fbpx
Wikipedia

Səməni halvası

Avqust 01, 2021

Səməni halvası – şirniyyat növü.

Novruzla bağlı elə şirniyyatlar var ki, hazırlanması çətin olduğundan çox az adam onu bişirməyə həvəs göstərir. Onlardan biri də xalq arasında səməni halvası kimi tanınan şirniyyat növüdür.

Faydası

Səməni halvasına bəzən suhan halvası və ya İsfahan halvası da deyirlər. Səməni halvasını başqa şirniyyatlardan fərqləndirən xüsusiyyətlərdən biri onun demək olar ki, ekoloji cəhətdən tam təmiz olmasında, yalnız təbii məhsullardan hazırlanmasındadır. Dietoloqlar müasir istehsalın insan orqanizminə vurduğu ziyanı təsdiqləməyə məcburdurlar.

Səməni halvası öz faydalı keyfiyyətinə görə Azərbaycan mətbəxinin bir sıra şirniyyatlarını geridə qoyur. Uşağa süd verən analara məhz səməni halvasını məsləhət görürlər, çünki tərkibindəki ədviyyələr belə qadının südünü artırır.

Novruzda bişirilən səməni halvası «jenşen»dən də faydalıdır, yaxşı bişirilmiş səməni halvası qan dövranını, insanın əhval-ruhiyyəsini yaxşılaşdırır.

Hazırlanma texnologiyası

Səməni və ya İsfahan halvasının maraqlı bişirilmə texnologiyası var. Halvanı bişirmək üçün yüksək keyfiyyətli, çox da köhnə olmayan buğda tələb olunur. Buğda təmizlənir, yuyulur və ilıq suya qoyulur. Suya qoyulmuş buğda dəfələrlə yuyulmalıdır ki, suda qalıb iylənmasin. Bir-iki gün belə yuyulduqdan sonra buğdanın şişdiyini müşahidə edirik, bundan sonra buğda bir də yuyulur və yaş torbanın içinə qoyulur. Burda da buğdanın yuyulması və nəmlənməsi davam etdirilir. Buğdanın keyfiyyətindən asılı olaraq bu proses 2-7 gün arasında davam edə bilər.

Bu prosesin sonunda xeyli miqdarda özündən rişə vermiş buğda alınacaq. Nəzərə almaq lazımdır ki, halvanın keyfiyyətli olması üçün rişələrin göyərməsinə imkan vermək lazım deyil. Lap sonda rişələnmiş buğdalar bir də yuyulur və ət maşınında çəkilir. Klassik variantda, yəni keçmişdə aydın məsələdir ki, onları ət maşınında çəkməyiblər, taxtadan olan tabaqlarda buğdanı əzib südünü çıxarıb istifadə edərmişlər. İndi rahatlıq üçün ət maşınıda çəkilir. Ət maşınında çəkilmiş kütləni tənzif vasitəsilə sıxıb suyunu alırlar. Məhz bu kütlə səməni halvasının bişirilməsində istifadə edilir.

Başqa variant da var. Bəzi insanlar buğdanı çəkəndən sonra bir qazana töküb üzərinə bir az su əlavə edirlər və bir gün soyuducuda saxlayırlar (çox saxlamaq olmaz, çünki turşuyar). Sonra qazandakı qarışığı tənzifdən keçirirlər.

Daha sonra alınmış mayedə unu yoğururlar. Artıq səməni halvasını bişirmək olar. Bunun üçün mümkün qədər yekə mis və ya çuqun tava götürülür. Bundan əlavə halvanı qarışdırmaq üçün möhkəm dəstəyi və iti burnu olan ərsin deyilən mis əşyadan istifadə edilir. Ərsin yoxdursa, onu əvəz edə bilən başqa alət gərəkdir. Əslində isə ərsinin olması çox vacibdir, çünki səməni halvası çox uzun müddətə əmələ gəlir və halvanı qarışdırmaq üçün ərsinin olmaması bu işi yerinə yetirən insanı yersiz əsəbləşdirir.

Beləliklə, səməni halvası mis tavada ərsin vasitəsilə daim qarışdırlmaqla hazırlanır. Halva yanmasın deyə ara-sıra halvanın altına kərə yağı vurulur. Bu qarışdırma prosesi 4-8 saatacan çəkə bilər. Sona yaxın xəmir qəhvəyi rəngə çalır.

