Sunja (rus. Sunja,inquş. Шолжа , çeçen. Соьлжа , Qumuq. Сююнч ) çayı- Şimali Qafqazın şərq hissəsində yerləşir. Terek çayının sağ qoludur. Uzunluğu - 278 km, hövzə sahəsi - 12 000 km². Mənbə Böyük Qafqaz dağ silsiləsinin şimal yamacında, 1200 m yüksəklikdədir, orta bulanıqlıq 3800 q / m³: çay ildə 12,2 milyon ton çöküntü daşıyır. Suvarma üçün istifadə olunur.
Sunja çayı, Uşkort dağ silsiləsindəki buzlaqlardan qaynaqlanır, Üçxut dağ silsilələrini keçərək Suqulta və Sunji-kort dağları arasındakı dərəyə girir. Sonra İnquşetiya ərazisindən şimala doğru 37 km məsafəyə axır. Ekajevo kəndi yaxınlığında Sunja bir neçə dərədə çıxır və Qarabulağa 12 km məsafədə axır. Burada çay şərqə doğru əyilib Zakan-Yurta axır və 85 km-dən sonra Terek çayına tökülür.
Etimologiya
Çay adının mənşəyi mübahisəlidir. Sunja adının ən çox ehtimal olunan variantı, monqol-türk dillərindən dəyişikliklərə uğramışdır. Sunja çayı üzərində yerləşən şəhərlərə Nazran, Qarabulaq, Qroznı (Çeçenistanın paytaxtı) və Qudermes daxildir. Birinci və ikinci çeçen müharibələri zamanı neft anbarlarının məhv edilməsi, Sunja çayının neftlə çirklənməsinə səbəb oldu.
Qolları
Sol qolu: Neftyanka
Sağ qolları: Assa, Valerik, Qexi, Martan, Qoyta, Arqun, Djalka, Belka
Sunja çayında su həmişə əhəmiyyətli miqdarda olur. Güclü və uzun müddət davam edən yağışlardan sonra səviyyə 4 m-ə qalxa bilər. Çayda yüksək su aprel-may aylarında, qış qarları əriyəndə və çoxlu yağış yağanda baş verir.
XIX-XX əsrlərdə, sürətli hissələr istisna olmaqla, Sunja çayı demək olar ki, bütövlükdə donmuşdu. Hətta, rus qoşunları Sunja çayını artilleriya və ağır avadanlıqlar ilə buz üzərindən keçməsinə dair nümunələr var. Lakin son onilliklərdə çay Qafqazdakı iqlimi mülayimləşməsi səbəbindən donmur. XIX əsrdə çeçenlər Sunji çayı sahillərində ağacları kəsir və yazda Qızılyarda satışa çıxardırdılar. Sunja çayı suları tarlaların suvarılması və balıq ovu üçün hal hazırda da istifadə olunur.
İstinadlar
Гацалова Л. Б., Парсиева Л. К. Большой русско-осетинский словарь ИПО СОИГСИ, Владикавказ 2011 - 687 с.
