fbpx
Wikipedia

Təsviri sənət

Avqust 01, 2021

Təsviri sənət — incəsənətin bir növüdür. Dekorativ və ya tətbiqi sənətlərdən fərqli olaraq, əsasən estetik və ya gözəllik üçün hazırlanmış bir sənətdir, bu da saxsı qablar və ya metal işlənməsi kimi bəzi praktik funksiyaları yerinə yetirməlidir. İtalyan intibahı dövründə inkişaf etdirilən estetik nəzəriyyələrdə sənətkarın, məsələn, çaydanın istehsalı və bəzədilməsi ilə əlaqəli heç bir praktik mülahizələrlə məhdudlaşmadan təxəyyülünü tam ifadə etməyə və göstərməsinə imkan verən ən yüksək sənət hesab olunurdu. Bir sənət əsərinin yaradılması, bir mebel parçası ilə lazım ola biləcəyi kimi, xüsusi bacarıqlara sahib fərqli insanlar arasında iş bölgüsünü əhatə etməməsi də vacib hesab edildi.

Apellesin rəsm sənəti ilə əhatə olunmuş insanları əks etdirən bir sənət əsəri olan Kampaspa; Villem van Haht; c. 1630; paneldəki yağ; hündürlüyü: 104.9 sm, eni: 148.7 sm; Mauritshuis (Haaqa, Hollandiya)
Rəssamlıq sənəti; Yohannas Vermeer; 1666–1668; kətan üzərində yağ; 1,3×1.1 m; İncəsənət tarixi muzeyi (Vyana, Avstriya)
Babil qalası; Piter Breyqel; 1563; Paneldəki yağ: 1,14×1,55 m; İncəsənət tarixi muzeyi

Haqqında

Xalq arasında incəsənət sözünün mənası bacarıq, ustalıq deməkdir.Təsviri sənət hər hansı bir əşyanı fəzada düzgün qeyd etmək və yaxud fikrindən keçəni təsvir etmək bacarığıdı.Təsviri sənət deyəndə insanın bədii yaradıcılığı nəzərdə tutulur. Təsviri sənətə daxildir:

rəsm
dekorativ tətbiqi sənət — bəzən memarlıq.

Rəsm təsvirin əsasını təşkil еdir. Rəssam müəyyən tablоnu işləyərkən əşyaların fоrmasını, həcmini, mütitdə mövqеyini rəsm dilində əks еtdirir.Təsvirin həcmli, mühütin rеal görüntüsü üçün pеspеktiv və işıq-kölgə qanunlarına müraciət оlunur.Rəsm kоmpоzisiya ilə əlaqədardır.Kоmpоzisiya tablоnun ümumi quruluşu, ayrı- hissələrin əlaqəsi və оnların bir-birinə uyarlığı dеməkdir.

Tarixi

Təsviri sənətin ən qədim nümunələri arasında e.ə. VIII-V əsrlərdən qalmış Qobustan qaya təsvirləri, Kəlbəcər rayonunun Zalxa gölü ətrafında Ayıçınqılı və Pəriçınqıl dağlarındakı Tunc dövrünün başlanğıcına (e.ə. 3-cü minillik) aid rəsmlər, Ordubad şəhərindən şimalda Gəmiqaya dağlarındakı qayaüstü təsvirlər müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Qobustanın "Böyükdaş", "Kiçikdaş", "Cingirdağ", "Şonqardağ" və digər qayalarında həkk olunmuş rəsmlərdə, orada yaşamış qədim insanların həyat tərzi, məişəti, əməyi ilə əlaqədar təsvirlər xüsusi maraq doğurur.Burada ovçuluq, maldarlıq, əkinçilik və məişətin digər sahələri ilə bağlı müxtəlif süjetlər, səhnələr, insan və heyvan təsvirləri dinamik tərzdə həkk olunmuşdur.Qobustan qaya rəsmləri – piktoqramlar ibtidai icma quruluşundan feodalizm mərhələsinə kimi çoxəsrlik, uzun tarixi dövrü əhatə edir.

