fbpx
Wikipedia

Jeleznovodsk Kommünikesi

Avqust 12, 2021

Jeleznovodsk Kommünikesi, Jeleznovodsk Bəyannaməsi və ya Jeleznovodsk Razılaşması — Rusiya Prezidenti Boris Yeltsin və Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayevin vasitəçiliyi ilə 1991-ci il sentyabrın 23-də Rusiyanın Jeleznovodsk şəhərində Ermənistan və Azərbaycan arasında Dağlıq Qarabağ bölgəsi ilə bağlı üç illik hərbi əməliyyatları dayandırmaq niyyəti ilə müvafiq dövlətlərin arasında keçirilmiş görüşdə qəbul edilmiş birgə sülh razılaşması. Razılıq əldə edilsə də, saziş heç vaxt təsdiq olunmamışdır.

Jeleznovodsk Kommünikesi
İmzalanma tarixi 23 sentyabr 1991
İmzalanma yeri Jeleznovodsk, Rusiya Federasiyası
İmzalayanlar Boris Yeltsin, Ayaz Mütəllibov, Nursultan Nazarbayev, Levon Ter-Petrosyan
Məqsədi Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh razılaşması

Tarixi

1988-ci ilin əvvəllərindən başlayan, Azərbaycan SSR-ə məxsus Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti ilə əlaqədar olan Qarabağ münaqişəsi bir sıra mülki şəxslərin ölümünə səbəb olmuşdu.

Mediasiya prosesi

Azərbaycan və Ermənistan hakimiyyət orqanlarının razılığı ilə Boris Yeltsin və Nursultan Nazarbayev 1991-ci il sentyabrın 20-23-də Bakı, Gəncə, Xankəndi və İrəvan şəhərlərinə səfər ediblər. Ərazi bütövlüyü, suveren dövlətlərin daxili işlərinə müdaxilə edilməməsi, insan hüquqlarına başlanğıc nöqtə kimi riayət edilməsi kimi prinsipləri rəhbər tutaraq, sentyabrın 22-də Ermənistanın Azərbaycana qarşı bütün ərazi iddialarından imtina etməsindən sonra irəliləyiş əldə olundu. Bu, tərəflərin növbəti gün birgə razılığına imkan verərək, hər iki tərəfin silahsızlaşdırılması və silahlı qüvvələrin bölgədən çıxarılması, qaçqın və məcburi köçkünlərin geri qaytarılması, Dağlıq Qarabağda Sovet dövründəki inzibati qaydanın yenidən qurulması və münaqişənin sülh yolu ilə həllini nəzərdə tuturdu. Vəziyyəti nizama salmaq məqsədi ilə “müvəqqəti işçi qrupu yaradılır”. Razılığa görə Sovet Ordusu və daxili qoşunlar hələ də münaqişə zonasında qalacaq və proses Rusiya və Qazaxıstan rəsmiləri tərəfindən idarə olunacaqdı. Sülh bəyannaməsi Y.Şapoşnikov, V.Barannikov, S.Voskanyan, M.Gözəlov, V.Cəfərov, R.Köçəryan, L.Petrosyan, M.Radayevin iştirakı ilə müzakirə olunmuş və Boris Yeltsin (Rusiya Federasiyası), Ayaz Mütəllibov (Azərbaycan), Nursultan Nazarbayev (Qazaxıstan) və Levon Ter-Petrosyan (Ermənistan) tərəfindən imzalanmışdı. Görüşdə Dağlıq Qarabağın erməni və azərbaycanlı icmalarının nümayəndələri də iştirak etmişdir.

Danışıqların ikinci mərhələsi hər iki tərəfin rəsmilərinin iştirakı ilə Azərbaycan-Ermənistan sərhədindəki İcevan rayonundakı bir kənddə baş tutmuşdu. Görüşdən sonra açıqlanan məlumatda, "cinayət və intiqama söykənən bu prosesin dayandırılmasının zəruri olduğu" vurğulanmışdı. Lakin, bu vaxt belə silahlar susmamışdır. Azərbaycan tərəfi, atəşkəsə riayət edilmədiyini göstərmək üçün bölgəyə Rusiya və Qazaxıstandan müşahidəçilər də gətirmişdi.

