Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
II Abbas Hilmi Paşa (14 iyul 1874[…], İsgəndəriyyə – 19 dekabr 1944, Cenevrə) — Misirin son xədivi.
| II Abbas Hilmi Paşa | |
|---|---|
| ərəb. عباس حلمي الثاني | |
 | |
| 7 yanvar 1892 – 19 dekabr 1914 | |
| Əvvəlki | Kavalalı Tofiq Paşa |
| Sonrakı | Hüseyn Kamil (sultan kimi) |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 14 iyul 1874[…] |
| Doğum yeri | İsgəndəriyyə, Misir xədivliyi, Osmanlı imperiyası |
| Vəfat tarixi | 19 dekabr 1944(70 yaşında) |
| Vəfat yeri | Cenevrə, İsveçrə |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Atası | Kavalalı Tofiq Paşa |
| Anası | Əminə İlhami |
| Həyat yoldaşı | İqbal xanım |
| Uşağı | |
| Ailəsi | Kavalalı ailəsi |
| Dini | Sünni, İslam |
| | |
| Təltifləri |                          |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
14 iyul 1874-cü ildə İsgəndəriyyədə dünyaya gəldi. Atası Misir xədivi Kavalalı Tofiq Paşa, anası isə Əhməd Tosun Paşa soyundan Əminə İlhamidir. İlk təhsilini İsgəndəriyyədə aldıqdan sonra qardaşı Mehmed Əli ilə birlikdə Vyanaya göndərildi. Burada ikən atasının ölüm xəbərini aldı və Osmanlı dövləti tərəfindən Misir xədivi elan edildi (7 yanvar 1892). Osmanlı hökuməti bu əsnada Avropadakı təmsilçilərinə teleqraf yollayaraq yeni xədiv üzərindəki nüfuzunu göstərmək məqsədilə, Abbas Hilminin Misirə gedərkən öncə İstanbula gələcəyini, daha sonra burada ona təsis edilən xüsusi gəmiylə İsgəndəriyyəyə yollanacağını bildirdi. Ancaq Abbas Hilmi Paşa bir bəhanə taparaq İstanbula getməkdən boyun qaçırdı və Avstriya imperatoru Frans İosif tərəfindən ona hədiyyə olunan gəmiylə Qahirəyə yola düşdü.
Abbas Hilmi Paşanın çox gənc olması və təcrübəsizliyi səbəbilə Osmanlı hökuməti illərlə Misirdə fövqəladə təmsilçisini saxlamağa davam etdi və bölgədə məşhurlaşan Qazi Əhməd Muxtar Paşanı xədiv müşaviri təyin etdi. Bununla onlar xədivi, Misir üzərində böyük nüfuz sahibi olan İngiltərənin təzyiqindən uzaq tutmağa çalışdılar.
Xədivliyinin ilk illərində ingilis ağalığına və ordudakı ingilis təsirinə müxalif olan Abbas Hilmi Paşa bu səbəblə Qahirədəki İngiltərə konsulu və təmsilçiləriylə anlaşmazlıq yaşadı. Yaradılan hökumətlərin fəaliyyətindən narazı olan tərəflər Riyaz Paşanın yeni hökumətin başına gəlməsiylə etirazları dayandırdı. Bu əsnada fransızların da Misirə göz dikməsi ilə vəziyyət daha da mürəkkəbləşməyə başladı. Abbas Hilmi Paşa onlara qarşı ingilislərin mövqeyində durdu.
Abbas Hilmi Paşanın Osmanlı dövlətinə qarşı yürütdüyü kəskin siyasət, bölgədə Osmanlının mövqeyini təmsil edən Əhməd Muxtar Paşa tərəfindən tənzimlənirdi. Belə ki, Misir xədivliyi kağız üzərində də olsa, hələ də Osmanlı təbəəliyində idi. Hətta Abbas Hilmi Paşa, ənənəyə uyğun olaraq 1893-cü ilin iyulunda Əhməd Muxtar Paşayla birlikdə İstanbula gələrək Sultan Əbdülhəmidə olan bağlılığını göstərdi. Ertəsi il Avropa səyahətinə çıxan Abbas Hilmi Paşa Osmanlı hökumətinin etirazlarına baxmayaraq bu səyahətlərini təkrarladı.
