Mikelancelo Buonarroti (it.Michelangelo di Lodovico di Leonardo di Buonarroti Simoni; 6 mart1475[…], Kapreze-Mikelancelo[d], Florensiya Respublikası – 18 fevral1564[…], Roma) — italyan heykəltəraşı, boyakar, memar və şair. Renessans mədəniyyətinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri.
Mikelancelo Buonarroti 6 mart 1475-ci ildə müflisləşmiş zadəgan Lyudovik Buonarottinin ailəsində anadan olmuşdur.
Fəaliyyəti
Kapreze şəhər hakiminin oğlu olan Mikelancelo boyakar C. Girlandayo (1488–1489) və heykəltəraş Bertoldo di Covannidən (1489–1490) dərs almışdır. Yaradıcılığının inkişafına Cotto, Donatello, Mazaççonun, eləcə də antik heykəltəraşlığın böyük təsiri olmuşdur. Hələ ilk əsərlərində ("Madonna pilləkən yanında", "Kentavrların döyüşü", hər ikisi mərmər, təqr. 1490–1492).
Mikelancelo yaradıcılığının başlıca cəhətləri — obrazların monumentallığı, plastik gücü və dramatizmi, insanpərvərlik hissləri bütün təfərrüatı ilə özünü büruzə verir. Romada olarkən yaratdığı "İsa üzərində ağlaşma" ("Pyeta", 1498–1501) heykəli Mikelancelo üslubunun püxtələşdiyini göstərir. Dərin mənalı bu əsərin əsas ideyası əsl insani kədər, övlada məhəbbət kimi nəcib hisslərin tərənnümüdür.
Avtoportret
Mikelancelo 1501-ci ildə Florensiyaya qayıtmış, qəddar Mediçilərin hökmranlığına son qoymuş respublika vətəndaşlarıın qəhrəmanlığını təcəssüm etdirən simvolik əsərlər üzərində işləmişdir (5 m-lik "David" heykəli, mərmər, 1501–1504). 1505-ci ildə Papa II Yuli Mikelancelonu Romaya çağırmış və ona özünün məqbərəsini yaratmağı tapşırmışdı. Məqbərə həcmi, əzəməti, gözəlliyi baxımından dünyada yeganə və nadir sənət əsəri olmalı idi. Məqbərənin layihələri tez-tez dəyişdirildiyindən onun inşası yalnız 1545-ci ildə başa çatdırılmışdı. Mikelancelo məqbərə üçün nəzərdə tutulmuş bir sıra heykəllər yaratmışdır ("Musa", 1515–1516; "Üsyankar qul" və "Canverən qul", hər ikisi 1513–1516). Mikelancelonun ən möhtəşəm və əzəmətli rəngkarlıq əsəri Vatikandakı Sikstin kapellası tavanının (plafon) freskalarıdır (1508–1512). Tavanın mərkəzində doqquz düzbucaqlı lövhə, onların ətrafında 20 çılpaq gənc fiquru, mərmər taxtlarda oturmuş 7 müdrik peyğəmbərin və 5 sivillanın surətləri, həmçinin dramatik məzmunlu kompozisiyalar ("İşığın zülmətdən ayrılması", "Günəşin, ayın və bitkilərin yaradılması", "Torpağın sudan ayrılması", "Adəmin yaradılması", "Həvvanın yaradılması", "Günahkarlıq və cənnətdan qovulma", "Nuhun qurbanı", "Dünya daşqını" və s.) yerləşdirilmişdir.
Ümumiyyətlə kapellanın 18 m hündürlükdə olan plafonunda 343 insan fiquru təsvir edilmişdir. 1520-ci illərdə Mikelancelonun həyata münasibətində bədbinlik yaranmış, bu da onun Florensiyada San-Lorenso kilsəsində yaratdığı məşhur Mediçilərin sərdabası (1520–1534) heykəltəraşlıq və memarlıq ansamblında əksini tapmışdır. Mikelancelo 1534 ildə həmişəlik Romaya köçmüş, Sikstin kapellasının mehrabında "Məhşər günü" adlı monumental freska üzərində işləmişdir (1536–1541).
Mikelancelo təqr. 1537–1538-ci illərdə "Brut" büst-heykəlini, 1542–1550-ci illərdə Romada Paolina kapellasının freskalarını, 1550–1555-ci illərdə isə öz qəbirüstü abidəsi üçün nəzərdə tutduğu "İsa üzərində ağlaşma" ("Pyeta") adlı dördfiqurlu heykəl yaratmışdır.
