Estetik mədəniyyət — konkret mәdәni-tarixi şәraitdә cәmiyyәtin, yaxud ayrıca fәrdin potensial estetik tәcrübәsinin reallaşdırılması vә mәrkәzlәşdirilmәsi ilә bağlı fenomenlәr, institutlar, davranışlar, mәtnlәr vә s. mәcmusu. Estetik mədəniyyətin spesifikası vә funksiyası subyektindünyaya münasibәtinin azad özünüifadәsi ilә bağlıdır. Estetik mədəniyyət insanın hәr bir predmet üçün onun öz növünün ölçüsünü tapmaq vә tәtbiq etmәk, belәliklә dә, әşyanın ümumәn bütün dünyaya nәzәrәn spesifik dәyәrini aşkara çıxarmaq qabiliyyәtindә tәzahür edir .
Haqqında
Cəmiyyətin estetik mədəniyyətinə həm estetik şüurun (estetik biliklərin, estetik hisslərin, estetik zövqlərin, estetik idealların) məzmunu və inkişaf səviyyəsi, həm də insanların estetik yaradıcılığının xarakteri, istiqaməti və yayılma dərəcəsi daxildir. Eyni zamanda, estetik mədəniyyətdə estetik sərvətlərin insan tərəfindən mənimsənilmə formalarının rəngarəngliyi, bu sərvətlərdən insanın inkişafı, onun mənəviyyatının zənginləşməsinə görə humanist məqsədlərlə istifadə edilməsi də öz əksini tapır .
Estetik alim Osman Əfəndi estetik mədəniyyətdə estetik idrakın əsas yer tutduğunu göstərərək yazır ki, elmi idrak kimi, estetik idrak da sonsuz aləmin zənginliklərini daha geniş mənimsəmək və ona daha dərindən münasibət bəsləmək meyarlarının örnək yoludur. Şüurlu həyatda sistemli biliklər zənginliyini yaradan və onu yeni səviyyələrə yüksəldən elmi idrakın nəzəri cəhətlərinə çox ciddi diqqət yetirilməsi təbii-zəruri amil sayıldığı kimi, ali inkişaf səviyyəsinə qovuşmuş estetik idrakın nəzəri cəhətdən öyrənilməsi işi də bu mənada qiymətləndirilməyə layiqdir. Çünki bu təbii-zəruri amilləri doğuran idrak formalarının hər biri əbədi olaraq insanlığa, onun təsdiqinə xidmət edir .
Estetik mədəniyyət estetik düşüncələrin məhsuludur. Estetik düşüncə təkcə maddi baza əsasında yox, həm də icma kollektivlərinin mənəvi həyatı əsasında yaranır. Bir sözlə, estetik düşüncə bu və ya digər formasiyada ictimai həyatın ən yüksək mənəvi forması kimi çıxış edir və həm də bu həyatın məzmununu bütövlüyü ilə ifadə edilir. Məhz buna görə də estetik mədəniyyətdə ictimai, siyasi, əxlaqi və dini görüşlər, təbiətin dərki, ətraf mühitə münasibət kimi çoxcəhətli mənəvi keyfiyyətlər birləşir. Deməli, estetik mədəniyyət insan və dünya, insan və insan və nəhayət insan və cəmiyyət arasındakı köklü münasibətləri birləşdirən mənəvi inkişafın zərurətindən doğan ictimai şüur formasıdır .
Tәsviri (burada mәdәniyyәtin tәzahürü vә ayrı-ayrı elementlәri – adәtlәr, etiqadlar, fәaliyyәt növlәri sadәcә olaraq sadalanır);
Antropoloji [mәdәniyyәt tәbiәtә qarşı duran (“ikinci tәbiәt”) insan fәaliyyәtinin mәhsulları, şeylәr dünyasıdır];
Dәyәr (mәdәniyyәti maddi vә mәnәvi dәyәrlәrin mәcmusu kimi şәrh edir);
Normativ (mәdәniyyәtin mәzmunu insan hәyatını nizamlayan norma vә qaydaların mәcmusudur);
Adaptiv (mәdәniyyәti insanlara xas tәlәbatın ödәnilmәsi üsulu kimi şәrh edir); tarixi (mәdәniyyәt cәmiyyәt tarixinin mәhsuludur vә insanın әldә etdiyi tәcrübәsinin nәsildәn-nәslә ötürülmәsi yolu ilә inkişaf edir) .
