XV əsrin əvvəllərində Transilvaniyada fermer ailəsində anadan olmuşdur. Macar kralı Siqismund tərəfindən 1409-cu ildə Hunyad qalası dərəbəyliyi atası Voyka verildiyi üçün sinifi təbəqələri yüksəldi. Bu hadisədən sonra ailəsi Hunyad soyadını qəbul edir. 1429-cu ildə soylu bir ailənin qızı olan Elizabet Szilaqi ilə evlənir. Həmin il Macar Kralı Siqismundun sarayında xidmətə başlayır. Soylu bir qadınla evlənməsi və Serb şahzadəsi Lazareviçin dəstəyi ilə krallıq nəzdində tanınmış bir şəxsə çevrilir. Hərbi səfərlər zamanı əldə etdiyi müvəffəqiyyətlər, reformist Yan Qusun edamı ilə əlaqədar çıxan çaxnaşmaların yatırdılmasındakı rolu onun məşhur bir döyüşçü kimi tanınmasına səbəb olur.
Hərbi karyerası
1431-ci ildə Macar kralı Siqismundun əmri ilə Milan Hersoqu Flippo Mariya Viskontinin dəstəsinə qoşulur. Burada 2 il xidmət göstərir. 5 il müddətində Hunyadiyə qulluq edən Andreas Pannionius yazır ki, ”gələcəyin komandiri özünü həm istiyə həm soyuğa dözəcək şəkildə tərbiyə etmişdi”. 1433-cü ildə yenidən Siqismundun sarayına qayıdan Hunyadi sarayda “Məhkəmə cəngavəri “ olaraq çalışmağa başlayır. 1437-ci ildə kral Siqismundun ölümü çaxnaşmaya yol açır. Çünki kralın oğlu yox idi. Onun yerinə II Albert qısa müddətlik taxta çıxır. Bu ərəfədə Serbiya torpaqlarının böyük bir hissəsi Osmanlı ordusu tərəfindən işğal olunmuşdu. Eyni il Valaxiya şahzadəsi Vlad II Drakul tərəfindən dəstəklənən Osmanlı ordusu Transilvaniya və ətrafı şəhərləri ələ keçirmişdi. 1439-cu ilin iyununda Serblərin ən əhəmiyyətli müdaifə qalalarından olan Səməndir qalasının tutulması ilə Serb şahzadəsi hərbi yardım almaq üçün Macarıstana qaçır. Kral II Albert osmanlılara qarşı hərbi səfərbərlik elan etsə də , sadəcə Titel bölgəsindəki bir neçə feodal onun bu çağırışına qoşulur. Bu ərəfələrdə Osmanlılara qarşı Hunyadinin verdiyi hərbi dəstək diqqətə layiq idi. Çox keçmədən kral II Albert Hunyadini Macar ordusunun komandiri vəzifəsinə təyin edir. Hunyadi qardaşlarına “krallığın əsl baronları” rütbəsi verilir. Artıq avqust ayında Səməndir qalası Osmanlı ordusu tərəfindən tutulur.
Hunyadi ailəsinin gerbi
Lakin tezliklə II Albertin ölümü ilə yenidən hakimiyyət uğrunda mübarizələr başlayır. Bu zaman Hunyadi də daxil olmaqla yuxarı təbəqənin dəstəklədiyi Vladislav Polşa və Macarıstan kralı seçilir. Bu ərəfədə Hunyadi Valaxiyada Osmanlı imperiyasına qarşı vuruşurdu. Vladislav xidmətlərinə görə Hunyadi ailəsinə Transilvaniya əyaləti ilə yanaşı 5 bölgənin idarəsini vermişdi. Bundan başqa Yanoş Hunyadiyə sərhəd bölgələrinin müdafiəsi tapşırılmışdı. Hunyadi ilk olaraq güclü bir müdafiə xətti yaradır və Osmanlı ordusuna qarşı hücuma başlayır. 1442-cü ilin əvvəllərində sayca az olan macar ordusunun Osmanlı axınçı dəstələri üzərində qələbəsi Valaxiyada Osmanlı hökmranlığına son qoyur. Valaxiya Macarıstanın tərkibinə qatılır. Təxminən 6 ay sonra, məğıub edilən Osmanlı ordusu yenidən Tuna şəhəri ətrafında toplanır. Düşmənin nizamsız düzülüşünü yaxşı qiymətləndirən Hunyadi Osmanlı ordusu üzərində 2-ci dəfə qələbə qazanır. Bu iki qələbə ona xristian dünyasında böyük bir nüfuz qazandırır.
