Türkistan vilayəti (qaz.Түркістан облысы) (1962–1992-ci illərdə Çimkənd vilayəti, 2018-ci ilədək Cənubi Qazaxıstan vilayəti) — Qazaxıstan Respublikasının cənubunda vilayət.
Vilayətin əsası Cənubi Qazaxıstan vilayəti (qaz. Оңтүстік Қазақстан облысы) adı altında 10 mart 1932-ci ildə qoyulmuşdur. 3 may 1962-ci ildən 6 iyul 1992-ci ilə vilayətin adı dəyişdirilib Şimkent vilayəti adlandırıldı. Vilayətin əvvəlki adı 1992-ci ildə bərpa edildi. 2018-ci ilin 19 iyun tarixi Qazaxıstan prezidentinin fərmanı əsasında, vilayətin keçmiş paytaxt Şimkənd şəhəri onun inzibati tərkibindən çıxarılıb, respublika tabeli şəhəri edilmişdi. Onun əvəzinə vilayətin yeni inzibati mərkəzi Türkistan şəhəri olub.
Vilayətin sahəsi 117 249 km² təşkil edir və respublika ərazisinin 4,3 %-i tutur, əhalisi 2,6 milyon nəfərdir (2011). 4 şəhəri, 11 rayonu var. Düz xətt üzrə ən ucqar şimal nöqtəsi ilə ən ucqar cənub nöqtəsi arasındakı məsafə 600 km təşkil edir.
Təbiəti
Cənubi Qazaxıstan vilayətiinin ərazisini, əsasən, Tuqan ovalığının şərq hissəsi, Tyanşan dağlarınınqərb qolları və şimalda Bədbəxttala səhrası tutur. Vilayətin mərkəzində Karatau silsiləsi (hündürlüyü 2176 m), cənub-şərqində Talas Alatausunun qərb kənarları yerləşir. Faydalı qazıntıları: polimetal filizlər, dəmir filizi, əhəngdaşı, gips, kvars qumu, odadavamlı gillər, bentonit gilləri, mineral boyalar, azqiymətli daşlar və s. İqlimi kəskin kontinentaldır. Orta temperatur yanvarda 11-dən (şimalda −2 C-yədək (cənubda), iyulda şimalda və cənubda 26–29 °C,cənub-şərqdə 19–25 C-dir. İllik yağıntı 100–400 mm, cənub-şərqdə 400–800 mm, yüksəkdağlıq ərazilərdə 100 mm-ə qədər və daha çoxdur. Ən böyük çayı Sırdəryadır. Suvarma kanalları və su anbarları, çoxlu xırda göl var. Əsasən boz torpaqlar yayılmışdır. Dağətəyi sahələrin aşağı hissələri və düzənlik rayonların bitki örtüyü səhra-çöl tiplidir. Dağlarda yabanı meyvə ağacları göyrüş və tozağacından ibarət meşələr geniş yayılmışdır. Çayların subasar hissəsində tuqay meşələri və qamışlıqlara rast gəlinir. Dağkeçisi, arxar, bəbir, ayı, canavar, tülkü, çöl donuzu, safsar, quş və s. vardır. Qoruq yaradılmışdır.
Vilayət kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və emalı, toxuculuq, neft və neft məhsulları, tikinti materialları, uran istehsalı, metallurgiya üzrə ixtisaslaşmışdır. Respublikanın ümumi istehsalında vilayətin payı: pambıq lifi-100%, transformator-99,2%, əczaçılıq preparatları-48%, benzin-46,1%, yanacaq mazutu-22,9%, sement-16,8%, pivə-16,7%, şərab-24,9% və un-15%. Vil, uran ehtiyatlarına görə Qazaxıstan birinci, fosforit və dəmir filizi ehtiyatına görə isə üçüncü yerdədir.
Kənd təsərrüfatı məhsullarının ümumi həcmi 59,7 milyard tenge, bitkiçilik məhsulları 1,5 milyard tenge təşkil etmişdir (2012). Vilayətdə qaramalın ümumi sayı-1042,6 min, davar-4921,1 min, at-218,2 min, dəvə-22,4 min, quş-3061,7 min başdır.
Vilayətdə iki istiqamətdə ümumi uzunluğu 444,6 km olan dəmir yol xətti, uzunluğu 5,3 min km olan avtomobil yolu (5,2 min km-i bərk örtüklü) var.
İnzibati bölgüsü
11 rayon
Bəydibek rayonu
Qazığurt rayonu
Maqtaaral rayonu
Ordabası rayonu
Otırar rayonu
Sayram rayonu
Sarıağaş rayonu
Sozaq rayonu
Töle bi rayonu
Tulkibas rayonu
Şardara rayonu
İstinadlar
Численность населения РК по областям, городам и районам на 1 января 2014 года
Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2014 года Агентство по Статистике РК.