Təsviri sənətin qədim nümunələri arasında dulusçuluq, daş və metal məmulatlarını bəzəyən dekorativ naxışlar, rəsmlər, qabartmalar (relyef təsvirlər), heykəllər mühüm yer tutur.Bunlardan kürə formalı qab (Naxçıvan MR-nın Şahtaxtı kəndi), ikibaşlı maral fiquru (Xocavənd rayonunun Dolanlar kəndi), üzərində 5 fantastik heyvan təsviri cızılmış tunc qab (Gədəbəy), aypara şəklində qızıl yaxalıq (Ziviyə), qızıl cam (Urmiya gölü yaxınlığındakı Həsənlu təpəsi), Mil, Qarabağ düzlərindən tapılmış keramik qablar öz zərifliyi, bədii kamilliyi ilə fərqlənir (e.ə. VIII–VII əsrlər).

Heykəltəraşlıq sənəti

Heykəltəraşlıq sənətinin ən məşhur nümunələri arasında XIII əsrdə Bakı limanında tikilmiş Şirvanşahların "Bayıl qəsri", yaxud "Səbayıl" adlanan memarlıq abidəsi üzərindəki yazı və qabartma təsvirləri binanın dekorativ tərtibində həlledici rol oynamışdır. "Bayıl daşlarında" yazılarla birlikdə insan və heyvan (pələng, dəvə, at, öküz, quş) təsvirləri dərin oyma üslubunda işlənmişdir. Friz xarakteri daşıyan "Bayıl daşları" vaxtilə quruda yerləşən möhtəşəm memarlıq abidəsinin dekorativ elementini təşkil etmişdir.

Mədəni perspektivlər

 
Van Siçji qazları müşahidə edir; Tsyan Syuan; 1235–1307-ə qədər; əl ilə sürüşmə (kağız, mürəkkəb, rəng, qızıl); 9 1⁄8 x 36 1⁄2 düym; Böyükşəhər Muzeyi

Avropada və ABŞ-da tez-tez üstünlük təşkil edən sənətlərin və dekorativ sənətlərin və ya sənətkarlıqların konseptual ayrılması bütün digər mədəniyyətlər tərəfindən paylaşılmır. Ancaq ənənəvi Çin incəsənəti, əsasən mənzərə ədəbiyyatı, alim cənablar və məhkəmə rəssamlığı və heykəltəraşlıq məktəblərinin ustaları arasında Çin rəsm əsərlərini fərqləndirərək müqayisə olunan fərqlərə sahib idi. Qərbdə əl işləri sayılan bir çox əşyaya, xüsusən keramika, yeşim oyma, toxuma və tikmə işlərinə yüksək status verilsə də, bu heç də ümumiyyətlə daha da əhəmiyyətini qoruyan bu əşyaları yaradan işçilərə şamil edilmədi. Qərbdən daha çox anonim olaraq. Bənzər fərqlər Yapon və Koreya sənətində edildi. İslam sənətində ən yüksək status ümumiyyətlə xəttatlığa, fars miniatürləri və əlaqəli ənənələrin memarlarına və rəssamlarına verilirdi, lakin yenə də çox vaxt məhkəmə məmurları idilər. Tipik olaraq, ən yaxşı Fars xalçaları, memarlıq plitələri və digər bəzək materialları üçün dizaynları Qərbdən daha ardıcıllıqla təmin edirdilər.

Latın Amerikası sənətində, yerli sənət sənətləri sosialist prinsiplərinə əsaslanan sənətkarlıqla qovuşduran Konstruktivist Hərəkatdan ilhamlanaraq XX əsrə qədər Avropa müstəmləkəçiliyi hakim idi. Afrikada Yoruba sənəti çox vaxt siyasi və mənəvi bir funksiyaya sahibdir. Çinlilərin sənətində olduğu kimi, Yoruba sənəti də ümumiyyətlə Qərbdə sənətkarlıq məhsulu olaraq qəbul ediləcək şeylərdən ibarətdir. Tekstil kimi ən çox bəyənilən təzahürlərindən bəziləri bu kateqoriyaya aiddir.

