fbpx
Wikipedia

II Xoyski hökuməti

II Xoyski hökuməti, İkinci hökumət kabineti və ya Müsavat-Bitərəflər hökumətiAzərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin sayca 2-ci, Fətəli xan Xoyskinin başçılığı ilə 17 iyun 1918 tarixindən 7 dekabr 1918-ci ilədək fəaliyyət göstərmiş, müsavatçılar, müstəqillər və bitərəflərdən ibarət koalisya hökuməti.

Zəmin

Azərbaycan Milli Şurası və Hökumətinin həyata keçirmək istədiyi tədbirlərin "həddindən çox demokratik" istiqamətindən narazı qalan Azərbaycan burjuaziyası və mülkədarlarının müəyyən dairələrinin təsirilə Nuru Paşa Azərbaycan Milli Şurası və Hökumətini şübhə ilə qarşıladı. İyunun 16-da Gəncəyə gələn Azərbaycan Milli Şurasının iyunun 17-də Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədrliyi ilə iki iclası keçirildi.

Birinci qapalı iclas iyunun 17-də saat 12-də şəhər idarəsinin binasında toplandı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin sədri Fətəli xan Xoyski söz alaraq bildirdi ki, Məhəmməd Əmin RəsulzadəMəmməd Həsən Hacınski ilə birlikdə onlar Qafqazdakı türk ordusunun komandanı Nuru Paşanın yanında olmuş və Tiflisdə yaradılmış Milli Şura və Azərbaycan Hökuməti haqqında ona məlumat vermişlər. Nuru Paşa cavabında bildirib ki, bir əsgər kimi o, mülki işlərlə kifayət qədər tanış deyil, ona görə də bu barədə onun mülki işlər üzrə müşaviri Əhməd bəy Ağaoğluna müraciət etsinlər. Əhməd bəy Ağaoğlu ilə görüşlərindən bəhs edən Fətəli xan Xoyski məlumat verdi ki, danışıq zamanı Əhməd bəy Ağaoğlu Türkiyə hökumətinin və onun Gəncədəki nümayəndəliyinin Azərbaycanın daxili işlərinə qarışmayacağını bildirdi, lakin Milli Şuranın yeni Hökumət yaradaraq özünü buraxmasını tələb etdi.

İyunun 17-də saat 2-də Milli Şuranın çox gərgin şəraitdə keçən ikinci iclasında Fətəli xan Xoyski Tiflisdə təşkil etdiyi Hökumətin fəaliyyəti barədə qısaca məlumat verərək Şura üzvlərindən onun Hökumətinin istefasını qəbul etməyi xahiş etdi. Uzun və gərgin müzakirədən sonra iclas Azərbaycan Milli Şurasının buraxılması, bütün qanunverici və icraedici hakimiyyətin yeni yaradılacaq Azərbaycan Müvəqqəti Hökumətinə verilməsi haqqında iki mühüm qətnamə qəbul etdi.

Milli Şuranın buraxılması haqqındakı birinci sənəddə göstərilirdi ki, həm daxili, həm də xarici siyasət sahəsində Azərbaycanda yaranmış ağır vəziyyəti nəzərə alaraq, Azərbaycan Milli Şurası bütün hakimiyyəti Fətəli xan Xoyskinin sədrliyi ilə təşkil olunmuş Müvəqqəti Hökumətə həvalə edir və ona tapşırır ki, öz hakimiyyətini tezliklə çağırılacaq Müəssislər Məclisindən başqa kimsəyə güzəştə getməsin.

Müvəqqəti Hökumətin hüquq və vəzifələri haqqındakı ikinci sənəddə qeyd olunurdu ki, Azərbaycan Hökumətinə Azərbaycanın dövlət istiqlaliyyətini və mövcud siyasi azadlıqları ləğv etmək, aqrar və digər bu kimi mühüm inqilabi əhəmiyyətli qanunları dəyişdirmək səlahiyyəti verilmir. Azərbaycan Hökuməti altı aydan gec olmayaraq Müəssislər Məclisini çağırmalıdır. Hökumət qalan məsələlərdə bütün səlahiyyətlərindən istifadə etməkdə sərbəst idi.

