1728-ci ildə İstanbulda dünyaya gəlmişdir. İstanbul qazısı Samanizadə Həsən Əfəndinin oğludur. Atasından və dövrün digər alimlərindən dərslər aldı, qabiliyyəti sayəsində təhsilini qısa zamanda tamamladı və 1749-cu ildə şeyxülislamƏbuishaqzadə Əsad Əfəndidən icazət alaraq müdərris olaraq fəaliyyətə başladı. Qısa müdərrislik xidmətinin ardından qazı olaraq təyin olundu. 1777-ci ildə təyin edildiyi İzmir qazılığında bir il xidmət etdi. 1783-cü ildə Misir qazısı, 1785-ci ilin sentyabrında Məkkə qazısı təyin olundu. 30 dekabr1786-cı ildə mərasimlə İstanbula qayıtdı. 1790-cı ildə İstanbul qazılığına, 1794-cü ilin iyulunda Anadolu başqazılığına gətirildi. Ardından 1797-ci ilin dekabrında Rumeli başqazısı oldu.
Xidmət müddətini tamamladıqdan sonra bir müddət dövlət vəzifələrindən uzaq qaldı. Daha sonra 11 iyul1800-cü ildə şeyxülislamlığa gətirildi. Bu vəzifədə ikən olduqca ədalətli təyinatlar etsə də, sərt xasiyyəti səbəbilə üləma zümrəsi arasında çox sevilmədi və bu səbəblə 21 may1803-cü ildə vəzifədən alındı. Vəzifədən uzaqlaşdıqdan sonra Bəylərbəyi sahilindəki köşkünə çəkilən Ömər Hulusi Əfəndi 13 iyul1807-ci ildə ikinci dəfə bu vəzifəyə gətirildi. Buna baxmayaraq bir gün sonra bilinməyən bir səbəblə istehfa verərək yenidən köşkünə çəkildi.
Dövrün siyasi vəziyyətini gözlər önünə sərən bu hadisənin əsas səbəbkarı isə müdərrislərdən Seyyid Əfəndi oldu. Belə ki, xanımının validə sultana yaxınlığından istifadə edərək olduğu məclislərdə üləma zümrəsindən bir çox adamlar haqqında yerli-yersiz danışan Seyyid Əfəndi Qabaqçı Mustafa Paşanın da olduğu bu məclislərin birində şeyxülislam Şərifzadə Ataullah Əfəndi haqqında da danışmış, mərhum padşah Sultan Səlimin taxtdan devrilməsində şeyxülislamın istəksiz olduğunu bildirmişdir. Nəticədə, sədrəzəmin səfər səbəbilə İstanbulda olmadığı bir ərəfədə şeyxülislamlıq kimi bir vəzifədə orduya daha yaxın birinin olmasını təklif etdi. Bunun ardından Qabaqçı Mustafa Paşa məsələni ələ alaraq validə sultana bildirmiş, beləcə Şərifzadə Ataullah Əfəndi vəzifədən alınmışdı.
Belə bir şəraitdə vəzifəyə gətirilən Ömər Hulusi Əfəndi daha öncəki vəzifə müddətində də üləma tərəfindən dəstəklənməmişdi. Bu səbəblə, sabiq şeyxülislamın tərəfdarı olan alim, müdərris və üləmalar toplanaraq padşahın hüzuruna çıxmış, bu vəzifə dəyişikliyinin fitnəyə yol açacağını bildirərək Şərifzadə Ataullah Əfəndinin yenidən vəzifəyə gətirilməsini, Ömər Hulusi Əfəndinin zorla istehfaya göndərilməsini təmin etdilər. İstanbulda iqamət etmədiyi üçün kürəkəni Məkkəyizadə Asım Əfəndinin köşkündə qalan və burada təbrikləri qəbul edən Ömər Hulusi Əfəndiyə baş verənlər müdərris Halət Əfəndi tərəfindən bildirildi. Hadisələrin səbəbkarı olaraq görülən Seyyid Əfəndi isə Tarsusa sürgün edildi.
