fbpx
Wikipedia

Gürcüstan-Ermənistan müharibəsi

Gürcüstan-Ermənistan müharibəsi1918-ci ildə Gürcüstan Demokratik Respublikasıilk Ermənistan respublikası arasında sərhədyani ərazilər üstündə baş vermiş müharibə.

Gürcüstan-Ermənistan müharibəsi
təsvir
Tarix 1918 Dekabr 18-31
Yeri Borçalı qəzası, Zaqafqaziya
Səbəbi Almaniya ordusunun Gürcüstanı tərk etməsi
Nəticəsi Heç-heçə
Ərazi dəyişikliyi Axalkalaki rayonu Gürcüstanda qalır, Lori və Borçalı isə Gürcüstan və Ermənistanın birgə hakimiyyəti altına keçir
Münaqişə tərəfləri
Komandan(lar)

Georqiy Mazniaşvili

Drastamat Kanayan

Müharibənin başlama səbəbi

Ermənistan keçmiş Tiflis quberniyasının Axalkalaki (A x a l k ə l ə k) və Borçalı qəzalarına qarşı əsassız iddia irəli sürdü. Azərbaycan Xalq Cüm-huriyyəti tarixi torpaqlarının öz sərhədləri daxilində birləşdirilməsi üçün fəal xarici siyasət yeritsə də, müharibəyə qoşula bilmədi. Lakin Ermənistan öz işğalçılıq planlarını müharibə yolu ilə həll etmək yolunu tutdu. Osmanlı imperatorluğu ilə Cənubi Qafqaz respublikaları arasında bağlanmış Batum müqavilələrinə (1918) əsasən, Gürcüstanla Ermənistanın sərhəd zolağında türk qoşunları yerləşmişdi. Oktyabrın 18-də türk qoşunları oradan çıxdılar və həmin yerləri Gürcüstanı müdafiə edən alman qoşunları tutdu. Birinci dünya müharibəsində (1914-18) məğlub olmuş Almaniyanın hərbi qüvvələri bu əraziləri tərk etdikdə, Borçalı qəzasının xeyli hissəsi Gürcüstan hökumətinin nəzarətinə keçdi. Ermənistan Gürcüstana nota verərək, onun Axalkalakidən çıxmasını tələb etdi. Oktyabr-noyabr aylarında tərəflər arasında qarşılıqlı ittihamlar kəskinləşdi, ermənilər Axalkalaki və Borçalıda təxribatlar, silahlı toqquşmalar törətməyə başladılar. Ermənistan Axalkalakiyə süvari es-kadron, Borçalıya isə 4-cü erməni polkunun hissələrini göndərdi.

Müharibənin başlaması

Dekabrın 9-da hərbi əməliyyatlar başlandı. Döyüşlər azərbaycan türklərinin elliklə yaşadığı və tarixən onlara məxsus olan Borçalı qəzasında gedirdi. Ermənistanın notasına görə, Gürcüstan Borçalı, Axalkalaki qəzalarından və Tiflis də daxil olmaqla, eyniadlı qəzanın bir hissəsindən imtina etməli idi. Dekabrın 17-də Gürcüstan Ermənistana rəsmən müharibə elan etdi, Ermənistanla diplomatik əlaqələri kəsdi. Dekabrın 18-31-də tərəflər arasında hərbi əməliyyatlar baş verdi. Müharibə Azərbaycanın tarixi torpaqlarına və onun əhalisinə ciddi ziyan vurdu. Birinci dünya müharibəsində qələbədən sonra Qafqazda mövqeyi güclənən İngiltərə Ermənistan-Gürcüstan müharibəsinin dayandırılmasında fəal iştirak etdi. Ermənistan tərəfi dekabrın 31-də hərbi əməliyyatları dayandırmağa razı olduğunu bildirdi. Gürcüstan hökuməti də bununla razılaşdı.

