fbpx
Wikipedia

Kavalalı İsmayıl Paşa

September 27, 2021

Kavalalı İsmayıl Paşa (d. 31 dekabr 1830 - ö. 2 mart 1895) — Osmanlıların Misir və Sudan hakimi, ilk Misir xədivi.

Kavalalı İsmayıl Paşa
Sələfi Kavalalı Səid Paşa
Xələfi Kavalalı Tofiq Paşa
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Qahirə, Misir əyaləti, Osmanlı imperiyası
Vəfat tarixi (64 yaşında)
Vəfat yeri İstanbul, Osmanlı imperiyası
Dəfn yeri
Atası Kavalalı İbrahim Paşa
Anası Hoşyar Qadınəfəndi
Həyat yoldaşları Şöhrət-fəza xanım
Cananiyar xanım
Çeşmi-afət xanım
Şəfəqnur xanım
Nurfələk Qadınəfəndi
Camalnur Qadınəfəndi
Fəryal Qadınəfəndi
Nəşədil Qadınəfəndi
Uşaqları Tofiq Paşa
Hüseyn Kamil
Əhməd Fuad Paşa
Həsən Paşa
Fatimə İsmayıl xanım
Tövhidə xanım
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

İlk illəri

31 dekabr 1830-cu ildə Qahirədə dünyaya gəldi. Atası Kavalalı İbrahim Paşa, anası onun xanımlarından Hoşyar xanımdır. İlk təhsilini Misirdə tamamladıqdan sonra 1846-cı ildə Parisə göndərildi. 2 illik müasir elmlər və mühəndislik üzrə təhsilin ardından Misirə geri döndü. Bir neçə dəfə Avropadakı paytaxt şəhərlərinə və eləcə də, İstanbula işgüzar səfərlər etdi. İlk hərbi xidməti isə əmisi Səid Paşa tərəfindən verilən 14 minlik Misir ordusuna sərdar təyin edilərək Sudandakı üsyanın yatırılması vəzifəsi oldu (1861).

Misir hakimliyi

Əmisi Səid Paşanın ölümünün ardından 18 yanvar 1863-cü ildə Misir hakimi oldu. Babası Mehmed Əli Paşa kimi Misir üçün böyük xəyalları olan İsmayıl Paşa, hər şeydən öncə Misiri Bab-ı Əlinin idarəçiliyindən xilas etmək və ya ən azından daha geniş muxtariyyət hüquqları əldə etmək istəyirdi. Ancaq bunu babası və atası kimi üsyanla əldə edə bilməyəcəyini yaxşı bilən İsmayıl Paşa ikili siyasət yürütməyə başladı: bir tərəfdən Osmanlı dövlət adamlarına mənfəət təmin edərək imtiyaz fərmanının təsir dairəsini genişləndirməyə çalışır, digər tərəfdən isə Avropa dövlətləriylə yaxın münasibət quraraq onların dəstəyini qazanırdı.