Abbas Hilmi Paşanın mütənasib olmayan siyasət yürütməsi həm daxildə, həm də xaricdə müxaliflərinin çoxalmasına səbəb oldu. Bunun nəticəsi olaraq bəzi vaxtlar sui-qəsdlərə məruz qaldı. 1894-cü ildə sui-qəsd hazırlığı görən bir nəfər italyan ələ keçirildi. 1914-cü ilin yayında İstanbulda ikən başqa bir sui-qəsdə məruz qalaraq yaralandı. O əsnada çıxan Birinci Dünya müharibəsi səbəbilə bir daha Misirə dönə bilmədi. 19 dekabr 1914-cü ildə İngiltərə Misiri himayəsinə aldı və Abbas Hilmi Paşanı vəzifədən alaraq yerinə ailənin yaşca ən böyüyü olan Hüseyn Kamili hakimiyyətə gətirdi. Qalan ömrünü İstanbul və Vyanada keçirən Abbas Hilmi Paşa Misirin müstəqillik qazanması və əmisi Əhməd Fuad Paşanın kral ünvanı alaraq hakimiyyətə gəlməsiylə Misirdəki taxt hüququnu itirdi. Burdakı mal-mülkü müsadirə edilən Abbas Hilmi Paşa 20 dekabr 1944-cü ildə Cenevrədə vəfat etdi.
Ailəsi
Abbas Hilmi Paşanın ilk evliliyi 19 fevral 1895-ci ildə İqbal xanımla baş tutmuş, cütlüyün bu nigahdan 6 övladı dünyaya gəlmişdir:
- Əminə Hilmi (12 fevral 1895 - 1954) — evlənmədi və övladı olmadı.
- Atiyətullah Hilmi (9 iyun 1896 - 1971) — ilk evliliyi Mehmed Fərid Paşanın oğlu Cəlaləddin Paşayla (1885-1930), ikinci evliliyi isə Mehmed Kamil Paşanın oğlu Əhməd Şövkət bəylə başa tutmuşdur. İlk evliliyindən 2 oğlu dünyaya gəlib.
- Fəthiyə Hilmi (27 noyabr 1897 - 30 noyabr 1923) — Hami bəylə evlənmiş, övladı olmamışdır.
- Məhəmməd Əbdül Moneim (20 fevral 1899 - 1 dekabr 1979)
- Lütfiyə Şövkət Hilmi (29 sentyabr 1900 - 1975) — Əhməd Muxtar Paşanın oğlu Mahmud Muxtar Paşayla Kavalalı İsmayıl Paşanın qızı Nemətullah xanımın oğlu Ömər Muxtar Qatırçıoğluyla evlənmişdir.
- Məhəmməd Əbdülqadir (4 fevral 1902 - 21 aprel 1919)
Abbas Hilmi Paşanın ikinci evliliyi isə 1 mart 1910-cu ildə macar əsilzadələrindən Marianna Tereklə baş tutdu. Cütlüyün bu nigahdan övladı olmadı və 1913-cü ildə boşandılar.
Mənbə
- BA, Yıldız Tasnifi, Ks. 39, Evr. 2144, Zrf. 129, Kar. 120; Ks. 39, Evr. 2139, Zrf. 129, Kar. 120; Ks. 31, Evr. 2153, Zrf. 160, Kar. 87; Ks. 39, Evr. 2087, Zrf. 57, Kar. 117; Ks. 18, Evr. 553/569, Zrf. 93, Kar. 38; Ks. 31, Evr. 2135, Zrf. 160, Kar. 87; Ks. 5, Evr. 2163, Zrf. 83, Kar. 2.
- BA, Mısır İrâdeleri, nr. 1619, 1629, 1632.
- C. Zeydân, Meşâhîrü’ş-şarḳ, Kahire 1902, II, 50.
- M. S. Anderson, The Eastern Question 1774–1923, New York 1966, s. 251.
- Rifat Uçarol, Gazi Ahmed Muhtar Paşa, Bir Osmanlı Paşası ve Dönemi, İstanbul 1976, s. 224–242.
- Brockelmann, History of the Islamic Peoples, London 1982, s. 455–458.
- Albert Hourani, Arabic Thought in the Liberal Age 1798–1939, Cambridge 1984, s. 200–201, 207.
- Thomas Mayer, "Abbas Hilmi II as Reflected in Some of his Papers", AAS, XIV (1980), s. 279–286.