Барахоева Н. М., Кодзоев Н. Д., Хайров Б. А. Ингушско-русский словарь терминов: 7500 слов. — Назрань: OOO «Пилигрим», 2015. — С. 294
Карасаев А. Т., Мациев А. Г. Русско-чеченский словарь. — М.: Русский язык, 1978. — 728 с. — С. 728
Русско-кумыкский разговорник, Русча-къумукъча къылавуз, А. М. Аджиев, К. С. Кадыраджиев, статья "Сунжа" 1992
Гидрография Республики Чечня[ölü keçid]
Государственный водный реестр.Река Сунжа
Сунжа (река)
Берже А. П. «Чечня и чеченцы», Тифлис, 1859, стр.8
Река Сунжа » Родники святые минеральные источники
John Daniszewski (March 11, 2001)
Гидробиологическая характеристика реки Сунжа (Чеченская Республика)
Xarici keçidlər
День реки Сунжа
Avqust 10, 2021
sunja, terekin, qolu, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, sunja, sunja, sunja, inquş, Шолжа, çeçen, Соьлжа, qumuq, Сююнч, çayı, şimali, qafqazın, şərq, hissəsində, yerləşir, terek, çayının, sağ, qoludur, uzunluğu, hövzə, sahəsi, mənbə, böyük, qafqaz, dağ, . Bu adin diger istifade formalari ucun bax Sunja Sunja rus Sunja 1 inqus Sholzha 2 cecen Solzha 3 Qumuq Syuyunch 4 cayi Simali Qafqazin serq hissesinde yerlesir Terek cayinin sag qoludur 5 Uzunlugu 278 km hovze sahesi 12 000 km 6 Menbe Boyuk Qafqaz dag silsilesinin simal yamacinda 1200 m yukseklikdedir orta bulaniqliq 3800 q m cay ilde 12 2 milyon ton cokuntu dasiyir Suvarma ucun istifade olunur 7 SunjaOlke RusiyaMensebi TerekUzunlugu 278 kmSu serfi 82 9 m sHovzesinin sahesi 12 000 km DSR ru 07020001112108200005420 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Axin 2 Etimologiya 3 Qollari 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerAxin RedakteSunja cayi Uskort dag silsilesindeki buzlaqlardan qaynaqlanir Ucxut dag silsilelerini kecerek Suqulta ve Sunji kort daglari arasindaki dereye girir Sonra Inqusetiya erazisinden simala dogru 37 km mesafeye axir Ekajevo kendi yaxinliginda Sunja bir nece derede cixir ve Qarabulaga 12 km mesafede axir Burada cay serqe dogru eyilib Zakan Yurta axir ve 85 km den sonra Terek cayina tokulur 8 Etimologiya RedakteCay adinin menseyi mubahiselidir Sunja adinin en cox ehtimal olunan varianti monqol turk dillerinden deyisikliklere ugramisdir Sunja cayi uzerinde yerlesen seherlere Nazran Qarabulaq Qrozni Cecenistanin paytaxti ve Qudermes daxildir 9 Birinci ve ikinci cecen muharibeleri zamani neft anbarlarinin mehv edilmesi Sunja cayinin neftle cirklenmesine sebeb oldu 10 Qollari RedakteSol qolu Neftyanka Sag qollari Assa Valerik Qexi Martan Qoyta Arqun Djalka BelkaSunja cayinda su hemise ehemiyyetli miqdarda olur Guclu ve uzun muddet davam eden yagislardan sonra seviyye 4 m e qalxa biler Cayda yuksek su aprel may aylarinda qis qarlari eriyende ve coxlu yagis yaganda bas verir XIX XX esrlerde suretli hisseler istisna olmaqla Sunja cayi demek olar ki butovlukde donmusdu Hetta rus qosunlari Sunja cayini artilleriya ve agir avadanliqlar ile buz uzerinden kecmesine dair numuneler var Lakin son onilliklerde cay Qafqazdaki iqlimi mulayimlesmesi sebebinden donmur XIX esrde cecenler Sunji cayi sahillerinde agaclari kesir ve yazda Qizilyarda satisa cixardirdilar Sunja cayi sulari tarlalarin suvarilmasi ve baliq ovu ucun hal hazirda da istifade olunur 11 Istinadlar Redakte Gacalova L B Parsieva L K Bolshoj russko osetinskij slovar IPO SOIGSI Vladikavkaz 2011 687 s Barahoeva N M Kodzoev N D Hajrov B A Ingushsko russkij slovar terminov 7500 slov Nazran OOO Piligrim 2015 S 294 Karasaev A T Maciev A G Russko chechenskij slovar M Russkij yazyk 1978 728 s S 728 Russko kumykskij razgovornik Ruscha kumukcha kylavuz A M Adzhiev K S Kadyradzhiev statya Sunzha 1992 Gidrografiya Respubliki Chechnya olu kecid Gosudarstvennyj vodnyj reestr Reka Sunzha Sunzha reka Berzhe A P Chechnya i chechency Tiflis 1859 str 8 Reka Sunzha Rodniki svyatye mineralnye istochniki John Daniszewski March 11 2001 Chechens Find a Way to Live Off the Land Through Oil Gidrobiologicheskaya harakteristika reki Sunzha Chechenskaya Respublika Xarici kecidler RedakteDen reki SunzhaMenbe https az wikipedia org w index php title Sunja Terekin qolu amp oldid 5743057, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
