur. Böyük Qafqazda dəniz səviyyəsindən 600 – 2000 m hündürlüyündə rast gəlmək olar. Talış meşələrində və Lənkəran ovalığında dəniz səviyyəsinin 100 m hündürlüyündən başlayaraq 1700 m hündürlüyə qədər iri olmayan təcrid olunmuş koloniya şəklində yaşadıqları göstərilir. Mezofil ekosistemlərdə məskən salırlar (xüsusilə meşə landşaftları). Kiçik köstəbəyin ekologiyası zəif öyrənilmişdir. İlboyu və günboyu fəaldırlar. Qidasında həşəratlar və yer soxulcanları üstünlük təşkil edir. Yaşama müddəti orta hesabla 6 ildir, yetkinlik dövrü 1.5 yaşına təsadüf edir. Balalama dövrü ildə bir dəfə erkən yazda olur. Embrionların sayı 2-dən 5-ə qədərdir. 1945-ci ildə Talış zonasının Viləşçay, Lerikçay, Vəşəruçayları boyunca yerləşən meşəliklərdə sutka ərzində hər 100 dişi köstəbəyə 3 - 4 köstəbək, 1976-cı ildə isə 2 - 3 fərd düşürdü. Hal-hazırda kiçik köstəbəyin sayı haqqında məlumat yoxdur.
Nəhəng köstəbək endemik növ olaraq əsasən Ön Qafqaz ərazilərində yaşayırlar. Xüsusu ilə Kuma, Terek, Sulak çaylarının aşağı axarlarında rast gəlinir. Şimal arealı Kuma çayının ətrafları, cənub arealı isə Mahaçqala və Qudermes şəhərləri həmdəvərinə qədər uzanır. Kiçik bir papulyasiya Ural, Emba çayları hövzəsində yayılmışdır. Çox vaxt bu papulyasiya Ural köstəbəyi (Spalax uralensis) kimi qəbul edilir. Toplum halda yaşayırlar.
Nəhəng köstəbək digər digər köstəbəkkimilərdən fərqli olaraq onlar əsasən gilli və qumlu yarımsəhralarda yayılırlar. Bununla belə yuvalar bir qayda olaraq çay və göllərə yaxın yerləşir. Üstəlik onlara çöllüklərdə belə rast gəlmək olur. Bərkimiyən qumluqlarda dərinliyə baş vurmurlar. Bəzən onlar tarla, əkin sahələri, bağ və meşələrlə əhalətənmiş talalarda yməskən sala bilirlər
Onların hərəkətləri tamami ilə araşdırılmamışdır. Əsasən yeraltı həyat sürür. Mürəkkəb yeraltı tunellər sistemi qurur. Yuva çoxlu girişlərə sahibdir. Tunellər 20-50 sm dərinlikdən keçir. Dəliklərin diametri 11-16 sm-dir. Yuva otağına gəldikdə isə 0,9 - 3 metr dərinlikdə yerləşir.
İl boyu aktivdir. Hec zaman qışlamır. Ən yüksək aktivlik dövrü mart-aprel aylarına qəsadüf edir. Əsasən 2-3 bala verir. İl ərzində bir və ya iki dəfə bala verir. Yektikliyə iki yaşında çatırlar. Yeraltı həyat sürdüyündən demək olar ki, rəqibi yoxdur. Bununla belə bəzən tüklü, pişik və yırtıcı quşlar tərəfindən ovlanılır.
Xarici keçidlər
VikianbardaKöstəbəklər ilə əlaqəli mediafayllar var.
İstinadlar
Hutterer, R. (2005). Wilson, D.E.; Reeder, D.M., eds. Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. pp. 300–311. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
Savage, RJG, & Long, MR (1986). Mammal Evolution: an illustrated guide. New York: Facts on File. 53. ISBN0-8160-1194-X.
Gorman, Martyn (1984). Macdonald, D. (ed.). The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. 766–769. ISBN0-87196-871-1.
Məməlilər (AMEA-nın Zoologiya İnstitutu 2015-05-07 at the Wayback Machine)
Musser, G.G.; Carleton, M.D. (2005). "Superfamily Muroidea". In Wilson, D.E.; Reeder, D.M. Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. p. 919. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.
Neveu, P.; Gasc, J. P. (2009). "A cinefluorographical study of incisor sharpening in Spalax giganteus Nehring, 1898 (Rodentia, Mammalia)". Mammalia. 63 (4): 505–518. doi:10.1515/mamm.1999.63.4.505.
