fbpx
Wikipedia

Farneze saat kitabı

September 19, 2021

Farneze saat kitabı (it. Libro d'ore Farnese, ing. The Farnese Hours) — Romada intibah rəssamı Culio Klovio tərəfindən kardinal Alessandro Farneze üçün hazırlanmış miniatürlü əlyazmadır. Vazarinin sözlərinə görə, kitabın hazırlanmasına rəssam doqquz il sərf etmişdir. Neopolitan muzeyində saxlanan kitab, 1903-cü ildə C.P. Moqran tərəfindən alınmışdır.

Farneze saat kitabı
Rəssam Culio Klovio
Tarixi 1546
Texnikası yağlı boya
Saxlanıldığı yer Morqan kitabxanası və muzeyi
İnventar nömrəsi M 69
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əlyazma, kitab miniatürü incəsənətinin ən son nümunələrindən biri olmaqla, intibah dövrünün ən məşhur müvafiq sənət əsəridir. Kitabın unikallığı ondadır ki, o, orta əsrlər yox, manyerizm dövrünə aiddir və kitab nəşri dövründə hazırlandığına görə, faktiki olaraq anaxronizmdir.

Tarixi

 
Culio Klovionun El Qreko tərəfindən çəkilmiş portreti. Rəssamın əlində Farnezi saat kitabı təsvir edilmişdir. Kitab "Çobanların təzimi" və "Qovulma" səhnələrinin təsvir edildiyi Fols. 59v-60r səhifələrində açılmışdır.

Əlyazmanın müəllifi olan Culio Klovio, 1530-cu illərin sonlarından kardinalın xidmətində olmuş və növbəti qırx il ərzində yalnız onun üçün çalışmışdır. XVI əsrin ortalarında, əsərin sifarişçisi Alessandro Farneze ən böyük sənət kolleksiyaçısı və messenat olmuşdur.

Əlyazma kardinal Farnezenin vəsiyyətnaməsində ayrıca qeyd edilmiş iki sənət əsərindən biridir: o, əlyazmanın həmişə ailədə saxlanmasını və heç vaxt Farneze sarayından çıxarılmamasını istəmişdir. 1731-ci ildə sülalənin başa çatmasına kimi, əlyazma Farneze ailəsinə aid olmuş, daha sonra isə Neapolun yeni hakimləri və Farnezelərin qadın xətti ilə varisləri olan ispan (Siciliya) Burbonlarının əlinə keçmişdir.

Kardinal Alessandro Farnezedən sonra əlyazma, onun nəvəsi, kardinal Odoardo Farnezeyə, daha sonra isə, Odoardo Farneze adlı Parma hersoquna məxsus olmuşdur. Vərasətin birinci şərtini pozmuş (əlyazmanı Farneze sarayından Parmaya, hersoq qalereyası kabinetinə gətirmişdi) VII Parma hersoqu Françesko Farnezenin XVII əsrdə ölməsindən sonra, kitab, İspaniya kralı V Filippin kraliçası İzabella Farnezenin əlinə keçmişdir; anasından əlyazmanı miras alan İspaniya kralı III Karlos, əlyazmanı, Hər iki Siciliyanın kralı olan üçüncü oğlu I Ferdinanda bağışlamışdır. Daha sonra, kitab Siciliya kralı I Fransisk və qovularaq taxtını itirmiş son Siciliya kralı II Fransisk əldə etmişdir.

Onun varisi və qardaşı Alfons de Burbon, kitabı, Vyanada, məşhur ABŞ milyonçusu C.P.Morqanın “J.&S.Goldschmidt” adlı Frankfurt firmasına, 1903-cü ildə £22,500 qiymətinə satmış, bundan sonra, Nyu-Yorka gətirilmiş əlyazma Morqan tərəfindən əsası qoyulmuş kitabxana və muzeyin kolleksiyasına qatılmışdır.