Ömər Hulusi Əfəndi Sultan Mahmudun cülusundan sonra 22 sentyabr1810-cu ildə üçüncü dəfə şeyxülislamlığa gətirildi. Ancaq olduqca yaşlı olması və tez əsəbləşərək sərt qərarlar alması səbəbilə yaranan narazılıqların ardından öz istəyilə 12 iyun1812-ci ildə vəzifədən ayrıldı. Həmin ilin oktyabr ayında İstanbulda vəfat etdi.
Mənbə
Şânîzâde, Târih, I, 399; II, 153-155;
Devhatü’l-meşâyih, s. 117-119;
Cevdet, Târih, VII, 215; VIII, 198-199, 200-201;
Sicill-i Osmânî, III, 597-598;
İlmiyye Salnâmesi, s. 567-568;
Karal, Osmanlı Tarihi, V, 81-84, 97, 165;
Danişmend, Kronoloji2, V, 148-151;
Abdülkadir Altunsu, Osmanlı Şeyhülislâmları, Ankara 1972, s. 167-168;
İstinadlar
Taylesanizâde Hâfız Abdullah Efendi Tarihi: İstanbul’un Uzun Dört Yılı: 1785-1789 (haz. Feridun M. Emecen), İstanbul 2003, s. 71, 83, 100, 189, 199;
Stanford J. Shaw, Between Old and New: The Ottoman Empire under Sultan Selim III, 1789-1807, Cambridge 1971, s. 372, 398, 412;
M. Orhan Bayrak, İstanbul’da Gömülü Meşhur Adamlar (1453-1978), İstanbul 1979, s. 77.
Avqust 12, 2021
samanizadə, ömər, hulusi, əfəndi, 1728, oktyabr, 1812, osmanlı, dövlət, xadimi, müdərris, qazı, şeyxülislam, kürəkəni, məkkəyizadə, asım, əfəndi, şeyxülislamlığa, gətirilmişdir, ömər, hulusi, əfəndi123, osmanlı, şeyxülislamı11, iyul, 1800, 1803, ləqəbi, samani. Samanizade Omer Hulusi Efendi d 1728 o oktyabr 1812 Osmanli dovlet xadimi muderris qazi ve seyxulislam Kurekeni Mekkeyizade Asim Efendi de seyxulislamliga getirilmisdir 1 Omer Hulusi Efendi123 Osmanli seyxulislami11 iyul 1800 21 may 1803 leqebi Samanizade Selefi Mustafa Asir EfendiXelefi Salehzade Ehmed Esad Efendi126 Osmanli seyxulislami13 iyul 1807Selefi Serifzade Ataullah Mehmed EfendiXelefi Serifzade Ataullah Mehmed Efendi131 Osmanli seyxulislami22 sentyabr 1810 12 iyun 1812Selefi Durrizade Abdullah EfendiXelefi Durrizade Abdullah EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1728Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi oktyabr 1812Atasi Samanizade Hesen EfendiHeyati Redakte1728 ci ilde Istanbulda dunyaya gelmisdir Istanbul qazisi Samanizade Hesen Efendinin ogludur Atasindan ve dovrun diger alimlerinden dersler aldi qabiliyyeti sayesinde tehsilini qisa zamanda tamamladi ve 1749 cu ilde seyxulislam Ebuishaqzade Esad Efendiden icazet alaraq muderris olaraq fealiyyete basladi Qisa muderrislik xidmetinin ardindan qazi olaraq teyin olundu 1777 ci ilde teyin edildiyi Izmir qaziliginda bir il xidmet etdi 1783 cu ilde Misir qazisi 1785 ci ilin sentyabrinda Mekke qazisi teyin olundu 30 dekabr 1786 ci ilde merasimle Istanbula qayitdi 1790 ci ilde Istanbul qaziligina 1794 cu ilin iyulunda Anadolu basqaziligina getirildi Ardindan 1797 ci ilin dekabrinda Rumeli basqazisi oldu Xidmet muddetini tamamladiqdan sonra bir muddet dovlet vezifelerinden uzaq qaldi Daha sonra 11 iyul 1800 cu ilde seyxulislamliga getirildi Bu vezifede iken olduqca edaletli teyinatlar etse de sert