Müharibənin gedişi

Sülh müqaviləsi

1919 il yanvarın 9-17-də Tiflisdə Ermənistan-Gürcüstan konfransı keçirildi. ErmənistanGürcüstan arasında sərhəd məsələsi Antanta Ali Şurası tərəfindən həll edilənədək Borçalı qəzasının şimal hissəsinin Gürcüstana, cənub hissəsinin isə Ermənistana verilməsi, Allahverdi mis mədənlərinin olduğu orta hissədə isə "neytral zona" yaradılması qərara alındı. Neytral zonanın idarəsi ingilis general-qubernatoruna həvalə edildi. Azərbaycanın qanuni iddiası olan Borçalının müqəddəratının həll olunduğu konfransa Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin nümayəndə heyəti dəvət edilməmişdi. Ona görə də Azərbaycanın Tiflisdəki nümayəndəsi öz ölkəsinin bu qərarı tanımayacağını bildirdi. Sonralar Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsi Qafqaz bürosunun 1921 il 7 iyul tarixli qərarı ilə "neytral zona" da Ermənistana birləşdirildi. Beləliklə, Borçalının azərbaycanlı əhalisinin öz müqəddəratını təyin etmək hüququ kobudcasına pozuldu, əzəli Azərbaycan torpağı olan və azərbaycan türklərinin elliklə yaşadığı Borçalı Gürcüstanla Ermənistan arasında bölüşdürüldü.

Mənbə

  1. Inc Icon Group International Georgians: Webster's Quotations, Facts and Phrases — Inc Icon Group International, 2009. — P. 34. — 101 p.
  2. М. Veller, А. Burovskiy "Ağılsız müharibənin vətəndaş tarixi" ikinci hissə "nəticə". İmperiyanın süqutu. "AST nəşriyyatı" 2007 ci il