Tərkibi

Azərbaycan Milli Şurası iyunun 17-də Fətəli xan Xoyskinin sədrliyi ilə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ikinci hökumət kabinəsinin tərkibini təsdiq etdi.

1918 il sentyabrın 15-də Azərbaycan və türk hərbi qüvvələrindən ibarət Qafqaz İslam Ordusu Bakını azad etdi. Sentyabrın 17-də isə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti Bakıya köçdü. Bakı müstəqil Azərbaycanın paytaxtı elan olundu.

Bununla da bütün Şimali Azərbaycan ərazisi Fətəli xan Xoyskinin başçılıq etdiyi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin hakimiyyəti altına keçdi.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti Bakıya köçdükdən sonra, 1918 il oktyabrın 6-da Fətəli xan Xoyskinin təşkil etdiyi ikinci Hökumətdə dəyişikliklər edildi və vəzifələr yenidən bölüşdürüldü.

Vəzifəsi Şəkli Başlama tarixi Bitmə tarixi Fraksiya (Partiya)
Nazirlər Şurasının sədri
 
Fətəli xan Xoyski
17 iyun 1918
7 dekabr 1918
Bitərəflər fraksiyası
Daxili işlər naziri
 
Behbud xan Cavanşir
17 iyun 1918
7 dekabr 1918
Bitərəflər fraksiyası
Dövlət nəzarəti naziri
 
Məmmədhəsən Hacınski
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
Ədliyyə naziri
 
Fətəli xan Xoyski
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Bitərəflər fraksiyası
 
Xəlil bəy Xasməmmədov
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
Əkinçilik naziri
 
Xosrov bəy Sultanov
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Bitərəf
Xalq maarifi və dini etiqad naziri
 
Nəsib bəy Yusifbəyli
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
Xarici işlər naziri
 
Məmmədhəsən Hacınski
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
 
Əlimərdan bəy Topçubaşov
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Fraksiyasız
Maliyyə naziri
 
Əbdüləli bəy Əmircanov
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Bitərəflər fraksiyası
 
Məmmədhəsən Hacınski
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
Poçt və teleqraf naziri
 
Xudadat bəy Məlik-Aslanov
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Fraksiyasız
 
Ağa Aşurov
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Bitərəflər fraksiyası
Səhiyyə və sosial təminat naziri
 
Xudadat bəy Rəfibəyli
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Bitərəf
Ticarət və sənaye naziri
 
Ağa Aşurov
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Bitərəflər fraksiyası
 
Behbud xan Cavanşir
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Bitərəflər fraksiyası
Yollar naziri
 
Xudadat bəy Məlik-Aslanov
17 iyun 1918
7 dekabr 1918
Fraksiyasız
Portfelsiz nazir
 
Əlimərdan bəy Topçubaşov
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Fraksiyasız
Portfelsiz nazir
 
Musa bəy Rəfiyev
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
Portfelsiz nazir
 
Xəlil bəy Xasməmmədov
17 iyun 1918
6 oktyabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
6 oktyabr 1918-ci ildə hökumət kabinetində yeni vəzifələr yaradılmışdır:
Əkinçilik və dövlət əmlakı naziri
 
Xosrov bəy Sultanov
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Bitərəf
Himayədarlıq və dini etiqad naziri
 
Musa bəy Rəfiyev
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
Xalq maarifi naziri
 
Nəsib bəy Yusifbəyli
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Müsavat və bitərəflər fraksiyası
Müsavat Partiyası
Xalq səhiyyəsi naziri
 
Xudadat bəy Rəfibəyli
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Bitərəf
Hərbi işlər üzrə müvəkkil
 
İsmayıl xan Ziyadxanov
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Bitərəf
Dövlət müfəttişi
 
Əbdüləli bəy Əmircanov
6 oktyabr 1918
7 dekabr 1918
Bitərəflər fraksiyası

Fəaliyyəti

Fətəli xan Xoyskinin təşkil etdiyi ikinci Hökumət Gəncədə çox çətin və mürəkkəb bir şəraitdə fəaliyyətə başladı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin ilk iclasında Fətəli xan Xoyski demişdi:

