fbpx
Wikipedia

Ləkit

LəkitAzərbaycan Respublikasının Qax rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Ləkit
41°29′15″ şm. e. 46°50′51″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Rayon Qax rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 486 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 1510 (2012) nəfər
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

Ləkit kəndi qədim tarixə malikdir. Onun yaşının ən azı 2000 il olması sübut olunmuş fakt hesab oluna bilər. Belə ki, Ləkit kəndinin adı qonşu Qum kəndi ilə birlikdə qədim yunan tarixçilərinin əsərlərində çəkilir. Bu kəndlərdə mövcud olan, qədim albanlara aid edilən məbədlərinin qalıqları da bunu sübut edir. Ləkit sözünün də qədimdə həmin ərazidə yaşamiş "lək" ("leq") tayfalarının adından götürüldüyü güman edilir. Tarixin müxtəlif zamanlarında iri yaşayış məskəninə çevrilən kənddə bəzi vaxtlarda 1000-ə qədər ev olduğu bildirilir.

Toponimikası

Ləkit oykonimi Qax rayonunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Dağətəyi ərazidədir. Kəndin ərazisində VI əsrdə tikildiyi müəyyən edilən və hal-hazırda dağınıq halda olan, Qafqaz Albaniyasına aid xristian məbədi - Ləkit məbədi yerləşir. Bəzi tədqiqatçılar bu coğrafi adı Böyük Qafqaz dağlannm cənub ətəklərində (əsasən, Samur çayı hövzəsində, o cümlədən Qafqaz Albaniyasında) yaşamış qəd. leqllək tayfasımn adı ilə əlaqələndirirlər. Leqlər haqqında ilk məlumatı hələ qədim zamanlardan Strabon, Feofan Qrek, Plutarx və b. antik müəllifələr vermişdilər. Orta əsr mənbələrində leg, legi, ləgz variantlarında qeydə alınmış bu tayfa bəzi tədqiqatçılara görə, müasir ləzgilərin əcdadları olmuşdur. Onların fikrincə, oykonim leq etnonimindən və bəzi Dağıstan xalqlarının dillərində məkan bildirən -it/-id şəkilçisindən ibarət olub, “leqlərin məskəni” mənasındadır. Azərbaycanda lək komponentli toponimlərin yayılma arealı çox genişdir. Lək etnosu Cənubi Azərbaycan, Türkiyə, Ermənistan ərazisində də yayılmışdır.

Coğrafiyası və iqlimi

Kənd Qax-Zaqatala yolunun (Qax şəhərindən təx. 7–8 km) sağ tərəfində, Böyük Qafqaz sıra dağlarının cənub hissəsində yerləşir. Üç tərədən dağlarla əhatə olunub, cənub hissəsi isə Qanıq-Əyriçay (Alazan-Həftaran)vadisinə baxır. İqlimi mülayim-kontinentaldır. Qış aylarında havanın temperaturu əsasən müsbət 0-10 arası olmaqla nadir hallarda 0 dərəcədən aşağı düşür. Yay aylarında 30-35, bəzən 40 dərəcədən artıq isti olur. Son illər yayın daha isti keçməsi tendensiyası müşahidə olunur. Ləkit şəlaləsi bütün Azərbaycanda öz mənzərəsinə görə məşhurdur.

Əhalisi

  • 1872-ci ildə dərc olunmuş və 1869-cu il əhalinin kameral siyahıyaalınması nəticələrini əks etdirən Tiflis quberniyasınınZaqatala dairəsinin hərbi icmalına əsasən Zaqatala dairəsinin İlisu naibliyinə daxil olan Ləkit kəndində milli tərkibi ləzgilərdən və muğallardan ibarət 106 ailə yaşayırdı. Müvafiq icmalda dairəni təşkil edən yaşayış məntəqələrinin əhalisinin milli tərkibinə dair məlumatlarda etnik türklər muğallar, Dağıstanlı xalqların nümayəndələri isə ümumi adla ləzgilər olaraq göstərilmişdirlər.
  • 1 yanvar 1914-cü il tarixinə olan məlumata əsasən kənddə əsasən etnik muğallardan ibarət hər iki cinsdən toplam 492 nəfər əhali yaşayırdı.
  • Ləkit kəndinin təx. 1500-2000 nəfər olan əhalisi milli tərkibi etibarilə azərbaycanlılar və saxurlulardan ibarətdir. qeyd edilməlidir ki,bu tamamilə nisbi bir bölgüdür. Əslində isə bu camaat o qədər qaynayıb-qarışıb ki, kimdə hansı millətin qanının üstünlük təşkil etdiyini müəyyən etmək qeyri-mümkündür. Adət-ənənə, dini dünyagörüşü baxımından tamamilə identik olan bu insanlar əsrlərlə bir torpaqda yaşamış və tarix boyu heç vaxt milli-etnik ayrıseçkilik etməmişlər. Son dövrlərdə bəzi qonşu dövlətlərdə planlaşdırılıb həyata keçirilməsinə cəhd olunan milli zəmində dözümsüzlüyü yaratmağa yönəlmiş proyektlər bütün regionda olduğu kimi, Ləkit kəndində də heç bir əks-səda doğurmamış, dəstək almamışdır. Hətta faizlə götürülərsə, saxur əhalisi işərisində ali təhsillilərin, dövlər qulluqçularının, hərbçi və hüquq-mühafizə qurumlarında yüksək vəziflərdə olan insanlarının payının daha yüksək olduğu görünər.
  • 1 yanvar 2012-ci il tarixinə olan rəsmi məlumata əsasən kənddə 476 təsərrüfatda hər iki cinsdən toplam 1510 nəfər əhali yaşamaqdadır.