Hüquqi dövlətin və vətəndaş cəmiyyətinin diqqət mərkəzində olan estetik mədəniyyəti və estetik tərbiyəni bölüşdürən və yenidən istehsal edən mexanizmlər və təsisatlar .
Estetik mədəniyyətin müstəqil funksional elementlərindən biri kimi bədii özfəaliyyəti də qeyd edirlər. O, xalq yaradıcılığı növüdür. Buraya teatr, musiqi, xoreoqrafiya, təsviri və tətbiqi sənət sahəsində geniş xalq kütlələrinin yaradıcılıq fəaliyyəti daxildir. Bədii özfəaliyyət kollektivlərinin professional səviyyəsinin yüksəlməsi nəticəsində həvəskar ifaçıların xalq teatrları, opera və balet studiyaları, xor kapellası və simfonik orkestrləri yaranır. Daha istedadlı özfəaliyyət iştirakçıları xüsusi təhsil almaqla professional kollektivlərdə peşəkar sənətkar zirvəsinə qalxırlar. Azərbaycanda bədii özfəaliyyətin inkişafında Üzeyir Hacıbəyovun, Hüseynqulu Sarabskinin, Bülbülün, Adil İsgəndərovun və başqalarının böyük xidmətləri xüsusi qeyd olunur .
Bütövlükdə, estetik mədəniyyət dedikdə, cəmiyyətin mədəniyyətinin estetik fəaliyyət vasitəsilə əlaqələndirilən estetik münasibətləri və sərvətlər sistemini əhatə edən hissəsi nəzərdə tutulur. Estetik fəaliyyət isə maddi- mənəvi xarakterə malik olur. Onun predmeti gerçəkliyin bilavasitə dərk və ya təsəvvür edilə bilən hər hansı bir obyekti, məsələn, estetik informasiya daxil edilmiş bədii dəyərlər və ya bədii əsərlər, utilitar təyinatlı məhsulların estetik dəyəri ilə müşayiət edilən məqsədyönlü fəaliyyət məhsulları, insan əli ilə dəyişdirildiyi üçün təbii halından çıxmış və estetik mədəniyyət kontekstinə daxil edilmiş təbiət hadisələri ola bilər. Estetik cəhətdən neytral olan, dəyəri fəaliyyət prosesində aktuallaşdırılan, yaxud təsbit edilən halların da estetik fəaliyyətin predmeti olması tamamilə ağlabatandır. Estetik fəaliyyətin xüsusi maraq sahəsi həmişə insan aləmi olmuş, indi də insan aləmidir. İctimai- tarixi proses, adamların ictimai həyatı, onların sosial davranışı və mənəvi aləmi birbaşa estetik fəaliyyətə aid edilir. Dünya mədəniyyəti və incəsənəti göstərir ki, elə bir təbiət və ya sosial gerçəklik halı yoxdur ki, o, öz təbiəti etibarı ilə estetik fəaliyyətin predmeti kimi çıxış etməsin .
↑ Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. VIII cild. Bakı: NPB. 2019. səh. 600.
↑ Vahid Ömərov (04.09.2014). "Estetik mədəniyyət, hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti" (azərb.). Səs qəzeti, səh.15. 01.04.2014 tarixində [anl.az arxivləşdirilib] (#bad_url). İstifadə tarixi: 01.04.2021.
↑ Əlizadə A. (2008). "Estetik mədəniyyətin tarixi və kulturoloji aspektləri". Mədəniyyət tarixi və nəzəriyyəsi. Bakı: Sabah. səh. 22-24.
Ədəbiyyat
Пирадов А. (1978). Эстетическая культура личности. səh. 36 стр.
