fbpx
Wikipedia

Xerson quberniyası

Xerson quberniyası (rus. Херсонская губерния) - 1803-1922-ci illər aralığında Rusiya imperiyası daxilində mövcud olmuş inzibati-ərazi vahidi, quberniya. Xerson quberniyasının inzibati və siyasi mərkəzi indiki Ukraynanın Xerson şəhəri olmuşdur. 71 min kvadrat kilometr ərazini əhatə edən quberniyada təxminən 2.733 min nəfərə yaxın əhali yaşamışdır.

Xerson quberniyası
rus. Херсонская губерния
Gerb[d]

46°37′59″ şm. e. 32°36′00″ ş. u.


Ölkə Rusiya İmperiyası
İnzibati mərkəz Xerson
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb 1803
Ləğv edilib 1922
Əhalisi
Əhalisi
  • 3.215.700 nəf.
Ardıcıllıq
← Novorossiysk quberniyası[d] Odessa quberniyası[d] →
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1897-ci ildə Rusiya imperiyasında aparılmış ümumi siyahıyaalmayanın nəticələrinə görə quberniya şimal-qərbdən Podolsk quberniyası, şimaldan Kiyev general-quberniyası, şimal-şərqdən Poltava quberniyası, şərqdən Yekaterinoslav quberniyası, cənub-şərqdə Tavrida quberniyası, cənubda Qara dəniz və Bessarabiya quberniyası ilə həmsərhəd idi.

Xerson quberniyası müasir dövrdə Ukraynanın Nikolayev vilayəti, Kirovoqrad vilayəti, Odessa vilayəti kimi əraziləri tamamilə Xerson vilayətiDnepropetrovsk vilayətini isə qismən əhatə etməkdədir.

Quberniyanın iqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatına əsaslanırdı. Taxıl biçini zamanı imperiyanın müxtəlif bölgələrindən mövsümlük işləmək üçün on minlərlə kəndli kənd təsərrüfatı işçisi kimi buraya gəlir və burada işləyirdilər. Ənənəvi kənd təsərrüfatı sahələrindən başqa un dəyirmanı, distillə, metal emalı, dəmir hasilatı, çuğundur-şəkər emalı və kərpic sənayesi kimi imperiyanın hər quberniyasında olmayan bəzi xüsusi sahələr də, burada geniş inkişaf etmişdir.

İnzibati bölgü redaktə

Yekaterinoslav general-qubernatorluğu 7 qəzadan (inzibati mərkəzləri mötərizədə) ibarət idi:

Qəza Şəhər Gerb Ərazi Əhali
Transliterasiya Kiril qrafikası
Aleksandriya Александрійскій Aleksandriya
 
11,165 km2
(4,311 kv. mil)
327,199
Ananiv Ананьевскій Ananiv
 
10,289.2 km2
(3,972.7 kv. mil)
187,226
Yelizavetqrad Елисаветградскій Yelizavetqrad
 
15,866.8 km2
(6,126.2 kv. mil)
507,660
Odessa Одесскій Odessa
 
10,552.1 km2
(4,074.2 kv. mil)
532,729
Tiraspolsky Тираспольскій Tiraspol
 
7,228.9 km2
(2,791.1 kv. mil)
206,568
Xerson Херсонскій Xerson
 
19,553 km2
(7,549 kv. mil)
532,956
Nikolayev hərbiləşdirilmiş quberniyası Николаевское воѣнное губернаторство Nikolayev
 
197.3 km2
(76.2 kv. mil)
92,000

Əsas şəhərlər redaktə

1897-ci ildə Rusiya imperiyasında aparılmış əhalinin ümumi siyahıyaalınmasına əsasən;

Demoqrafiya redaktə

1858-ci ilə qədər əhalinin üçdə biri (hərbi mükəlləflər, admiral məskənləri, xarici kolonistlər və s.) hərbi vəziyyətə tabe idi. Quberniyanın 1812-ci ildə təxminən 245.000 əhalisi var idi; 1851-ci ildə 893.000; 1863-cü ildə 1.330.000; 1885-ci ildə 2.027.000; 1897-ci ildə 2.733.600; və 1914-cü ildə 3.744.600. 1850-ci illərdə quberniya əhalisinin əsas etnik tərkibi əsasən bu formada qruplaşmışdı; ukraynalılar (68-75%), rumınlar (8-11%), ruslar (3-7%), yəhudilər (6%), almanlar (4%), bolqarlar (2%), polyaklar, yunanlarqaraçılar.