Buna baxmayaraq, erməni tərəfi bu anlaşmaya əməl etməyib, Jeleznovodsk görüşündən cəmi bir neçə gün sonra Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı əhalisinə qarşı yeni hücumlara başlamışdır. 26 sentyabr 1991-ci ildə erməni terrorçuları tərəfindən Yevlax-Laçın yolunda avtomaşın partladılır; nəticədə 2 nəfər həlak olur, 14 nəfər yaralanır. Həmin il 19 oktyabrda isə Dağlıq Qarabağın Ağdərə rayonu Sırxavənd kəndi yaxınlığında ermənilər tərəfindən avtomaşın partladılır; 3 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır. 20 noyabr 1991-ci ildə isə ermənilər tərəfindən Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndi yaxınlığında "Mİ-8" vertolyotu vurulur. Vertolyotda olan bütün şəxslər: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Katibi T.İsmayılov, Baş nazirin müavini Z.Hacıyev, Prezidentin müşaviri M.Əsədov, Baş Prokuror İ.Qayıbov, deputatlar: V.Cəfərov, V.Məmmədov, Prezident aparatının şöbə müdiri O.Mirzəyev, Meliorasiya və su təsərrüfatı nazirinin 1-ci müavini Q.Namazəliyev, Dağlıq Qarabağın prokuroru İ.Plavski, Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin şöbə müdiri S.İvanov, Dağlıq Qarabağın milis rəisi, general-mayor V.Kovalyov, komendant N.Jinkin, Dövlət katibinin köməkçisi R.Məmmədov, Azərbaycan televiziya və radiosunun əməkdaşları: A.Mustafayev, A.Hüseynzadə, F.Şahbazov, müşahidəçilər: general-mayor M.Lukaşov və podpolkovnik O.Koçerev, Qazaxıstan Daxili İşlər nazirinin 1-ci müavini S.Serikov və ekipaj bu terror aktı nəticəsində həlak olurlar.

Bu hadisələr Azərbaycan tərəfini bəzi qərarlar almağa məcbur etdi. Bu çərçivədə Ermənistana gedən dəmir yolu bağlandı, Azərbaycan Ali Sovetinin 26 noyabr 1991-ci il tarixli iclasında isə DQMV-nin statusu ləğv edilərək bu tarixə qədər muxtar vilayətin tərkibində olan rayonlar birbaşa Azərbaycan rəhbərliyinin tabeçiliyinə verildi. Qərar gözlənildiyi kimi ermənilər tərəfindən mənfi reaksiyayla qarşılanmışdır. Bu son hadisələr eyni zamanda Yeltsin və Nazarbayev tərəfindən başladılan bir sülh cəhdinin nəticəsiz qalması mənası daşıyırdı.

İstinadlar

  1. " "The Transitional Justice Peace Agreements Database. Record 617". İstifadə tarixi: April 14, 2010.
  2. Карабах: хронология конфликта [Karabakh: Chronology of the conflict] (rus). BBC News. 2005-08-29. İstifadə tarixi: 2010-04-14.
  3. Bill Keller (1991-09-23). "ARMENIA YIELDING CLAIM ON ENCLAVE". The New York Times. İstifadə tarixi: 2010-04-14.
  4. . 2015-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-25.
  5. "Zheleznovodsk Declaration". September 23, 1991. İstifadə tarixi: April 14, 2010.
  6. ↑ . 2018-12-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-25.
  7. ↑ (PDF). 2018-12-23 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-25.
  8. Çiloğlu, Rusya Federasyonu'nda ve Transkafkasya'da Etnik Catışmalar, s. 152.
  9. "Azərbaycan Respublıkasının Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətini ləğv etmək haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunu"

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • Jeleznovodsk Kommünikesinin tam mətni
  • Ermənistan və Azərbaycan arasında bağlanmış bütün sülh sazişlərinin mətni