Vizual sənətlər

İki ölçülü (2D) əsərlər

Naqqaşlıq və rəsm

Təsviri sənət kimi rəsm düz bir səthə boya tətbiq etmək deməkdir (məsələn, bir heykəl və ya dulusçuluq rəsmindən fərqli olaraq), bir çox rəng istifadə etmək. Qalan tarixə qədərki rəsm təbii daş səthlərə tətbiq olunurdu və divar rəsmləri, xüsusən də fresk texnikasından istifadə edilmiş yaş suvaqlarda son zamanlara qədər əsas forma idi. Taxta lövhələr və ya kətanlar üzərindəki portativ rəsmlər bir neçə əsrdir Qərb dünyasında, əsasən tempera və ya yağlı boya ilə çəkilən ən vacib əsərlərdir. Asiya rəssamlığında kağız daha çox istifadə olunurdu və Şərqi Asiyada monoxrom mürəkkəb və boyalarla rəsm ənənəsi üstünlük təşkil edirdi. Kitabda və ya albomda yerləşdirilməli olan rəsmlərə, istər Qərb tərəfindən işıqlandırılmış əlyazmalar, istərsə də Fars miniatürləri və onun türkcə qarşılığı və ya müxtəlif növ Hindistan rəsmləri üçün "miniatürlər" deyilir. Suluboya, kağız üzərində bir rəsm əsərinin qərb versiyasıdır; guaş, təbaşir və digər bənzər materiallardan fırçalarsız istifadə olunan formalar əslində rəsm üçün formalardır.

Rəsm — vizual sənətin əsas növlərindən biridir və rəssamların da rəsm vərdişlərinə ehtiyacı var. Ümumi alətlər bunlardır: qrafit qələmlər, qələm və mürəkkəblər, mürəkkəb fırçalar, mum ilə rəngli karandaşlar, rəngli qələmlər, kömür, təbaşir, pastellər, markerlər, stylus və ya gümüş nib kimi müxtəlif metallar. Rəsm və komikslər də daxil olmaqla, rəsmin bir neçə alt kateqoriyası mövcuddur.

  • The Garden of Earthly Delights; by Hieronymus Bosch; c. 1504; oil on panel, Museo del Prado

  • The Creation of Adam; by Michelangelo; 1508–1512; fresco;Sistine Chapel

  • Persian miniature of the Mi'raj of the Prophet by Sultan Mohammed, 1539–1543; British Library

  • The Swing; by Jean-Honoré Fragonard; 1767–1768; oil on canvas; Wallace Collection

İstinadlar

  1. The Project Gutenberg EBook of Encyclopædia Britannica. Volume 10 (11th). 1911.
  2. ↑ "Təsviri sənət" (azərb.). azgallery.az. 2020-08-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-30.

Ədəbiyyat

 
   

Vikianbarda Təsviri sənət ilə əlaqəli mediafayllar var.

 
   

Vikilüğətdə Təsviri sənət ilə əlaqəli söz izahı var.

 
   

Vikinövlərdə Təsviri sənət ilə əlaqəli məlumatlar var.

 
   

Vikikitabda Təsviri sənət ilə əlaqəli kitablar var.

 
   

Vikimənbədə Təsviri sənət ilə əlaqəli məlumatlar var.

 
   

Vikisitatda Təsviri sənət ilə əlaqəli məlumatlar var.

 
   

Vikixəbərdə Təsviri sənət ilə əlaqəli xəbərlər var.

 
   

Metada Təsviri sənət ilə əlaqəli məlumatlar var.

  • Ballard, A. (1898). Arrows; or, Teaching a fine art. New York: A.S. Barnes & Company.
  • Caffin, Charles Henry. (1901). Photography as fine art; the achievements and possibilities of photographic art in America. New York: Doubleday, Page & Co.
  • Crane, L., and Whiting, C. G. (1885). Art and the formation of taste: six lectures. Boston: Chautauqua Press. Chapter 4 : Fine Arts
  • Hegel, G. W. F., and Bosanquet, B. (1905). The introduction to Hegel's Philosophy of fine art. London: K. Paul, Trench &.
  • Hegel, G. W. F. (1998). Aesthetics: lectures on fine art. Oxford: Clarendon Press.
  • Neville, H. (1875). The stage: it's past and present in relation to fine art. London: R. Bentley and Son.
  • Rossetti, W. M. (1867). Fine art, chiefly contemporary: notices re-printed, with revisions. London: Macmillan.
  • Shiner, Larry. (2003). "The Invention of Art: A Cultural History". Chicago: University of Chicago Press. ISBN 978-0-226-75342-3
  • Torrey, J. (1874). A theory of fine art. New York: Scribner, Armstrong, and Co.
  • ALBA (2018). [1] 2020-09-20 at the Wayback Machine.