Avqust 12, 2021
estetik, mədəniyyət, konkret, mәdәni, tarixi, şәraitdә, cәmiyyәtin, yaxud, ayrıca, fәrdin, potensial, estetik, tәcrübәsinin, reallaşdırılması, mәrkәzlәşdirilmәsi, ilә, bağlı, fenomenlәr, institutlar, davranışlar, mәtnlәr, mәcmusu, spesifikası, funksiyası, suby. Estetik medeniyyet konkret mәdәni tarixi sәraitdә cәmiyyәtin yaxud ayrica fәrdin potensial estetik tәcrubәsinin reallasdirilmasi vә mәrkәzlәsdirilmәsi ilә bagli fenomenlәr institutlar davranislar mәtnlәr vә s mәcmusu Estetik medeniyyetin spesifikasi vә funksiyasi subyektin dunyaya munasibәtinin azad ozunuifadәsi ilә baglidir Estetik medeniyyet insanin hәr bir predmet ucun onun oz novunun olcusunu tapmaq vә tәtbiq etmәk belәliklә dә әsyanin umumәn butun dunyaya nәzәrәn spesifik dәyәrini askara cixarmaq qabiliyyәtindә tәzahur edir 1 Mundericat 1 Haqqinda 2 Kulturoloji aspektleri 3 Esas funksional struktur elementleri 4 Hemcinin bax 5 Istinadlar 6 EdebiyyatHaqqinda RedakteCemiyyetin estetik medeniyyetine hem estetik suurun estetik biliklerin estetik hisslerin estetik zovqlerin estetik ideallarin mezmunu ve inkisaf seviyyesi hem de insanlarin estetik yaradiciliginin xarakteri istiqameti ve yayilma derecesi daxildir Eyni zamanda estetik medeniyyetde estetik servetlerin insan terefinden menimsenilme formalarinin rengarengliyi bu servetlerden insanin inkisafi onun meneviyyatinin zenginlesmesine gore humanist meqsedlerle istifade edilmesi de oz eksini tapir 2 Estetik alim Osman Efendi estetik medeniyyetde estetik idrakin esas yer tutdugunu gostererek yazir ki elmi idrak kimi estetik idrak da sonsuz alemin zenginliklerini daha genis menimsemek ve ona daha derinden munasibet beslemek meyarlarinin ornek yoludur Suurlu heyatda sistemli bilikler zenginliyini yaradan ve onu yeni seviyyelere yukselden elmi idrakin nezeri cehetlerine cox ciddi diqqet yetirilmesi tebii zeruri amil sayildigi kimi ali inkisaf seviyyesine qovusmus estetik idrakin nezeri cehetden oyrenilmesi isi de bu menada qiymetlendirilmeye layiqdir Cunki bu tebii zeruri amilleri doguran idrak formalarinin her biri ebedi olaraq insanliga onun tesdiqine xidmet edir 2 Estetik medeniyyet estetik dusuncelerin mehsuludur Estetik dusunce tekce maddi baza esasinda yox hem de icma kollektivlerinin menevi heyati esasinda yaranir Bir sozle estetik dusunce bu ve ya diger formasiyada ictimai heyatin en yuksek menevi formasi kimi cixis edir ve hem de bu heyatin mezmununu butovluyu ile ifade edilir Mehz buna gore de estetik medeniyyetde ictimai siyasi exlaqi ve dini gorusler tebietin derki etraf muhite munasibet kimi coxcehetli menevi keyfiyyetler birlesir Demeli estetik medeniyyet insan ve dunya insan ve insan ve nehayet insan ve cemiyyet arasindaki koklu munasibetleri birlesdiren menevi inkisafin zeruretinden dogan ictimai suur formasidir 3 Kulturoloji aspektleri RedakteEstetik medeniyyetin kulturoloji aspektlәri mәdәniyyәtә verilәn muxtәlif tәriflәrdә әks olunur Tәsviri burada mәdәniyyәtin tәzahuru vә ayri ayri elementlәri adәtlәr etiqadlar fәaliyyәt novlәri sadәcә olaraq sadalanir Antropoloji mәdәniyyәt tәbiәtә qarsi duran ikinci tәbiәt insan fәaliyyәtinin mәhsullari seylәr dunyasidir Dәyәr mәdәniyyәti maddi vә mәnәvi dәyәrlәrin mәcmusu kimi sәrh edir Normativ mәdәniyyәtin mәzmunu insan