Xədivliyin yaradılması

İsmayıl Paşa Misir hakimiyyətini ələ aldıqdan dərhal sonra ənənəyə sadiq qalaraq, bağlılığını bildirmək məqsədilə İstanbula yola düşdü (fevral 1863). Burada xalası Validə Pərtəvniyal Sultanın tərtibiylə Sultan Əbdüləzizin qəbulunda oldu və buxarla çalışan şəxsi gəmisini ona hədiyyə edərək sultanı Misirə dəvət etdi. Əslində Osmanlı sultanı ilə aralarındakı münasibət daha yaxın idi. Belə ki, dönəmin validə sultanı olan Pərtəvniyal Sultan İsmayıl Paşanın doğma xalası idi. İstanbulda olarkən dövlət adamlarına dəyərli hədiyyələr təqdim edərək gözə girən İsmayıl Paşa çox keçmədən Misirə döndü. Sultan Əbdüləzizin 1863-cü ildə Misiri ziyarəti əsnasında möhtəşəm qarşılama mərasimi, əyləncə və ziyafətlər təşkil edərək qonağını xoş tutmağa çalışdı. Padşahdan aldığı xüsusi imtiyazla Misirdəki vərasət hüququnu öz oğullarının lehinə dəyişdirdi. Belə ki, 28 may 1866-cı il tarixli fərmanla təsdiqlənə bu imtiyaza əsasən, Misir üzərindəki hakimiyyət artıq ailənin ən böyük kişi üzvünə deyil, İsmayıl Paşadan etibarən atadan oğula ötürüləcəkdi. Sudan vilayəti bilavasitə, Masavva və Sevakin qəzaları isə açıq şəkildə Misir hakimiyyətinə verildi. Beləliklə, topraqları genişləyən Misir vilayətinin hər il ödəyəcəyi vergi 80 mindən 150 min kisəyə, Misir ordusunun əsgər sayı isə 30 minə çıxarıldı. İsmayıl Paşa vərasət qərarından 5 gün sonra 2 iyun 1866-cı il tarixli fərmanla “xədiv” ünvanı aldı.

8 iyun 1867-ci il tarixli fərmanla Misirin imtiyazları daha da genişləndirildi. İsmayıl Paşa Misirin daxili idarəsiylə yanaşı, əcnəbi dövlətlərlə gömrük və poçt işləriylə bağlı qeyri-rəsmi müqavilələrin bağlanması hüququnu da əldə etdi. Osmanlı dövlət xadimlərinə göndərdiyi pul və qiymətli hədiyyələr sayəsində əldə etdiyi bu imtiyazlarla yanaşı, o, öz müstəqilliyini də elan etmək niyyətində idi. 1869-cu ildə çıxdığı Avropa səyahətində eynən müstəqil bir monarx kimi hərəkət etməyə başlamışdı. Belə ki, Fransa və İngiltərə, İsmayıl Paşanı müstəqil bir monarx kimi xüsusi dövlət mərasimiylə qarşıladılar. Milliyyətçi fikirləri ilə tanınan III Napaleon onu daha öncə Sultan Əbdüləzizi dəvət etdiyi sarayda qonaq etdi. İsmayıl Paşa isə qonaq olduğu paytaxt şəhərlərdəki monarxları Süveyş kanalının açılış mərasiminə dəvət edirdi.

İsmayıl Paşanın bu şəkildə Avropaya səyahət etməsi Bab-ı Əlidə böyük əks-sədaya səbəb oldu. Sədrəzəm Əli Paşa xədivə həddini bildirən bir xəbərdarlıq göndərdi. Avropa monarxlarını öz adından dəvət etməklə öz səlahiyyətlərini aşdığını, Misirin Osmanlı mülkü olduğunu, xədivin yalnız bir Osmanlı məmuru olduğu üçün digər dövlət rəsmiləriylə apardığı danışıqlarda türk elçilərinin də iştirak etməli olduğunu, Misirin yalnız daxili idarəsindən məsul olduğu halda, Nübar Paşanı xarici işlər naziri təyin edərək bəzi əcnəbi dövlətlərlə təmas saxlamasının verilən vərasət və imtiyaz fərmanına zidd olduğunu xatırlatdı.

Xədiv İsmayıl Paşanın qulaq ardı edərək məsələni ört-bas edən cavab məktubundan məmnun qalmayan sədrəzəm Əli Paşa ikinci bir xəbərdarlıq göndərdi və xədivə imtiyaz şərtlərinə riayət etmədiyi halda vəzifədən alınacağı bildirildi. Yeni bir Misir probleminin çıxmasını istəməyən İngiltərə və Fransa isə tərəfləri sakitləşdirməyə cəhd etdi. Sədrəzəm Əli Paşa 29 noyabr 1869-cu il tarixli fərmanla xədivin imtiyazlarını məhdudlaşdırdı. Bu fərmanla Misir büdcəsinin hər il İstanbula hesabat verəcəyi və xarici borclanma üçün Bab-ı Əlinin icazəsi alınacağı bildirildi. İsmayıl Paşa bir neçə gün gözlədikdən sonra fərmanın şərtlərinə tabe olacağını bildirdi.