Avqust 01, 2021
təsviri, sənət, incəsənətin, növüdür, dekorativ, tətbiqi, sənətlərdən, fərqli, olaraq, əsasən, estetik, gözəllik, üçün, hazırlanmış, sənətdir, saxsı, qablar, metal, işlənməsi, kimi, bəzi, praktik, funksiyaları, yerinə, yetirməlidir, italyan, intibahı, dövründə. Tesviri senet incesenetin bir novudur Dekorativ ve ya tetbiqi senetlerden ferqli olaraq esasen estetik ve ya gozellik ucun hazirlanmis bir senetdir bu da saxsi qablar ve ya metal islenmesi kimi bezi praktik funksiyalari yerine yetirmelidir Italyan intibahi dovrunde inkisaf etdirilen estetik nezeriyyelerde senetkarin meselen caydanin istehsali ve bezedilmesi ile elaqeli hec bir praktik mulahizelerle mehdudlasmadan texeyyulunu tam ifade etmeye ve gostermesine imkan veren en yuksek senet hesab olunurdu Bir senet eserinin yaradilmasi bir mebel parcasi ile lazim ola bileceyi kimi xususi bacariqlara sahib ferqli insanlar arasinda is bolgusunu ehate etmemesi de vacib hesab edildi 1 Apellesin resm seneti ile ehate olunmus insanlari eks etdiren bir senet eseri olan Kampaspa Villem van Haht c 1630 paneldeki yag hundurluyu 104 9 sm eni 148 7 sm Mauritshuis Haaqa Hollandiya Ressamliq seneti Yohannas Vermeer 1666 1668 ketan uzerinde yag 1 3 1 1 m Incesenet tarixi muzeyi Vyana Avstriya Babil qalasi Piter Breyqel 1563 Paneldeki yag 1 14 1 55 m Incesenet tarixi muzeyi Mundericat 1 Haqqinda 2 Tarixi 3 Heykelterasliq seneti 4 Medeni perspektivler 5 Vizual senetler 5 1 Iki olculu 2D eserler 5 1 1 Naqqasliq ve resm 6 Istinadlar 7 EdebiyyatHaqqinda RedakteXalq arasinda incesenet sozunun menasi bacariq ustaliq demekdir Tesviri senet her hansi bir esyani fezada duzgun qeyd etmek ve yaxud fikrinden keceni tesvir etmek bacarigidi Tesviri senet deyende insanin bedii yaradiciligi nezerde tutulur 2 Tesviri senete daxildir resmqrafika boyakarliq heykeltarasliqdekorativ tetbiqi senet bezen memarliq Resm tesvirin esasini teskil edir Ressam mueyyen tablonu isleyerken esyalarin formasini hecmini mutitde movqeyini resm dilinde eks etdirir Tesvirin hecmli muhutin real goruntusu ucun pespektiv ve isiq kolge qanunlarina muraciet olunur Resm kompozisiya ile elaqedardir Kompozisiya tablonun umumi qurulusu ayri hisselerin elaqesi ve onlarin bir birine uyarligi demekdir 2 Tarixi RedakteTesviri senetin en qedim numuneleri arasinda e e VIII V esrlerden qalmis Qobustan qaya tesvirleri Kelbecer rayonunun Zalxa golu etrafinda Ayicinqili ve Pericinqil daglarindaki Tunc dovrunun baslangicina e e 3 cu minillik aid resmler Ordubad seherinden simalda Gemiqaya daglarindaki qayaustu tesvirler mustesna ehemiyyete malikdir Qobustanin Boyukdas Kicikdas Cingirdag Sonqardag ve diger qayalarinda hekk olunmus resmlerde orada yasamis qedim insanlarin heyat terzi meiseti emeyi ile elaqedar tesvirler xususi maraq dogurur Burada ovculuq maldarliq ekincilik ve meisetin diger saheleri ile bagli muxtelif sujetler sehneler insan ve heyvan tesvirleri dinamik terzde hekk olunmusdur Qobustan qaya resmleri piktoqramlar ibtidai icma qurulusundan feodalizm merhelesine kimi coxesrlik uzun tarixi dovru ehate edir 2 Tesviri senetin qedim numuneleri arasinda