hәyatini nizamlayan norma vә qaydalarin mәcmusudur Adaptiv mәdәniyyәti insanlara xas tәlәbatin odәnilmәsi usulu kimi sәrh edir tarixi mәdәniyyәt cәmiyyәt tarixinin mәhsuludur vә insanin әldә etdiyi tәcrubәsinin nәsildәn nәslә oturulmәsi yolu ilә inkisaf edir 1 Esas funksional struktur elementleri RedakteTedqiqatcilar estetik medeniyyetin asagidaki esas funksional struktur elementlerini gosterirler Estetik munasibet Bedii servetler Ziyalilar Kommunikasiya vasiteleri Huquqi dovletin ve vetendas cemiyyetinin diqqet merkezinde olan estetik medeniyyeti ve estetik terbiyeni bolusduren ve yeniden istehsal eden mexanizmler ve tesisatlar 2 Estetik medeniyyetin musteqil funksional elementlerinden biri kimi bedii ozfealiyyeti de qeyd edirler O xalq yaradiciligi novudur Buraya teatr musiqi xoreoqrafiya tesviri ve tetbiqi senet sahesinde genis xalq kutlelerinin yaradiciliq fealiyyeti daxildir Bedii ozfealiyyet kollektivlerinin professional seviyyesinin yukselmesi neticesinde heveskar ifacilarin xalq teatrlari opera ve balet studiyalari xor kapellasi ve simfonik orkestrleri yaranir Daha istedadli ozfealiyyet istirakcilari xususi tehsil almaqla professional kollektivlerde pesekar senetkar zirvesine qalxirlar Azerbaycanda bedii ozfealiyyetin inkisafinda Uzeyir Hacibeyovun Huseynqulu Sarabskinin Bulbulun Adil Isgenderovun ve basqalarinin boyuk xidmetleri xususi qeyd olunur 2 Butovlukde estetik medeniyyet dedikde cemiyyetin medeniyyetinin estetik fealiyyet vasitesile elaqelendirilen estetik munasibetleri ve servetler sistemini ehate eden hissesi nezerde tutulur Estetik fealiyyet ise maddi menevi xaraktere malik olur Onun predmeti gercekliyin bilavasite derk ve ya tesevvur edile bilen her hansi bir obyekti meselen estetik informasiya daxil edilmis bedii deyerler ve ya bedii eserler utilitar teyinatli mehsullarin estetik deyeri ile musayiet edilen meqsedyonlu fealiyyet mehsullari insan eli ile deyisdirildiyi ucun tebii halindan cixmis ve estetik medeniyyet kontekstine daxil edilmis tebiet hadiseleri ola biler Estetik cehetden neytral olan deyeri fealiyyet prosesinde aktuallasdirilan yaxud tesbit edilen hallarin da estetik fealiyyetin predmeti olmasi tamamile aglabatandir Estetik fealiyyetin xususi maraq sahesi hemise insan alemi olmus indi de insan alemidir Ictimai tarixi proses adamlarin ictimai heyati onlarin sosial davranisi ve menevi alemi birbasa estetik fealiyyete aid edilir Dunya medeniyyeti ve inceseneti gosterir ki ele bir tebiet ve ya sosial gerceklik hali yoxdur ki o oz tebieti etibari ile estetik fealiyyetin predmeti kimi cixis etmesin 3 Hemcinin bax RedakteMedeniyyet EstetikaIstinadlar Redakte 1 2 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi VIII cild Baki NPB 2019 seh 600 1 2 3 4 Vahid Omerov 04 09 2014 Estetik medeniyyet huquqi dovlet ve vetendas cemiyyeti azerb Ses qezeti seh 15 01 04 2014 tarixinde anl az arxivlesdirilib bad url Istifade tarixi 01 04 2021 1 2 Elizade A 2008 Estetik medeniyyetin tarixi ve kulturoloji aspektleri Medeniyyet tarixi ve nezeriyyesi Baki Sabah seh 22 24 Edebiyyat RedaktePiradov A 1978 Esteticheskaya kultura lichnosti seh 36 str Menbe https az wikipedia org w index php title Estetik medeniyyet amp oldid 5880800, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