Avqust 12, 2021
jeleznovodsk, kommünikesi, jeleznovodsk, bəyannaməsi, jeleznovodsk, razılaşması, rusiya, prezidenti, boris, yeltsin, qazaxıstan, prezidenti, nursultan, nazarbayevin, vasitəçiliyi, ilə, 1991, sentyabrın, rusiyanın, jeleznovodsk, şəhərində, ermənistan, azərbayca. Jeleznovodsk Kommunikesi Jeleznovodsk Beyannamesi ve ya Jeleznovodsk Razilasmasi Rusiya Prezidenti Boris Yeltsin ve Qazaxistan Prezidenti Nursultan Nazarbayevin vasiteciliyi ile 1991 ci il sentyabrin 23 de Rusiyanin Jeleznovodsk seherinde Ermenistan ve Azerbaycan arasinda Dagliq Qarabag bolgesi ile bagli uc illik herbi emeliyyatlari dayandirmaq niyyeti ile muvafiq dovletlerin arasinda kecirilmis gorusde qebul edilmis birge sulh razilasmasi 1 Raziliq elde edilse de sazis hec vaxt tesdiq olunmamisdir Jeleznovodsk KommunikesiImzalanma tarixi 23 sentyabr 1991Imzalanma yeri Jeleznovodsk Rusiya FederasiyasiImzalayanlar Boris Yeltsin Ayaz Mutellibov Nursultan Nazarbayev Levon Ter PetrosyanMeqsedi Ermenistan ve Azerbaycan arasinda sulh razilasmasi Mundericat 1 Tarixi 2 Mediasiya prosesi 3 Istinadlar 4 Hemcinin bax 5 Xarici kecidlerTarixi Redakte1988 ci ilin evvellerinden baslayan Azerbaycan SSR e mexsus Dagliq Qarabag Muxtar Vilayeti ile elaqedar olan Qarabag munaqisesi bir sira mulki sexslerin olumune sebeb olmusdu 2 Mediasiya prosesi RedakteAzerbaycan ve Ermenistan hakimiyyet orqanlarinin raziligi ile Boris Yeltsin ve Nursultan Nazarbayev 1991 ci il sentyabrin 20 23 de Baki Gence Xankendi ve Irevan seherlerine sefer edibler Erazi butovluyu suveren dovletlerin daxili islerine mudaxile edilmemesi insan huquqlarina baslangic noqte kimi riayet edilmesi kimi prinsipleri rehber tutaraq sentyabrin 22 de Ermenistanin Azerbaycana qarsi butun erazi iddialarindan imtina etmesinden sonra irelileyis elde olundu 3 Bu tereflerin novbeti gun birge raziligina imkan vererek her iki terefin silahsizlasdirilmasi ve silahli quvvelerin bolgeden cixarilmasi qacqin ve mecburi kockunlerin geri qaytarilmasi Dagliq Qarabagda Sovet dovrundeki inzibati qaydanin yeniden qurulmasi ve munaqisenin sulh yolu ile hellini nezerde tuturdu Veziyyeti nizama salmaq meqsedi ile muveqqeti isci qrupu yaradilir 4 Raziliga gore Sovet Ordusu ve daxili qosunlar hele de munaqise zonasinda qalacaq ve proses Rusiya ve Qazaxistan resmileri terefinden idare olunacaqdi Sulh beyannamesi Y Saposnikov V Barannikov S Voskanyan M Gozelov V Ceferov R Koceryan L Petrosyan M Radayevin istiraki ile muzakire olunmus ve Boris Yeltsin Rusiya Federasiyasi Ayaz Mutellibov Azerbaycan Nursultan Nazarbayev Qazaxistan ve Levon Ter Petrosyan Ermenistan terefinden imzalanmisdi 5 Gorusde Dagliq Qarabagin ermeni ve azerbaycanli icmalarinin numayendeleri de istirak etmisdir 6 Danisiqlarin ikinci merhelesi her iki terefin resmilerinin istiraki ile Azerbaycan Ermenistan serhedindeki Icevan rayonundaki bir kendde bas tutmusdu 7 Gorusden sonra aciqlanan melumatda cinayet ve intiqama soykenen bu prosesin dayandirilmasinin zeruri oldugu vurgulanmisdi Lakin bu vaxt bele silahlar susmamisdir Azerbaycan terefi ateskese riayet edilmediyini gostermek ucun bolgeye Rusiya ve Qazaxistandan musahideciler de getirmisdi 8 Buna baxmayaraq ermeni terefi bu anlasmaya emel