fbpx
Wikipedia

I Matyaş

I Matyaş və ya Mattias Korvinus (mac. Hunyadi Mátyás, xorv. Matija Korvin, rum. Matei Corvin, slovak. Matej Korvín, çex. Matyáš Korvín, 23 fevral 1443, Kluj-Napoka[d], Macarıstan krallığı6 aprel 1490, Vyana)— 1458-1490-cı illərdə MacarıstanXorvatiyanın kralı. Bir neçə hərbi kampaniya təşkil etdikdən sonra 1469-cu ildə Bohemiya kralı seçilmiş, 1487-ci ildə isə Avstriya hersoqu ünvanını qəbul etmişdir.

I Matyaş
mac. Hunyadi Mátyás
Bohemiya kralı
1469 — 1490
Sələfi V Fridrix
Xələfi V Fridrix
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 23 fevral 1443
Doğum yeri
Vəfat tarixi 6 aprel 1490 (47 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi Qida zəhərlənməsi
Dəfn yeri
  • Sekeşfexervar kafedralı[d]
Atası Yanoş Hunyadi
Anası Elizabet Siladi
Həyat yoldaşı
  • Katalina Podebrad[d]
  • Beatrisa Araqon[d]
  • Elizabet Çelye[d]
Uşağı
  • Yanoş Korvin[d]
  • N. Hunyadi[d]

 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

Mattias Korvinus 24 fevral 1443-cü ildə Kolozvarda anadan olmuşdur. Matyaş Məşhur macar general Yanoş Hunyadinin kiçik oğlu idi. Atasının ölümündən sonra o, 1456-cı ildə atasının düşməni Ulrix tərəfindən əsir götürülmüş, kiçik qardaşı Laslo Hunyadi isə öldürülmüşdü. 1457-ci ildə V.Laslonun ölümündən sonra macar əsilzadələri ənənəyə sadiq qalaraq kralın seçki yolu ilə taxta çıxmasına qərar verdilər. Bu məqsədlə Macar taxtı üzərində iddiaları olan Müqəddəs Roma-Alman imperatoru III Fridrixə qarşı öz namizədlərini irəli sürdülər. 24 yanvar 1458-ci ildə Budada toplaşan məclis Matyaşı Macarıstan kralı seçdi. Matyaşın kral seçilməsi ilə orta ərslər tarixində ilk dəfə heç bir sülalə ilə bağı olmayan bir namizəd kral seçilmiş oldu.

Macarıstan kralı I Matyaş

 
I Matyaş Korvinusun Milanda, Sforçesko qəsrindəki heykəli

Daxili siyasəti

I Matyaş taxta çıxdıqdan sonra hərbi, iqtisadi və idarəetmə sahəsində bir sıra islahatlar həyata keçirdi. Bu islahatlar Macarıstanın itirdiyi nüfuzunun yenidən qayatırlmasına xidmət edirdi. Kral ilk növbədə xarici və daxili düşmənlərə qarşı moraviyalı, sileziyalıbohemiyalı əsgərlərdən ibarət 30 minlik ordu yaratdı. Dövlətin gəlirlərini artırmaq məqsədilə vergilərdən azad edilmiş bir sıra torpaq sahibləri yenidən vergi ödəməyə tabe tutuldu və yeni vergilər elan edildi. Vergilərin nizami qaydada toplanması dövlət xəzinəsinin artmasına səbəb oldu . Mərkəzi hakimiyyəti gücləndirmək üçün kral ilk növbədə ona müxalif olar qruplaşmalarla mübarizə apardı. Bundan başqa krallıq daxilindəki adamlarına geniş səlahiyyətlər verdi, əyalət məhkəmələri isə krallıq məhkəməsinin tabeliyinə verildi. 1486-cı ildə krallıq daxilində yeni qanunlar ilə bağlı verilən fərmanlar oxunuldu. I Matyaş yaxşı bir əsgər və idarəçi olmaqla yanaşı həm də incəsənətə və elmə olan marağı ilə tanınmışdır. Onun sahib olduğu əl yazmalar, rəsm əsərləri, heykəl kolleksiyaları bütün Avropada məşhur idi. Buda da yerləşən məşhur Korvina kitabxanası da məhz I Matyaş tərəfindən qurulmuşdur. Kitabxanada 10 mindən çox əlyazma mövcud idi. Bu əlyazmalardan bəziləri I Sultan Süleymanın hücumu zamanı İstanbula göndərilsə də sonralar 1877-ci ildə geri qaytarılmışdır.