1914-cü ildə ukraynalılar əhalinin 53%-ni, ruslar 22%-ni, yəhudilər isə 12%-ni təşkil edirdi. 1850-ci illərə qədər şəhər sakinləri əhalinin 10-20 faizini təşkil edirdi şəhər sakinlərinin xüsusi çəkisi 1897-ci ildə təxminən 30%-ə yüksəldi. Xerson quberniyasının digər quberniyalardan fərqli olaraq mövsümlük işçiləri qəbul etməsi quberniyanın demoqrafik tərkibinin multikulturalist olmasına səbəb olmuşdu. Belə ki, 1897-ci ilin məlumatına əsasən quberniya əhalisinin 46% quberniya sərhədlərindən kənarda anadan olmuş və bu ərazilərə sonradan gəlmiş şəxslərdən ibarət idi.


1897-ci ilin məlumatına əsasən Xerson quberniyasının linqvistik tərkibi
Dil Ana dili Faiz
Ukrainca 1,462,039 53.48
Rusca 575,375 21.05
İvritcə 322,537 11.80
Rumınca 147,218 5.39
Almanca 123,453 4.52
Polyakca 30,894 1.13
Bolqarca 25,685 0.94
Belarusca 22,958 0.84
Yunanca 8,257 0.30
Tatarca 3,152 0.12
Ermənicə 2,070 0.08
Qaraçı 1,671 0.06
Fransızca 1,353 0.05
Çexcə 1,351 0.05
İtalyanca 834 0.03
İsveççə 662 0.02
Latışca 619 0.02
Türkçə 508 0.02
Litvaca 478 0.01
İngiliscə 475 0.01
Estonca 303 0.01
Gürcücə 201 0.01
Mordvaca 170 0.01
Digər dillər 919 0.03
Cəmi 2,733,612 100.00
1897-ci ilin məlumatına əsasən Xerson quberniyasının dini tərkibi
Din Kişi Qadın Hər ikisi
Say Faiz
Şərqi ortodoks 1,123,860 1,067,219 2,191,079 80.15
İudaizm 168,425 171,485 339,910 12.43
Roma-Katolik 53,140 42,087 95,227 3.48
Lüteran 29,229 27,328 56,557 2.07
Qədim inanclar 13,923 14,131 28,054 1.03
Baptist 2,719 2,696 5,415 0.20
Mennonit 2,734 2,652 5,386 0.20
Kalvinist 2,507 2,503 5,010 0.18
Müsəlman 1,964 403 2,367 0.09
Erməni Həvari 1,307 905 2,212 0.08
Kəraim 954 1,054 2,008 0.07
Anqlikan 80 83 163 0.01
Erməni Katolik 59 19 78 0.00
Buddist 13 11 24 0.00
Digər xristian məzhəblər 64 55 119 0.00
Digər qeyri-xristian məzhəblər 3 0 3 0.00
Cəmi 1,400,981 1,332,631 2,733,612 100.00

İstinadlar redaktə

  1. "Demoscope Weekly – Annex. Statistical indicators reference". www.demoscape.ru. İstifadə tarixi: 2023-03-22.
  2. Fortson IV, Benjamin W. Indo-European Language and Culture: An Introduction. John Wiley & Sons. 2011. 429. ISBN 978-1-4443-5968-8.
  3. "Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей". www.demoscope.ru. İstifadə tarixi: 2022-06-30.