etmeyib Jeleznovodsk gorusunden cemi bir nece gun sonra Dagliq Qarabagin azerbaycanli ehalisine qarsi yeni hucumlara baslamisdir 6 26 sentyabr 1991 ci ilde ermeni terrorculari terefinden Yevlax Lacin yolunda avtomasin partladilir neticede 2 nefer helak olur 14 nefer yaralanir Hemin il 19 oktyabrda ise Dagliq Qarabagin Agdere rayonu Sirxavend kendi yaxinliginda ermeniler terefinden avtomasin partladilir 3 nefer helak olur 2 nefer yaralanir 20 noyabr 1991 ci ilde ise ermeniler terefinden Xocavend rayonunun Qarakend kendi yaxinliginda MI 8 vertolyotu vurulur Vertolyotda olan butun sexsler Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Katibi T Ismayilov Bas nazirin muavini Z Haciyev Prezidentin musaviri M Esedov Bas Prokuror I Qayibov deputatlar V Ceferov V Memmedov Prezident aparatinin sobe mudiri O Mirzeyev Meliorasiya ve su teserrufati nazirinin 1 ci muavini Q Namazeliyev Dagliq Qarabagin prokuroru I Plavski Milli Tehlukesizlik Nazirliyinin sobe mudiri S Ivanov Dagliq Qarabagin milis reisi general mayor V Kovalyov komendant N Jinkin Dovlet katibinin komekcisi R Memmedov Azerbaycan televiziya ve radiosunun emekdaslari A Mustafayev A Huseynzade F Sahbazov musahideciler general mayor M Lukasov ve podpolkovnik O Kocerev Qazaxistan Daxili Isler nazirinin 1 ci muavini S Serikov ve ekipaj bu terror akti neticesinde helak olurlar Bu hadiseler Azerbaycan terefini bezi qerarlar almaga mecbur etdi Bu cercivede Ermenistana geden demir yolu baglandi Azerbaycan Ali Sovetinin 26 noyabr 1991 ci il tarixli iclasinda ise DQMV nin statusu legv edilerek bu tarixe qeder muxtar vilayetin terkibinde olan rayonlar birbasa Azerbaycan rehberliyinin tabeciliyine verildi 9 Qerar gozlenildiyi kimi ermeniler terefinden menfi reaksiyayla qarsilanmisdir Bu son hadiseler eyni zamanda Yeltsin ve Nazarbayev terefinden basladilan bir sulh cehdinin neticesiz qalmasi menasi dasiyirdi 7 Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir The Transitional Justice Peace Agreements Database Record 617 Istifade tarixi April 14 2010 Karabah hronologiya konflikta Karabakh Chronology of the conflict rus BBC News 2005 08 29 Istifade tarixi 2010 04 14 Bill Keller 1991 09 23 ARMENIA YIELDING CLAIM ON ENCLAVE The New York Times Istifade tarixi 2010 04 14 Qarabag problemi Xronologiya 2015 04 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 12 25 Zheleznovodsk Declaration September 23 1991 Istifade tarixi April 14 2010 1 2 1991 ci ildeki danisiqlar 2018 12 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 12 25 1 2 Araz ASLANLI Qarabag problemi tarixi mahiyyeti hell prosesi Baki 2009 PDF 2018 12 23 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 12 25 Ciloglu Rusya Federasyonu nda ve Transkafkasya da Etnik Catismalar s 152 Azerbaycan Respublikasinin Dagliq Qarabag Muxtar Vilayetini legv etmek haqqinda Azerbaycan Respublikasinin qanunu Hemcinin bax RedakteMadrid prinsipleri Tehran Kommunikesi Biskek protokoluXarici kecidler RedakteJeleznovodsk Kommunikesinin tam metni Ermenistan ve Azerbaycan arasinda baglanmis butun sulh sazislerinin metniMenbe https az wikipedia org w index php title Jeleznovodsk Kommunikesi amp oldid 5909408, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.