Təsviri

Əlyazma 114 səhifədən ibarətdir və latın dilində yazılmışdır. 37 səhifə kiçik təsvirlərlə bəzədilmiş mətnli, 26 səhifə isə mətnsiz böyük miniatürlərə malikdir.

26 böyük miniatür, intibah və manyerist elementlərinin unikal kamilliyini nümayiş etdirir. Rəssam incə qızılı element və parlaq rənglərdən istifadə etmişdir. Bütün miniatürlər oxşar tipologiya üzrə işlənmiş, Əhdi-Ətiqdən olan səhnə Əhdi-Cədiddən olan səhnə ilə üzbəüz yerləşdirilmişdir. Səhnələr, çılpaq fiqurlar, rənglər və maskalarla bəzədilmiş zəngin memarlıq səkiləri ilə çərçivələnmişdir.

Saat kitabının 37 yazılı səhnəsi landşaft ornamentləri və təsvirləri, natrümotlar və portretlər, həmçinin qrotesklərlə bəzədilmişdir. Əlyazmanın kalliqrafik mətni, kardinalın atası Pyer Luici Farnezenin katibi Françesko Monterçi tərəfindən kursiv cancelleresca formata şrifti ilə yazılmışdır.

Orta əsr əlyazmalarına xas olan səhifə sıralamasından fərqli olaraq, Farneze saat kitabında mətn və illüstrasiyalar bir-biri ilə birbaşa əlaqəli deyildir. Əksinə, miniatürlər öz çərçivələrində ayrıca rəsmlər kimi şərh edilirlər. Ehtimal ki, əlyazma üzərində işləyən Klovio, Mikelancelo və Rafaelin yaradıcılığından ilhamlanmış, buna görə də onun əlyazmada çəkdiyi çılpaq fiqurlar, Mikelancelonun Sikstin kapellasında çəkdiyi çılpaq fiqurları xatırladır. Klovionun yaradıcılıq üslubu isə, Culio Romanodan təsirlənməklə, daha çox Parmicaninonun manerasına yaxındır.

Klovionun əlyazma üzərində işə başlamazdan əvvəl çəkdiyi, hazırlıq xarakterli, qrafik təsvirli bir neçə səhifə də dövrümüzə çatmışdır.

  • "Maqların təzimi" və "Solomon və Çariça Şeba"

  • Kitabın yazılı və miniatürlü səhifələrindən biri

  • "Çobanların müjdələnməsi" və "Avqust və Sibil"

  • Kardinal Farnezenin portretinin təsvir olunduğu səhifə

Bədii dəyəri

Saat kitabı Klovionun şah əsəri hesab edilir. Öz miniatürləri ilə ustadlığın zirvəsinə yüksəlmiş Klovio, müasirləri tərəfindən “yeni Mikelancelo” və “miniatürün Rafaeli” adlandırılmışdır.

Əlyazma tamamlandıqdan sonra yüksək qiymətləndirilmişdir. Vazari əlyazmadan bəhs edərkən, onun Romanın şah əsərlərindən biri olduğunu qeyd edir və bildirir ki, Klovio əsəri görmək istəyənlərə göstərərək, ahıl yaşında zövq alır. Bundan başqa, Vazari əlyazmanın nəinki insani, daha çox ilahi əsər olmasını (che ella pare cosa divina e non umana) qeyd edir.

Sonrakı illərdə, əsas əsərləri şəxsi kolleksiyalarda saxlanan və ictimai baxış üçün açıq olmayan Klovionun özü kimi, əlyazmanın da aqibəti məşhurluqdan uzaq olmuşdur.