- K. Vollers, "Abbas II.", İA, I, 11.
- M. Colombe, "ʿAbbās Ḥilmī II", EI2 (İng.), I, 13.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Abbas Hilmi Pasa 14 iyul 1874 1 2 Isgenderiyye 19 dekabr 1944 3 Cenevre Misirin son xedivi II Abbas Hilmi Pasaereb عباس حلمي الثاني Misir xedivi7 yanvar 1892 19 dekabr 1914EvvelkiKavalali Tofiq PasaSonrakiHuseyn Kamil sultan kimi Sexsi melumatlar Dogum tarixi 14 iyul 1874 1874 07 14 1 2 Dogum yeri Isgenderiyye Misir xedivliyi Osmanli imperiyasi Vefat tarixi 19 dekabr 1944 1944 12 19 3 70 yasinda Vefat yeri Cenevre Isvecre Fealiyyeti siyasetci Atasi Kavalali Tofiq Pasa Anasi Emine Ilhami Heyat yoldasi Iqbal xanim Usagi Mehemmed Ebdul Moneim Ailesi Kavalali ailesi Dini Sunni Islam Teltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Heyati 2 Ailesi 3 Menbe 4 IstinadlarHeyatiredakte14 iyul 1874 cu ilde Isgenderiyyede dunyaya geldi Atasi Misir xedivi Kavalali Tofiq Pasa anasi ise Ehmed Tosun Pasa soyundan Emine Ilhamidir Ilk tehsilini Isgenderiyyede aldiqdan sonra qardasi Mehmed Eli ile birlikde Vyanaya gonderildi Burada iken atasinin olum xeberini aldi ve Osmanli dovleti terefinden Misir xedivi elan edildi 7 yanvar 1892 Osmanli hokumeti bu esnada Avropadaki temsilcilerine teleqraf yollayaraq yeni xediv uzerindeki nufuzunu gostermek meqsedile Abbas Hilminin Misire gederken once Istanbula geleceyini daha sonra burada ona tesis edilen xususi gemiyle Isgenderiyyeye yollanacagini bildirdi Ancaq Abbas Hilmi Pasa bir behane taparaq Istanbula getmekden boyun qacirdi ve Avstriya imperatoru Frans Iosif terefinden ona hediyye olunan gemiyle Qahireye yola dusdu Abbas Hilmi Pasanin cox genc olmasi ve tecrubesizliyi sebebile Osmanli hokumeti illerle Misirde fovqelade temsilcisini saxlamaga davam etdi ve bolgede meshurlasan Qazi Ehmed Muxtar Pasani xediv musaviri teyin etdi Bununla onlar xedivi Misir uzerinde boyuk nufuz sahibi olan Ingilterenin tezyiqinden uzaq tutmaga calisdilar Xedivliyinin ilk illerinde ingilis agaligina ve ordudaki ingilis tesirine muxalif olan Abbas Hilmi Pasa bu sebeble Qahiredeki Ingiltere konsulu ve temsilcileriyle anlasmazliq yasadi Yaradilan hokumetlerin fealiyyetinden narazi olan terefler Riyaz Pasanin yeni hokumetin basina gelmesiyle etirazlari dayandirdi Bu esnada fransizlarin da Misire goz dikmesi ile veziyyet daha da murekkeblesmeye basladi Abbas Hilmi Pasa onlara qarsi ingilislerin movqeyinde durdu Abbas Hilmi Pasanin Osmanli dovletine qarsi yurutduyu keskin siyaset bolgede Osmanlinin movqeyini temsil eden Ehmed Muxtar Pasa terefinden tenzimlenirdi Bele ki Misir xedivliyi kagiz uzerinde de olsa hele de Osmanli tebeeliyinde idi Hetta Abbas Hilmi Pasa eneneye uygun olaraq 1893 cu ilin iyulunda Ehmed Muxtar Pasayla birlikde Istanbula gelerek Sultan Ebdulhemide olan bagliligini gosterdi Ertesi il Avropa seyahetine cixan Abbas Hilmi Pasa Osmanli hokumetinin etirazlarina baxmayaraq bu seyahetlerini tekrarladi Abbas Hilmi Pasanin mutenasib olmayan