fbpx
Wikipedia

Qırğızıstanın dövlət quruluşu

Qırğızıstanın dövlət quruluşu - 1995-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.

Qırğızıstan Respublikası

Кыргыз Республикасы
Kyrgyz Respublikasy
Кыргызская Республика
Kyrgyzskaya Respublika
Qırğızıstan
Paytaxtı
və ən böyük şəhəri
Bişkek-870 min(2015-ci il)
Rəsmi dilləriQırğız, rus
Etnik qrupları
Qırğız 64,86%
Özbək 13,79%
Rus 12,51%
Digər 8,84% (1999 c.)
İdarəetmə formasıParlament respublikası
• Prezident
Sadır Japarov
• Baş Nazir
Sadık İsakov
Qurulması
• Müstəqilliyin elan edilməsi
31 avqust 1991
• Müstəqilliyin təsdiq olunması
25 dekabr 1991
Ərazisi
• Ümumi
199900 (87-cı)
• Su (%)
3,6%
Əhalisi
• 2015 təxmini
5 720 min (111-ci yer)
• Sıxlıq
28/km2 (72.5/kv. mil) (176-cı yer)
ÜDM (AQP)2014 təxmini
• Ümumi
19,1 milyard (143-cü)
• Adam başına
3 400 (181-ci)
ÜDM (nominal)2008 təxmini
• Ümumi
$5,05 milyard
• Adam başına
$950
İİİ (2013)0.622
orta · 125-cı
ValyutasıSom (KGS)
Saat qurşağıQırğızıstan vaxtı
Telefon kodu996
ISO 3166 koduKG
İnternet domeni.kg

Dövlət quruluşu

Qırğızıstan dualist formada idarəetmə üsuluna malik respublikadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1991) 31 avqustda qeyd olunur. Ölkənin yeni Konstitusiyası 27 iyun 2010-cu ildən qüvvədədir.

İnzibati ərazi bölgüsü

Qırğızıstan 35 rayondan və 13 vilayət əhəmiyyətli şəhərdən ibarət 7 vilayətə (Batkən, Cəlalabad, İsık Göl, Narin, Çuy, Oş, Talas ) və Respublika tabeliyində olan 2 şəhərə (Bişkek) bölünür.

 
Qırğızıstan dövlətinin əyalətləri

Dövlət başçısı

Qırğızıstan Respublikasının ali vəzifəli şəxsi və dövlət başçısı olan Prezident ümumxalq səsverməsi yolu ilə, ardıcıl bir dəfədən artıq olmamaq şərti ilə, 6 il müddətinə seçilir. Mövcud Konstitusiyaya görə, Prezident Qırğız xalqının birliyinin və dövlət hakimiyyətinin rəmzi, habelə hüquqi dövlətin, Konstitusiyanın, ölkənin milli müstəqilliyinin və təhlükəsizliyinin, ərazi bütövlüyünün, vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının təminatçısıdır.

Prezidentin səlahiyyətləri Joqorku Keneşə (Parlamentə) və Baş nazirə (Nazirlər Kabinetinin rəhbəri) nisbətən daha məhduddur.

Qanunverici hakimiyyət

Birpalatalı 120 yerlik Joqorku Keneşdir (Parlament). Deputatlar proporsional sistem ilə ümumi seçkilər yolu ilə 5 il müddətinə seçilirlər. Qüvvədə olan Konstitusiyaya görə, ənənəvi qanunvericilik hakimiyyəti ilə yanaşı, Respublika Parlamenti dövlət siyasətinin ən mühüm qərarlarının müəyyən edilməsində və həllində geniş səlahiyyətlərə və prioritetə malikdir. Hökumət, ona etimadsızlıq göstərmək və istefaya göndərmək səlahiyyətinə malik olan Joqorku Keneş qarşısında birbaşa kollektiv məsuliyyət daşıyır.

