Həmdulla əfəndi məşhur alim və övliya şeyx İbrahim əfəndinin (Əfəndi baba) nəvəsi, İsmayıl əfəndinin oğludur.
Həyatı
Həmdulla əfəndi Əfəndizadənin atası İsmayıl əfəndi
1870-ci ildə Quba qəzasında (indiki Şabran rayonu, Qələgah kəndində) anadan olub. İlk təhsilini kənd mollaxanasında və Qubadakı mədrəsədə almışdır. Daha sonra ikisinifli rus məktəbini bitirmiş (1906), ərəb, fars və rus dillərini öyrənmişdir.
Azərbaycanda Sovet hökuməti qurultuqdan sonra Həmdulla əfəndi, 25 oktyabr 1928-ci ildə həbs edilmiş və 3 iyul 1929-cu il tarixində Nargin adasında güllələnmişdir. Bəzi qaynaqlar isə ayağına daş bağlanaraq Nargin adasından dənizə atıldığını söyləmişlərdir.
Fəaliyyəti
Siyasi fəaliyyəti
Əfəndizadə Azərbaycanın siyasi həyatında yaxından iştirak etmiş, İttihad Partiyasının fəal üzvlərindən olmuşdur. Azərbaycan Milli Şurasının "Azərbaycan Məclisi-Məbusanının təsisi haqqında qanun"una (19 noyabr 1918) əsasən, Quba qəzasından Cümhuriyyət Parlamentinin tərkibinə daxil edilmiş, İttihad fraksiyası üzvü olmuşdur.
Hərbi fəaliyyəti
Həmdulla əfəndi Əfəndizadə ermənilərin 1918-ci ildə Azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi soyqırımı zamanı daşnakların vəhşiliklərinin qarşısını almaqda xüsusi xidmətlər göstərən şəxslərdən olub. O Quba qəza komissarı Əli Bəy Zizikskinin komandanlığı altında ermənilərə qarşı təşkil olunan mübarizə dəstələrində vuruşub. 1918-ci ilin aprelində Dəvəçi nahiyəsinə soxulmuş erməni daşnakları dinc azərbaycanlılara qarşı soyqırımına başladıqda, Həmdulla əfəndi "sağ əli" və müttəfiqi Qaçaq Mayılla birlikdə xalqı ayağa qaldıraraq ermənilərə qarşı vuruşmuşdur.
1920-ci il aprelin 27-də bolşeviklərin zirehli qatarı Azərbaycana soxulduqda, Əfəndizadə öz tərəfdarları ilə birlikdə onun qarşısını kəsməyə cəhd göstərmiş, lakin qüvvələr qeyri-bərabər olduğundan geri çəkilməyə məcbur olmuşdur. Ümumiyyətlə Həmdulla əfəndi, 18-ci illərdə David Gelovaninin, Amazapsın, Martıkyanın, Çurayevin, Abraab Velnutsun, 20-ci illərdə isə İ. Miluninin, Moravskinin, Şalomovun, Molonovun, Moyerin orduları ilə dəfələrlə üz-üzə gəlmiş, Şamaxıda qırğın törədən Lalayanı şəxsən öldürmüşdür.
Quba üsyanında iştirakı
Avqustun 23-də Quba qəzasında Kuzun kəndinin əhalisi silahlı üsyana qalxır. Onlar kənddə iki nəfər milisi öldürüb və yeni hakimiyyətə itaətsizliklərini bəyan edirlər. Üsyanın qarşısını almaq üçün qəza komitəsi kəndə 4-cü süvari alayından 45 nəfərlik (30 nəfər süvari, 15 nəfər piyada) dəstə göndərir. Lakin dəstə üsyanı yatıra bilmədi və çoxlu itki verdi. Dəstədən yalnız 6 nəfər xilas ola bilir. Qubanın hərbi komissan Kuzun kəndində sovet hakimiyyətinin bərpa olunması üçün bir tağım və pulemyotçu göndərir. Avqustun 26-da Kuzun kəndinin üsyançıları ilə sovet qüvvələri arasında yeni döyüş baş verir. Kənd əhalisi bu dəfə də sovet qüvvələrinə ciddi müqavimət göstərir. Avqustun 29-da Qubanın 4 verstliyində sovet qüvvələri ilə üsyançılar arasında yeni vuruşma baş verdi. 100 nəfərlik sovet qüvvələri xeyli itki verdilər. Avqustun sonu sentyabnn əvvəllərində üsyançıların silahlı dəstəsi tam formalaşmışdı. Cümhuriyyət ordusunun podpolkovniki Əfəndizadəin rəhbərlik etdiyi dəstədə türk zabitləri də vardı. Üsyançılar xeyli pulemyot və beşaçılan tüfəng əldə etmişdilər. Sentyabrın 3-də səhər saat 7-də üsyançılar Dəvəçi-Xaçmaz üzərinə hücum edirlər. Onların qarşısına 7-ci süvari dəstəsi çıxarılır. Gərgin döyüşdən sonra sovet-bolşevik döyüşçüləri mövqelərini qoruyub saxlaya bildilər. Quba ərazisində mövcud olan güclü dəstələrdən birinə də Azərbaycan Cümhuriyyəti Parlamentinin keçmiş deputatı Həmdulla Əfəndi Əfəndizadə rəhbərlik edirdi.