İstinadlar

  1. The Pierpont Morgan Library & Museum
  2. Facsimile of the Farnese Hours Acquired
  3. ↑ Giornale Nuovo. Clovio, and the Farnese Hours
  4. THE PROPHET ISAIAH AND KING AHAZ

Ədəbiyyat

  • Webster Smith. The Farnese Hours. 1976. ISBN 0807613908
  • William M. Voelkle, Ivan Golub. The Farnese Hours with commentary

September 19, 2021
farneze, saat, kitabı, libro, farnese, farnese, hours, romada, intibah, rəssamı, culio, klovio, tərəfindən, kardinal, alessandro, farneze, üçün, hazırlanmış, miniatürlü, əlyazmadır, vazarinin, sözlərinə, görə, kitabın, hazırlanmasına, rəssam, doqquz, sərf, etm. Farneze saat kitabi it Libro d ore Farnese ing The Farnese Hours Romada intibah ressami Culio Klovio terefinden kardinal Alessandro Farneze ucun hazirlanmis miniaturlu elyazmadir Vazarinin sozlerine gore kitabin hazirlanmasina ressam doqquz il serf etmisdir Neopolitan muzeyinde saxlanan kitab 1903 cu ilde C P Moqran terefinden alinmisdir 1 Farneze saat kitabiRessam Culio KlovioTarixi 1546Texnikasi yagli boyaSaxlanildigi yer Morqan kitabxanasi ve muzeyiInventar nomresi M 69 Vikianbarda elaqeli mediafayllarElyazma kitab miniaturu incesenetinin en son numunelerinden biri olmaqla intibah dovrunun en meshur muvafiq senet eseridir 2 Kitabin unikalligi ondadir ki o orta esrler yox manyerizm dovrune aiddir ve kitab nesri dovrunde hazirlandigina gore faktiki olaraq anaxronizmdir Mundericat 1 Tarixi 2 Tesviri 3 Bedii deyeri 4 Istinadlar 5 EdebiyyatTarixi Redakte Culio Klovionun El Qreko terefinden cekilmis portreti Ressamin elinde Farnezi saat kitabi tesvir edilmisdir Kitab Cobanlarin tezimi ve Qovulma sehnelerinin tesvir edildiyi Fols 59v 60r sehifelerinde acilmisdir Elyazmanin muellifi olan Culio Klovio 1530 cu illerin sonlarindan kardinalin xidmetinde olmus ve novbeti qirx il erzinde yalniz onun ucun calismisdir XVI esrin ortalarinda eserin sifariscisi Alessandro Farneze en boyuk senet kolleksiyacisi ve messenat olmusdur Elyazma kardinal Farnezenin vesiyyetnamesinde ayrica qeyd edilmis iki senet eserinden biridir o elyazmanin hemise ailede saxlanmasini ve hec vaxt Farneze sarayindan cixarilmamasini istemisdir 1731 ci ilde sulalenin basa catmasina kimi elyazma Farneze ailesine aid olmus daha sonra ise Neapolun yeni hakimleri ve Farnezelerin qadin xetti ile varisleri olan ispan Siciliya Burbonlarinin eline kecmisdir Kardinal Alessandro Farnezeden sonra elyazma onun nevesi kardinal Odoardo Farnezeye daha sonra ise Odoardo Farneze adli Parma hersoquna mexsus olmusdur Verasetin birinci sertini pozmus elyazmani Farneze sarayindan Parmaya hersoq qalereyasi kabinetine getirmisdi VII Parma hersoqu Francesko Farnezenin XVII esrde olmesinden sonra kitab Ispaniya krali V Filippin kralicasi Izabella Farnezenin eline kecmisdir anasindan elyazmani miras alan Ispaniya krali III Karlos elyazmani Her iki Siciliyanin krali olan ucuncu oglu I Ferdinanda bagislamisdir Daha sonra kitab Siciliya krali I Fransisk ve qovularaq taxtini itirmis son Siciliya krali II Fransisk elde etmisdir Onun varisi ve qardasi Alfons de Burbon kitabi Vyanada meshur ABS milyoncusu C P