Varna döyüşü
Kral Vladislav və Hunyadinin komandirliyi ilə Papa IV Yevgeni 30 minlik yeni bir xaçlı ordusu yaradır. 1443-cü ildə bu ordu Tuna çayını keçərək Balkanlarda irəliləməyə başlayır. Moraviya, Niş, İzladi, Yalvac, Vazaq mövqelərində Osmanlı orduları məğlub edilir. II Murad serb despotu Brankoviç vasitəsilə sülh tələb edir. Kral Vladislav şiddətli qara görə bu sülhü qəbul etmək məcburiyyətində qalır. Lakin çox keçmədən həm papanın müharibə etmək barədə tələbləri , həm də osmanlı taxtında 13 yaşlı bir sultanın oturması sülhün pozulmasına gətirib çıxardı. 1444-cü ildə Varna döyüşündə Hunyadi sağ qanaddan hücuma rəhbərlik edirdi. Lakin kral Vladislavın plansız davranıb şaha hücum etməsi nəticəsində macar ordusu dağılır , kral öldürülür. Hunyadi vəziyəti başa düşüb “ Biz kral üçün yox , dinimiz üçün savaşırıq” deyə orduya müraciət etsə də, bu addım bir nəticə vermir.
II Kosovo döyüşü
Yanoş Hunyadinin Heykəli (Budapeşt şəhəri)
Vladislavın ölümündən sonra taxta II Albertin kiçik oğlu keçir. Döyüşdə öldürülən Kral I. Vladislavın yerinə Macar Kralı seçilən V. Lazlo uşaq olduğu üçün, Yanoş Hunyadi 1446-cı ilin iyun ayının 6-da "taxt naibi" titulu ilə Macarıstan hakimi olur. O 1446-1453 illəri arasında bu vəzifəni yerinə yetirmişdir. Varna məğlubiyyətinin sədaları bütün ölkəni bürümüşdü. Bu səbəbdən Hunyadi vəziyyəti Macarıstanın lehinə çevirmək üçün 90 min nəfərlik yeni ordu yaratmağa başlayır. Eyni zamanda Valaxiya voyevodası Vlad Drakulu öldürür. Valaxiya hakimliyinə öz namizədini gətirir və 1448-ci ildə 2-ci dəfə Balkan üzərinə hücuma keçir. 1448-ci ildə Osmanlı qoşunu ilə Macar qoşunu yenidən qarşı-qarşıya gəldi. Döyüşdən əvvəl II Muradın sülh təklifini rədd edən Hunyadi Varna döyüşünün intiqamını almağa çan atırdı. Lakin Kosova yaxınlığındakı döyüşdə macar ordusu yenidən məğlub edilir. Yanoş Hunyadi bir neçə əsgər ilə döyüş meydanını tərk edir.
Belqradın müdafiəsi
1456-cı ilin yazında Osmanlı əsgərləri Belqradı ikinci dəfə mühasirəyə alırlar. Mühasirənin başlamasından 7 gün sonra, türk birlikləri qəfil bir hücumla şəhərə daxil olur. Bu zaman köməyə Yanoş Hunyadi gəlir və Osmanlı ordusunun üzərinəhücum edərək nizamlarını pozur. Bundan sonra Osmanlı əsgərləri geri çəkilməyə məcbur olurlar və qısa müddət sonra mühasirə aradan qalxır. Bu hadisə Yanoş Hunyadini bütün Macar xalqının gözündə tarixi bir qəhrəmana çevirir.
Ölümü
Şəhərdə Belqrad zəfəri qeyd edilsə də, bu abu-hava yeni bir epidemiyanın yayılmasıyla pozulur. Vəba xəstəliyi bütün şəhəri bürüyür. O dövrdə müalicəsi olmayan bir xəstəlik kimi bilənən vəbanın aldığı canlardan biri də Yanoş Hunyadi olmuşdur. o avqustun 11-i 1456-cı ildə Zarna yaxınlığında vəfat edir. Məzarı hal-hazırda Ruminyada Alba Yuliya şəhərindəki Müqəddəs Maykıl kilsəsindədir. Hunyadinin ölüm yatağındakı son sözləri diqqətə layiqdir : “Macarıstanı düşməndən qoruyun.”