Sədrəzəm qarşısında geri addım atmağa məcbur olan İsmayıl Paşa öz siyasətini yürütməyə davam etdi. Təmsilçisini İstanbula göndərərək müvafiq dövlət adamlarını ələ almağa çalışan İsmayıl Paşa, Əli Paşanın vəfatı (7 sentyabr 1871) ilə daha da sürətləndi. 1872-ci ildə İstanbula gələn İsmayıl Paşa payladığı hədiyyələrlə Bab-ı Əlidən 2 imtiyaz sənədi daha aldı. 28 sentyabr 1872-ci il tarixli fərmanla sabiq sədrəzəm tərəfindən gətirilən məhdudiyyətlər aradan qaldırıldı. Əlavə olaraq xədivə Avropa dövlətləriylə borc müqavilələri bağlama hüququ verildi. Sultan Əbdüləziz sədrəzəm Mithat Paşanın etirazına baxmayaraq fərmanı xədivin istədiyi formada qələmə aldı. 10 iyun 1873-cü il tarixli ikinci fərmanla isə 1841-ci ildən etibarən Misir üçün verilən bütün imtiyazlar təsdiq olundu.

Maliyyə böhranı və vəzifədən alınması

İsmayıl Paşa əldə etdiyi ikinci fərmanla Misiri, idarəçiliklə yanaşı hüquqi anlamda da müstəqilləşdirməyə nail oldu. Ancaq bu fərman üçün o, padşaha 1 milyon, sədrəzəmə isə 600 min lirə dəyərində hədiyyələr verməli oldu. Bütün bu məbləğləri ödəmək və Misirdə planlaşdırdığı işləri görmək üçün qəti maliyyə islahatları aparmağa başladı. 1873-cü ildə Misirin ümumi borcu 68 min 496 min 460 sterlinqə yüksəlmişdi. Bu səbəblə Misir əhalisi üzərinə ağır vergilər qoyan İsmayıl Paşa 1870-1871-ci illərdə baş tutan Fransa-Prussiya müharibəsi səbəbilə xarici borc ala bilmədi və verilən qərarla 5 illik vergisini nəğd şəkildə ödəyən şəxslərin vergi yükünün yarısı ləğv edildi. Bu yolla yalnız 125 milyon frank əlavə gəlir əldə edən Misir iqtisadiyyatı daha da çıxılmaz hala düşdü. İsmayıl Paşa maliyyə vəziyyətini yaxşılaşdırma məqsədilə Süveyş kanalı şirkətindəki səhmlərini 4 milyon sterlinq qarşılığında İngiltərəyə satdı. İngiltərə və Fransa isə Misirin borclarının ödənilməsi üçün Qahirəyə və İstanbula təzyiq göstərməyə başlamışdı. Xədiv adına Avropada açılan məhkəmə işinin nəticəsi olaraq Misir maliyyə sistemi borc verən dövlətlərin əlinə keçdi. Bu azmış kimi, İsmayıl Paşa məclis qarşısında məsul ola biləcək bir icra orqanı qurmağa cəhd etdi. Nübar Paşa tərəfindən qurulan bu hökumət kabinetində ingilis Çarlz River maliyyə, fransız Bliqners isə Nafia (memarlıq və tikinti işləri) naziri təyin edildi. Ancaq əcnəbilərin Misir hökumətində söz sahibi olamsı yerli əhalinin etirazlarına səbəb oldu. 1879-cu ilin fevralında böyük mitinqlər başladı. Əhalinin və ordunun etirazlarından sonra İsmayıl Paşa 2 əcnəbi naziri vəzifədən azad etdi. Şərif Paşa rəhbərliyində qurulan və Misirlilərən ibarət yeni hökumət kabineti isə Avropa dövlətlərinin etimadını sarsdı.