Mikelancelo memarlıq sahəsində
Mikelancelonun memarlıq sahəsindəki fəaliyyəti də diqqətəlayiqdir. O, 1546 ildən Romadakı Müqəddəs Pyotr baş kilsəsinin layihəsi üzərində işləmiş, onun mehrab hissəsini klassik memarlıq orderləri sistemi üzrə möhtəşəm dinamik formalarda həll etmişdir. Mikelancelo Renessans dövrü memarlığında monumental ansambl probleminin həlli sahəsində ilk təşəbbüs göstərərək Kapitoli meydanını layihələşdirmişdir.
Mikelancelo poeziyası
Mikelancelo qoca yaşlarında poeziyaya daha çox maraq göstərmiş, əsasən madriqal və sonetlər yazmışdır. Sağlığında şerləri dərc olunmamışdı. İlk "Şerlər" kitabı 1623-cü ildə nəşr edilmişdir (D. Şostakoviç Mikelancelonun sözlərinə vokal süita yazmışdır). Mikelancelo yaradıcılığı insan şəxsiyyətinə pərəstiş, insanın böyüklüyünə və gözəlliyinə inam hissləri ilə aşılanmışdır.
Samirə Mir-Bağırzadə. İncəsənət tarixi. Dərslik. Bakı, MSA, 2012. 116 səh.
Xarici keçidlər
VikianbardaMikelancelo ilə əlaqəli mediafayllar var.
Avqust 01, 2021
mikelancelo, buonarroti, michelangelo, lodovico, leonardo, buonarroti, simoni, mart, 1475, kapreze, florensiya, respublikası, fevral, 1564, roma, italyan, heykəltəraşı, boyakar, memar, şair, renessans, mədəniyyətinin, görkəmli, nümayəndələrindən, biri, buonarr. Mikelancelo Buonarroti it Michelangelo di Lodovico di Leonardo di Buonarroti Simoni 6 mart 1475 7 8 2 Kapreze Mikelancelo d Florensiya Respublikasi 1 18 fevral 1564 9 8 2 Roma 1 2 italyan heykelterasi boyakar memar ve sair Renessans medeniyyetinin en gorkemli numayendelerinden biri 10 Mikelancelo BuonarrotiDogum adi Michelangelo di Lodovico Buonarroti SimoniDogum tarixi 6 mart 1475Dogum yeri Kapreze Mikelancelo d Florensiya Respublikasi 1 Vefat tarixi 18 fevral 1564 88 yasinda Vefat yeri Roma Papa dovleti 1 2 Vefat sebebi infeksiya bogulmaDefn yeri Santa Korce BazilikasiVetendasligi Florensiya Respublikasi 3 4 5 Fealiyyeti heykelteras memarliq certyojcusu d ressam memar sair muhendis general contractorTehsili Florensiya Universiteti 6 Stili Yuksek Intibah 2 Taninmis isleri DavudPyetaQiyamet gunuSikstin kapellasinin tavaniMuqeddes Pyotr kilsesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdi tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Mundericat 1 Heyati 2 Fealiyyeti 2 1 Mikelancelo memarliq sahesinde 2 2 Mikelancelo poeziyasi 3 Eserleri 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHeyati RedakteMikelancelo Buonarroti 6 mart 1475 ci ilde muflislesmis zadegan Lyudovik Buonarottinin ailesinde anadan olmusdur Fealiyyeti RedakteKapreze seher hakiminin oglu olan Mikelancelo boyakar C Girlandayo 1488 1489 ve heykelteras Bertoldo di Covanniden 1489 1490 ders almisdir Yaradiciliginin inkisafina Cotto Donatello Mazacconun elece de antik heykelterasligin boyuk tesiri olmusdur Hele ilk eserlerinde Madonna pilleken yaninda Kentavrlarin doyusu her ikisi mermer teqr 1490 1492 Mikelancelo yaradiciliginin baslica cehetleri obrazlarin monumentalligi plastik gucu ve dramatizmi insanperverlik hissleri butun teferruati ile ozunu buruze verir Romada olarken yaratdigi Isa uzerinde aglasma Pyeta 1498 1501 heykeli Mikelancelo uslubunun puxtelesdiyini gosterir Derin menali bu eserin esas ideyasi esl insani keder ovlada mehebbet kimi necib hisslerin terennumudur Avtoportret Mikelancelo 1501 ci ilde Florensiyaya qayitmis qeddar Medicilerin hokmranligina son qoymus respublika vetendaslariin qehremanligini tecessum etdiren simvolik eserler uzerinde islemisdir 5 m lik David heykeli mermer 1501 1504 1505 ci ilde Papa II Yuli Mikelancelonu Romaya cagirmis ve ona ozunun meqberesini yaratmagi tapsirmisdi Meqbere hecmi ezemeti gozelliyi baximindan dunyada yegane ve nadir senet eseri olmali idi Meqberenin layiheleri tez tez deyisdirildiyinden onun insasi yalniz 1545 ci ilde basa catdirilmisdi Mikelancelo meqbere ucun nezerde tutulmus bir sira