  "Hökumətimiz öylə bir zamanda təşkil edilmişdi ki, bir kənddən o biri kəndə getmək qorxulu idi. Gecə yatanda sabaha çıxmağa ümid yox idi. Heç kəsin irzi, namusu, canı, malı əmniyyətdə deyildi... Poçt-teleqraf yox idi. Bir kağız yollamaq belə mümkün deyildi. O vaxt idi ki, maliyyatdan Hökumət əlində heç bir şey yox idi. Hökumətə lazım olan idarələrin hamısı başdan-başa dağılmış, xidmətçilər qaçmışdılar. İdarələrin adı var idisə də, özü yox idi. Hərə başına beş-on adam yığıb bir Hökumət, bir qanun düzəltmişdi".  

Yaranmış çətin və mürəkkəb şəraitdə Fətəli xan Xoyski Hökumət aparatının təşkili işini davam etdirdi. Nazirlər Şurası və ayrı-ayrı nazirliklərin idarə aparatı yaradıldı. İyunun 27-də Fətəlixan Xoyski Hökuməti tərəfindən Azərbaycan dili dövlət dili elan olundu. Avqustun 28-də tədris müəssisələrinin milliləşdirilməsi haqqında qərar qəbul edildi. Fətəli xan Xoyski Hökumətinin Gəncədə 1918 il iyunun 19-da qəbul etdiyi ilk qərar bütün Azərbaycanda hərbi vəziyyətin elan edilməsi oldu. Avqustun 11 -də ümumi səfərbərlik elan edildi. 1894–1899 illərdə anadan olmuş kişi cinsindən bütün müsəlman vətəndaşlar orduya çağırıldı.

Xoyski Hökumətinin Gəncə dövründə qəbul etdiyi ən mühüm qərarlardan biri də 1918 il iyulun 15-də Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının yaradılması idi. Bu qərara əsasən Birinci dünya müharibəsi (1914–18) illərində Cənubi Qafqaz ərazisində yerli müsəlman əhalisinə qarşı törədilmiş vəhşiliklər və onların əmlaklarına qəsd ilə bağlı məsələlər araşdırılmalı, bu işdə günahkar olan şəxslər aşkar olunub, cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməli idilər.

Bakıya köçdükdən sonra Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti istər ictimai-siyasi, istərsə də təsərüfat və mədəni quruculuq sahəsində daha mühüm tədbirlər həyata keçirməyə başladı. Müəssislər Məclisinin çağırılması işinin təşkili üçün Nazirlər Şurasının sədri, daxili işlər və xalq maarifi nazirlərindən ibarət komissiya yaradıldı. 1918-ci il noyabrın 9-da Azərbaycan Hökuməti Fətəli xan Xoyskinin təqdimatı ilə ölkənin üçrəngli bayrağını təsdiq etdi.

Hökümət kabinetinin buraxılması

1918 il iyunun 17-də Gəncədə öz fəaliyyətini dayandırmış Azərbaycan Milli Şurası həmin il noyabrın 16-da Bakıda yenidən fəaliyyətə başladı. İlk iclasda çıxış edən Fətəli xan Xoyski Milli Şura üzvlərinə müraciət edərək bildirdi ki, Hökumətin Müəssislər Məclisini çağırmaq işinin təşkilinə vaxtı çatmadığı üçün Milli Şuradan bu işin icrasını öz üzərinə götürməsini xahiş edir. Bu təkliflə razılaşan Milli Şura özünün noyabrın 19-da Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin sədrliyi ilə keçən iclasında 120 nəfərdən ibarət Parlament yaratmaq haqqında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti tərəfindən təqdim olunmuş qanun layihəsini qəbul etdi. Milli Şuranın sədri tərəfindən imzalanmış " Bütün Azərbaycan əhalisinə!" müraciəti noyabrın 29-da dərc edildi. Həmin qanuna əsasən 1918 il dekabrın 7-də Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Nikolayev küçəsindəki (indiki İstiqlaliyyət küçəsi) qız məktəbinin (indiki Əlyazmalar İnstitutu) binasında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamentinin ilk iclası keçirildi. İclas Milli Şuranın sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin giriş nitqi ilə açıldı. Parlamentin rəhbər orqanları seçildikdən sonra Hökumətin fəaliyyəti barədə məruzə üçün söz Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökumətinin sədri Fətəli xan Xoyskiyə verildi. O, öz Hökumətinin çox mürəkkəb tarixi şəraitdə gördüyü işlər barədə geniş hesabat verdi. Fətəli xan Xoyski məruzəsinin sonunda dedi.