dulusculuq das ve metal memulatlarini bezeyen dekorativ naxislar resmler qabartmalar relyef tesvirler heykeller muhum yer tutur Bunlardan kure formali qab Naxcivan MR nin Sahtaxti kendi ikibasli maral fiquru Xocavend rayonunun Dolanlar kendi uzerinde 5 fantastik heyvan tesviri cizilmis tunc qab Gedebey aypara seklinde qizil yaxaliq Ziviye qizil cam Urmiya golu yaxinligindaki Hesenlu tepesi Mil Qarabag duzlerinden tapilmis keramik qablar oz zerifliyi bedii kamilliyi ile ferqlenir e e VIII VII esrler 2 Heykelterasliq seneti RedakteHeykelterasliq senetinin en meshur numuneleri arasinda XIII esrde Baki limaninda tikilmis Sirvansahlarin Bayil qesri yaxud Sebayil adlanan memarliq abidesi uzerindeki yazi ve qabartma tesvirleri binanin dekorativ tertibinde helledici rol oynamisdir Bayil daslarinda yazilarla birlikde insan ve heyvan peleng deve at okuz qus tesvirleri derin oyma uslubunda islenmisdir Friz xarakteri dasiyan Bayil daslari vaxtile quruda yerlesen mohtesem memarliq abidesinin dekorativ elementini teskil etmisdir 2 Medeni perspektivler Redakte Van Sicji qazlari musahide edir Tsyan Syuan 1235 1307 e qeder el ile surusme kagiz murekkeb reng qizil 9 1 8 x 36 1 2 duym Boyukseher Muzeyi Avropada ve ABS da tez tez ustunluk teskil eden senetlerin ve dekorativ senetlerin ve ya senetkarliqlarin konseptual ayrilmasi butun diger medeniyyetler terefinden paylasilmir Ancaq enenevi Cin inceseneti esasen menzere edebiyyati alim cenablar ve mehkeme ressamligi ve heykelterasliq mekteblerinin ustalari arasinda Cin resm eserlerini ferqlendirerek muqayise olunan ferqlere sahib idi Qerbde el isleri sayilan bir cox esyaya xususen keramika yesim oyma toxuma ve tikme islerine yuksek status verilse de bu hec de umumiyyetle daha da ehemiyyetini qoruyan bu esyalari yaradan iscilere samil edilmedi Qerbden daha cox anonim olaraq Benzer ferqler Yapon ve Koreya senetinde edildi Islam senetinde en yuksek status umumiyyetle xettatliga fars miniaturleri ve elaqeli enenelerin memarlarina ve ressamlarina verilirdi lakin yene de cox vaxt mehkeme memurlari idiler Tipik olaraq en yaxsi Fars xalcalari memarliq pliteleri ve diger bezek materiallari ucun dizaynlari Qerbden daha ardicilliqla temin edirdiler Latin Amerikasi senetinde yerli senet senetleri sosialist prinsiplerine esaslanan senetkarliqla qovusduran Konstruktivist Herekatdan ilhamlanaraq XX esre qeder Avropa mustemlekeciliyi hakim idi Afrikada Yoruba seneti cox vaxt siyasi ve menevi bir funksiyaya sahibdir Cinlilerin senetinde oldugu kimi Yoruba seneti de umumiyyetle Qerbde senetkarliq mehsulu olaraq qebul edilecek seylerden ibaretdir Tekstil kimi en cox beyenilen tezahurlerinden bezileri bu kateqoriyaya aiddir Vizual senetler RedakteIki olculu 2D eserler Redakte Naqqasliq ve resm Redakte Tesviri senet kimi resm duz bir sethe boya tetbiq etmek demekdir meselen bir heykel ve ya dulusculuq resminden ferqli olaraq bir cox reng istifade etmek Qalan tarixe qederki resm tebii das sethlere tetbiq olunurdu ve divar resmleri xususen de fresk texnikasindan istifade edilmis yas suvaqlarda son zamanlara qeder esas forma idi Taxta lovheler