heykeller yaratmisdir Musa 1515 1516 Usyankar qul ve Canveren qul her ikisi 1513 1516 Mikelancelonun en mohtesem ve ezemetli rengkarliq eseri Vatikandaki Sikstin kapellasi tavaninin plafon freskalaridir 1508 1512 Tavanin merkezinde doqquz duzbucaqli lovhe onlarin etrafinda 20 cilpaq genc fiquru mermer taxtlarda oturmus 7 mudrik peygemberin ve 5 sivillanin suretleri hemcinin dramatik mezmunlu kompozisiyalar Isigin zulmetden ayrilmasi Gunesin ayin ve bitkilerin yaradilmasi Torpagin sudan ayrilmasi Ademin yaradilmasi Hevvanin yaradilmasi Gunahkarliq ve cennetdan qovulma Nuhun qurbani Dunya dasqini ve s yerlesdirilmisdir Umumiyyetle kapellanin 18 m hundurlukde olan plafonunda 343 insan fiquru tesvir edilmisdir 1520 ci illerde Mikelancelonun heyata munasibetinde bedbinlik yaranmis bu da onun Florensiyada San Lorenso kilsesinde yaratdigi meshur Medicilerin serdabasi 1520 1534 heykelterasliq ve memarliq ansamblinda eksini tapmisdir Mikelancelo 1534 ilde hemiselik Romaya kocmus Sikstin kapellasinin mehrabinda Mehser gunu adli monumental freska uzerinde islemisdir 1536 1541 Mikelancelo teqr 1537 1538 ci illerde Brut bust heykelini 1542 1550 ci illerde Romada Paolina kapellasinin freskalarini 1550 1555 ci illerde ise oz qebirustu abidesi ucun nezerde tutdugu Isa uzerinde aglasma Pyeta adli dordfiqurlu heykel yaratmisdir Mikelancelo memarliq sahesinde Redakte Mikelancelonun memarliq sahesindeki fealiyyeti de diqqetelayiqdir O 1546 ilden Romadaki Muqeddes Pyotr bas kilsesinin layihesi uzerinde islemis onun mehrab hissesini klassik memarliq orderleri sistemi uzre mohtesem dinamik formalarda hell etmisdir Mikelancelo Renessans dovru memarliginda monumental ansambl probleminin helli sahesinde ilk tesebbus gostererek Kapitoli meydanini layihelesdirmisdir Mikelancelo poeziyasi Redakte Mikelancelo qoca yaslarinda poeziyaya daha cox maraq gostermis esasen madriqal ve sonetler yazmisdir Sagliginda serleri derc olunmamisdi Ilk Serler kitabi 1623 cu ilde nesr edilmisdir D Sostakovic Mikelancelonun sozlerine vokal suita yazmisdir Mikelancelo yaradiciligi insan sexsiyyetine perestis insanin boyukluyune ve gozelliyine inam hissleri ile asilanmisdir Eserleri Redakte Esas meqale Mikelancelonun eserlerinin siyahisi Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Archivio Storico Ricordi 1808 lt a href https wikidata org wiki Track Q3621644 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P8732 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P8290 gt lt a gt 1 2 3 4 5 6 7 http www artnet com artists michelangelo Union List of Artist Names lt a href https wikidata org wiki Track Q2494649 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q5554720 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P245 gt lt a gt http www glogster com loveumjj michaelangelo g 6lgo3ru5qr4568h0fpa4la0 http www smithsonianmag com travel how to tour michelangelos rome 12922932 Mathematics Genealogy Project 1997 lt a href https wikidata org wiki Track P549 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q829984 gt lt a gt 1 2 https commons wikimedia org wiki Image Atto di nascita Michelangelo jpg 1 2 3 4 autori vari Dizionario Biografico degli Italiani 1960 lt a href https wikidata org wiki Track Q1128537 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q2818964 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track P1986 gt lt a gt 1 2 Arkitekter verksamma i Sverige 2014 lt a href https wikidata org wiki Track Q16323066 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q17373699 gt lt a gt Samire Mir Bagirzade Incesenet tarixi Derslik Baki MSA 2012 116 seh Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Mikelancelo ile elaqeli mediafayllar var Menbe https az wikipedia org w index php title Mikelancelo amp oldid 6069863, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}