  "Qüvvəmiz qədər vəzifəmizi ifa etdik. Hələ çox şey edə bilməmişik, amma bunu cürətlə deyə bilərəm ki, Hökumətin nöqsanları ilə bərabər, yol göstərən işıqlı ulduzu bu şüar olmuşdur: Millətin Hüququ,İstiqlalı, Hürriyyəti! Fəaliyyətimizdə xətalar işlətmişiksə də, həmişə fikrimiz bu olmuşdur. Hökumət çalışmışdır ki, öz nüfuzunu millətin gözündə itirməsin".  

Fətəli xan Xoyski öz Hökumətinin istefasını qəbul etməyi yeni yaranmış parlamentdən xahiş etdi. Parlament 2-ci hökumətin istefasını qəbul etdi. Yeni —III Hökumət kabinəsinin təşkili və ona rəhbərlik yenə də Fətəli xan Xoyskiyə tapşırıldı. Parlamentin sədr müavini Həsən bəy Ağayevlə Fətəli xan Xoyskinin arasında gedən yazış malardan da görünür ki, Fətəli xan Xoyski yeni Hökumətin təşkilindən imtina etmiş, yalnız Həsən bəy Ağayevin təkidli xahişindən sonra o, bu işə razılıq vermişdir.

Həmçinin bax

Mənbə

  • Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökuməti maddəsi.

İstinadlar

  1. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918–1920). Parlament. (stenoqrafık hesabat), c.1–2, B., 1998
  2. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918–1920). Parlament. (stenoqrafık hesabat), c.1–2, B., 1998
  3. Paşayev A., Açılmamış səhifələrin izi ilə, B., 2001; Aдpec-календары Aзepбaйджанской Pecnублики нa 1920 год, Б., 1920
  4. Aзepбaйджанская Демократическая Pecnублика (1918–1920). Законодательные акты (сборник документов), Б., 1998.