gürcüstan, ermənistan, müharibəsi, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Gurcustan Ermenistan muharibesi 1918 ci ilde Gurcustan Demokratik Respublikasi ve ilk Ermenistan respublikasi arasinda serhedyani eraziler ustunde bas vermis muharibe Gurcustan Ermenistan muharibesitesvirTarix 1918 Dekabr 18 31Yeri Borcali qezasi ZaqafqaziyaSebebi Almaniya ordusunun Gurcustani terk etmesiNeticesi Hec heceErazi deyisikliyi Axalkalaki rayonu Gurcustanda qalir Lori ve Borcali ise Gurcustan ve Ermenistanin birge hakimiyyeti altina kecirMunaqise terefleriGurcustan ErmenistanKomandan lar Georqiy Mazniasvili Drastamat Kanayan Mundericat 1 Muharibenin baslama sebebi 2 Muharibenin baslamasi 3 Muharibenin gedisi 4 Sulh muqavilesi 5 MenbeMuharibenin baslama sebebi RedakteErmenistan kecmis Tiflis quberniyasinin Axalkalaki A x a l k e l e k ve Borcali qezalarina qarsi esassiz iddia ireli surdu Azerbaycan Xalq Cum huriyyeti tarixi torpaqlarinin oz serhedleri daxilinde birlesdirilmesi ucun feal xarici siyaset yeritse de muharibeye qosula bilmedi Lakin Ermenistan oz isgalciliq planlarini muharibe yolu ile hell etmek yolunu tutdu Osmanli imperatorlugu ile Cenubi Qafqaz respublikalari arasinda baglanmis Batum muqavilelerine 1918 esasen Gurcustanla Ermenistanin serhed zolaginda turk qosunlari yerlesmisdi Oktyabrin 18 de turk qosunlari oradan cixdilar ve hemin yerleri Gurcustani mudafie eden alman qosunlari tutdu Birinci dunya muharibesinde 1914 18 meglub olmus Almaniyanin herbi quvveleri bu erazileri terk etdikde Borcali qezasinin xeyli hissesi Gurcustan hokumetinin nezaretine kecdi Ermenistan Gurcustana nota vererek onun Axalkalakiden cixmasini teleb etdi Oktyabr noyabr aylarinda terefler arasinda qarsiliqli ittihamlar keskinlesdi ermeniler Axalkalaki ve Borcalida texribatlar silahli toqqusmalar toretmeye basladilar Ermenistan Axalkalakiye suvari es kadron Borcaliya ise 4 cu ermeni polkunun hisselerini gonderdi Muharibenin baslamasi RedakteDekabrin 9 da herbi emeliyyatlar baslandi Doyusler azerbaycan turklerinin ellikle yasadigi ve tarixen onlara mexsus olan Borcali qezasinda gedirdi Ermenistanin notasina gore Gurcustan Borcali Axalkalaki qezalarindan ve Tiflis de daxil olmaqla eyniadli qezanin bir hissesinden imtina etmeli idi Dekabrin 17 de Gurcustan Ermenistana resmen muharibe elan etdi Ermenistanla diplomatik elaqeleri kesdi Dekabrin 18 31 de terefler arasinda herbi emeliyyatlar bas verdi Muharibe Azerbaycanin tarixi torpaqlarina ve onun ehalisine ciddi ziyan vurdu Birinci dunya muharibesinde qelebeden sonra Qafqazda movqeyi guclenen Ingiltere Ermenistan Gurcustan muharibesinin dayandirilmasinda feal istirak etdi Ermenistan terefi dekabrin 31 de herbi emeliyyatlari dayandirmaga razi oldugunu bildirdi Gurcustan hokumeti de bununla razilasdi Muharibenin gedisi Redakte1918 ci il noyabr dekabr Gurcu ordusu Tiflis quberniyasinda gurculer ermeniler ve azerbaycanlilarin yasadigi Borcali ve Axalkalaki uyezdlerini tuturlar 5 dekabr 1918 Dasnak hokumeti Axalkalaki rayonuna atlilardan ibaret eskadron ve 4 cu ordu polkunun herbi bolmesini gonderir 6 dekabr 1918 Turk ordusunun Azerbaycan ve Ermenistandan evakuasiyasi bitir 9 dekabr 1918 Axalkalaki ve Borcali uyezdlerinde Gurcustan ve Ermenistan herbi bolmeleri arasinda ilk toqqusmalar bas verir 12 14 dekabr 1918 Gurcu amerikan ingilis ucterefli danisiqlari Terefler Ingiltere ordusunun Gurcustana gonderilmesi haqqinda razilasirlar Ermeni Ordusu Sanain seherine hucum edir 15 dekabr 1918 Ingilis ordusu Potiye desant olunur 25 dekabr 1918 Ingilis ordusu Tbilisiye gelir 26 dekabr 1918 Almaniya ordusunun Gurcustandan evakuasiyasi bitir 31 dekabr 1918 Tbiliside Gurcustan ve Ermenistan arasinda sulh muqavilesi imzalanir Sulh muqavilesi Redakte1919 il yanvarin 9 17 de Tiflisde Ermenistan Gurcustan konfransi kecirildi Ermenistan ve Gurcustan arasinda serhed meselesi Antanta Ali Surasi terefinden hell edilenedek Borcali qezasinin simal hissesinin Gurcustana cenub hissesinin ise Ermenistana verilmesi Allahverdi mis medenlerinin oldugu orta hissede ise neytral zona yaradilmasi qerara alindi Neytral zonanin idaresi ingilis general qubernatoruna hevale edildi Azerbaycanin qanuni iddiasi olan Borcalinin muqedderatinin hell olundugu konfransa Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin numayende heyeti devet edilmemisdi Ona gore de Azerbaycanin Tiflisdeki numayendesi oz olkesinin bu qerari tanimayacagini bildirdi Sonralar Rusiya Kommunist bolsevikler Partiyasi Merkezi Komitesi Qafqaz burosunun 1921 il 7 iyul tarixli qerari ile neytral zona da Ermenistana birlesdirildi Belelikle Borcalinin azerbaycanli ehalisinin oz muqedderatini teyin etmek huququ kobudcasina pozuldu ezeli Azerbaycan torpagi olan ve azerbaycan turklerinin ellikle yasadigi Borcali Gurcustanla Ermenistan arasinda bolusduruldu Menbe RedakteInc Icon Group International Georgians Webster s Quotations Facts and Phrases Inc Icon Group International 2009 P 34 101 p M Veller A Burovskiy Agilsiz muharibenin vetendas tarixi ikinci hisse netice Imperiyanin suqutu AST nesriyyati 2007 ci ilMenbe https az wikipedia org w index php title Gurcustan Ermenistan muharibesi amp oldid 6045166, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.