İqtisadiyyatı

Ləkit əhalisi əsas etibarilə əkinçilik və oturaq heyvandarlıqla məşğul olur. 1950-ci illərə qədər Ləkit düyüsü bütün Qafqazda məşhur olub. Daha sonra kənd tütünçülük üzrə ixtisaslaşıb. Sovet dövründə həm də baramaçılıq, qarğıdalı və digər taxıl bitkilərinin yetişdirilməsi inkişaf etdirilib. Meyvələrdən əsas etibarilə fındıq, qoz, armud kimi meyvələr yetişdirilir. Ləkit ənciri isə bütün rayonda məşhurdur.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • “Ləkit” kilsəsi (IV-VI əsrlər)
  • Azərbaycan Respublikası Qax Rayon İcra Hakimiyyəti

İstinadlar

  1. Военный обзор Тифлисской Губернии и Закатальского округа, составлен подполковником Генерального штаба В. Н. Филиповым. Воспроизведено в оригинальной авторской орфографии издания 1872 года (издательство "Санктпетербург: Товарищества "Общественная польза""), стр. 168
  2. "Кавказский календарь на 1915 год". Издан по распоряжению Наместника его Императорскаго Величиства на Кавказе, под редакцией А.А.Эльзенгера и Н.П.Стельмащука, Тифлис. Типография Канцелярии Наместника Е.И.В. на Кавказе, казённый дом. 1914./Оглавление: Глава — Отдел статистический: Список населенных мест Кавказа, стр. 153
  3. Qax Rayon İcra Hakimiyyəti: İcra Hakimiyyəti: Bələdiyyələr: Qax rayonu inzibati ərazi dairələri üzrə nümayəndəliklər və bələdiyyələr haqqında məlumat Arxivləşdirilib 2012-12-27 at Archive.today