Halva hazır olduqdan sonra ona doşab, bir qədər xırdalanmış qoz ləpəsi və müxtəlif ədviyyələr vurulur. Deyirlər ki, səməni və ya İsfahan halvasına bütün ədviyyələrdən bir qədər vurmaq lazımdır. Vurulması vacib olan ədviyyələr bunlardır: mixək, darçın, zəncəfil, qara istiot, sarıkök, zirə, cirə, razyana. Əl altda olan başqa ədviyyələrdən də qatmaq olar. Məsələn, cöhüz, qara çörəkotu, keşniş tumu və s. Maraqlıdır ki, bütün ədviyyələrin qatılması təklif olunsa da, səməni halvasına zəfəranın qatılması məsləhət bilinmir. Ola bilər ki, bu, zəfəranın başqa ədviyyələri sevməməsi və əsasən təklikdə yeməklərə qatılması ilə bağlıdır.

Bütün qarışıqlar halvaya qıtılandan sonra onu qoğal formasına salıb açıq yerə sərirlər. Ortasına də bəzək üçün qoz ləpəsi düzürlər. Səməni halvası artıq hazırdır.

Kulinariya dərsliklərində təklif olunan nisbətlər aşağıdakıdır:

  • Buğda – 100 q.,
  • 1-ci növ buğda unu – 500 q.,
  • ərinmiş yağ – 100q., doşab – 200q.,
  • qoz ləpəsi – 100q.,
  • cirə – 2 q.,
  • istiot – 1q.,
  • darçın – 2q.,
  • razyana – 1q.

Səməni halvası ilə bağlı mərasimlər

Səməni halvası ilə bağlı bəzi mərasimlər də olub. Məsələn, böyük çillənin başlanğıcında insanlar qışdan qorxmadıqlarını nümayiş etdirməkçün səməni halvası bişirərmişlər. Halvanın ununu 7 evdən götürərmişlər. Bişirəndə içinə badam, olmadıqda isə fındıq qoyarmışlar. Elə əsl mərasim də bundan sonra başlarmış. Qadınlar səməni tavasının başına dolanıb yallı gedər və səs-səsə verib oxuyarmışlar:

Səməni, saxla məni,
İldə cücərdərəm səni.
Səməniyə saldım badam,
Qoymurlar bir barmaq dadam.
Səməni, bezana gəlmişəm,
Uzana-uzana gəlmişəm.

Halva hazır olandan sonra onu evlərə paylayarmışlar

İstinadlar

  1. . 2014-09-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-03-16.