xoyski, hökuməti, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, xoyski, hökuməti, ikinci, hökumət, kabineti, müsavat, bitərəflər, hökuməti, azərbaycan, xalq, cümhuriyyətinin, sayca, fətəli, xoyskinin, başçılığı, ilə, iyun, 1918, tarixindən, dekabr, 1918, ilədək, fəa. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Xoyski hokumeti II Xoyski hokumeti Ikinci hokumet kabineti ve ya Musavat Biterefler hokumeti Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin sayca 2 ci Feteli xan Xoyskinin basciligi ile 17 iyun 1918 tarixinden 7 dekabr 1918 ci iledek fealiyyet gostermis musavatcilar musteqiller ve bitereflerden ibaret koalisya hokumeti 1 Mundericat 1 Zemin 2 Terkibi 3 Fealiyyeti 4 Hokumet kabinetinin buraxilmasi 5 Hemcinin bax 6 Menbe 6 1 IstinadlarZemin RedakteAzerbaycan Milli Surasi ve Hokumetinin heyata kecirmek istediyi tedbirlerin heddinden cox demokratik istiqametinden narazi qalan Azerbaycan burjuaziyasi ve mulkedarlarinin mueyyen dairelerinin tesirile Nuru Pasa Azerbaycan Milli Surasi ve Hokumetini subhe ile qarsiladi Iyunun 16 da Genceye gelen Azerbaycan Milli Surasinin iyunun 17 de Mehemmed Emin Resulzadenin sedrliyi ile iki iclasi kecirildi Birinci qapali iclas iyunun 17 de saat 12 de seher idaresinin binasinda toplandi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin sedri Feteli xan Xoyski soz alaraq bildirdi ki Mehemmed Emin Resulzade ve Memmed Hesen Hacinski ile birlikde onlar Qafqazdaki turk ordusunun komandani Nuru Pasanin yaninda olmus ve Tiflisde yaradilmis Milli Sura ve Azerbaycan Hokumeti haqqinda ona melumat vermisler Nuru Pasa cavabinda bildirib ki bir esger kimi o mulki islerle kifayet qeder tanis deyil ona gore de bu barede onun mulki isler uzre musaviri Ehmed bey Agaogluna muraciet etsinler Ehmed bey Agaoglu ile goruslerinden behs eden Feteli xan Xoyski melumat verdi ki danisiq zamani Ehmed bey Agaoglu Turkiye hokumetinin ve onun Gencedeki numayendeliyinin Azerbaycanin daxili islerine qarismayacagini bildirdi lakin Milli Suranin yeni Hokumet yaradaraq ozunu buraxmasini teleb etdi 2 Iyunun 17 de saat 2 de Milli Suranin cox gergin seraitde kecen ikinci iclasinda Feteli xan Xoyski Tiflisde teskil etdiyi Hokumetin fealiyyeti barede qisaca melumat vererek Sura uzvlerinden onun Hokumetinin istefasini qebul etmeyi xahis etdi Uzun ve gergin muzakireden sonra iclas Azerbaycan Milli Surasinin buraxilmasi butun qanunverici ve icraedici hakimiyyetin yeni yaradilacaq Azerbaycan Muveqqeti Hokumetine verilmesi haqqinda iki muhum qetname qebul etdi 2 Milli Suranin buraxilmasi haqqindaki birinci senedde gosterilirdi ki hem daxili hem de xarici siyaset sahesinde Azerbaycanda yaranmis agir veziyyeti nezere alaraq Azerbaycan Milli Surasi butun hakimiyyeti Feteli xan Xoyskinin sedrliyi ile teskil olunmus Muveqqeti Hokumete hevale edir ve ona tapsirir ki oz hakimiyyetini tezlikle cagirilacaq Muessisler Meclisinden basqa kimseye guzeste getmesin Muveqqeti Hokumetin huquq ve vezifeleri haqqindaki ikinci senedde qeyd olunurdu ki Azerbaycan Hokumetine Azerbaycanin dovlet istiqlaliyyetini ve movcud siyasi azadliqlari legv etmek aqrar ve diger bu kimi muhum inqilabi ehemiyyetli qanunlari deyisdirmek selahiyyeti verilmir Azerbaycan Hokumeti alti aydan gec olmayaraq Muessisler Meclisini cagirmalidir Hokumet qalan meselelerde butun selahiyyetlerinden istifade etmekde serbest idi Terkibi RedakteAzerbaycan Milli Surasi iyunun 17 de Feteli xan Xoyskinin sedrliyi ile Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin ikinci hokumet kabinesinin terkibini tesdiq etdi 1 1918 il sentyabrin 15 de Azerbaycan ve turk herbi quvvelerinden ibaret Qafqaz Islam Ordusu Bakini azad etdi Sentyabrin 17 de ise Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti Bakiya kocdu Baki musteqil Azerbaycanin paytaxti elan olundu Bununla da butun Simali Azerbaycan erazisi Feteli xan Xoyskinin basciliq etdiyi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin hakimiyyeti altina kecdi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti Bakiya kocdukden sonra 1918 il oktyabrin 6 da Feteli xan Xoyskinin teskil