ləkit, azərbaycan, respublikasının, rayonunun, inzibati, ərazi, vahidində, kənd, ölkə, azərbaycan, azərbaycanrayon, rayonutarixi, coğrafiyasımərkəzin, hündürlüyü, msaat, qurşağı, 00əhalisiəhalisi, 1510, 2012, nəfər, vikianbarda, əlaqəli, mediafayllar, mündəric. Lekit Azerbaycan Respublikasinin Qax rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Lekit41 29 15 sm e 46 50 51 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRayon Qax rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 486 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1510 2012 nefer Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Toponimikasi 3 Cografiyasi ve iqlimi 4 Ehalisi 5 Iqtisadiyyati 6 Hemcinin bax 7 Xarici kecidler 8 IstinadlarTarixi RedakteLekit kendi qedim tarixe malikdir Onun yasinin en azi 2000 il olmasi subut olunmus fakt hesab oluna biler Bele ki Lekit kendinin adi qonsu Qum kendi ile birlikde qedim yunan tarixcilerinin eserlerinde cekilir Bu kendlerde movcud olan qedim albanlara aid edilen mebedlerinin qaliqlari da bunu subut edir Lekit sozunun de qedimde hemin erazide yasamis lek leq tayfalarinin adindan goturulduyu guman edilir Tarixin muxtelif zamanlarinda iri yasayis meskenine cevrilen kendde bezi vaxtlarda 1000 e qeder ev oldugu bildirilir Toponimikasi RedakteLekit oykonimi Qax rayonunun eyniadli i e v de kend Dageteyi erazidedir Kendin erazisinde VI esrde tikildiyi mueyyen edilen ve hal hazirda daginiq halda olan Qafqaz Albaniyasina aid xristian mebedi Lekit mebedi yerlesir Bezi tedqiqatcilar bu cografi adi Boyuk Qafqaz daglannm cenub eteklerinde esasen Samur cayi hovzesinde o cumleden Qafqaz Albaniyasinda yasamis qed leqllek tayfasimn adi ile elaqelendirirler Leqler haqqinda ilk melumati hele qedim zamanlardan Strabon Feofan Qrek Plutarx ve b antik muellifeler vermisdiler Orta esr menbelerinde leg legi legz variantlarinda qeyde alinmis bu tayfa bezi tedqiqatcilara gore muasir lezgilerin ecdadlari olmusdur Onlarin fikrince oykonim leq etnoniminden ve bezi Dagistan xalqlarinin dillerinde mekan bildiren it id sekilcisinden ibaret olub leqlerin meskeni menasindadir Azerbaycanda lek komponentli toponimlerin yayilma areali cox genisdir Lek etnosu Cenubi Azerbaycan Turkiye Ermenistan erazisinde de yayilmisdir Cografiyasi ve iqlimi RedakteKend Qax Zaqatala yolunun Qax seherinden tex 7 8 km sag terefinde Boyuk Qafqaz sira daglarinin cenub hissesinde yerlesir Uc tereden daglarla ehate olunub cenub hissesi ise Qaniq Eyricay Alazan Heftaran vadisine baxir Iqlimi mulayim kontinentaldir Qis aylarinda havanin temperaturu esasen musbet 0 10 arasi olmaqla nadir hallarda 0 dereceden asagi dusur Yay aylarinda 30 35 bezen 40 dereceden artiq isti olur Son iller yayin daha isti kecmesi tendensiyasi musahide olunur Lekit selalesi butun Azerbaycanda oz menzeresine gore meshurdur Ehalisi Redakte1872 ci ilde derc olunmus ve 1869 cu il ehalinin kameral siyahiyaalinmasi neticelerini eks etdiren Tiflis quberniyasinin ve Zaqatala dairesinin herbi icmalina esasen Zaqatala dairesinin Ilisu naibliyine daxil olan Lekit kendinde milli terkibi lezgilerden ve mugallardan ibaret 106 aile yasayirdi 1 Muvafiq icmalda daireni teskil eden yasayis menteqelerinin ehalisinin milli terkibine dair melumatlarda etnik turkler mugallar Dagistanli xalqlarin numayendeleri ise umumi adla lezgiler olaraq gosterilmisdirler 1 yanvar 1914 cu il tarixine olan melumata esasen kendde esasen etnik mugallardan ibaret her iki cinsden toplam 492 nefer ehali yasayirdi 2 Lekit kendinin tex 1500 2000 nefer olan ehalisi milli terkibi etibarile azerbaycanlilar ve saxurlulardan ibaretdir qeyd edilmelidir ki bu tamamile nisbi bir bolgudur Eslinde ise bu camaat o qeder qaynayib qarisib ki kimde hansi milletin qaninin ustunluk teskil etdiyini mueyyen etmek qeyri mumkundur Adet enene dini dunyagorusu baximindan tamamile identik olan bu insanlar esrlerle bir torpaqda yasamis ve tarix boyu hec vaxt milli etnik ayriseckilik etmemisler Son dovrlerde bezi qonsu dovletlerde planlasdirilib heyata kecirilmesine cehd olunan milli zeminde dozumsuzluyu yaratmaga yonelmis proyektler butun regionda oldugu kimi Lekit kendinde de hec bir eks seda dogurmamis destek almamisdir Hetta faizle goturulerse saxur ehalisi iserisinde ali tehsillilerin dovler qulluqcularinin herbci ve huquq muhafize qurumlarinda yuksek veziflerde olan insanlarinin payinin daha yuksek oldugu goruner 1 yanvar 2012 ci il tarixine olan resmi melumata esasen kendde 476 teserrufatda her iki cinsden toplam 1510 nefer ehali yasamaqdadir 3 Iqtisadiyyati RedakteLekit ehalisi esas etibarile ekincilik ve oturaq heyvandarliqla mesgul olur 1950 ci illere qeder Lekit duyusu butun Qafqazda meshur olub Daha sonra kend tutunculuk uzre ixtisaslasib Sovet dovrunde hem de baramaciliq qargidali ve diger taxil bitkilerinin yetisdirilmesi inkisaf etdirilib Meyvelerden esas etibarile findiq qoz armud kimi meyveler yetisdirilir Lekit enciri ise butun rayonda meshurdur Hemcinin bax RedakteQax rayonuXarici kecidler Redakte Lekit kilsesi IV VI esrler Azerbaycan Respublikasi Qax Rayon Icra HakimiyyetiIstinadlar Redakte Voennyj obzor Tiflisskoj Gubernii i Zakatalskogo okruga sostavlen podpolkovnikom Generalnogo shtaba V N Filipovym Vosproizvedeno v originalnoj avtorskoj orfografii izdaniya 1872 goda izdatelstvo Sanktpeterburg Tovarishestva Obshestvennaya polza str 168 Kavkazskij kalendar na 1915 god Izdan po rasporyazheniyu Namestnika ego Imperatorskago Velichistva na Kavkaze pod redakciej A A Elzengera i N P Stelmashuka Tiflis Tipografiya Kancelyarii Namestnika E I V na Kavkaze kazyonnyj dom 1914 Oglavlenie Glava Otdel statisticheskij Spisok naselennyh mest Kavkaza str 153 Qax Rayon Icra Hakimiyyeti Icra Hakimiyyeti Belediyyeler Qax rayonu inzibati erazi daireleri uzre numayendelikler ve belediyyeler haqqinda melumat Arxivlesdirilib 2012 12 27 at Archive today Qax rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Lekit amp oldid 6041999, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.