Xarici siyasəti

I Matyaş ölkə daxilində hakimiyyətini gücləndirdikdən sonra ən böyük məqsədlərindən biri olan Bohemiya krallığını və Müqəddəs Roma İmperiyasını ələ keçirmək üçün fəaliyyətə başladı. Yeni bir müharibəyə başlamadan əvvəl ilk öncə Papalıq və bir neçə İtaliyan dövlətləri ilə münasibətləri yoluna qoyan kral daha sonra Fransa və Burqundiyaya da öz elçilərini göndərdi. 1469-cu ildə isə Bohemiya kralı ünvanını qəbul edərək özünü Moraviya, Sileziya və Lusatyanın kralı elan etdi. III Fridrix hələ də taxt üzərində iddialarına davam etməkdə idi. Bu məqsədlə AvstriyaAlmaniya ilə mütəffiqlik quraraq I Matyaş üzərinə hücuma keçdi. Nəticədə I Matyaş Avstriya və Sitirya üzərindəki iddialarından əl çəkmək məcburiyyətində qaldı.

İstinadlar

  1. Matthias I
  2. Matthias Corvinus of Hungary
  3. Matthias Corvinus
  4. Babinger, Franz (1978). Mehmed the Conqueror and His Time. Princeton University Press. ISBN 0-691-09900-6.
  5. Cartledge, Bryan (2011). The Will to Survive: A History of Hungary. C. Hurst & Co. ISBN 978-1-84904-112-6.
  6. E. Kovács, Péter (1990). Matthias Corvinus (macar). Officina Nova. ISBN 963-7835-49-0.