etdiyi ikinci Hokumetde deyisiklikler edildi ve vezifeler yeniden bolusduruldu Vezifesi Sekli Baslama tarixi Bitme tarixi Fraksiya Partiya Nazirler Surasinin sedri Feteli xan Xoyski 17 iyun 1918 7 dekabr 1918 Biterefler fraksiyasiDaxili isler naziri Behbud xan Cavansir 17 iyun 1918 7 dekabr 1918 Biterefler fraksiyasiDovlet nezareti naziri Memmedhesen Hacinski 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat PartiyasiEdliyye naziri Feteli xan Xoyski 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Biterefler fraksiyasi Xelil bey Xasmemmedov 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat PartiyasiEkincilik naziri Xosrov bey Sultanov 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiBiterefXalq maarifi ve dini etiqad naziri Nesib bey Yusifbeyli 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat PartiyasiXarici isler naziri Memmedhesen Hacinski 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat Partiyasi Elimerdan bey Topcubasov 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 FraksiyasizMaliyye naziri Ebduleli bey Emircanov 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Biterefler fraksiyasi Memmedhesen Hacinski 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat PartiyasiPoct ve teleqraf naziri Xudadat bey Melik Aslanov 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Fraksiyasiz Aga Asurov 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 Biterefler fraksiyasiSehiyye ve sosial teminat naziri Xudadat bey Refibeyli 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 BiterefTicaret ve senaye naziri Aga Asurov 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Biterefler fraksiyasi Behbud xan Cavansir 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 Biterefler fraksiyasiYollar naziri Xudadat bey Melik Aslanov 17 iyun 1918 7 dekabr 1918 FraksiyasizPortfelsiz nazir Elimerdan bey Topcubasov 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 FraksiyasizPortfelsiz nazir Musa bey Refiyev 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat PartiyasiPortfelsiz nazir Xelil bey Xasmemmedov 17 iyun 1918 6 oktyabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat Partiyasi6 oktyabr 1918 ci ilde hokumet kabinetinde yeni vezifeler yaradilmisdir Ekincilik ve dovlet emlaki naziri Xosrov bey Sultanov 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiBiterefHimayedarliq ve dini etiqad naziri Musa bey Refiyev 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat PartiyasiXalq maarifi naziri Nesib bey Yusifbeyli 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 Musavat ve biterefler fraksiyasiMusavat PartiyasiXalq sehiyyesi naziri Xudadat bey Refibeyli 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 BiterefHerbi isler uzre muvekkil Ismayil xan Ziyadxanov 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 BiterefDovlet mufettisi Ebduleli bey Emircanov 6 oktyabr 1918 7 dekabr 1918 Biterefler fraksiyasiFealiyyeti RedakteFeteli xan Xoyskinin teskil etdiyi ikinci Hokumet Gencede cox cetin ve murekkeb bir seraitde fealiyyete basladi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin ilk iclasinda Feteli xan Xoyski demisdi Hokumetimiz oyle bir zamanda teskil edilmisdi ki bir kendden o biri kende getmek qorxulu idi Gece yatanda sabaha cixmaga umid yox idi Hec kesin irzi namusu cani mali emniyyetde deyildi Poct teleqraf yox idi Bir kagiz yollamaq bele mumkun deyildi O vaxt idi ki maliyyatdan Hokumet elinde hec bir sey yox idi Hokumete lazim olan idarelerin hamisi basdan basa dagilmis xidmetciler qacmisdilar Idarelerin adi var idise de ozu yox idi Here basina bes on adam yigib bir Hokumet bir qanun duzeltmisdi Yaranmis cetin ve murekkeb seraitde Feteli xan Xoyski Hokumet aparatinin teskili isini davam etdirdi Nazirler Surasi ve ayri ayri nazirliklerin idare aparati yaradildi Iyunun 27 de Fetelixan Xoyski Hokumeti terefinden Azerbaycan dili dovlet dili elan olundu Avqustun 28 de tedris muessiselerinin millilesdirilmesi haqqinda qerar qebul edildi Feteli xan Xoyski Hokumetinin Gencede 1918 il iyunun 19 da qebul etdiyi ilk qerar butun Azerbaycanda