Fransa və İngiltərə borclarının ödənilməməsi səbəbilə Bab-ı Əlidən İsmayıl Paşanın vəzifədən azad olunmasını tələb etdi. Sultan Əbdülhəmid Avropa dövlətlərinin təzyiqi və sədrəzəm Xeyrəddin Paşanın təkidiylə 26 iyun 1879-cu ildə İsmayıl Paşanı vəzifədən azad etdi. Dərhal Misirdən deport edilən İsmayıl Paşa öncə Neapola getdi, daha sonra İstanbula gələrək Əmirgandakı köşkünə çəkildi. 2 mart 1895-ci ildə vəfat etdi və cənazəsi Misirə aparıldı.

Haqqında

İsmayıl Paşa 16 ilə yaxın davam edən Misir səltənətində ordunu, donanmanı və dövlət strukturunu yenidən tənzimlədi. Orta və yüksək dərəcəli məktəblər açdı. Qəzet və mətbəələrə maddi dəstək təmin etdi. Milli kitabxana, muzey və coğrafiya cəmiyyəti qurdu. Abadlıq işlərini sürətləndirərək öz adına İsmailiyyə şəhərini saldı. Süveyş kanalı onun səltənətində fəaliyyət başladı. Opera və teatr binaları açıldı.

Ailəsi

Xanımları

Oğul övladları

Qız övladları

Mənbə

  • BA, YEE, nr. 31/1769/97/80, 31/2456/97/80, 39/1209/131/116.
  • E. de Leon, Egypt under its Khedives, London 1882.
  • J. Mc. Coan, Egypt under Ismail, London 1889.
  • A. Colvin, The Making of Modern Egypt, London 1906.
  • İlyas el-Eyyûbî, Târîḫu Mıṣr fî ʿahdi’l-Ḫidîv İsmâʿîl Bâşâ, I-II, Kahire 1341.
  • M. Sabry, La genèse de l’esprit national egyptien (1863-1882), Paris 1924.
  • P. Crabites, Ismail, the Maligned Khedive, London 1933.
  • G. Douin, Histoire du règne du Khédive Ismail, I-III, Caire 1935-36.
  • Karal, Osmanlı Tarihi, VII, 39-53.
  • Abdurrahman er-Râfiî, ʿAṣru İsmâʿîl, I-II, Kahire 1948.
  • D. Landes, Bankers and Pashas: International Finance and Economic Imperialism in Egypt, London 1958.
  • Emine Foat Tugay, Three Centuries, Family Chronicles of Turkey and Egypt, London 1963, s. 128-145.
  • A. Abdel-Malek, Idéologie et renaissance nationale, l’Egypte moderne, Paris 1969.
  • P. J. Vatikiotis, The Modern History of Egypt, London 1969, s. 70-89.
  • a.mlf., “Ismāʿīl Pas̲h̲a”, EI2 (Fr.), IV, 200-201.
  • Atillâ Çetin, Tunuslu Hayreddin Paşa, Ankara 1988, s. 205-208.
  • Juan R. I. Cole, Colonialism and Revolution in the Middle East: Social and Cultural Origins of Egypt’s ‘Urabi Movement, Princeton 1993, s. 28-31, 86-89, 103-107, 217-218, 226-227.
  • R. L. Tignor, “New Directions in Egyption Modernisation: Ismail, Khedive of Egypt, 1863-1879”, Tarikh, II/3, Nigeria 1968, s. 64-71.
  • Ömer Rıza Doğrul, “İsmail Paşa, Hidiv”, AA, II, 461-462.
  • Yılmaz Öztuna, “İsmail Paşa”, TA, XX, 309-310.

