Gürzə və ya Livan gürzəsi (lat.Macrovipera lebetina) — Nəhəng gürzə cinsinə aid ilan növü.
Görünüşü
Gürzələr fəsiləsinin ən iri nümayəndəsidir. Onun quyruğu ilə birlikdə uzunluğu 2 metr, çəkisi isə 3 kq təşkil edir. Gözləri iri və genişdir. Başı yumrudur. Yuxarı hissəsi boz-qəhvəyi tondadır. Bəziləri vardır ki, bütünlüklə qara və qəhvəyi rəngdə olur.
Yayılması
Gürzə Şimal-Qərbi Afrika, Aralıq dənizi sahili ərazilər, qərbi, orta və cənubi Asiya ərzilərində yayılmışlar. İordan çayının qərb sahillərində, İsrail, İran, İraq, Türkiyə, Əfqanıstan, Azərbaycan, Dağıstan və nadir hallarda isə Qazaxıstan rast gəlinir. Azərbaycanda əsasən Abşeron yarımadasında rast gəlinir.
Həyat təzi
Gürzələrə əsasən dağ çölləri, səhralar, yarımsəhralar, çay dərələrərində rast gəlinir. Pamirdə 2500 metr yüksəkliklədə, Türkmənistanda 2000 metrdə belə yaşaya bilir. Qışlamadan mart-aprelin əvvələrində qayıdır. Onların fəallığı üçün +10° lazımdır. Qışlamaya gedərkən qruplar halında 12 baş olmaqla birliklər təşkil edirlər. Gürzələr üzümlüklərdə belə görünürlər. Burada onlar insanlar ziyan vuran qarğaları ovlayırlar. Onlar yumurta qoymaqla çoxalırlar. Yumuta qoyma iyunun sonu, avqustun əvvəlırinə tsadüf edir. Gürzələr 8-25 olmaqla yumurta qoyur. Sentyabrda yumurtadan balalar çıxır. Onların uzunluğu 276 mm, çəkiləri 11 q təşkil edir. Zəfəri çox təhlükəlidir. Adamı öldürməyə yetərlidir. Əvvələr Zirədə ilan zəhərini toplayan müəsisə fəaliyyət göstərirdi.
Bölgü
Əvvələr gürzələr Əsl gürzələr cinsinə aid edilirdi. Hazırda isə Nəhəng gürzə aid edilir. Ümumilikdə 6 yarımnövü vardır:
Macrovipera lebetina peilei — Tam dəqiqləşdirilməmiş yarımnöv
Macrovipera lebetina transmediterranea
Macrovipera lebetina turanica — Orta Asiya gürzəsi - Qazaxıstan, Tacikistan, Pakistan və Əfqanıstan və Hindistan.
İstinadlar
Систематический список позвоночных животных в зоологических коллекциях на 01.01.2012 // Андреева Т. Ф., Вершинина Т. А., Горецкая М. Я., Карпов Н. В., Кузьмина Л. В., Остапенко В. А., Шевелёва В. П. Информационный сборник Евроазиатской региональной ассоциации зоопарков и аквариумов. Выпуск № 31. Том II. Межвед. сбор. науч. и науч.-метод. тр. / Под ред. В. В. Спицина. — М.: Московский зоопарк, 2012. — С. 299. — 570 с. ISBN 978-5-904012-37-3 PDF 2013-05-24 at the Wayback Machine
Mənbə
Gürzə
Avqust 12, 2021
livan, gürzəsi, gürzəgürzəelmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılaryarımtip, onurğalılarsinif, sürünənlərdəstə, pulcuqlularyarımdəstə, ilanlarfəsilə, gürzələryarımfəsilə, viperinaecins, nəhəng, gürzənöv, gürzəelmi, adımacrovipera, lebetina, linnaeus, 1758v. GurzeGurzeElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif SurunenlerDeste PulcuqlularYarimdeste IlanlarFesile GurzelerYarimfesile ViperinaeCins Neheng gurzeNov GurzeElmi adiMacrovipera lebetina Linnaeus 1758VikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Gurze ve ya Livan gurzesi lat Macrovipera lebetina Neheng gurze cinsine aid ilan novu Mundericat 1 Gorunusu 2 Yayilmasi 3 Heyat tezi 4 Bolgu 5 Istinadlar 6 MenbeGorunusu RedakteGurzeler fesilesinin en iri numayendesidir Onun quyrugu ile birlikde uzunlugu 2 metr cekisi ise 3 kq teskil edir Gozleri iri ve genisdir Basi yumrudur Yuxari hissesi boz qehveyi tondadir Bezileri vardir ki butunlukle qara ve qehveyi rengde olur Yayilmasi RedakteGurze Simal Qerbi Afrika Araliq denizi sahili eraziler qerbi orta ve cenubi Asiya erzilerinde yayilmislar Iordan cayinin qerb sahillerinde Israil Iran Iraq Turkiye Efqanistan Azerbaycan Dagistan ve nadir hallarda ise Qazaxistan rast gelinir Azerbaycanda esasen Abseron yarimadasinda rast gelinir Heyat tezi RedakteGurzelere esasen dag colleri sehralar yarimsehralar cay derelererinde rast gelinir Pamirde 2500 metr yuksekliklede Turkmenistanda 2000 metrde bele yasaya bilir Qislamadan mart aprelin evvelerinde qayidir Onlarin fealligi ucun 10 lazimdir Qislamaya gederken qruplar halinda 12 bas olmaqla birlikler teskil edirler Gurzeler uzumluklerde bele gorunurler Burada onlar insanlar ziyan vuran qargalari ovlayirlar Onlar yumurta qoymaqla coxalirlar Yumuta qoyma iyunun sonu avqustun evvelirine tsaduf edir Gurzeler 8 25 olmaqla yumurta qoyur Sentyabrda yumurtadan balalar cixir Onlarin uzunlugu 276 mm cekileri 11 q teskil edir Zeferi cox tehlukelidir Adami oldurmeye yeterlidir Evveler Zirede ilan zeherini toplayan muesise fealiyyet gosterirdi Bolgu RedakteEvveler gurzeler Esl gurzeler cinsine aid edilirdi Hazirda ise Neheng gurze aid edilir Umumilikde 6 yarimnovu vardir Macrovipera lebetina lebetina Kipr adasinda Macrovipera lebetina cernovi Macrovipera lebetina obtusa Cenubi Qafqaz gurzesi 1 Dagistan Azerbaycan Gurcustan Turkiye Iran Iraq ve Suriya Macrovipera lebetina peilei Tam deqiqlesdirilmemis yarimnov Macrovipera lebetina transmediterranea Macrovipera lebetina turanica Orta Asiya gurzesi Qazaxistan Tacikistan Pakistan ve Efqanistan ve Hindistan Istinadlar Redakte Sistematicheskij spisok pozvonochnyh zhivotnyh v zoologicheskih kollekciyah na 01 01 2012 Andreeva T F Vershinina T A Goreckaya M Ya Karpov N V Kuzmina L V Ostapenko V A Shevelyova V P Informacionnyj sbornik Evroaziatskoj regionalnoj associacii zooparkov i akvariumov Vypusk 31 Tom II Mezhved sbor nauch i nauch metod tr Pod red V V Spicina M Moskovskij zoopark 2012 S 299 570 s ISBN 978 5 904012 37 3 PDF Arxivlesdirilib 2013 05 24 at the Wayback MachineMenbe RedakteGurzeMenbe https az wikipedia org w index php title Livan gurzesi amp oldid 5676202, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