herbi veziyyetin elan edilmesi oldu Avqustun 11 de umumi seferberlik elan edildi 1894 1899 illerde anadan olmus kisi cinsinden butun muselman vetendaslar orduya cagirildi Xoyski Hokumetinin Gence dovrunde qebul etdiyi en muhum qerarlardan biri de 1918 il iyulun 15 de Fovqelade Tehqiqat Komissiyasinin yaradilmasi idi Bu qerara esasen Birinci dunya muharibesi 1914 18 illerinde Cenubi Qafqaz erazisinde yerli muselman ehalisine qarsi toredilmis vehsilikler ve onlarin emlaklarina qesd ile bagli meseleler arasdirilmali bu isde gunahkar olan sexsler askar olunub cinayet mesuliyyetine celb edilmeli idiler 3 Bakiya kocdukden sonra Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti ister ictimai siyasi isterse de teserufat ve medeni quruculuq sahesinde daha muhum tedbirler heyata kecirmeye basladi Muessisler Meclisinin cagirilmasi isinin teskili ucun Nazirler Surasinin sedri daxili isler ve xalq maarifi nazirlerinden ibaret komissiya yaradildi 1918 ci il noyabrin 9 da Azerbaycan Hokumeti Feteli xan Xoyskinin teqdimati ile olkenin ucrengli bayragini tesdiq etdi 4 Hokumet kabinetinin buraxilmasi Redakte1918 il iyunun 17 de Gencede oz fealiyyetini dayandirmis Azerbaycan Milli Surasi hemin il noyabrin 16 da Bakida yeniden fealiyyete basladi Ilk iclasda cixis eden Feteli xan Xoyski Milli Sura uzvlerine muraciet ederek bildirdi ki Hokumetin Muessisler Meclisini cagirmaq isinin teskiline vaxti catmadigi ucun Milli Suradan bu isin icrasini oz uzerine goturmesini xahis edir Bu teklifle razilasan Milli Sura ozunun noyabrin 19 da Mehemmed Emin Resulzadenin sedrliyi ile kecen iclasinda 120 neferden ibaret Parlament yaratmaq haqqinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti terefinden teqdim olunmus qanun layihesini qebul etdi Milli Suranin sedri terefinden imzalanmis Butun Azerbaycan ehalisine muracieti noyabrin 29 da derc edildi Hemin qanuna esasen 1918 il dekabrin 7 de Haci Zeynalabdin Tagiyevin Nikolayev kucesindeki indiki Istiqlaliyyet kucesi qiz mektebinin indiki Elyazmalar Institutu binasinda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin ilk iclasi kecirildi Iclas Milli Suranin sedri Mehemmed Emin Resulzadenin giris nitqi ile acildi Parlamentin rehber orqanlari secildikden sonra Hokumetin fealiyyeti barede meruze ucun soz Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumetinin sedri Feteli xan Xoyskiye verildi O oz Hokumetinin cox murekkeb tarixi seraitde gorduyu isler barede genis hesabat verdi Feteli xan Xoyski meruzesinin sonunda dedi Quvvemiz qeder vezifemizi ifa etdik Hele cox sey ede bilmemisik amma bunu curetle deye bilerem ki Hokumetin noqsanlari ile beraber yol gosteren isiqli ulduzu bu suar olmusdur Milletin Huququ Istiqlali Hurriyyeti Fealiyyetimizde xetalar isletmisikse de hemise fikrimiz bu olmusdur Hokumet calismisdir ki oz nufuzunu milletin gozunde itirmesin Feteli xan Xoyski oz Hokumetinin istefasini qebul etmeyi yeni yaranmis parlamentden xahis etdi Parlament 2 ci hokumetin istefasini qebul etdi Yeni III Hokumet kabinesinin teskili ve ona rehberlik yene de Feteli xan Xoyskiye tapsirildi Parlamentin sedr muavini Hesen bey Agayevle Feteli xan Xoyskinin arasinda geden yazis malardan da gorunur ki Feteli xan Xoyski yeni Hokumetin teskilinden imtina etmis yalniz Hesen bey Agayevin tekidli xahisinden sonra o bu ise raziliq vermisdir 1 Hemcinin bax RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin hokumetleriMenbe RedakteAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti hokumeti maddesi Istinadlar Redakte 1 2 3 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 1918 1920 Parlament stenoqrafik hesabat c 1 2 B 1998 1 2 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti 1918 1920 Parlament stenoqrafik hesabat c 1 2 B 1998 Pasayev A Acilmamis sehifelerin izi ile B 2001 Adpec kalendary Azepbajdzhanskoj Pecnubliki na 1920 god B 1920 Azepbajdzhanskaya Demokraticheskaya Pecnublika 1918 1920 Zakonodatelnye akty sbornik dokumentov B 1998 Menbe https az wikipedia org w index php title II Xoyski hokumeti amp oldid 6075069, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.