İstinadlar

September 27, 2021
kavalalı, ismayıl, paşa, dekabr, 1830, mart, 1895, osmanlıların, misir, sudan, hakimi, misir, xədivi, misir, xədivi, 1866, ildən, etibarən, misir, sudan, hakimi18, yanvar, 1863, iyun, 1879sələfi, kavalalı, səid, paşaxələfi, kavalalı, tofiq, paşaşəxsi, məlumatl. Kavalali Ismayil Pasa d 31 dekabr 1830 o 2 mart 1895 Osmanlilarin Misir ve Sudan hakimi ilk Misir xedivi Kavalali Ismayil PasaMisir xedivi 1866 ci ilden etibaren Misir ve Sudan hakimi18 yanvar 1863 26 iyun 1879Selefi Kavalali Seid PasaXelefi Kavalali Tofiq PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 31 dekabr 1830Dogum yeri Qahire Misir eyaleti Osmanli imperiyasiVefat tarixi 2 mart 1895 64 yasinda Vefat yeri Istanbul Osmanli imperiyasiDefn yeri QahireAtasi Kavalali Ibrahim PasaAnasi Hosyar QadinefendiHeyat yoldaslari Sohret feza xanimCananiyar xanimCesmi afet xanimSefeqnur xanimNurfelek QadinefendiCamalnur QadinefendiFeryal QadinefendiNesedil QadinefendiUsaqlari Tofiq PasaHuseyn KamilEhmed Fuad PasaHesen PasaFatime Ismayil xanimTovhide xanim Vikianbarda elaqeli mediafayllarMundericat 1 Heyati 1 1 Ilk illeri 1 2 Misir hakimliyi 1 2 1 Xedivliyin yaradilmasi 1 3 Maliyye bohrani ve vezifeden alinmasi 2 Haqqinda 3 Ailesi 3 1 Xanimlari 3 2 Ogul ovladlari 3 3 Qiz ovladlari 4 Menbe 5 IstinadlarHeyati RedakteIlk illeri Redakte 31 dekabr 1830 cu ilde Qahirede dunyaya geldi Atasi Kavalali Ibrahim Pasa anasi onun xanimlarindan Hosyar xanimdir Ilk tehsilini Misirde tamamladiqdan sonra 1846 ci ilde Parise gonderildi 2 illik muasir elmler ve muhendislik uzre tehsilin ardindan Misire geri dondu Bir nece defe Avropadaki paytaxt seherlerine ve elece de Istanbula isguzar seferler etdi Ilk herbi xidmeti ise emisi Seid Pasa terefinden verilen 14 minlik Misir ordusuna serdar teyin edilerek Sudandaki usyanin yatirilmasi vezifesi oldu 1861 Misir hakimliyi Redakte Emisi Seid Pasanin olumunun ardindan 18 yanvar 1863 cu ilde Misir hakimi oldu Babasi Mehmed Eli Pasa kimi Misir ucun boyuk xeyallari olan Ismayil Pasa her seyden once Misiri Bab i Elinin idareciliyinden xilas etmek ve ya en azindan daha genis muxtariyyet huquqlari elde etmek isteyirdi Ancaq bunu babasi ve atasi kimi usyanla elde ede bilmeyeceyini yaxsi bilen Ismayil Pasa ikili siyaset yurutmeye basladi bir terefden Osmanli dovlet adamlarina menfeet temin ederek imtiyaz fermaninin tesir dairesini genislendirmeye calisir diger terefden ise Avropa dovletleriyle yaxin munasibet quraraq onlarin desteyini qazanirdi Xedivliyin yaradilmasi Redakte Ismayil Pasa Misir hakimiyyetini ele aldiqdan derhal sonra eneneye sadiq qalaraq bagliligini bildirmek meqsedile Istanbula yola dusdu fevral 1863 Burada xalasi Valide Pertevniyal Sultanin tertibiyle Sultan Ebdulezizin qebulunda oldu ve buxarla calisan sexsi gemisini ona hediyye ederek sultani Misire devet etdi Eslinde Osmanli sultani ile aralarindaki munasibet daha yaxin idi Bele ki donemin valide sultani olan Pertevniyal Sultan Ismayil Pasanin dogma