İstinadlar
János Hunyadi
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2003). Osmanlı Tarihi I cilt. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
II Kosovo döyüşü
Avqust 11, 2021
yanoş, hunyadi, jános, hunyadi, 1407, avqust, 1456, orta, əsrlərdə, macarıstanda, hərbi, siyasi, xadimihunyadi, jánosşəxsi, məlumatlardoğum, tarixi, 1406doğum, yeri, transilvaniyavəfat, tarixi, avqust, 1456vəfat, yeri, zemun, macarıstan, krallığı, indiki, serb. Yanos Hunyadi mac Janos Hunyadi 1407 11 avqust 1456 Orta esrlerde Macaristanda herbi ve siyasi xadimiYanos HunyadiHunyadi JanosSexsi melumatlarDogum tarixi 1406Dogum yeri TransilvaniyaVefat tarixi 11 avqust 1456Vefat yeri Zemun Macaristan kralligi indiki Serbiya Vefat sebebi taunDefn yeri St Michael s Cathedral d Vetendasligi Macaristan kralligiHeyat yoldasi Erzsebet SzilagyiUsaqlari Ladislaus Hunyadi Matthias CorvinusAtasi VoykAnasi Elizabeth MorsinaHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Orta esr Macaristan Kralligi d Xidmet illeri 1428 1456Rutbe Transilvaniya voyevodasiDoyusler Vazaq doyusu Izaldi doyusu Varna doyusu II Kosova doyusu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Ailesi 2 Herbi karyerasi 2 1 Varna doyusu 2 2 II Kosovo doyusu 2 3 Belqradin mudafiesi 3 Olumu 4 IstinadlarAilesi RedakteXV esrin evvellerinde Transilvaniyada fermer ailesinde anadan olmusdur Macar krali Siqismund terefinden 1409 cu ilde Hunyad qalasi derebeyliyi atasi Voyka verildiyi ucun sinifi tebeqeleri yukseldi Bu hadiseden sonra ailesi Hunyad soyadini qebul edir 1429 cu ilde soylu bir ailenin qizi olan Elizabet Szilaqi ile evlenir Hemin il Macar Krali Siqismundun sarayinda xidmete baslayir Soylu bir qadinla evlenmesi ve Serb sahzadesi Lazarevicin desteyi ile kralliq nezdinde taninmis bir sexse cevrilir Herbi seferler zamani elde etdiyi muveffeqiyyetler reformist Yan Qusun edami ile elaqedar cixan caxnasmalarin yatirdilmasindaki rolu onun meshur bir doyuscu kimi taninmasina sebeb olur Herbi karyerasi Redakte1431 ci ilde Macar krali Siqismundun emri ile Milan Hersoqu Flippo Mariya Viskontinin destesine qosulur Burada 2 il xidmet gosterir 5 il muddetinde Hunyadiye qulluq eden Andreas Pannionius yazir ki geleceyin komandiri ozunu hem istiye hem soyuga dozecek sekilde terbiye etmisdi 1433 cu ilde yeniden Siqismundun sarayina qayidan Hunyadi sarayda Mehkeme cengaveri olaraq calismaga baslayir 1437 ci ilde kral Siqismundun olumu caxnasmaya yol acir Cunki kralin oglu yox idi Onun yerine II Albert qisa muddetlik taxta cixir Bu erefede Serbiya torpaqlarinin boyuk bir hissesi Osmanli ordusu terefinden isgal olunmusdu Eyni il Valaxiya sahzadesi Vlad II Drakul terefinden desteklenen Osmanli ordusu Transilvaniya ve etrafi seherleri ele kecirmisdi 1439 cu ilin iyununda Serblerin en ehemiyyetli mudaife qalalarindan olan Semendir qalasinin tutulmasi ile Serb sahzadesi herbi yardim almaq ucun Macaristana qacir Kral II Albert osmanlilara qarsi herbi seferberlik elan etse de sadece Titel bolgesindeki bir nece feodal onun bu cagirisina qosulur Bu erefelerde Osmanlilara qarsi Hunyadinin verdiyi herbi destek diqqete layiq idi Cox kecmeden kral II Albert Hunyadini Macar ordusunun komandiri vezifesine teyin edir Hunyadi qardaslarina kralligin esl baronlari rutbesi verilir Artiq avqust ayinda Semendir qalasi Osmanli ordusu terefinden tutulur Hunyadi ailesinin gerbi Lakin tezlikle II Albertin olumu ile yeniden hakimiyyet ugrunda mubarizeler baslayir Bu zaman Hunyadi de daxil olmaqla yuxari tebeqenin desteklediyi Vladislav Polsa ve Macaristan krali secilir Bu erefede Hunyadi Valaxiyada Osmanli imperiyasina qarsi vurusurdu Vladislav xidmetlerine gore Hunyadi ailesine Transilvaniya eyaleti ile yanasi 5 bolgenin idaresini vermisdi