Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Pirrotin (maqnitli kolçedan) — heksaqonal sinqoniya (heksapirrotin – Fe1-xS); monoklinik sinqoniya (klinopirrotin – Fe7S8). Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn.
| Pirrotin | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Kateqoriya | Mineral |
| Formul (təkrarlanan vahid) | Fe₇S₈ |
| II/B.09a | |
| Xüsusiyyətləri | |
| qara | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Xassələri
Rəng – qırmızımtıl və ya şabalıdı çalarlı bürüncü-sarı, bəzən oksidləşmə rəngləri müşahidə olunur; Mineralın cizgisinin rəngi – bozumtul-qara; Parıltı – metal; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 4,6-4,7; S – 3,5-4,5; Kövrəkdir; Ayrılma – {1010} üzrə qeyri-mükəmməl; Bölünmə – {0001} üzrə mükəmməl; Başqa xassələr – klinopirrotin güclü, heksapirrotin isə zəif maqnitlik xassəsinə malikdir; elektriki yaxşı keçirir; Morfologiya – kristallar: nadir hallarda rast gələn heksaqonal kəsilişli lövhəvari və bipiramidal kristallar; İkiləşmə: {1011} üzrə ikiləşmələr, hərdənbir – üçləşmələr; Mineral aqreqatları: bütöv kütlələr püruzlar.
Mənşəyi və yayılması
Maqmatik mənşəli mis-nikel sulfid filizlərinin əsas mineralı olan pirrotinin ən iri yataqları ultraəsasi və əsasi maqmatik süxurlar içərisində yerləşir. Kolçedan filizlərində, skarn tipli və hidrotermal yataqlarda, bəzən qranit peqmatitlərində, çökmə və metamorfik süxurlarda rast gəlir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: xalkopirit, pentlandit, pirit, maqnetit, sfalerit, qalenit, arsenopirit, kalsit, kvars. Mineralın tapıldığı yerlər: Sedberi (Kanada); Buşveld kompleksi (CAR); Maunt-Ayza (Avstraliya); Outokumpu (Finlandiya); Qreya (Rumıniya); Qızıl-Dərə, Norilski, Talnax, Xolodninski, Dalneqorski (Rusiya); Adanqe (Gürcüstan). Azərbaycanda Filizçay, Katsdağ, Cixix-Saqator, Mazımçay, Gədəbəy, Çıraqdərə, Toğanalı yataqlarında, Böyük Qafqazın cənub (Çuqak, Tenros, Qudurdağ) və Kiçik Qafqazın şimal-şərq yamaclarında yerləşən bir sıra filiz təzahürlərində (Əsrikçay, İtqırılan, İsakənd) və bəzi başqa məntəqələrdə qeyd edilir.
Tətbiqi
Bəzən sulfat turşusu almaq üçün xammal kimi istifadə edilir.
İstinadlar
- Strunz K. H., Tennyson C. Mineralogische Tabellen : Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage, mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie. 8 Leypsiq: Akademische Verlagsgesellschaft, 1982.
Mənbə
- Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.
Xarici keçidlər
- THE MINERAL PYRRHOTITE
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pirrotin maqnitli kolcedan heksaqonal sinqoniya heksapirrotin Fe1 xS monoklinik sinqoniya klinopirrotin Fe7S8 Rast gelme tezliyi skalasi tez tez rast gelen PirrotinUmumi melumatlarKateqoriya MineralFormul tekrarlanan vahid Fe S II B 09aXususiyyetleriqara Vikianbarda elaqeli mediafayllarXasseleriReng qirmizimtil ve ya sabalidi calarli buruncu sari bezen oksidlesme rengleri musahide olunur Mineralin cizgisinin rengi bozumtul qara Parilti metal Seffafliq qeyri seffaf Sixliq 4 6 4 7 S 3 5 4 5 Kovrekdir Ayrilma 1010 uzre qeyri mukemmel Bolunme 0001 uzre mukemmel Basqa xasseler klinopirrotin guclu heksapirrotin ise zeif maqnitlik xassesine malikdir elektriki yaxsi kecirir Morfologiya kristallar nadir hallarda rast gelen heksaqonal kesilisli lovhevari ve bipiramidal kristallar Ikilesme 1011 uzre ikilesmeler herdenbir uclesmeler Mineral aqreqatlari butov kutleler puruzlar Menseyi ve yayilmasiMaqmatik menseli mis nikel sulfid filizlerinin esas minerali olan pirrotinin en iri yataqlari ultraesasi ve esasi maqmatik suxurlar icerisinde yerlesir Kolcedan filizlerinde skarn tipli ve hidrotermal yataqlarda bezen qranit peqmatitlerinde cokme ve metamorfik suxurlarda rast gelir Birlikde rast geldiyi minerallar xalkopirit pentlandit pirit maqnetit sfalerit qalenit arsenopirit kalsit kvars Mineralin tapildigi yerler Sedberi Kanada Busveld kompleksi CAR Maunt Ayza Avstraliya Outokumpu Finlandiya Qreya Ruminiya Qizil Dere Norilski Talnax Xolodninski Dalneqorski Rusiya Adanqe Gurcustan Azerbaycanda Filizcay Katsdag Cixix Saqator Mazimcay Gedebey Ciraqdere Toganali yataqlarinda Boyuk Qafqazin cenub Cuqak Tenros Qudurdag ve Kicik Qafqazin simal serq yamaclarinda yerlesen bir sira filiz tezahurlerinde Esrikcay Itqirilan Isakend ve bezi basqa menteqelerde qeyd edilir TetbiqiBezen sulfat tursusu almaq ucun xammal kimi istifade edilir IstinadlarStrunz K H Tennyson C Mineralogische Tabellen Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie 8 Leypsiq Akademische Verlagsgesellschaft 1982 MenbeAzerbaycan minerallari Baki Nafta Press 2004 Xarici kecidlerTHE MINERAL PYRRHOTITE