xalasi idi Istanbulda olarken dovlet adamlarina deyerli hediyyeler teqdim ederek goze giren Ismayil Pasa cox kecmeden Misire dondu Sultan Ebdulezizin 1863 cu ilde Misiri ziyareti esnasinda mohtesem qarsilama merasimi eylence ve ziyafetler teskil ederek qonagini xos tutmaga calisdi Padsahdan aldigi xususi imtiyazla Misirdeki veraset huququnu oz ogullarinin lehine deyisdirdi Bele ki 28 may 1866 ci il tarixli fermanla tesdiqlene bu imtiyaza esasen Misir uzerindeki hakimiyyet artiq ailenin en boyuk kisi uzvune deyil Ismayil Pasadan etibaren atadan ogula oturulecekdi Sudan vilayeti bilavasite Masavva ve Sevakin qezalari ise aciq sekilde Misir hakimiyyetine verildi Belelikle topraqlari genisleyen Misir vilayetinin her il odeyeceyi vergi 80 minden 150 min kiseye Misir ordusunun esger sayi ise 30 mine cixarildi Ismayil Pasa veraset qerarindan 5 gun sonra 2 iyun 1866 ci il tarixli fermanla xediv unvani aldi 8 iyun 1867 ci il tarixli fermanla Misirin imtiyazlari daha da genislendirildi Ismayil Pasa Misirin daxili idaresiyle yanasi ecnebi dovletlerle gomruk ve poct isleriyle bagli qeyri resmi muqavilelerin baglanmasi huququnu da elde etdi Osmanli dovlet xadimlerine gonderdiyi pul ve qiymetli hediyyeler sayesinde elde etdiyi bu imtiyazlarla yanasi o oz musteqilliyini de elan etmek niyyetinde idi 1869 cu ilde cixdigi Avropa seyahetinde eynen musteqil bir monarx kimi hereket etmeye baslamisdi Bele ki Fransa ve Ingiltere Ismayil Pasani musteqil bir monarx kimi xususi dovlet merasimiyle qarsiladilar Milliyyetci fikirleri ile taninan III Napaleon onu daha once Sultan Ebdulezizi devet etdiyi sarayda qonaq etdi Ismayil Pasa ise qonaq oldugu paytaxt seherlerdeki monarxlari Suveys kanalinin acilis merasimine devet edirdi Ismayil Pasanin bu sekilde Avropaya seyahet etmesi Bab i Elide boyuk eks sedaya sebeb oldu Sedrezem Eli Pasa xedive heddini bildiren bir xeberdarliq gonderdi Avropa monarxlarini oz adindan devet etmekle oz selahiyyetlerini asdigini Misirin Osmanli mulku oldugunu xedivin yalniz bir Osmanli memuru oldugu ucun diger dovlet resmileriyle apardigi danisiqlarda turk elcilerinin de istirak etmeli oldugunu Misirin yalniz daxili idaresinden mesul oldugu halda Nubar Pasani xarici isler naziri teyin ederek bezi ecnebi dovletlerle temas saxlamasinin verilen veraset ve imtiyaz fermanina zidd oldugunu xatirlatdi Xediv Ismayil Pasanin qulaq ardi ederek meseleni ort bas eden cavab mektubundan memnun qalmayan sedrezem Eli Pasa ikinci bir xeberdarliq gonderdi ve xedive imtiyaz sertlerine riayet etmediyi halda vezifeden alinacagi bildirildi Yeni bir Misir probleminin cixmasini istemeyen Ingiltere ve Fransa ise terefleri sakitlesdirmeye cehd etdi Sedrezem Eli Pasa 29 noyabr 1869 cu il tarixli fermanla xedivin imtiyazlarini mehdudlasdirdi Bu fermanla Misir budcesinin her il Istanbula hesabat vereceyi ve xarici borclanma ucun Bab i Elinin icazesi alinacagi bildirildi Ismayil Pasa bir nece gun gozledikden sonra fermanin sertlerine tabe olacagini