Həmçinin bax

Avqust 01, 2021
səməni, halvası, şirniyyat, növü, novruzla, bağlı, elə, şirniyyatlar, hazırlanması, çətin, olduğundan, çox, adam, bişirməyə, həvəs, göstərir, onlardan, biri, xalq, arasında, səməni, halvası, kimi, tanınan, şirniyyat, növüdür, mündəricat, faydası, hazırlanma, t. Semeni halvasi sirniyyat novu Novruzla bagli ele sirniyyatlar var ki hazirlanmasi cetin oldugundan cox az adam onu bisirmeye heves gosterir Onlardan biri de xalq arasinda semeni halvasi kimi taninan sirniyyat novudur Mundericat 1 Faydasi 2 Hazirlanma texnologiyasi 3 Semeni halvasi ile bagli merasimler 4 Istinadlar 5 Hemcinin baxFaydasi RedakteSemeni halvasina bezen suhan halvasi ve ya Isfahan halvasi da deyirler Semeni halvasini basqa sirniyyatlardan ferqlendiren xususiyyetlerden biri onun demek olar ki ekoloji cehetden tam temiz olmasinda yalniz tebii mehsullardan hazirlanmasindadir Dietoloqlar muasir istehsalin insan orqanizmine vurdugu ziyani tesdiqlemeye mecburdurlar Semeni halvasi oz faydali keyfiyyetine gore Azerbaycan metbexinin bir sira sirniyyatlarini geride qoyur Usaga sud veren analara mehz semeni halvasini meslehet gorurler cunki terkibindeki edviyyeler bele qadinin sudunu artirir Novruzda bisirilen semeni halvasi jensen den de faydalidir yaxsi bisirilmis semeni halvasi qan dovranini insanin ehval ruhiyyesini yaxsilasdirir Hazirlanma texnologiyasi RedakteSemeni ve ya Isfahan halvasinin maraqli bisirilme texnologiyasi var Halvani bisirmek ucun yuksek keyfiyyetli cox da kohne olmayan bugda teleb olunur Bugda temizlenir yuyulur ve iliq suya qoyulur Suya qoyulmus bugda defelerle yuyulmalidir ki suda qalib iylenmasin Bir iki gun bele yuyulduqdan sonra bugdanin sisdiyini musahide edirik bundan sonra bugda bir de yuyulur ve yas torbanin icine qoyulur Burda da bugdanin yuyulmasi ve nemlenmesi davam etdirilir Bugdanin keyfiyyetinden asili olaraq bu proses 2 7 gun arasinda davam ede biler Bu prosesin sonunda xeyli miqdarda ozunden rise vermis bugda alinacaq Nezere almaq lazimdir ki halvanin keyfiyyetli olmasi ucun riselerin goyermesine imkan vermek lazim deyil Lap sonda riselenmis bugdalar bir de yuyulur ve et masininda cekilir Klassik variantda yeni kecmisde aydin meseledir ki onlari et masininda cekmeyibler taxtadan olan tabaqlarda bugdani ezib sudunu cixarib istifade edermisler Indi rahatliq ucun et masinida cekilir Et masininda cekilmis kutleni tenzif vasitesile sixib suyunu alirlar Mehz bu kutle semeni halvasinin bisirilmesinde istifade edilir Basqa variant da var Bezi insanlar bugdani cekenden sonra bir qazana tokub uzerine bir az su elave edirler ve bir gun soyuducuda saxlayirlar cox saxlamaq olmaz cunki tursuyar Sonra qazandaki qarisigi tenzifden kecirirler Daha sonra alinmis mayede unu yogururlar Artiq semeni halvasini bisirmek olar Bunun ucun mumkun qeder yeke mis ve ya cuqun tava goturulur Bundan elave halvani qarisdirmaq ucun mohkem desteyi ve iti burnu olan ersin deyilen mis esyadan istifade edilir Ersin yoxdursa onu evez ede bilen basqa alet gerekdir Eslinde ise ersinin olmasi cox vacibdir cunki semeni halvasi cox uzun muddete emele gelir ve halvani qarisdirmaq ucun ersinin olmamasi bu isi yerine yetiren insani yersiz eseblesdirir Belelikle semeni halvasi mis tavada ersin vasitesile daim qarisdirlmaqla hazirlanir Halva yanmasin deye ara sira halvanin altina kere yagi vurulur Bu qarisdirma prosesi 4 8 saatacan ceke biler Sona yaxin xemir qehveyi renge calir Halva hazir olduqdan sonra ona dosab bir qeder xirdalanmis qoz lepesi ve muxtelif edviyyeler vurulur Deyirler ki semeni ve ya Isfahan halvasina butun edviyyelerden bir qeder vurmaq lazimdir Vurulmasi vacib olan edviyyeler bunlardir mixek darcin zencefil qara istiot sarikok zire cire razyana El altda olan basqa edviyyelerden de qatmaq olar Meselen cohuz qara corekotu kesnis tumu ve s Maraqlidir ki butun edviyyelerin qatilmasi teklif olunsa da semeni halvasina zeferanin qatilmasi meslehet bilinmir Ola biler ki bu zeferanin basqa edviyyeleri sevmemesi ve esasen teklikde yemeklere qatilmasi ile baglidir Butun qarisiqlar halvaya qitilandan sonra onu qogal formasina salib aciq yere serirler Ortasina de bezek ucun qoz lepesi duzurler Semeni halvasi artiq hazirdir Kulinariya dersliklerinde teklif olunan nisbetler asagidakidir Bugda 100 q 1 ci nov bugda unu 500 q erinmis yag 100q dosab 200q qoz lepesi 100q cire 2 q istiot 1q darcin 2q razyana 1q Semeni halvasi ile bagli merasimler RedakteSemeni halvasi ile bagli bezi merasimler de olub Meselen boyuk cillenin baslangicinda insanlar qisdan qorxmadiqlarini numayis etdirmekcun semeni halvasi bisirermisler Halvanin ununu 7 evden goturermisler Bisirende icine badam olmadiqda ise findiq qoyarmislar Ele esl merasim de bundan sonra baslarmis Qadinlar semeni tavasinin basina dolanib yalli geder ve ses sese verib oxuyarmislar Semeni saxla meni Ilde cucerderem seni Semeniye saldim badam Qoymurlar bir barmaq dadam Semeni bezana gelmisem Uzana uzana gelmisem Halva hazir olandan sonra onu evlere paylayarmislar 1 Istinadlar Redakte Yemeli semeni 2014 09 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 03 16 Hemcinin bax RedakteHalva NovruzMenbe https az wikipedia org w index php title Semeni halvasi amp oldid 5686175, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.