xerson, quberniyası, Херсонская, губерния, 1803, 1922, illər, aralığında, rusiya, imperiyası, daxilində, mövcud, olmuş, inzibati, ərazi, vahidi, quberniya, nın, inzibati, siyasi, mərkəzi, indiki, ukraynanın, xerson, şəhəri, olmuşdur, kvadrat, kilometr, ərazini. Xerson quberniyasi rus Hersonskaya guberniya 1803 1922 ci iller araliginda Rusiya imperiyasi daxilinde movcud olmus inzibati erazi vahidi quberniya Xerson quberniyasinin inzibati ve siyasi merkezi indiki Ukraynanin Xerson seheri olmusdur 71 min kvadrat kilometr erazini ehate eden quberniyada texminen 2 733 min nefere yaxin ehali yasamisdir Xerson quberniyasirus Hersonskaya guberniyaGerb d 46 37 59 sm e 32 36 00 s u Olke Rusiya ImperiyasiInzibati merkez XersonTarixi ve cografiyasiYaradilib 1803Legv edilib 1922EhalisiEhalisi 3 215 700 nef Ardicilliq Novorossiysk quberniyasi d Odessa quberniyasi d Vikianbarda elaqeli mediafayllar1897 ci ilde Rusiya imperiyasinda aparilmis umumi siyahiyaalmayanin neticelerine gore quberniya simal qerbden Podolsk quberniyasi simaldan Kiyev general quberniyasi simal serqden Poltava quberniyasi serqden Yekaterinoslav quberniyasi cenub serqde Tavrida quberniyasi cenubda Qara deniz ve Bessarabiya quberniyasi ile hemserhed idi Xerson quberniyasi muasir dovrde Ukraynanin Nikolayev vilayeti Kirovoqrad vilayeti Odessa vilayeti kimi erazileri tamamile Xerson vilayeti ve Dnepropetrovsk vilayetini ise qismen ehate etmekdedir Quberniyanin iqtisadiyyati esasen kend teserrufatina esaslanirdi Taxil bicini zamani imperiyanin muxtelif bolgelerinden movsumluk islemek ucun on minlerle kendli kend teserrufati iscisi kimi buraya gelir ve burada isleyirdiler Enenevi kend teserrufati sahelerinden basqa un deyirmani distille metal emali demir hasilati cugundur seker emali ve kerpic senayesi kimi imperiyanin her quberniyasinda olmayan bezi xususi saheler de burada genis inkisaf etmisdir Mundericat 1 Inzibati bolgu 1 1 Esas seherler 2 Demoqrafiya 3 IstinadlarInzibati bolgu redakteYekaterinoslav general qubernatorlugu 7 qezadan inzibati merkezleri moterizede ibaret idi Qeza Seher Gerb Erazi EhaliTransliterasiya Kiril qrafikasiAleksandriya Aleksandrijskij Aleksandriya nbsp 11 165 km2 4 311 kv mil 327 199Ananiv Ananevskij Ananiv nbsp 10 289 2 km2 3 972 7 kv mil 187 226Yelizavetqrad Elisavetgradskij Yelizavetqrad nbsp 15 866 8 km2 6 126 2 kv mil 507 660Odessa Odesskij Odessa nbsp 10 552 1 km2 4 074 2 kv mil 532 729Tiraspolsky Tiraspolskij Tiraspol nbsp 7 228 9 km2 2 791 1 kv mil 206 568Xerson Hersonskij Xerson nbsp 19 553 km2 7 549 kv mil 532 956Nikolayev herbilesdirilmis quberniyasi Nikolaevskoe voѣnnoe gubernatorstvo Nikolayev nbsp 197 3 km2 76 2 kv mil 92 000Esas seherler redakte 1897 ci ilde Rusiya imperiyasinda aparilmis ehalinin umumi siyahiyaalinmasina esasen Odessa 403 815 rus 198 233 yehudi 124 511 ukrayn 37 925 Nikolayev 92 012 rus 61 023 yehudi 17 949 ukrayn 7 780 Yelizavetqrad 61 488 yehudi 23 256 rus 21 301 ukrayn 14 523 Xerson 59 076 rus 27 902 yehudi 17 162 ukrayn 11 591 Tiraspol 31 616 rus 14 013 yehudi 8 568 ukrayn 3 708 Ananiv 16 684 ukrayn 7 205 rumin 4 174 yehudi 3 514 Voznesensk 15 748 yehudi 5 879 ukrayn 5 644 rus 2 583 Bobrynets 14 281 ukrayn 9 529 yehudi 3 464 rus 837 Aleksandriya 14 007 ukrayn 7 658 yehudi 3 687 rus 2 364 Beryslav 12 149 ukrayn 8 852 yehudi 2 