fbpx
Wikipedia

Dollar diplomatiyası

Vilyam Horvard Taftın 1908-ci ilin sonlarında hakimiyyətə gəlişindən sonra ABŞ-ın təcavüzkar siyasəti daha da gücləndi. Taftın prezidentliyi dövründə ABŞ-in Kubaya olan münasibəti qismən dəyişdi. Bu suyasət iki xüsusiyyətlə – prezident Taft və dövlət katibi Filander Noksun siyasəti üçün xarakterik olan yeni önləyici siyasət və yaxud dollar diplomatiyasının yürüdülməsi ilə səciyyələnirdi.

Vilyam Taft tərəfindən işlənib hazırlanmış "önləyici siyasət' Kuba, Karib hövzəsiMərkəzi Amerikanın digər ölkələrinə müdaxilə etməkdə ABŞ hüququnun yeni interpretasiyası ilə bağlı idi. Məlum olduğu kimi, maarifçilik ideyalarının intişarı genişləndikcə özünü qərb demokratiyasının ən gənc vətəni hesab edən ABŞ-ıda yeni formaların axtarışına vadar edirdi ki, bunların içində ən sivilizasiyalı metod Taftın "dollar diplomatiyası" idi.

İlk növbədə amerikan təcrübəsinin ümumiləşdirilməsi Tafta belə nəticəyə gəlməyə imkan verdi. Çünki heç də bütün hallarda "böyük dəyənək" siyasəti ABŞ-a müsbət imic qazandırmamışdı. Dövlət müstəqilliyi yolunda olan ölkələr bəzən bu siyasəti qəbul etmir, Kolumbiya ilə olduğu kimi hərbi-siyasi qarşıdurma bəzən silahlı mübarizə həddinə çatır və böyük vəsaitlər hesabına başa gəlirdi.

1911-1912-ci illərdə çox ağır şərtlərlə Nikaraquaya verilən müxtəlif borclar, Milli bankın bütün səhmlərinin 51 faizi üzərində Amerika bankirlərinin nəzarəti, maliyyəçilər tərəfindən dəmiryol səhmlərinin satın alınması, gömrük rüsumlarının baş yığıcısının xüsusi rolu, eləcə də, Amerika piyadalarının ölkədəki mövcudiyyəti – bütün bunlar ölkəni ABŞ-dan asılı vəziyyətə salır və Amerika sənayeçiləri və maliyyəçiləri üçün onun sərvətlərini ələ keçirmələrində əlverişli şərait yaradırdı.

"Dollar diplomatiyası" çox ağır şərtlərlə borc əməliyyatları, ölkənin daxili işlərinə açıq müdaxilə və qeyri-bərabər müqavilələr ABŞ tərəfindən təkcə Panama, Santo-Dominqo və Nikaraquaya deyil, həm də Hondurasa və digər Latın Amerikası ölkələrinə qəbul etdirilirdi. Belə ki, Hondurasın xarici borcları 27 milyon dollar təşkil edirdi və ABŞ Hondurasa "kömək" göstərməyə həvəslə razılıq verdi. Borclar haqqında konvensiya tezliklə imzalandı. Dövlət katibi Noks iddia edirdi ki, ABŞ Avropa ölkələrinin müdaxiləsinə imkan verməməlidir, yalnız ABŞ borcların ləğv edilməsi və respublikada maliyyə sabitliyinin bərqərar olması üçün Hondurasa borc təşkil edə bilər və etməlidir.

ABŞ-ın bu siyasəti digər dövlətlərin ona qarşı nifrətini artırmaya bilməzdi. Belə ki, ABŞ dövlət katibi Noks Latın Amerikası ölkələrinə səfərə çıxmağa, gərgin vəziyyətin heç olmasa bir qədər yumşaldılmasına nail olmağa qərər vedi və Panama, Kosta-Rika, Nikaraqua, Honduras, Salvador, Qvatemala, Dominikan Respublikası, Haiti və Kubada oldu. Lakin onu bu ölkələrdə soyuq qarşıladılar, çünki ABŞ-a olan etmadsızlıq get-gedə güclənməkdə idi. Beləliklə, "Dollar diplomatiyası" yeni əsrin əvvəllərindən başlayaraq panamerikanizm ideologiyası ilə birləşərək ABŞ-ın siyasi təsirini çox uzaqlara yaymışdı.