September 08, 2021
köstəbəklər, talpidae, məməli, heyvan, növü, avropa, şimali, amerikada, geniş, yayılmışdır, talpidae, köstəbək, talpa, europaea, elmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılaryarımti. Kostebekler lat Talpidae memeli heyvan novu 2 3 Avropa ve Simali Amerikada genis yayilmisdir KostebeklerTalpidae 1 Adi kostebek lat Talpa europaea Elmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerSinifustu DordayaqlilarSinif MemelilerDeste SoricomorphaFesile TalpidaeNov KostebeklerElmi adiTalpidae 1 Fischer Waldheim 1817 ArealVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 179962NCBI 9373EOL 8715PBDB 40398 Mundericat 1 Novleri 1 1 Adi kostebekler 1 2 Kicik kostebekler 1 3 Neheng kostebekler 2 Xarici kecidler 3 IstinadlarNovleri Redakte Kostebeklerin novleri Adi kostebekler Redakte Esas meqale Adi kostebekGorunusde bu tipik bir kostebekdir Beden uzunlugu 12 16 sm quyruq uzunlugu 2 4 sm ceki 70 119 q Gozler kicik bir pinhead ile lakin xarici gorunen cunki deride 0 5 1 mm uzunlugunda bir dar yariq var baxmayaraq ki Qafqazda yasayan en kostebeklerin gozleri baglidir Xarici qulaq yoxdur Kurk moldun yeralti tunelinde her hansi bir istiqametde hereket etmesine komek eden ireli ve ya geri deyil yuxari istiqametde boyuyur Kurk rengleri qaranliq qara bedenin asagi hissesi bir qeder yunguldur Bezen rengi reng pozuqluqlari var ag rengli solgun rengli rengli boz ve qehveyi moller Quyruq saclari toxunma funksiyasini yerine yetirir cunki komeyi tunellerde geri hereket ede biler Kicik kostebekler Redakte Esas meqale Kicik kostebek21 67 qramliq bedeninin uzunlugu 82 125 mm quyrugunun uzunlugu 17 37 mm pencesi 12 19 mm olan kicik heyvandir Derisinin rengi qara boz qara ile qonuru calardadir 4 Qafqazda ve Kicik Asiyada mesken salmislar Azerbaycanda bu nov Boyuk Qafqazin Cenub makroyamaclarinda ve Alazan cayinin hovzesinde qeyd olunmusdur Kicik Qafqazda Semkir Murovdag ve Qarabag dag silsilelerinin Simal yamaclarinda genis yayilmisdir Goygol erazisinde Agstafacay caybasarinda qeyd olunmusdur Boyuk Qafqazda deniz seviyyesinden 600 2000 m hundurluyunde rast gelmek olar Talis meselerinde ve Lenkeran ovaliginda deniz seviyyesinin 100 m hundurluyunden baslayaraq 1700 m hundurluye qeder iri olmayan tecrid olunmus koloniya seklinde yasadiqlari gosterilir Mezofil ekosistemlerde mesken salirlar xususile mese landsaftlari Kicik kostebeyin ekologiyasi zeif oyrenilmisdir Ilboyu ve gunboyu fealdirlar Qidasinda heseratlar ve yer soxulcanlari ustunluk teskil edir Yasama muddeti orta hesabla 6 ildir yetkinlik dovru 1 5 yasina tesaduf edir Balalama dovru ilde bir defe erken yazda olur Embrionlarin sayi 2 den 5 e qederdir 1945 ci ilde Talis zonasinin Vilescay Lerikcay Veserucaylari boyunca yerlesen meseliklerde sutka erzinde her 100 disi kostebeye 3 4 kostebek 1976 ci ilde ise 2 3 ferd dusurdu Hal hazirda kicik kostebeyin sayi haqqinda melumat yoxdur Neheng kostebekler Redakte Esas meqale Neheng kostebekNeheng kostebek endemik nov olaraq esasen On Qafqaz erazilerinde yasayirlar Xususu ile Kuma Terek Sulak caylarinin asagi axarlarinda rast gelinir 5 Simal areali Kuma cayinin etraflari cenub areali ise Mahacqala ve Qudermes seherleri hemdeverine qeder uzanir Kicik bir papulyasiya Ural Emba caylari hovzesinde yayilmisdir Cox vaxt bu papulyasiya Ural kostebeyi Spalax uralensis kimi qebul edilir Toplum halda yasayirlar 6 Neheng kostebek diger diger kostebekkimilerden ferqli olaraq onlar esasen gilli ve qumlu yarimsehralarda yayilirlar Bununla bele yuvalar bir qayda olaraq cay ve gollere yaxin yerlesir Ustelik onlara colluklerde bele rast gelmek olur Berkimiyen qumluqlarda derinliye bas vurmurlar Bezen onlar tarla ekin saheleri bag ve meselerle ehaletenmis talalarda ymesken sala bilirlerOnlarin hereketleri tamami ile arasdirilmamisdir Esasen yeralti heyat surur Murekkeb yeralti tuneller sistemi qurur Yuva coxlu girislere sahibdir Tuneller 20 50 sm derinlikden kecir Deliklerin diametri 11 16 sm dir Yuva otagina geldikde ise 0 9 3 metr derinlikde yerlesir Il boyu aktivdir Hec zaman qislamir En yuksek aktivlik dovru mart aprel aylarina qesaduf edir Esasen 2 3 bala verir Il erzinde bir ve ya iki defe bala verir Yektikliye iki yasinda catirlar Yeralti heyat surduyunden demek olar ki reqibi yoxdur Bununla bele bezen tuklu pisik ve yirtici quslar terefinden ovlanilir Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Kostebekler ile elaqeli mediafayllar var Istinadlar Redakte Hutterer R 2005 Wilson D E Reeder D M eds Mammal Species of the World A Taxonomic and Geographic Reference 3rd ed Johns Hopkins University Press pp 300 311 ISBN 978 0 8018 8221 0 OCLC 62265494 Savage RJG amp Long MR 1986 Mammal Evolution an illustrated guide New York Facts on File 53 ISBN 0 8160 1194 X Gorman Martyn 1984 Macdonald D ed The Encyclopedia of Mammals New York Facts on File 766 769 ISBN 0 87196 871 1 Memeliler AMEA nin Zoologiya Institutu Arxivlesdirilib 2015 05 07 at the Wayback Machine Musser G G Carleton M D 2005 Superfamily Muroidea In Wilson D E Reeder D M Mammal Species of the World A Taxonomic and Geographic Reference 3rd ed Johns Hopkins University Press p 919 ISBN 978 0 8018 8221 0 OCLC 62265494 Neveu P Gasc J P 2009 A cinefluorographical study of incisor sharpening in Spalax giganteus Nehring 1898 Rodentia Mammalia Mammalia 63 4 505 518 doi 10 1515 mamm 1999 63 4 505 Menbe https az wikipedia org w index php title Kostebekler amp oldid 6074484, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
