fbpx
Wikipedia

Sidney Reyli

Sidney Reyli (ing. Sidney George Reilly; 24 mart 1873(1873-03-24), Xerson5 noyabr 1925(1925-11-05), Moskva) — Böyük Britaniya kəşfiyyatçısı.

Sidney Reyli
ing. Sidney Reilly
Doğum tarixi 24 mart 1873(1873-03-24)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 5 noyabr 1925(1925-11-05) (52 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi edam[d]
Vətəndaşlığı
Fəaliyyəti casus
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Sidney Reyli 1873-cü ildə Odessada doğulub. Relli 6 ölkənin casusu kimi həm bu, həm də digər tərəfin əleyhinə işləyib. O, dəfələrlə adını və pasportunu dəyişərək başqa-başqa ölkələrdə casusluq edib. Sidney Reyli peşəkar casus olmasına baxmayaraq, həddindən çox zərərli vərdişlərə yiyələnmişdi. Narkotika, spirtli içki, qumar və qadın düşkünü olan Relli bir neçə dəfə milyon dollar qazanmış və hamısını da eyş-işrətə sərf etmişdi. Relli həmçinin gözəl geyinməyi sevirdi. Onun peşəkar casusluğundan bir çox dövlətlərin xüsusi xidmət orqanları faydalanıb. Belə orqanlardan biri də Yaponiyanın xüsusi xidmət orqanı olan “Kem-Peitai”dir. Bu gizli orqan onu Braziliyaya Pedro Qarsia adı ilə gizli məlumatlar toplamağa göndərərək istədiyi məlumatları əldə etmişdi. Rellinin həyatı çox maraqlı keçib. O, bir çox qadınla yaşamış, ancaq onların 4-ü ilə qanuni evlənmişdi. Ən maraqlı isə odur ki, evləndiyi qadınların hər biri onu başqa-başqa adlarla - Marqaret Tomas Kari Hahn, Nadine Massimo Pedro Qarsia, Nelli Burton isə Sidney Relli adları ilə tanımışdı. İngiltərənin gizli xidmət orqanı tərəfindən ona Ser George Sidney Relli adı verilmişdi. Relli 1909-cu ildə həmin dövrün varlılarından sayılan Viliam Noks Arçinin Rotşild ilə başladığı neft müharibəsində iştirak edir. Arçini zərərsizləşdirmək üçün çalışdığı gizli xidmət orqanı onu Fransaya göndərir. Relli burada katolik bir rahib cildinə girərək, Arçinin yanına gedir. Arçi bu savaşda uduzur və neft Rotşildin əlinə keçir. Sidney Relli Osmanlı gizli kəşfiyyat tarixində çox vacib işlər görüb, ancaq nədənsə bu barədə o qədər də danışılmır. Rellinin kod adı “SİT” idi. Almanlar onu Siqismund kimi tanıyırdılar, Avropa və Osmanlıda isə “Mister Constantine” adı ilə tanınırdı. Relli qeyri-adi keçən həyatına iki anarxistin başını kəsib, pullarını oğurlamaqla başlamışdı.

Bir gün Relli İngiltərəyə gəlir və dindar bir xristian ailəsi ilə münasibət qurur. Burada işlədiyi müddətdə bir qadınla tanış olur. Qadın isə evli olduğundan Relli ilə o qədər də maraqlanmır. Relli ondan əl çəkmir və könlünü ələ ala bilir. Relli bundan sonra qadının ərini yox etmək qərarına gəlir və onu zəhərləyir. Nəticədə qadının əri dünyasını dəyişir. Həmin qadın isə ərinin ölümünə o qədər də təəssüflənməmiş və bir müddət sonra ərinin öz əcəli ilə ölməsinə aid sənədləri imzalayan həkim Andre adlı bir şəxslə evlənmişdi. Maraqlıdır ki, mərhumun öz əcəli ilə ölməsinə dair sənədləri imzalayan bu həkim haqqında heç bir məlumat yoxdur. Bunun isə bir səbəbi var. Həmin həkim əslində Sidney Relli idi. O, yeni ailə qurduğu qadın sayəsində çox zəngin olmuşdu. Relli 1901-ci ildə Qafqaz nefti haqqında məlumat toplamaq üçün İstanbula gəlib. Tapşırığı yerinə yetirdikdən sonra Misirə getmiş, oradan da Çin və Yaponiyaya yollanmışdı.