bildirdi Sedrezem qarsisinda geri addim atmaga mecbur olan Ismayil Pasa oz siyasetini yurutmeye davam etdi Temsilcisini Istanbula gondererek muvafiq dovlet adamlarini ele almaga calisan Ismayil Pasa Eli Pasanin vefati 7 sentyabr 1871 ile daha da suretlendi 1872 ci ilde Istanbula gelen Ismayil Pasa payladigi hediyyelerle Bab i Eliden 2 imtiyaz senedi daha aldi 28 sentyabr 1872 ci il tarixli fermanla sabiq sedrezem terefinden getirilen mehdudiyyetler aradan qaldirildi Elave olaraq xedive Avropa dovletleriyle borc muqavileleri baglama huququ verildi Sultan Ebduleziz sedrezem Mithat Pasanin etirazina baxmayaraq fermani xedivin istediyi formada qeleme aldi 10 iyun 1873 cu il tarixli ikinci fermanla ise 1841 ci ilden etibaren Misir ucun verilen butun imtiyazlar tesdiq olundu Maliyye bohrani ve vezifeden alinmasi Redakte Ismayil Pasa elde etdiyi ikinci fermanla Misiri idarecilikle yanasi huquqi anlamda da musteqillesdirmeye nail oldu Ancaq bu ferman ucun o padsaha 1 milyon sedrezeme ise 600 min lire deyerinde hediyyeler vermeli oldu Butun bu meblegleri odemek ve Misirde planlasdirdigi isleri gormek ucun qeti maliyye islahatlari aparmaga basladi 1873 cu ilde Misirin umumi borcu 68 min 496 min 460 sterlinqe yukselmisdi Bu sebeble Misir ehalisi uzerine agir vergiler qoyan Ismayil Pasa 1870 1871 ci illerde bas tutan Fransa Prussiya muharibesi sebebile xarici borc ala bilmedi ve verilen qerarla 5 illik vergisini negd sekilde odeyen sexslerin vergi yukunun yarisi legv edildi Bu yolla yalniz 125 milyon frank elave gelir elde eden Misir iqtisadiyyati daha da cixilmaz hala dusdu Ismayil Pasa maliyye veziyyetini yaxsilasdirma meqsedile Suveys kanali sirketindeki sehmlerini 4 milyon sterlinq qarsiliginda Ingiltereye satdi Ingiltere ve Fransa ise Misirin borclarinin odenilmesi ucun Qahireye ve Istanbula tezyiq gostermeye baslamisdi Xediv adina Avropada acilan mehkeme isinin neticesi olaraq Misir maliyye sistemi borc veren dovletlerin eline kecdi Bu azmis kimi Ismayil Pasa meclis qarsisinda mesul ola bilecek bir icra orqani qurmaga cehd etdi Nubar Pasa terefinden qurulan bu hokumet kabinetinde ingilis Carlz River maliyye fransiz Bliqners ise Nafia memarliq ve tikinti isleri naziri teyin edildi Ancaq ecnebilerin Misir hokumetinde soz sahibi olamsi yerli ehalinin etirazlarina sebeb oldu 1879 cu ilin fevralinda boyuk mitinqler basladi Ehalinin ve ordunun etirazlarindan sonra Ismayil Pasa 2 ecnebi naziri vezifeden azad etdi Serif Pasa rehberliyinde qurulan ve Misirlileren ibaret yeni hokumet kabineti ise Avropa dovletlerinin etimadini sarsdi Fransa ve Ingiltere borclarinin odenilmemesi sebebile Bab i Eliden Ismayil Pasanin vezifeden azad olunmasini teleb etdi Sultan Ebdulhemid Avropa dovletlerinin tezyiqi ve sedrezem Xeyreddin Pasanin tekidiyle 26 iyun 1879 cu ilde Ismayil Pasani vezifeden azad etdi Derhal Misirden deport edilen Ismayil Pasa once Neapola getdi daha sonra Istanbula gelerek Emirgandaki koskune cekildi 2 mart 1895 ci ilde