İcraedici hakimiyyət

Yeni Konstitusiyaya görə ölkədə icra hakimiyyəti Baş nazir və onun rəhbərlik etdiyi Nazirlər Kabineti tərəfindən həyata keçirilir. Baş naziriParlament çoxluğunu (seçkilərdə 50%-dən artıq səs toplamış) təmsil edən siyasi partiyanın nümayəndələrindən formalaşmış Nazirlər Kabinetini Prezident təyin və Parlament təsdiq edir. İcra hakimiyyətinin müstəsna və geniş səlahiyyətli orqanı sayılan Hökumət, eyni zamanda qarşısında cavabdehlik daşıdığı Qırğızıstan Parlamenti ilə birlikdə qanunvericilik hakimiyyətini də həyata keçirir.

Məhkəmə hakimiyyəti

Müasir məhkəmə-hüquq sistemləri ilə yanaşı, keçmiş Sovetlər Birliyinin hüquq sisteminin müəyyən struktur elementlərini də özündə ehtiva edən Qırğızıstan Respublikasının məhkəmə hakimiyyəti, ölkədə son apelyasiya instansiyası sayılan Ali Məhkəmə, habelə Konstitusiya və Ali Arbitraj məhkəmələri tərəfindən həyata keçirilir.

Xarici keçidlər

  • Qırğızıstanın rəsmi dövlət saytı

İstinadlar

  1. "APA. Qırğızıstan parlament respublikası oldu". 2010-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-11-24.
  2. Национальный статистический комитет Кыргызской Республики: Численность постоянного населения Кыргызской Республики, по предварительной оценке, на 1 января 2013 г. 2022-03-21 at the Wayback Machine
  3. Кыргызское телеграфное агентство — КирТАГ: Численность населения Кыргызстана за 2012 год увеличилась на 2% и составила 5 млн 663 тыс. человек 2013-12-24 at the Wayback Machine. Дата публикации: 2013, Февраль 15