Relli Birinci Dünya müharibəsi vaxtında da sakit dayanmayıb. O, Almaniyada tanınmış Krupp fabrikində baş usta cildində casusluq etmişdi. Onun xeyli vaxt orada işləməsinə baxmayaraq, heç bir kəs ondan zərrə qədər şübhələnməmişdi. Relli Almaniyada olduğu müddətdə Osmanlı-Alman İttifaqı qurulmuşdu. Sonra ingilis gizli kəşfiyyat təşkilatı MI 5-in direktoru Viliam Melvule tərəfindan Sidney Relli xüsusi bir tapşırıqla İstanbula göndərilmişdi. Rellinin vəzifəsi Osmanlının alman “Blohm und Voss” firmasının gizli gəmi sifarişlərini öyrənmək və təxribat törətməkdən ibarət idi. Nəhayət, Relli 1914-cü ildə, müharibənin başladığı bir dövrdə öz vəzifəsini yerinə yetirdi və Londona qayıtdı. Casusluq Relli üçün təkcə sənət yox, həm də ən sevimli məşğuliyyətə çevrilmişdi. Relli lazım olduqda vəzifəsini yerinə yetirmək üçün qadınlardan da istifadə edirdi. Sənətinə bağlı olan bu casus o qədər professionllaşmışdı ki, vəzifəsi uğrunda gözünü qırpmadan adam öldürə bilirdi. Rellinin üç qadın agenti vardı. Bu qadınlar bir-birindən gözəl idi. Relli bu agentlərdən istifadə edərək, bir çox vəzifəli şəxslərdən istədiyi məlumatı əldə edə bilmişdi.

Relli sovet rejimini devirmək üçün yeganə çıxış yolunu Lenini öldürməkdə görürdü. Belə ki, o Leninə qarşı bir sui-qəsd planı hazırladı. O, bu sui-qəsddə Fanya Kaplan adlı yəhudi əsilli bir qadından istifadə etdi. Bu qadın 1918-ci il 30 avqustda Leninə qarşı sui-qəsd həyata keçirdi, ancaq Lenin yaralansa da, ölmədi. Leninin aldığı bu güllə yarası tam sağalmadı və 6 ildən sonra ölmüşdü. Fanya Kaplanın Lenini öldürməyə Relli tərəfindən göndərildiyini Sovet hökumətinin vəzifəli şəxsləri artıq bilmişdilər.

1919-cu ildə bolşeviklər tərəfindən gizli TRUST adlı bir təşkilat yaradılır. Bu təşkilatın vəzifəsi bolşevikləri pisləmək idi. Dzerjinski təşkilatın rəhbəri kimi bu vəzifəsinin öhdəsindən yaxşı gəldi. Bu təşkilata inanan Fransa, Türkiyə və Almaniyaya qaçmış bir çox aristokratlar çarlıq rejiminin bərpa olunacağına inanaraq Rusiyaya qayıtdılar. Böyük sevinclə vətənə dönən bu aristokratların hamısı güllələndi.

Sidney Reyli 1923-cü ildə TRUST təşkilatının qərbliləri aldatmaq üçün bilavasitə Dzerjinski tərəfindən qurulduğunu anladı. Həmin vaxt “Gadfly” (Mozalan) kod adından istifadə edən Relli Rusiyaya getdi. O, Rusiyada qiyam qaldırmaq üçün gizli təşkilat yaratdı və yenidən vətənə qayıtdı.