ve ya ketanlar uzerindeki portativ resmler bir nece esrdir Qerb dunyasinda esasen tempera ve ya yagli boya ile cekilen en vacib eserlerdir Asiya ressamliginda kagiz daha cox istifade olunurdu ve Serqi Asiyada monoxrom murekkeb ve boyalarla resm enenesi ustunluk teskil edirdi Kitabda ve ya albomda yerlesdirilmeli olan resmlere ister Qerb terefinden isiqlandirilmis elyazmalar isterse de Fars miniaturleri ve onun turkce qarsiligi ve ya muxtelif nov Hindistan resmleri ucun miniaturler deyilir Suluboya kagiz uzerinde bir resm eserinin qerb versiyasidir guas tebasir ve diger benzer materiallardan fircalarsiz istifade olunan formalar eslinde resm ucun formalardir Resm vizual senetin esas novlerinden biridir ve ressamlarin da resm verdislerine ehtiyaci var Umumi aletler bunlardir qrafit qelemler qelem ve murekkebler murekkeb fircalar mum ile rengli karandaslar rengli qelemler komur tebasir pasteller markerler stylus ve ya gumus nib kimi muxtelif metallar Resm ve komiksler de daxil olmaqla resmin bir nece alt kateqoriyasi movcuddur The Garden of Earthly Delights by Hieronymus Bosch c 1504 oil on panel Museo del Prado The Creation of Adam by Michelangelo 1508 1512 fresco Sistine Chapel Persian miniature of the Mi raj of the Prophet by Sultan Mohammed 1539 1543 British Library The Swing by Jean Honore Fragonard 1767 1768 oil on canvas Wallace CollectionIstinadlar Redakte The Project Gutenberg EBook of Encyclopaedia Britannica Volume 10 11th 1911 1 2 3 4 5 Tesviri senet azerb azgallery az 2020 08 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 08 30 Edebiyyat Redakte Vikianbarda Tesviri senet ile elaqeli mediafayllar var Vikilugetde Tesviri senet ile elaqeli soz izahi var Vikinovlerde Tesviri senet ile elaqeli melumatlar var Vikikitabda Tesviri senet ile elaqeli kitablar var Vikimenbede Tesviri senet ile elaqeli melumatlar var Vikisitatda Tesviri senet ile elaqeli melumatlar var Vikixeberde Tesviri senet ile elaqeli xeberler var Metada Tesviri senet ile elaqeli melumatlar var Ballard A 1898 Arrows or Teaching a fine art New York A S Barnes amp Company Caffin Charles Henry 1901 Photography as fine art the achievements and possibilities of photographic art in America New York Doubleday Page amp Co Crane L and Whiting C G 1885 Art and the formation of taste six lectures Boston Chautauqua Press Chapter 4 Fine Arts Hegel G W F and Bosanquet B 1905 The introduction to Hegel s Philosophy of fine art London K Paul Trench amp Hegel G W F 1998 Aesthetics lectures on fine art Oxford Clarendon Press Neville H 1875 The stage it s past and present in relation to fine art London R Bentley and Son Rossetti W M 1867 Fine art chiefly contemporary notices re printed with revisions London Macmillan Shiner Larry 2003 The Invention of Art A Cultural History Chicago University of Chicago Press ISBN 978 0 226 75342 3 Torrey J 1874 A theory of fine art New York Scribner Armstrong and Co ALBA 2018 1 Arxivlesdirilib 2020 09 20 at the Wayback Machine Menbe https az wikipedia org w index php title Tesviri senet amp oldid 5988716, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.