Sovet rejimi üçün təhlükəli xarakter alan bu üsyanlar Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin 1920-ci il sentyabrın 9-da keçirilən plenumunda ciddi müzakirə edilmişdi.
Plenum Quba üsyanını yatırmaq üçün Əliheydər Qarayev və Qoqoberidzeni ora ezam etmək barədə qərar qəbul etdi. Üsyan sentyabrın birinci ongünlüyünün sonlarına qədər davam etdi. Çətinliklə yatırılan Quba üsyançılarının böyük silahlı dəstələrindən birinin rəhbəri Həmdulla əfəndi Şamaxı ilə sərhəd olan yüksək dağ kəndlərinə çəkildi. Üsyançı kəndlər isə qırmızıların nəzarəti altına keçdi.
İstinadlar
. 2019-11-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-08.
həmdulla, əfəndi, əfəndiyev, həmdulla, əfəndi, əfəndizadə, azərbaycan, milli, istiqlal, hərəkatının, fəal, iştirakçılarından, biri, azərbaycan, xalq, cümhuriyyəti, parlamentinin, üzvü, sovet, dönəmində, quba, üsyanının, başçılarından, biri, həmdulla, əfəndi, ə. Hemdulla efendi Efendizade Azerbaycan milli istiqlal herekatinin feal istirakcilarindan biri Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu Sovet doneminde Quba usyaninin bascilarindan biri Hemdulla efendi EfendizadeIsmayil efendi oglu Hemdulla efendi EfendizadeAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Parlamentinin uzvu7 dekabr 1918 30 aprel 1920Sexsi melumatlarTehsili Qori Muellimler SeminariyasiDogum tarixi 1870Dogum yeri Qelegah kendi Deveci nahiyesi Quba qezasi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 3 iyul 1929Vefat yeri Nargin adasi Azerbaycan SSR SSRIVefat sebebi GullelenmeAtasi Ismayil efendi Ibrahim efendi oglu EfendiyevHemdulla efendi meshur alim ve ovliya seyx Ibrahim efendinin Efendi baba nevesi Ismayil efendinin ogludur Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 2 1 Siyasi fealiyyeti 2 2 Herbi fealiyyeti 2 2 1 Quba usyaninda istiraki 3 Istinadlar 4 Edebiyyat 5 Xarici kecidler 6 Hemcinin baxHeyati Redakte Hemdulla efendi Efendizadenin atasi Ismayil efendi 1870 ci ilde Quba qezasinda indiki Sabran rayonu Qelegah kendinde anadan olub Ilk tehsilini kend mollaxanasinda ve Qubadaki medresede almisdir Daha sonra ikisinifli rus mektebini bitirmis 1906 ereb fars ve rus dillerini oyrenmisdir Azerbaycanda Sovet hokumeti qurultuqdan sonra Hemdulla efendi 25 oktyabr 1928 ci ilde hebs edilmis ve 3 iyul 1929 cu il tarixinde Nargin adasinda gullelenmisdir Bezi qaynaqlar ise ayagina das baglanaraq Nargin adasindan denize atildigini soylemislerdir Fealiyyeti RedakteSiyasi fealiyyeti Redakte Efendizade Azerbaycanin siyasi heyatinda yaxindan istirak etmis Ittihad Partiyasinin feal uzvlerinden olmusdur Azerbaycan Milli Surasinin Azerbaycan Meclisi Mebusaninin tesisi haqqinda qanun una 19 noyabr 1918 esasen Quba qezasindan Cumhuriyyet Parlamentinin terkibine daxil edilmis Ittihad fraksiyasi uzvu olmusdur Herbi fealiyyeti Redakte Hemdulla efendi Efendizade ermenilerin 1918 ci ilde Azerbaycanlilara qarsi heyata kecirdiyi soyqirimi zamani dasnaklarin vehsiliklerinin qarsisini almaqda xususi xidmetler gosteren sexslerden olub O Quba qeza komissari Eli Bey Zizikskinin komandanligi altinda ermenilere qarsi teskil olunan mubarize destelerinde vurusub 1918 ci ilin aprelinde Deveci nahiyesine soxulmus ermeni dasnaklari dinc azerbaycanlilara qarsi soyqirimina basladiqda Hemdulla efendi sag eli ve muttefiqi Qacaq Mayilla birlikde xalqi ayaga