Amma Relli 1925-ci ildə xüsusi bir tapşırıqla finlandiyalı bir tacirə aid sənədlə yenidən Rusiyaya qayıtdı. Məşhur casusun budəfəki adı isə Sternberq idi. Rusiyada Rellini TRUST və ÇEKA təşkilatları adından çalışan, ancaq MI6-ya işlədiyi bilinən bir agent qarşıladı. Bu agent ona TRUST-un Moskvada da fəaliyyət göstərdiyini və onunla əlaqə yaratmağın vacib olduğunu dedi. Relli nəyə görəsə bu agentin dediklərinə inandı, ancaq son anda tələyə düşdüyünü anladı. Relli üç həmkarı ilə birlikdə Finlandiyaya qaçmağa cəhd göstərdi, ancaq Rusiyanın xüsusi xidmət orqanları tərəfindən həbs olundu. Bundan sonra olanlar haqqında isə heç bir məlumat yoxdur. Ancaq İngiltərənin israrı nəticəsində Sovet hökuməti 1927-ci ildə açıqlama verdi ki, Relli 1925-ci ilin sentyabr ayında rəsmən həbs olunub. Ancaq Sovet hökuməti bununla bağlı heç bir bəyanat vermədi. İngilis kəşfiyyatının əldə etdiyi məlumatlara görə, Relli 1925-ci il, dekabrın 5-də Dzerjinskinin cəlladları tərəfindən güllələndi. Həmin vaxtda Rellinin Pepita adlı həyat yoldaşı isə mətbuat konfransı keçirərək ərinin ölmədiyini və Amerikaya qaçdığını söylədi, ancaq bu məlumat öz təsdiqini tapmadı. Bəzi məlumatlara görə isə, Relli sorğu zamanı siyasi söhbətlər edib, öz casusluq həyatından isə heç nə danışmayıb. Onun dediyi bir cümlə isə böyük çaxnaşma yaratdı. Relli: “Mən 1915-ci ildə alman kəşfiyyatında işləyirdim və orada rus vətəndaşı olan bir alman casusu ilə tanış oldum. Onun adı Vladimir İliç Ulyanov Lenin idi”.

Rellinin öldürülməsindən səkkiz ay sonra ingilis casusun Lenin haqqında dedikləri Dzerjinski ilə Stalin arasında şiddətli mübahisəyə səbəb olur. Mübahisə zamanı Dzerjinski infarkt keçirərək ölür. 20 iyul, 1926-cı ildə isə Sovet hökuməti Dzerjinskinin infarkt nəticəsində öldüyünü rəsmən açıqladı.

İstinadlar

  1. SNAC — 2010.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:P3430"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