Morqanin J amp S Goldschmidt adli Frankfurt firmasina 1903 cu ilde 22 500 3 qiymetine satmis bundan sonra Nyu Yorka getirilmis elyazma Morqan terefinden esasi qoyulmus kitabxana ve muzeyin kolleksiyasina qatilmisdir Tesviri RedakteElyazma 114 sehifeden ibaretdir ve latin dilinde yazilmisdir 37 sehife kicik tesvirlerle bezedilmis metnli 26 sehife ise metnsiz boyuk miniaturlere malikdir 26 boyuk miniatur intibah ve manyerist elementlerinin unikal kamilliyini numayis etdirir Ressam ince qizili element ve parlaq renglerden istifade etmisdir Butun miniaturler oxsar tipologiya uzre islenmis Ehdi Etiqden olan sehne Ehdi Cedidden olan sehne ile uzbeuz yerlesdirilmisdir Sehneler cilpaq fiqurlar rengler ve maskalarla bezedilmis zengin memarliq sekileri ile cercivelenmisdir Saat kitabinin 37 yazili sehnesi landsaft ornamentleri ve tesvirleri natrumotlar ve portretler hemcinin qrotesklerle bezedilmisdir Elyazmanin kalliqrafik metni kardinalin atasi 3 Pyer Luici Farnezenin katibi Francesko Monterci terefinden kursiv cancelleresca formata srifti ile yazilmisdir Orta esr elyazmalarina xas olan sehife siralamasindan ferqli olaraq Farneze saat kitabinda metn ve illustrasiyalar bir biri ile birbasa elaqeli deyildir Eksine miniaturler oz cercivelerinde ayrica resmler kimi serh edilirler Ehtimal ki elyazma uzerinde isleyen Klovio Mikelancelo ve Rafaelin yaradiciligindan ilhamlanmis buna gore de onun elyazmada cekdiyi cilpaq fiqurlar Mikelancelonun Sikstin kapellasinda cekdiyi cilpaq fiqurlari xatirladir Klovionun yaradiciliq uslubu ise Culio Romanodan tesirlenmekle daha cox Parmicaninonun manerasina yaxindir Klovionun elyazma uzerinde ise baslamazdan evvel cekdiyi hazirliq xarakterli qrafik tesvirli bir nece sehife de dovrumuze catmisdir 4 Maqlarin tezimi ve Solomon ve Carica Seba Kitabin yazili ve miniaturlu sehifelerinden biri Cobanlarin mujdelenmesi ve Avqust ve Sibil Kardinal Farnezenin portretinin tesvir olundugu sehifeBedii deyeri RedakteSaat kitabi Klovionun sah eseri hesab edilir Oz miniaturleri ile ustadligin zirvesine yukselmis Klovio muasirleri terefinden yeni Mikelancelo ve miniaturun Rafaeli adlandirilmisdir Elyazma tamamlandiqdan sonra yuksek qiymetlendirilmisdir Vazari elyazmadan behs ederken onun Romanin sah eserlerinden biri oldugunu qeyd edir ve bildirir ki Klovio eseri gormek isteyenlere gostererek ahil yasinda zovq alir Bundan basqa Vazari elyazmanin neinki insani daha cox ilahi eser olmasini che ella pare cosa divina e non umana qeyd edir Sonraki illerde esas eserleri sexsi kolleksiyalarda saxlanan ve ictimai baxis ucun aciq olmayan Klovionun ozu kimi elyazmanin da aqibeti meshurluqdan uzaq olmusdur Istinadlar Redakte The Pierpont Morgan Library amp Museum Facsimile of the Farnese Hours Acquired 1 2 Giornale Nuovo Clovio and the Farnese Hours THE PROPHET ISAIAH AND KING AHAZEdebiyyat RedakteWebster Smith The Farnese Hours 1976 ISBN 0807613908 William M Voelkle Ivan Golub The Farnese Hours with commentaryMenbe https az wikipedia org w index php title Farneze saat kitabi amp oldid 5973091, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.