Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Odlu Torpaq arxipelaqı (isp. Tierra del Fuego [ˈtjera ðel ˈfweɣo]) — Arxipelaq Cənubi Amerikanın cənubunda yerləşir və 40 min adadan ibarətdir. Ümumi sahəsi 73 753 km², ən böyük adası isə Odlu Torpaq adasının 47 992 km² sahəsi vardır.
| Odlu Torpaq arxipelaqı | |
|---|---|
| isp. Tierra del Fuego | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Adaların sayı | 40000 |
| Ümumi sahəsi | 47992 km² |
| Hündür nöqtəsi | 170 m |
| Əhalisi | 251.000 nəfər (2006-cı il) |
| Yerləşməsi | |
| Ölkələr | |
| Akvatoriya | |
| | |
| Odlu Torpaqı arxipelaqı, Sakit okean | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Arxipelaqa daxil adaların böyük hissəsi Çiliyə məxsus olan Maqalyanes-i-la-Argentina-Çilena vilayətinə daxildir. Odlu Torpaq adası isə iki ölkə arasında bölünüb. Argentinaya məxsus hissədə ərazi Odlu Torpaq, Antarktida və Cənubi Atlantika adaları vilayətinə daxildir.
Coğrafiyası
Arxipelaq Cənubi Amerika materikindən Magellan boğazı, Antarktika ilə isə Dreyk boğazı ilə ayrılır. Arxipelaqın ən iri adası Odlu Torpaqdır. Cənub hissədə yerləşən və adaları bir-birindən Biql boğazı vastəsi ilə ayrılır.
Ən hündür zirvəsi Darvin dağıdır (2488 m), əvvəllər isə Şipton zirvəsi (2469 m) hesab edilirdi. Arxipelaqın adalarının sahilləri çox parçalıdır. Bu relyef formalarına xüsusi ilə cənub-qərb hissədə daha çox rast gəlinir.
Arxipelaqın cənubunda Cənubi Amerika qitəsinin ən ucqar nöqtəsi olan Dieqo-Ramires adası yerləşir.
Tarixi
Fernan Magellan arxipelaqı naməlum cənub torpağının bir hissəsi hesab edirdi. Magellan ərazidən keçərkən yerli odpərəst əhalinin qaladığı tonqalların vulkan olduğunu zənn etmiş və bu səbəbdən ərazini Odlu Torpaq adlandırmışdır.
Odlu Torpağın koloniyalaşdırılması XIX əsrin ikinci yarısında tərəfindən həyata keçirilmişdir.
Əhalisi
Odlu Torpaq adasında cənub yarımkürəsinin ən cənubda yerləşən şəhəri olan Uşuaya, Navarino adasında isə cənub yarımkürəsinin ən cənubda yerləşən yaşayış məntəqəsi olan Puerto Toro yerləşir. Əhalinin böyük qismi Odlu Torpaq adasında yaşayır.
Arxipelaqın əhalisinin bir qismi odpərəstlərdir. Onlar yqanlar adlanır. Materikə yaxın adalarda isə materikdən olan digər xalqlar yaşayır.
Mənbə
- Tierra del Fueqa vilayətinin rəsmi saytı 2010-04-05 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Odlu Torpaq arxipelaqi isp Tierra del Fuego ˈtjera del ˈfweɣo Arxipelaq Cenubi Amerikanin cenubunda yerlesir ve 40 min adadan ibaretdir Umumi sahesi 73 753 km en boyuk adasi ise Odlu Torpaq adasinin 47 992 km sahesi vardir Odlu Torpaq arxipelaqiisp Tierra del FuegoUmumi melumatlarAdalarin sayi 40000Umumi sahesi 47992 km Hundur noqtesi 170 mEhalisi 251 000 nefer 2006 ci il Yerlesmesi54 00 11 c e 70 00 30 q u Olkeler Cili ArgentinaAkvatoriya Sakit okeanOdlu Torpaq arxipelaqiOdlu Torpaqi arxipelaqiOdlu Torpaqi arxipelaqi Sakit okean Vikianbarda elaqeli mediafayllar Arxipelaqa daxil adalarin boyuk hissesi Ciliye mexsus olan Maqalyanes i la Argentina Cilena vilayetine daxildir Odlu Torpaq adasi ise iki olke arasinda bolunub Argentinaya mexsus hissede erazi Odlu Torpaq Antarktida ve Cenubi Atlantika adalari vilayetine daxildir CografiyasiArxipelaq Cenubi Amerika materikinden Magellan bogazi Antarktika ile ise Dreyk bogazi ile ayrilir Arxipelaqin en iri adasi Odlu Torpaqdir Cenub hissede yerlesen ve adalari bir birinden Biql bogazi vastesi ile ayrilir Odlu Torpagin semadan cekilen sekili En hundur zirvesi Darvin dagidir 2488 m evveller ise Sipton zirvesi 2469 m hesab edilirdi Arxipelaqin adalarinin sahilleri cox parcalidir Bu relyef formalarina xususi ile cenub qerb hissede daha cox rast gelinir Arxipelaqin cenubunda Cenubi Amerika qitesinin en ucqar noqtesi olan Dieqo Ramires adasi yerlesir TarixiFernan Magellan arxipelaqi namelum cenub torpaginin bir hissesi hesab edirdi Magellan eraziden kecerken yerli odperest ehalinin qaladigi tonqallarin vulkan oldugunu zenn etmis ve bu sebebden erazini Odlu Torpaq adlandirmisdir Odlu Torpagin koloniyalasdirilmasi XIX esrin ikinci yarisinda terefinden heyata kecirilmisdir EhalisiOdlu Torpaq adasinda cenub yarimkuresinin en cenubda yerlesen seheri olan Usuaya Navarino adasinda ise cenub yarimkuresinin en cenubda yerlesen yasayis menteqesi olan Puerto Toro yerlesir Ehalinin boyuk qismi Odlu Torpaq adasinda yasayir Arxipelaqin ehalisinin bir qismi odperestlerdir Onlar yqanlar adlanir Materike yaxin adalarda ise materikden olan diger xalqlar yasayir MenbeTierra del Fueqa vilayetinin resmi sayti 2010 04 05 at the Wayback Machine