dollar, diplomatiyası, vilyam, horvard, taftın, 1908, ilin, sonlarında, hakimiyyətə, gəlişindən, sonra, abş, təcavüzkar, siyasəti, daha, gücləndi, taftın, prezidentliyi, dövründə, abş, kubaya, olan, münasibəti, qismən, dəyişdi, suyasət, xüsusiyyətlə, prezident. Vilyam Horvard Taftin 1908 ci ilin sonlarinda hakimiyyete gelisinden sonra ABS in tecavuzkar siyaseti daha da guclendi Taftin prezidentliyi dovrunde ABS in Kubaya olan munasibeti qismen deyisdi Bu suyaset iki xususiyyetle prezident Taft ve dovlet katibi Filander Noksun siyaseti ucun xarakterik olan yeni onleyici siyaset ve yaxud dollar diplomatiyasinin yurudulmesi ile seciyyelenirdi Vilyam Taft terefinden islenib hazirlanmis onleyici siyaset Kuba Karib hovzesi ve Merkezi Amerikanin diger olkelerine mudaxile etmekde ABS huququnun yeni interpretasiyasi ile bagli idi Melum oldugu kimi maarifcilik ideyalarinin intisari genislendikce ozunu qerb demokratiyasinin en genc veteni hesab eden ABS ida yeni formalarin axtarisina vadar edirdi ki bunlarin icinde en sivilizasiyali metod Taftin dollar diplomatiyasi idi Ilk novbede amerikan tecrubesinin umumilesdirilmesi Tafta bele neticeye gelmeye imkan verdi Cunki hec de butun hallarda boyuk deyenek siyaseti ABS a musbet imic qazandirmamisdi Dovlet musteqilliyi yolunda olan olkeler bezen bu siyaseti qebul etmir Kolumbiya ile oldugu kimi herbi siyasi qarsidurma bezen silahli mubarize heddine catir ve boyuk vesaitler hesabina basa gelirdi 1911 1912 ci illerde cox agir sertlerle Nikaraquaya verilen muxtelif borclar Milli bankin butun sehmlerinin 51 faizi uzerinde Amerika bankirlerinin nezareti maliyyeciler terefinden demiryol sehmlerinin satin alinmasi gomruk rusumlarinin bas yigicisinin xususi rolu elece de Amerika piyadalarinin olkedeki movcudiyyeti butun bunlar olkeni ABS dan asili veziyyete salir ve Amerika senayecileri ve maliyyecileri ucun onun servetlerini ele kecirmelerinde elverisli serait yaradirdi Dollar diplomatiyasi cox agir sertlerle borc emeliyyatlari olkenin daxili islerine aciq mudaxile ve qeyri beraber muqavileler ABS terefinden tekce Panama Santo Dominqo ve Nikaraquaya deyil hem de Hondurasa ve diger Latin Amerikasi olkelerine qebul etdirilirdi Bele ki Hondurasin xarici borclari 27 milyon dollar teskil edirdi ve ABS Hondurasa komek gostermeye hevesle raziliq verdi Borclar haqqinda konvensiya tezlikle imzalandi Dovlet katibi Noks iddia edirdi ki ABS Avropa olkelerinin mudaxilesine imkan vermemelidir yalniz ABS borclarin legv edilmesi ve respublikada maliyye sabitliyinin berqerar olmasi ucun Hondurasa borc teskil ede biler ve etmelidir ABS in bu siyaseti diger dovletlerin ona qarsi nifretini artirmaya bilmezdi Bele ki ABS dovlet katibi Noks Latin Amerikasi olkelerine sefere cixmaga gergin veziyyetin hec olmasa bir qeder yumsaldilmasina nail olmaga qerer vedi ve Panama Kosta Rika Nikaraqua Honduras Salvador Qvatemala Dominikan Respublikasi Haiti ve Kubada oldu Lakin onu bu olkelerde soyuq qarsiladilar cunki ABS a olan etmadsizliq get gede guclenmekde idi Belelikle Dollar diplomatiyasi yeni esrin evvellerinden baslayaraq panamerikanizm ideologiyasi ile birleserek ABS in siyasi tesirini cox uzaqlara yaymisdi Menbe https az wikipedia org w index php title Dollar diplomatiyasi amp oldid 5964747, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.