sidney, reyli, sidney, george, reilly, mart, 1873, 1873, xerson, noyabr, 1925, 1925, moskva, böyük, britaniya, kəşfiyyatçısı, sidney, reillydoğum, tarixi, mart, 1873, 1873, doğum, yeri, xerson, kherson, uyezd, xerson, quberniyası, rusiya, imperiyasıvəfat, tari. Sidney Reyli ing Sidney George Reilly 24 mart 1873 1873 03 24 Xerson 5 noyabr 1925 1925 11 05 1 Moskva Boyuk Britaniya kesfiyyatcisi Sidney Reyliing Sidney ReillyDogum tarixi 24 mart 1873 1873 03 24 Dogum yeri Xerson Kherson Uyezd d Xerson quberniyasi d Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 5 noyabr 1925 1925 11 05 1 52 yasinda Vefat yeri Moskva Moskva quberniyasi d RSFSR SSRIVefat sebebi edam d Vetendasligi Rusiya Imperiyasi Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis Kralligi d Fealiyyeti casus Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Istinadlar 3 Hemcinin bax 4 Xarici kecidlerHeyati RedakteSidney Reyli 1873 cu ilde Odessada dogulub Relli 6 olkenin casusu kimi hem bu hem de diger terefin eleyhine isleyib O defelerle adini ve pasportunu deyiserek basqa basqa olkelerde casusluq edib Sidney Reyli pesekar casus olmasina baxmayaraq heddinden cox zererli verdislere yiyelenmisdi Narkotika spirtli icki qumar ve qadin duskunu olan Relli bir nece defe milyon dollar qazanmis ve hamisini da eys isrete serf etmisdi Relli hemcinin gozel geyinmeyi sevirdi Onun pesekar casuslugundan bir cox dovletlerin xususi xidmet orqanlari faydalanib Bele orqanlardan biri de Yaponiyanin xususi xidmet orqani olan Kem Peitai dir Bu gizli orqan onu Braziliyaya Pedro Qarsia adi ile gizli melumatlar toplamaga gondererek istediyi melumatlari elde etmisdi Rellinin heyati cox maraqli kecib O bir cox qadinla yasamis ancaq onlarin 4 u ile qanuni evlenmisdi En maraqli ise odur ki evlendiyi qadinlarin her biri onu basqa basqa adlarla Marqaret Tomas Kari Hahn Nadine Massimo Pedro Qarsia Nelli Burton ise Sidney Relli adlari ile tanimisdi Ingilterenin gizli xidmet orqani terefinden ona Ser George Sidney Relli adi verilmisdi Relli 1909 cu ilde hemin dovrun varlilarindan sayilan Viliam Noks Arcinin Rotsild ile basladigi neft muharibesinde istirak edir Arcini zerersizlesdirmek ucun calisdigi gizli xidmet orqani onu Fransaya gonderir Relli burada katolik bir rahib cildine girerek Arcinin yanina gedir Arci bu savasda uduzur ve neft Rotsildin eline kecir Sidney Relli Osmanli gizli kesfiyyat tarixinde cox vacib isler gorub ancaq nedense bu barede o qeder de danisilmir Rellinin kod adi SIT idi Almanlar onu Siqismund kimi taniyirdilar Avropa ve Osmanlida ise Mister Constantine adi ile taninirdi Relli qeyri adi kecen heyatina iki anarxistin basini kesib pullarini ogurlamaqla baslamisdi Bir gun Relli Ingiltereye gelir ve dindar bir xristian ailesi ile munasibet qurur Burada islediyi muddetde bir qadinla tanis olur Qadin ise evli oldugundan Relli ile o qeder de maraqlanmir Relli ondan el cekmir ve konlunu ele ala bilir Relli bundan sonra qadinin erini yox etmek qerarina gelir ve onu zeherleyir Neticede qadinin eri dunyasini deyisir Hemin qadin ise erinin olumune o qeder de teessuflenmemis ve bir muddet sonra erinin oz eceli ile olmesine aid senedleri imzalayan hekim Andre adli bir sexsle evlenmisdi Maraqlidir ki merhumun oz eceli ile olmesine dair senedleri imzalayan bu hekim haqqinda hec bir melumat yoxdur Bunun ise bir sebebi var Hemin hekim eslinde Sidney Relli idi O yeni aile qurdugu qadin sayesinde cox zengin olmusdu Relli 1901 ci ilde Qafqaz nefti haqqinda melumat toplamaq ucun Istanbula gelib Tapsirigi yerine yetirdikden sonra Misire getmis oradan da Cin ve Yaponiyaya yollanmisdi Relli Birinci Dunya muharibesi vaxtinda da sakit dayanmayib O Almaniyada taninmis Krupp fabrikinde bas usta cildinde casusluq etmisdi Onun xeyli vaxt orada islemesine baxmayaraq hec bir kes ondan zerre qeder subhelenmemisdi Relli Almaniyada oldugu muddetde Osmanli Alman Ittifaqi qurulmusdu Sonra ingilis gizli kesfiyyat teskilati MI 5 in direktoru Viliam Melvule terefindan Sidney Relli xususi bir tapsiriqla