vefat etdi ve cenazesi Misire aparildi Haqqinda RedakteIsmayil Pasa 16 ile yaxin davam eden Misir seltenetinde ordunu donanmani ve dovlet strukturunu yeniden tenzimledi Orta ve yuksek dereceli mektebler acdi Qezet ve metbeelere maddi destek temin etdi Milli kitabxana muzey ve cografiya cemiyyeti qurdu Abadliq islerini suretlendirerek oz adina Ismailiyye seherini saldi Suveys kanali onun seltenetinde fealiyyet basladi Opera ve teatr binalari acildi Ailesi RedakteXanimlari Redakte Sohret feza xanim d 1829 o 1895 Cananiyar xanim d 1835 o 12 dekabr 1912 Cesmi afet xanim d 1830 o 11 noyabr 1907 Sefeqnur xanim d 1833 o 17 mart 1884 Nurfelek Qadinefendi o 15 avqust 1916 Mislimelek Qadinefendi Cahansah Qadinefendi Bezmialem Qadinefendi Nurcahan Qadinefendi Camalnur Qadinefendi o 1876 Feryal Qadinefendi o 21 fevral 1902 Mislicahan Qadinefendi Nesedil Qadinefendi d 1857 o 30 yanvar 1924 Feleknaz Qadinefendi Gulustu QadinefendiOgul ovladlari Redakte Tofiq Pasa d 30 aprel 1852 o 7 yanvar 1892 Huseyn Kamil d 21 noyabr 1853 o 9 oktyabr 1917 Ehmed Fuad Pasa d 26 mart 1868 o 28 aprel 1936 Hesen Pasa d 1854 o 23 mart 1888 Eli Camal beyQiz ovladlari Redakte Tovhide xanim d 1850 o 1888 Cemile Fazile xanim Fatime Ismayil xanim d 1853 o 18 noyabr 1920 Emine xanim Nemetullah xanim Ehmed Muxtar Pasanin oglu Mahmud Muxtar Pasa ile evlenmisdir Cutluyun oglu Omer Muxtar Qatircioglu Misir xedivi II Abbas Hilmi Pasanin qizi Lutfiye Hilmiyle evlenmisdir Emine Ezize xanim Zeyneb xanimMenbe RedakteBA YEE nr 31 1769 97 80 31 2456 97 80 39 1209 131 116 E de Leon Egypt under its Khedives London 1882 J Mc Coan Egypt under Ismail London 1889 A Colvin The Making of Modern Egypt London 1906 Ilyas el Eyyubi Tariḫu Miṣr fi ʿahdi l Ḫidiv Ismaʿil Basa I II Kahire 1341 M Sabry La genese de l esprit national egyptien 1863 1882 Paris 1924 P Crabites Ismail the Maligned Khedive London 1933 G Douin Histoire du regne du Khedive Ismail I III Caire 1935 36 Karal Osmanli Tarihi VII 39 53 Abdurrahman er Rafii ʿAṣru Ismaʿil I II Kahire 1948 D Landes Bankers and Pashas International Finance and Economic Imperialism in Egypt London 1958 Emine Foat Tugay Three Centuries Family Chronicles of Turkey and Egypt London 1963 s 128 145 A Abdel Malek Ideologie et renaissance nationale l Egypte moderne Paris 1969 P J Vatikiotis The Modern History of Egypt London 1969 s 70 89 a mlf Ismaʿil Pas h a EI2 Fr IV 200 201 Atilla Cetin Tunuslu Hayreddin Pasa Ankara 1988 s 205 208 Juan R I Cole Colonialism and Revolution in the Middle East Social and Cultural Origins of Egypt s Urabi Movement Princeton 1993 s 28 31 86 89 103 107 217 218 226 227 R L Tignor New Directions in Egyption Modernisation Ismail Khedive of Egypt 1863 1879 Tarikh II 3 Nigeria 1968 s 64 71 Omer Riza Dogrul Ismail Pasa Hidiv AA II 461 462 Yilmaz Oztuna Ismail Pasa TA XX 309 310 Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Kavalali Ismayil Pasa amp oldid 5915267, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.