"Публичное подписание Указа «О некоторых вопросах административно-территориального устройства Республики Казахстан»". 2018-06-20 tarixində arxivləşdirilib. (#parameter_ignored)
Назарбаев подписал указ о создании Туркестанской области
Qazaxıstan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Avqust 03, 2021
türkistan, vilayəti, Түркістан, облысы, 1962, 1992, illərdə, çimkənd, vilayəti, 2018, ilədək, cənubi, qazaxıstan, vilayəti, qazaxıstan, respublikasının, cənubunda, vilayət, vilayətqaz, Түркістан, облысыgerb44, ölkə, qazaxıstan, qazaxıstaninzibati, mərkəz, türk. Turkistan vilayeti qaz Tүrkistan oblysy 1962 1992 ci illerde Cimkend vilayeti 2018 ci iledek Cenubi Qazaxistan vilayeti Qazaxistan Respublikasinin cenubunda vilayet VilayetTurkistan vilayetiqaz Tүrkistan oblysyGerb44 sm e 72 s u Olke Qazaxistan QazaxistanInzibati merkez Turkistan seheriTarixi ve cografiyasiYaradilib 10 mart 1932Sahesi 117 249 km 4 3 0 ci yer Saat qursagi UTC 6EhalisiEhalisi 2 734 734 1 nefer 2013 15 0 ci yer Ehalinin sixligi 22 36 nefer km 0 ci yer Etnik terkib qazaxlar 72 80 ozbekler 16 70 ruslar 4 84 tacikler 1 23 diger 4 43 2014 il 2 Reqemsal identifikatorlarAbreviatura OQOISO kodu KZ YUZTelefon kodu 7 725h xx xx xxPoct indeksi 16 xxxxAvtomobil nomresi X 13Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarVilayetin esasi Cenubi Qazaxistan vilayeti qaz Ontүstik Қazakstan oblysy adi altinda 10 mart 1932 ci ilde qoyulmusdur 3 may 1962 ci ilden 6 iyul 1992 ci ile vilayetin adi deyisdirilib Simkent vilayeti adlandirildi Vilayetin evvelki adi 1992 ci ilde berpa edildi 2018 ci ilin 19 iyun tarixi Qazaxistan prezidentinin fermani esasinda vilayetin kecmis paytaxt Simkend seheri onun inzibati terkibinden cixarilib respublika tabeli seheri edilmisdi 3 Onun evezine vilayetin yeni inzibati merkezi Turkistan seheri olub 4 Vilayetin sahesi 117 249 km teskil edir ve respublika erazisinin 4 3 i tutur ehalisi 2 6 milyon neferdir 2011 4 seheri 11 rayonu var Duz xett uzre en ucqar simal noqtesi ile en ucqar cenub noqtesi arasindaki mesafe 600 km teskil edir Mundericat 1 Tebieti 2 Teserrufati 3 Inzibati bolgusu 4 IstinadlarTebieti RedakteCenubi Qazaxistan vilayetiinin erazisini esasen Tuqan ovaliginin serq hissesi Tyansan daglarinin qerb qollari ve simalda Bedbexttala sehrasi tutur Vilayetin merkezinde Karatau silsilesi hundurluyu 2176 m cenub serqinde Talas Alatausunun qerb kenarlari yerlesir Faydali qazintilari polimetal filizler demir filizi ehengdasi gips kvars qumu odadavamli giller bentonit gilleri mineral boyalar azqiymetli daslar ve s Iqlimi keskin kontinentaldir Orta temperatur yanvarda 11 den simalda 2 C yedek cenubda iyulda simalda ve cenubda 26 29 C cenub serqde 19 25 C dir Illik yaginti 100 400 mm cenub serqde 400 800 mm yuksekdagliq erazilerde 100 mm e qeder ve daha coxdur En boyuk cayi Sirderyadir Suvarma kanallari ve su anbarlari coxlu xirda gol var Esasen boz torpaqlar yayilmisdir Dageteyi sahelerin asagi hisseleri ve duzenlik rayonlarin bitki ortuyu sehra col tiplidir Daglarda yabani meyve agaclari goyrus ve tozagacindan ibaret meseler genis yayilmisdir Caylarin subasar hissesinde tuqay meseleri ve qamisliqlara rast gelinir Dagkecisi arxar bebir ayi canavar tulku col donuzu safsar qus ve s vardir Qoruq yaradilmisdir Teserrufati RedakteCenubi Qazaxistan vilayetinin senayesi elvan metallurgiya kimya das komur neft ve tikinti sahelerinin inkisafina istiqametlendirilmisdir Vil pambiq bitki yagi meyve terevez makaron tutun memulatlarinin iri istehsalcisi ve tedarukcusudur Vilayet kend teserrufati mehsullarinin istehsali ve emali toxuculuq neft ve neft mehsullari tikinti materiallari uran istehsali metallurgiya uzre ixtisaslasmisdir Respublikanin umumi istehsalinda vilayetin payi pambiq lifi 100 transformator 99 2 eczaciliq preparatlari 48 benzin 46 1 yanacaq mazutu 22 9 sement 16 8 pive 16 7 serab 24 9 ve un 15 Vil uran ehtiyatlarina gore Qazaxistan birinci fosforit ve demir filizi ehtiyatina gore ise ucuncu yerdedir Kend teserrufati mehsullarinin umumi hecmi 59 7 milyard tenge bitkicilik mehsullari 1 5 milyard tenge teskil etmisdir 2012 Vilayetde qaramalin umumi sayi 1042 6 min davar 4921 1 min at 218 2 min deve 22 4 min qus 3061 7 min basdir Vilayetde iki istiqametde umumi uzunlugu 444 6 km olan demir yol xetti uzunlugu 5 3 min km olan avtomobil yolu 5 2 min km i berk ortuklu var Inzibati bolgusu Redakte11 rayon Beydibek rayonu Qazigurt rayonu Maqtaaral rayonu Ordabasi rayonu Otirar rayonu Sayram rayonu Sariagas rayonu Sozaq rayonu Tole bi rayonu Tulkibas rayonu Sardara rayonuIstinadlar Redakte Chislennost naseleniya RK po oblastyam gorodam i rajonam na 1 yanvarya 2014 goda Chislennost naseleniya Respubliki Kazahstan po otdelnym etnosam na nachalo 2014 goda Agentstvo po Statistike RK Publichnoe podpisanie Ukaza O nekotoryh voprosah administrativno territorialnogo ustrojstva Respubliki Kazahstan 2018 06 20 tarixinde arxivlesdirilib parameter ignored Nazarbaev podpisal ukaz o sozdanii Turkestanskoj oblasti Qazaxistan ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Turkistan vilayeti amp oldid 6049972, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