Istanbula gonderilmisdi Rellinin vezifesi Osmanlinin alman Blohm und Voss firmasinin gizli gemi sifarislerini oyrenmek ve texribat toretmekden ibaret idi Nehayet Relli 1914 cu ilde muharibenin basladigi bir dovrde oz vezifesini yerine yetirdi ve Londona qayitdi Casusluq Relli ucun tekce senet yox hem de en sevimli mesguliyyete cevrilmisdi Relli lazim olduqda vezifesini yerine yetirmek ucun qadinlardan da istifade edirdi Senetine bagli olan bu casus o qeder professionllasmisdi ki vezifesi ugrunda gozunu qirpmadan adam oldure bilirdi Rellinin uc qadin agenti vardi Bu qadinlar bir birinden gozel idi Relli bu agentlerden istifade ederek bir cox vezifeli sexslerden istediyi melumati elde ede bilmisdi Relli sovet rejimini devirmek ucun yegane cixis yolunu Lenini oldurmekde gorurdu Bele ki o Lenine qarsi bir sui qesd plani hazirladi O bu sui qesdde Fanya Kaplan adli yehudi esilli bir qadindan istifade etdi Bu qadin 1918 ci il 30 avqustda Lenine qarsi sui qesd heyata kecirdi ancaq Lenin yaralansa da olmedi Leninin aldigi bu gulle yarasi tam sagalmadi ve 6 ilden sonra olmusdu Fanya Kaplanin Lenini oldurmeye Relli terefinden gonderildiyini Sovet hokumetinin vezifeli sexsleri artiq bilmisdiler 1919 cu ilde bolsevikler terefinden gizli TRUST adli bir teskilat yaradilir Bu teskilatin vezifesi bolsevikleri pislemek idi Dzerjinski teskilatin rehberi kimi bu vezifesinin ohdesinden yaxsi geldi Bu teskilata inanan Fransa Turkiye ve Almaniyaya qacmis bir cox aristokratlar carliq rejiminin berpa olunacagina inanaraq Rusiyaya qayitdilar Boyuk sevincle vetene donen bu aristokratlarin hamisi gullelendi Sidney Reyli 1923 cu ilde TRUST teskilatinin qerblileri aldatmaq ucun bilavasite Dzerjinski terefinden quruldugunu anladi Hemin vaxt Gadfly Mozalan kod adindan istifade eden Relli Rusiyaya getdi O Rusiyada qiyam qaldirmaq ucun gizli teskilat yaratdi ve yeniden vetene qayitdi Amma Relli 1925 ci ilde xususi bir tapsiriqla finlandiyali bir tacire aid senedle yeniden Rusiyaya qayitdi Meshur casusun budefeki adi ise Sternberq idi Rusiyada Rellini TRUST ve CEKA teskilatlari adindan calisan ancaq MI6 ya islediyi bilinen bir agent qarsiladi Bu agent ona TRUST un Moskvada da fealiyyet gosterdiyini ve onunla elaqe yaratmagin vacib oldugunu dedi Relli neye gorese bu agentin dediklerine inandi ancaq son anda teleye dusduyunu anladi Relli uc hemkari ile birlikde Finlandiyaya qacmaga cehd gosterdi ancaq Rusiyanin xususi xidmet orqanlari terefinden hebs olundu Bundan sonra olanlar haqqinda ise hec bir melumat yoxdur Ancaq Ingilterenin israri neticesinde Sovet hokumeti 1927 ci ilde aciqlama verdi ki Relli 1925 ci ilin sentyabr ayinda resmen hebs olunub Ancaq Sovet hokumeti bununla bagli hec bir beyanat vermedi Ingilis kesfiyyatinin elde etdiyi melumatlara gore Relli 1925 ci il dekabrin 5 de Dzerjinskinin celladlari terefinden gullelendi Hemin vaxtda Rellinin Pepita adli heyat yoldasi ise metbuat konfransi kecirerek erinin olmediyini ve Amerikaya qacdigini soyledi ancaq bu melumat oz tesdiqini tapmadi Bezi melumatlara gore ise Relli sorgu zamani siyasi sohbetler edib oz casusluq heyatindan ise hec ne danismayib Onun dediyi bir cumle ise boyuk caxnasma yaratdi Relli Men 1915 ci ilde alman kesfiyyatinda isleyirdim ve orada rus vetendasi olan bir alman casusu ile tanis oldum Onun adi Vladimir Ilic Ulyanov Lenin idi Rellinin oldurulmesinden sekkiz ay sonra ingilis casusun Lenin haqqinda dedikleri Dzerjinski ile Stalin arasinda siddetli mubahiseye sebeb olur Mubahise zamani Dzerjinski infarkt kecirerek olur 20 iyul 1926 ci ilde ise Sovet hokumeti Dzerjinskinin infarkt neticesinde olduyunu resmen aciqladi Istinadlar Redakte 1 2 3 SNAC 2010 lt a href https wikidata org wiki Track P3430 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q29861311 gt lt a gt Hemcinin bax RedakteEtel Lilian VoynicXarici kecidler Redakte Vikianbarda Sidney Reyli ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Sidney Reyli amp oldid 6048993, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.