qaldiraraq ermenilere qarsi vurusmusdur 1920 ci il aprelin 27 de bolseviklerin zirehli qatari Azerbaycana soxulduqda Efendizade oz terefdarlari ile birlikde onun qarsisini kesmeye cehd gostermis lakin quvveler qeyri beraber oldugundan geri cekilmeye mecbur olmusdur Umumiyyetle Hemdulla efendi 18 ci illerde David Gelovaninin Amazapsin Martikyanin Curayevin Abraab Velnutsun 20 ci illerde ise I Miluninin Moravskinin Salomovun Molonovun Moyerin ordulari ile defelerle uz uze gelmis Samaxida qirgin toreden Lalayani sexsen oldurmusdur Quba usyaninda istiraki Redakte Avqustun 23 de Quba qezasinda Kuzun kendinin ehalisi silahli usyana qalxir Onlar kendde iki nefer milisi oldurub ve yeni hakimiyyete itaetsizliklerini beyan edirler Usyanin qarsisini almaq ucun qeza komitesi kende 4 cu suvari alayindan 45 neferlik 30 nefer suvari 15 nefer piyada deste gonderir Lakin deste usyani yatira bilmedi ve coxlu itki verdi Desteden yalniz 6 nefer xilas ola bilir Qubanin herbi komissan Kuzun kendinde sovet hakimiyyetinin berpa olunmasi ucun bir tagim ve pulemyotcu gonderir Avqustun 26 da Kuzun kendinin usyancilari ile sovet quvveleri arasinda yeni doyus bas verir Kend ehalisi bu defe de sovet quvvelerine ciddi muqavimet gosterir Avqustun 29 da Qubanin 4 verstliyinde sovet quvveleri ile usyancilar arasinda yeni vurusma bas verdi 100 neferlik sovet quvveleri xeyli itki verdiler Avqustun sonu sentyabnn evvellerinde usyancilarin silahli destesi tam formalasmisdi Cumhuriyyet ordusunun podpolkovniki Efendizadein rehberlik etdiyi destede turk zabitleri de vardi Usyancilar xeyli pulemyot ve besacilan tufeng elde etmisdiler Sentyabrin 3 de seher saat 7 de usyancilar Deveci Xacmaz uzerine hucum edirler Onlarin qarsisina 7 ci suvari destesi cixarilir Gergin doyusden sonra sovet bolsevik doyusculeri movqelerini qoruyub saxlaya bildiler Quba erazisinde movcud olan guclu destelerden birine de Azerbaycan Cumhuriyyeti Parlamentinin kecmis deputati Hemdulla Efendi Efendizade rehberlik edirdi 1 Sovet rejimi ucun tehlukeli xarakter alan bu usyanlar Azerbaycan Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin 1920 ci il sentyabrin 9 da kecirilen plenumunda ciddi muzakire edilmisdi Plenum Quba usyanini yatirmaq ucun Eliheyder Qarayev ve Qoqoberidzeni ora ezam etmek barede qerar qebul etdi Usyan sentyabrin birinci ongunluyunun sonlarina qeder davam etdi Cetinlikle yatirilan Quba usyancilarinin boyuk silahli destelerinden birinin rehberi Hemdulla efendi Samaxi ile serhed olan yuksek dag kendlerine cekildi Usyanci kendler ise qirmizilarin nezareti altina kecdi 2 Istinadlar Redakte BOLSEVIKLERI LERZEYE SALAN USYAN 2019 11 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 11 08 Hemdulla efendi Efendiyev Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I Baki Lider 2004 seh 352 ISBN 9952 417 14 2 Edebiyyat RedakteQaffarov T Azerbaycan tarixi 1920 1991 B 1999 Rehmanli N Ciraqqala yurdunun ovladlan B 2002 Xarici kecidler RedakteHemdulla efendi haqqinda Azadliq mucahidi filmi Hemdulla efendi Qelegah kendi YouTube saytinda Istiqlal yolunun sanli mucahidleri Cumhuriyyet dovrunun dovlet ve hokumet xadimleriHemcinin bax RedakteSovet isgalina qarsi usyanlar 1920 22 Menbe https az wikipedia org w index php title Hemdulla efendi Efendiyev amp oldid 6076265, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