xasiyyeti sebebile ulema zumresi arasinda cox sevilmedi ve bu sebeble 21 may 1803 cu ilde vezifeden alindi Vezifeden uzaqlasdiqdan sonra Beylerbeyi sahilindeki koskune cekilen Omer Hulusi Efendi 13 iyul 1807 ci ilde ikinci defe bu vezifeye getirildi Buna baxmayaraq bir gun sonra bilinmeyen bir sebeble istehfa vererek yeniden koskune cekildi Dovrun siyasi veziyyetini gozler onune seren bu hadisenin esas sebebkari ise muderrislerden Seyyid Efendi oldu Bele ki xaniminin valide sultana yaxinligindan istifade ederek oldugu meclislerde ulema zumresinden bir cox adamlar haqqinda yerli yersiz danisan Seyyid Efendi Qabaqci Mustafa Pasanin da oldugu bu meclislerin birinde seyxulislam Serifzade Ataullah Efendi haqqinda da danismis merhum padsah Sultan Selimin taxtdan devrilmesinde seyxulislamin isteksiz oldugunu bildirmisdir Neticede sedrezemin sefer sebebile Istanbulda olmadigi bir erefede seyxulislamliq kimi bir vezifede orduya daha yaxin birinin olmasini teklif etdi Bunun ardindan Qabaqci Mustafa Pasa meseleni ele alaraq valide sultana bildirmis belece Serifzade Ataullah Efendi vezifeden alinmisdi Bele bir seraitde vezifeye getirilen Omer Hulusi Efendi daha onceki vezife muddetinde de ulema terefinden desteklenmemisdi Bu sebeble sabiq seyxulislamin terefdari olan alim muderris ve ulemalar toplanaraq padsahin huzuruna cixmis bu vezife deyisikliyinin fitneye yol acacagini bildirerek Serifzade Ataullah Efendinin yeniden vezifeye getirilmesini Omer Hulusi Efendinin zorla istehfaya gonderilmesini temin etdiler Istanbulda iqamet etmediyi ucun kurekeni Mekkeyizade Asim Efendinin koskunde qalan ve burada tebrikleri qebul eden Omer Hulusi Efendiye bas verenler muderris Halet Efendi terefinden bildirildi Hadiselerin sebebkari olaraq gorulen Seyyid Efendi ise Tarsusa surgun edildi 2 Omer Hulusi Efendi Sultan Mahmudun culusundan sonra 22 sentyabr 1810 cu ilde ucuncu defe seyxulislamliga getirildi Ancaq olduqca yasli olmasi ve tez esebleserek sert qerarlar almasi sebebile yaranan naraziliqlarin ardindan oz isteyile 12 iyun 1812 ci ilde vezifeden ayrildi Hemin ilin oktyabr ayinda Istanbulda vefat etdi 3 Menbe RedakteSanizade Tarih I 399 II 153 155 Devhatu l mesayih s 117 119 Cevdet Tarih VII 215 VIII 198 199 200 201 Sicill i Osmani III 597 598 Ilmiyye Salnamesi s 567 568 Karal Osmanli Tarihi V 81 84 97 165 Danismend Kronoloji2 V 148 151 Abdulkadir Altunsu Osmanli Seyhulislamlari Ankara 1972 s 167 168 Istinadlar Redakte Taylesanizade Hafiz Abdullah Efendi Tarihi Istanbul un Uzun Dort Yili 1785 1789 haz Feridun M Emecen Istanbul 2003 s 71 83 100 189 199 Stanford J Shaw Between Old and New The Ottoman Empire under Sultan Selim III 1789 1807 Cambridge 1971 s 372 398 412 M Orhan Bayrak Istanbul da Gomulu Meshur Adamlar 1453 1978 Istanbul 1979 s 77 Menbe https az wikipedia org w index php title Samanizade Omer Hulusi Efendi amp oldid 5707322, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