Bundan basqa Yanos Hunyadiye serhed bolgelerinin mudafiesi tapsirilmisdi Hunyadi ilk olaraq guclu bir mudafie xetti yaradir ve Osmanli ordusuna qarsi hucuma baslayir 1442 cu ilin evvellerinde sayca az olan macar ordusunun Osmanli axinci desteleri uzerinde qelebesi Valaxiyada Osmanli hokmranligina son qoyur Valaxiya Macaristanin terkibine qatilir Texminen 6 ay sonra megiub edilen Osmanli ordusu yeniden Tuna seheri etrafinda toplanir Dusmenin nizamsiz duzulusunu yaxsi qiymetlendiren Hunyadi Osmanli ordusu uzerinde 2 ci defe qelebe qazanir Bu iki qelebe ona xristian dunyasinda boyuk bir nufuz qazandirir 1 Varna doyusu Redakte Kral Vladislav ve Hunyadinin komandirliyi ile Papa IV Yevgeni 30 minlik yeni bir xacli ordusu yaradir 1443 cu ilde bu ordu Tuna cayini kecerek Balkanlarda irelilemeye baslayir Moraviya Nis Izladi Yalvac Vazaq movqelerinde Osmanli ordulari meglub edilir II Murad serb despotu Brankovic vasitesile sulh teleb edir Kral Vladislav siddetli qara gore bu sulhu qebul etmek mecburiyyetinde qalir Lakin cox kecmeden hem papanin muharibe etmek barede telebleri hem de osmanli taxtinda 13 yasli bir sultanin oturmasi sulhun pozulmasina getirib cixardi 1444 cu ilde Varna doyusunde Hunyadi sag qanaddan hucuma rehberlik edirdi Lakin kral Vladislavin plansiz davranib saha hucum etmesi neticesinde macar ordusu dagilir kral oldurulur Hunyadi veziyeti basa dusub Biz kral ucun yox dinimiz ucun savasiriq deye orduya muraciet etse de bu addim bir netice vermir 2 II Kosovo doyusu Redakte Yanos Hunyadinin Heykeli Budapest seheri Vladislavin olumunden sonra taxta II Albertin kicik oglu kecir Doyusde oldurulen Kral I Vladislavin yerine Macar Krali secilen V Lazlo usaq oldugu ucun Yanos Hunyadi 1446 ci ilin iyun ayinin 6 da taxt naibi titulu ile Macaristan hakimi olur O 1446 1453 illeri arasinda bu vezifeni yerine yetirmisdir Varna meglubiyyetinin sedalari butun olkeni burumusdu Bu sebebden Hunyadi veziyyeti Macaristanin lehine cevirmek ucun 90 min neferlik yeni ordu yaratmaga baslayir Eyni zamanda Valaxiya voyevodasi Vlad Drakulu oldurur Valaxiya hakimliyine oz namizedini getirir ve 1448 ci ilde 2 ci defe Balkan uzerine hucuma kecir 1448 ci ilde Osmanli qosunu ile Macar qosunu yeniden qarsi qarsiya geldi Doyusden evvel II Muradin sulh teklifini redd eden Hunyadi Varna doyusunun intiqamini almaga can atirdi Lakin Kosova yaxinligindaki doyusde macar ordusu yeniden meglub edilir Yanos Hunyadi bir nece esger ile doyus meydanini terk edir 3 Belqradin mudafiesi Redakte 1456 ci ilin yazinda Osmanli esgerleri Belqradi ikinci defe muhasireye alirlar Muhasirenin baslamasindan 7 gun sonra turk birlikleri qefil bir hucumla sehere daxil olur Bu zaman komeye Yanos Hunyadi gelir ve Osmanli ordusunun uzerinehucum ederek nizamlarini pozur Bundan sonra Osmanli esgerleri geri cekilmeye mecbur olurlar ve qisa muddet sonra muhasire aradan qalxir Bu hadise Yanos Hunyadini butun Macar xalqinin gozunde tarixi bir qehremana cevirir Olumu RedakteSeherde Belqrad zeferi qeyd edilse de bu abu hava yeni bir epidemiyanin yayilmasiyla pozulur Veba xesteliyi butun seheri buruyur O dovrde mualicesi olmayan bir xestelik kimi bilenen vebanin aldigi canlardan biri de Yanos Hunyadi olmusdur o avqustun 11 i 1456 ci ilde Zarna yaxinliginda vefat edir Mezari hal hazirda Ruminyada Alba Yuliya seherindeki Muqeddes Maykil kilsesindedir Hunyadinin olum yatagindaki son sozleri diqqete layiqdir Macaristani dusmenden qoruyun Istinadlar Redakte Janos Hunyadi Uzuncarsili Ismail Hakki 2003 Osmanli Tarihi I cilt Turk Tarih Kurumu Yayinlari II Kosovo doyusuMenbe https az wikipedia org w index php title Yanos Hunyadi amp oldid 5995340, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
_big.svg.html){kind=link}