639 rus 524 Dubisari 12 089 yehudi 5 326 Romanian 3 383 ukrayn 2 841 Novoqeorqiyevski 11 594 rus 6 631 ukrayn 3 372 yehudi 1 424 Ocakov 10 786 ukrayn 5 204 rus 3 508 yehudi 1 430 Novomirqorod 9 364 rus 7 025 yehudi 1 617 ukrayn 572 Qriqoriopol 7 605 rumin 3 740 rus 1 832 yehudi 832 Olviopol 6 884 ukrayn 5 022 yehudi 1 480 rus 271 Ovidiopol 5 187 ukrayn 2 785 rus 1 997 yehudi 387 Mayaki 4 575 rus 2 865 ukrayn 944 yehudi 644 Demoqrafiya redakte nbsp Esas meqale Rusiya Imperiyasinda yehudi kend teserrufati koloniyalari1858 ci ile qeder ehalinin ucde biri herbi mukellefler admiral meskenleri xarici kolonistler ve s herbi veziyyete tabe idi Quberniyanin 1812 ci ilde texminen 245 000 ehalisi var idi 1851 ci ilde 893 000 1863 cu ilde 1 330 000 1885 ci ilde 2 027 000 1897 ci ilde 2 733 600 ve 1914 cu ilde 3 744 600 1850 ci illerde quberniya ehalisinin esas etnik terkibi esasen bu formada qruplasmisdi ukraynalilar 68 75 ruminlar 8 11 ruslar 3 7 yehudiler 6 almanlar 4 bolqarlar 2 polyaklar yunanlar ve qaracilar 1914 cu ilde ukraynalilar ehalinin 53 ni ruslar 22 ni yehudiler ise 12 ni teskil edirdi 1850 ci illere qeder seher sakinleri ehalinin 10 20 faizini teskil edirdi seher sakinlerinin xususi cekisi 1897 ci ilde texminen 30 e yukseldi Xerson quberniyasinin diger quberniyalardan ferqli olaraq movsumluk iscileri qebul etmesi quberniyanin demoqrafik terkibinin multikulturalist olmasina sebeb olmusdu Bele ki 1897 ci ilin melumatina esasen quberniya ehalisinin 46 quberniya serhedlerinden kenarda anadan olmus ve bu erazilere sonradan gelmis sexslerden ibaret idi 1897 ci ilin melumatina esasen Xerson quberniyasinin linqvistik terkibi 1 Dil Ana dili FaizUkrainca 1 462 039 53 48Rusca 575 375 21 05Ivritce 322 537 11 80Ruminca 147 218 5 39Almanca 123 453 4 52Polyakca 30 894 1 13Bolqarca 25 685 0 94Belarusca 2 22 958 0 84Yunanca 8 257 0 30Tatarca 3 152 0 12Ermenice 2 070 0 08Qaraci 1 671 0 06Fransizca 1 353 0 05Cexce 1 351 0 05Italyanca 834 0 03Isvecce 662 0 02Latisca 619 0 02Turkce 508 0 02Litvaca 478 0 01Ingilisce 475 0 01Estonca 303 0 01Gurcuce 201 0 01Mordvaca 170 0 01Diger diller 919 0 03Cemi 2 733 612 100 001897 ci ilin melumatina esasen Xerson quberniyasinin dini terkibi 3 Din Kisi Qadin Her ikisiSay FaizSerqi ortodoks 1 123 860 1 067 219 2 191 079 80 15Iudaizm 168 425 171 485 339 910 12 43Roma Katolik 53 140 42 087 95 227 3 48Luteran 29 229 27 328 56 557 2 07Qedim inanclar 13 923 14 131 28 054 1 03Baptist 2 719 2 696 5 415 0 20Mennonit 2 734 2 652 5 386 0 20Kalvinist 2 507 2 503 5 010 0 18Muselman 1 964 403 2 367 0 09Ermeni Hevari 1 307 905 2 212 0 08Keraim 954 1 054 2 008 0 07Anqlikan 80 83 163 0 01Ermeni Katolik 59 19 78 0 00Buddist 13 11 24 0 00Diger xristian mezhebler 64 55 119 0 00Diger qeyri xristian mezhebler 3 0 3 0 00Cemi 1 400 981 1 332 631 2 733 612 100 00Istinadlar redakte Demoscope Weekly Annex Statistical indicators reference www demoscape ru Istifade tarixi 2023 03 22 Fortson IV Benjamin W Indo European Language and Culture An Introduction John Wiley amp Sons 2011 429 ISBN 978 1 4443 5968 8 Demoskop Weekly Prilozhenie Spravochnik statisticheskih pokazatelej www demoscope ru Istifade tarixi 2022 06 30 Menbe https az wikipedia org w index php title Xerson quberniyasi amp oldid 7545622, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.