qırğızıstanın, dövlət, quruluşu, 1995, ildə, qəbul, edilmiş, konstitusiyaya, əsasən, hüquqi, siyasi, inzibati, iqtisadi, ictimai, münasibətlər, sistemi, qırğızıstan, respublikasıКыргыз, Республикасыkyrgyz, respublikasyКыргызская, Республикаkyrgyzskaya, respubl. Qirgizistanin dovlet qurulusu 1995 ci ilde qebul edilmis Konstitusiyaya esasen huquqi siyasi inzibati iqtisadi ve ictimai munasibetler sistemi Qirgizistan RespublikasiKyrgyz RespublikasyKyrgyz RespublikasyKyrgyzskaya RespublikaKyrgyzskaya RespublikaQirgizistanBayraq GerbHimni Kyrgyz Respublikasynyn Mamlekettik GimniPaytaxtive en boyuk seheriBiskek 870 min 2015 ci il Resmi dilleriQirgiz rusEtnik qruplariQirgiz 64 86 Ozbek 13 79 Rus 12 51 Diger 8 84 1999 c Idareetme formasiParlament respublikasi 1 PrezidentSadir Japarov Bas NazirSadik IsakovQurulmasi Musteqilliyin elan edilmesi31 avqust 1991 Musteqilliyin tesdiq olunmasi25 dekabr 1991Erazisi Umumi199900 87 ci Su 3 6 Ehalisi 2015 texmini5 720 min 2 3 111 ci yer Sixliq28 km2 72 5 kv mil 176 ci yer UDM AQP 2014 texmini Umumi19 1 milyard 143 cu Adam basina3 400 181 ci UDM nominal 2008 texmini Umumi 5 05 milyard Adam basina 950III 2013 0 622orta 125 ciValyutasiSom KGS Saat qursagiQirgizistan vaxtiTelefon kodu996ISO 3166 koduKGInternet domeni kg Mundericat 1 Dovlet qurulusu 2 Inzibati erazi bolgusu 3 Dovlet bascisi 4 Qanunverici hakimiyyet 5 Icraedici hakimiyyet 6 Mehkeme hakimiyyeti 7 Xarici kecidler 8 IstinadlarDovlet qurulusu RedakteQirgizistan dualist formada idareetme usuluna malik respublikadir Milli bayram gunu olan musteqillik gunu 1991 31 avqustda qeyd olunur Olkenin yeni Konstitusiyasi 27 iyun 2010 cu ilden quvvededir Inzibati erazi bolgusu RedakteQirgizistan 35 rayondan ve 13 vilayet ehemiyyetli seherden ibaret 7 vilayete Batken Celalabad Isik Gol Narin Cuy Os Talas ve Respublika tabeliyinde olan 2 sehere Biskek ve Os bolunur Qirgizistan dovletinin eyaletleriDovlet bascisi RedakteQirgizistan Respublikasinin ali vezifeli sexsi ve dovlet bascisi olan Prezident umumxalq sesvermesi yolu ile ardicil bir defeden artiq olmamaq serti ile 6 il muddetine secilir Movcud Konstitusiyaya gore Prezident Qirgiz xalqinin birliyinin ve dovlet hakimiyyetinin remzi habele huquqi dovletin Konstitusiyanin olkenin milli musteqilliyinin ve tehlukesizliyinin erazi butovluyunun vetendaslarin huquq ve azadliqlarinin teminatcisidir Prezidentin selahiyyetleri Joqorku Kenese Parlamente ve Bas nazire Nazirler Kabinetinin rehberi nisbeten daha mehduddur Qanunverici hakimiyyet RedakteBirpalatali 120 yerlik Joqorku Kenesdir Parlament Deputatlar proporsional sistem ile umumi seckiler yolu ile 5 il muddetine secilirler Quvvede olan Konstitusiyaya gore enenevi qanunvericilik hakimiyyeti ile yanasi Respublika Parlamenti dovlet siyasetinin en muhum qerarlarinin mueyyen edilmesinde ve hellinde genis selahiyyetlere ve prioritete malikdir Hokumet ona etimadsizliq gostermek ve istefaya gondermek selahiyyetine malik olan Joqorku Kenes qarsisinda birbasa kollektiv mesuliyyet dasiyir Icraedici hakimiyyet RedakteYeni Konstitusiyaya gore olkede icra hakimiyyeti Bas nazir ve onun rehberlik etdiyi Nazirler Kabineti terefinden heyata kecirilir Bas naziri ve Parlament coxlugunu seckilerde 50 den artiq ses toplamis temsil eden siyasi partiyanin numayendelerinden formalasmis Nazirler Kabinetini Prezident teyin ve Parlament tesdiq edir Icra hakimiyyetinin mustesna ve genis selahiyyetli orqani sayilan Hokumet eyni zamanda qarsisinda cavabdehlik dasidigi Qirgizistan Parlamenti ile birlikde qanunvericilik hakimiyyetini de heyata kecirir Mehkeme hakimiyyeti RedakteMuasir mehkeme huquq sistemleri ile yanasi kecmis Sovetler Birliyinin huquq sisteminin mueyyen struktur elementlerini de ozunde ehtiva eden Qirgizistan Respublikasinin mehkeme hakimiyyeti olkede son apelyasiya instansiyasi sayilan Ali Mehkeme habele Konstitusiya ve Ali Arbitraj mehkemeleri terefinden heyata kecirilir Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Qirgizistanin dovlet qurulusu ile elaqeli mediafayllar var Qirgizistanin resmi dovlet saytiIstinadlar Redakte APA Qirgizistan parlament respublikasi oldu 2010 06 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 24 Nacionalnyj statisticheskij komitet Kyrgyzskoj Respubliki Chislennost postoyannogo naseleniya Kyrgyzskoj Respubliki po predvaritelnoj ocenke na 1 yanvarya 2013 g Arxivlesdirilib 2022 03 21 at the Wayback Machine Kyrgyzskoe telegrafnoe agentstvo KirTAG Chislennost naseleniya Kyrgyzstana za 2012 god uvelichilas na 2 i sostavila 5 mln 663 tys chelovek Arxivlesdirilib 2013 12 24 at the Wayback Machine Data publikacii 2013 Fevral 15 Menbe https az wikipedia org w index php title Qirgizistanin dovlet qurulusu amp oldid 6678686, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.