matyaş, mattias, korvinus, hunyadi, mátyás, xorv, matija, korvin, matei, corvin, slovak, matej, korvín, çex, matyáš, korvín, fevral, 1443, kluj, napoka, macarıstan, krallığı, aprel, 1490, vyana, 1458, 1490, illərdə, macarıstan, xorvatiyanın, kralı, neçə, hərbi. I Matyas ve ya Mattias Korvinus mac Hunyadi Matyas xorv Matija Korvin rum Matei Corvin slovak Matej Korvin cex Matyas Korvin 23 fevral 1443 Kluj Napoka d Macaristan kralligi 6 aprel 1490 Vyana 1458 1490 ci illerde Macaristan ve Xorvatiyanin krali Bir nece herbi kampaniya teskil etdikden sonra 1469 cu ilde Bohemiya krali secilmis 1487 ci ilde ise Avstriya hersoqu unvanini qebul etmisdir 1 I Matyasmac Hunyadi MatyasMacaristan ve Xorvatiyanin krali1458 1490Bohemiya krali1469 1490Avstriya hersoqu1487 1490Selefi V FridrixXelefi V FridrixSexsi melumatlarDogum tarixi 23 fevral 1443Dogum yeri Kluj Napoka d Macaristan kralligiVefat tarixi 6 aprel 1490 47 yasinda Vefat yeri Vyana Avstriya hersoqlugu Muqeddes Roma ImperiyasiVefat sebebi Qida zeherlenmesiDefn yeri Sekesfexervar kafedrali d Atasi Yanos HunyadiAnasi Elizabet SiladiHeyat yoldasi Katalina Podebrad d Beatrisa Araqon d Elizabet Celye d Usagi Yanos Korvin d N Hunyadi d Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Macaristan krali I Matyas 2 1 Daxili siyaseti 2 2 Xarici siyaseti 3 IstinadlarHeyati RedakteMattias Korvinus 24 fevral 1443 cu ilde Kolozvarda anadan olmusdur Matyas Meshur macar general Yanos Hunyadinin kicik oglu idi 2 Atasinin olumunden sonra o 1456 ci ilde atasinin dusmeni Ulrix terefinden esir goturulmus kicik qardasi Laslo Hunyadi ise oldurulmusdu 3 4 1457 ci ilde V Laslonun olumunden sonra macar esilzadeleri eneneye sadiq qalaraq kralin secki yolu ile taxta cixmasina qerar verdiler Bu meqsedle Macar taxti uzerinde iddialari olan Muqeddes Roma Alman imperatoru III Fridrixe qarsi oz namizedlerini ireli surduler 24 yanvar 1458 ci ilde Budada toplasan meclis Matyasi Macaristan krali secdi Matyasin kral secilmesi ile orta ersler tarixinde ilk defe hec bir sulale ile bagi olmayan bir namized kral secilmis oldu Macaristan krali I Matyas Redakte I Matyas Korvinusun Milanda Sforcesko qesrindeki heykeli Daxili siyaseti Redakte I Matyas taxta cixdiqdan sonra herbi iqtisadi ve idareetme sahesinde bir sira islahatlar heyata kecirdi Bu islahatlar Macaristanin itirdiyi nufuzunun yeniden qayatirlmasina xidmet edirdi Kral ilk novbede xarici ve daxili dusmenlere qarsi moraviyali sileziyali ve bohemiyali 5 esgerlerden ibaret 30 minlik ordu yaratdi Dovletin gelirlerini artirmaq meqsedile vergilerden azad edilmis bir sira torpaq sahibleri yeniden vergi odemeye tabe tutuldu ve yeni vergiler elan edildi Vergilerin nizami qaydada toplanmasi dovlet xezinesinin artmasina sebeb oldu Merkezi hakimiyyeti guclendirmek ucun kral ilk novbede ona muxalif olar qruplasmalarla mubarize apardi Bundan basqa kralliq daxilindeki adamlarina genis selahiyyetler verdi eyalet mehkemeleri ise kralliq mehkemesinin tabeliyine verildi 1486 ci ilde kralliq daxilinde yeni qanunlar ile bagli verilen fermanlar oxunuldu 6 I Matyas yaxsi bir esger ve idareci olmaqla yanasi hem de incesenete ve elme olan maragi ile taninmisdir Onun sahib oldugu el yazmalar resm eserleri heykel kolleksiyalari butun Avropada meshur idi Buda da yerlesen meshur Korvina kitabxanasi da mehz I Matyas terefinden qurulmusdur Kitabxanada 10 minden cox elyazma movcud idi Bu elyazmalardan bezileri I Sultan Suleymanin hucumu zamani Istanbula gonderilse de sonralar 1877 ci ilde geri qaytarilmisdir Xarici siyaseti Redakte I Matyas olke daxilinde hakimiyyetini guclendirdikden sonra en boyuk meqsedlerinden biri olan Bohemiya kralligini ve Muqeddes Roma Imperiyasini ele kecirmek ucun fealiyyete basladi Yeni bir muharibeye baslamadan evvel ilk once Papaliq ve bir nece Italiyan dovletleri ile munasibetleri yoluna qoyan kral daha sonra Fransa ve Burqundiyaya da oz elcilerini gonderdi 1469 cu ilde ise Bohemiya krali unvanini qebul ederek ozunu Moraviya Sileziya ve Lusatyanin krali elan etdi III Fridrix hele de taxt uzerinde iddialarina davam etmekde idi Bu meqsedle Avstriya ve Almaniya ile muteffiqlik quraraq I Matyas uzerine hucuma kecdi Neticede I Matyas Avstriya ve Sitirya uzerindeki iddialarindan el cekmek mecburiyyetinde qaldi Istinadlar Redakte Matthias I Matthias Corvinus of Hungary Matthias Corvinus Babinger Franz 1978 Mehmed the Conqueror and His Time Princeton University Press ISBN 0 691 09900 6 Cartledge Bryan 2011 The Will to Survive A History of Hungary C Hurst amp Co ISBN 978 1 84904 112 6 E Kovacs Peter 1990 Matthias Corvinus macar Officina Nova ISBN 963 7835 49 0 Menbe https az wikipedia org w index php title I Matyas amp oldid 6012169, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.