siyaset yurutmesi hem daxilde hem de xaricde muxaliflerinin coxalmasina sebeb oldu Bunun neticesi olaraq bezi vaxtlar sui qesdlere meruz qaldi 1894 cu ilde sui qesd hazirligi goren bir nefer italyan ele kecirildi 1914 cu ilin yayinda Istanbulda iken basqa bir sui qesde meruz qalaraq yaralandi O esnada cixan Birinci Dunya muharibesi sebebile bir daha Misire done bilmedi 19 dekabr 1914 cu ilde Ingiltere Misiri himayesine aldi ve Abbas Hilmi Pasani vezifeden alaraq yerine ailenin yasca en boyuyu olan Huseyn Kamili hakimiyyete getirdi Qalan omrunu Istanbul ve Vyanada keciren Abbas Hilmi Pasa Misirin musteqillik qazanmasi ve emisi Ehmed Fuad Pasanin kral unvani alaraq hakimiyyete gelmesiyle Misirdeki taxt huququnu itirdi Burdaki mal mulku musadire edilen Abbas Hilmi Pasa 20 dekabr 1944 cu ilde Cenevrede vefat etdi AilesiredakteAbbas Hilmi Pasanin ilk evliliyi 19 fevral 1895 ci ilde Iqbal xanimla bas tutmus cutluyun bu nigahdan 6 ovladi dunyaya gelmisdir Emine Hilmi 12 fevral 1895 1954 evlenmedi ve ovladi olmadi Atiyetullah Hilmi 9 iyun 1896 1971 ilk evliliyi Mehmed Ferid Pasanin oglu Celaleddin Pasayla 1885 1930 ikinci evliliyi ise Mehmed Kamil Pasanin oglu Ehmed Sovket beyle basa tutmusdur Ilk evliliyinden 2 oglu dunyaya gelib Fethiye Hilmi 27 noyabr 1897 30 noyabr 1923 Hami beyle evlenmis ovladi olmamisdir Mehemmed Ebdul Moneim 20 fevral 1899 1 dekabr 1979 Lutfiye Sovket Hilmi 29 sentyabr 1900 1975 Ehmed Muxtar Pasanin oglu Mahmud Muxtar Pasayla Kavalali Ismayil Pasanin qizi Nemetullah xanimin oglu Omer Muxtar Qatirciogluyla evlenmisdir Emine Nesedil 1927 Zehra Qedriyye 12 mart 1929 15 may 2012 Mehemmed Ebdulqadir 4 fevral 1902 21 aprel 1919 Abbas Hilmi Pasanin ikinci evliliyi ise 1 mart 1910 cu ilde macar esilzadelerinden Marianna Terekle bas tutdu Cutluyun bu nigahdan ovladi olmadi ve 1913 cu ilde bosandilar MenberedakteBA Yildiz Tasnifi Ks 39 Evr 2144 Zrf 129 Kar 120 Ks 39 Evr 2139 Zrf 129 Kar 120 Ks 31 Evr 2153 Zrf 160 Kar 87 Ks 39 Evr 2087 Zrf 57 Kar 117 Ks 18 Evr 553 569 Zrf 93 Kar 38 Ks 31 Evr 2135 Zrf 160 Kar 87 Ks 5 Evr 2163 Zrf 83 Kar 2 BA Misir Iradeleri nr 1619 1629 1632 C Zeydan Mesahiru s sarḳ Kahire 1902 II 50 M S Anderson The Eastern Question 1774 1923 New York 1966 s 251 Rifat Ucarol Gazi Ahmed Muhtar Pasa Bir Osmanli Pasasi ve Donemi Istanbul 1976 s 224 242 Brockelmann History of the Islamic Peoples London 1982 s 455 458 Albert Hourani Arabic Thought in the Liberal Age 1798 1939 Cambridge 1984 s 200 201 207 Thomas Mayer Abbas Hilmi II as Reflected in Some of his Papers AAS XIV 1980 s 279 286 K Vollers Abbas II IA I 11 M Colombe ʿAbbas Ḥilmi II EI2 Ing I 13 Istinadlarredakte 1 2 Dictionary of African Biography ing E K Akyeampong Henry Louis Gates Jr NYC OUP 2012 1 2 Abbas Abbas II Hilmi Brockhauz Ensiklopediyasi alm 1 2 Abbas Hilmi II d Egipte Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968 Menbe https az wikipedia org w index php title II Abbas Hilmi Pasa amp oldid 7975050