Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dərbənd rayonu — Rusiya Federasiyasının Dağıstan Respublikasında inzibati-ərazi vahidi. Xəzər dənizinin sahilində yerləşir.
| Rusiya rayonu | |||||
| Dərbənd | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Əsası qoyulub | 1921 | ||||
| Sahəsi |
| ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Digər | |||||
| derbrayon.ru | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Ərazisi
- Dərbənd rayonunun ərazisi 821 км² (daha dəqiq 820,97 км²)- dir.
- Ümumi ərazisinin 32,000 hektarı kənd təsərrüfatına yararlıdır.
- Rayon 1921-ci ildə təşkil edilmişdir.
- İnzibati mərkəzi Dərbənd şəhəridir.
- Rayon ərazisinin şimaldan cənuba uzunluğu 73 km, şərqdən-qərbə eni isə 15 km-30 km-dir.
- Rayon ərazisi Xəzər dənizi ilə 70 km uzunluğunda sahil xəttinə sahibdir, ərazisinin 60%-i düzənliklərdən, 40%-isə dağətəyi sahələrdən ibarətdir.
- Rayon ərazisinin 20%-dən çoxu meşələrlə örtülmüşdür.
- Rayon ərazisindən Rubas, Ulluçay və Darvaq kimi nisbətən iri çaylar və onlarla kiçik çaylar axır.
Əhali
Rayon ərazisində 2-si qəsəbə, 38-i kənd olmaqla 40 yaşayış məntəqəsi mövcuddur. Ümumi rayon əhalisinin 58,09%-ni, rayonda yerləşən şəhər tipli qəsəbələrdə yaşayan şəhər əhalisinin 11,26%-ni, kəndlərdə yaşayan əhalinin isə 72,14%-ni etnik azərbaycanlılar təşkil edirlər. Rayon əhalisinin 65%-i kənd təsərrüfatında, 20%-i yüngül yeyinti sənayesində, 15%-i isə xidmət sektorunda çalışır. Kənd təsərrüfatında istehsal olunan ümumi məhsulunun içərisində əkinçiliyin xüsusi çəkisi 83%, heyvandarlığın xüsusi çəkisi isə 17% təşkil edir. Yüngül sənaye rayonda istehsal olunan kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı istiqamətində ixtisaslaşmışdır. Bu tip müəssisələr içərisində şərab istehsalı ilə məşğul olan iri zavodlar istehsalın həcminə görə fərqlənirlər. Rayonda 47 orta məktəb, 16 məktəbəqədər müəssisə, 6 musiqi məktəbi, 1 texniki-peşə məktəbi və 36 kitabxana fəaliyyət göstərməkdədir.
Etnik tərkib
| Etnik qrup | Cəmi | Şəhər | Kənd |
|---|---|---|---|
| cəmi | 86 494 | 19 958 | 66 536 |
| azərbaycanlı | 50 247 | 2 248 | 47 999 |
| ləzgi | 16 278 | 10 707 | 5 571 |
| tabasaranlı | 9 229 | 2 370 | 6 859 |
| dargin | 6 828 | 2 806 | 4 022 |
| ağul | 1 848 | 617 | 1 231 |
| rus | 651 | 379 | 272 |
| qumuq | 384 | 259 | 125 |
| rutul | 365 | 224 | 141 |
| lak | 272 | 180 | 92 |
| avar | 74 | 33 | 41 |
| dağ yəhudisi | 24 | ... | 24 |
| tat | 20 | ... | 20 |
| yəhudi | 7 | ... | 7 |
| noqay | 5 | 2 | 3 |
| çeçen | 4 | 1 | 3 |
| saxur | 2 | 2 | ... |
Yaşayış məntəqələri üzrə
| Adı | Əhali | Azərbaycanlılar | Ləzgilər | Tabasaranlılar | Dargilər | Ağullar | Ruslar | Qumuqlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cəmi | 86 494 | 58.09 % | 18.82 % | |||||
| Belici (qəsəbə) | 11 584 | 90.00 % | ||||||
| Hecux | 6 367 | 72.00 % | 8.00 % | 15.00 % | ||||
| Vəlikənd | 3 755 | 100.00 % | ||||||
| Rükəl | 3 026 | 100.00 % | ||||||
| Belici (kənd) | 3 011 | 66.00 % | 11.00 % | 22.00 % | ||||
| Bərikəy | 2 805 | 89.00 % | ||||||
| Dəliçoban | 2 173 | 83.00 % | ||||||
| Əğlabi | 2 037 | 40.00 % | 57.00 % | |||||
| Ərəblər | 1 785 | 12.00 % | 39.00 % | 36.00 % | ||||
| Bilhədi | 610 | 99.00 % | ||||||
| Andreyevka | 319 | 72.00 % | ||||||
| Vavilovo | 230 | 26.00 % | 28.00 % | 36.00 % |
Bələdiyyələr
Rayon ərazisində 2-si qəsəbə, 27-si kənd bələdiyyəsi olmaqla 29 bələdiyyə yerləşir. 27 kənd bələdiyyəsi 38 kənd yaşayış məntəqəsini əhatə etməkdədir.
- Qəsəbə bələdiyyələri:
- Belici qəsəbə bələdiyyəsi (Belici qəsəbəsi)
- Məmmədqala qəsəbə bələdiyyəsi (Məmmədqala qəsəbəsi)
- Kənd bələdiyyələri:
- Əğlabi bələdiyyəsi (Əğlabi kəndi)
- Ərəblər bələdiyyəsi (Ərəblər kəndi)
- Belici bələdiyyəsi (Belici kəndi)
- Bərəkəy bələdiyyəsi (Bərəkəy kəndi, Segelər kəndi)
- Vəlikənd bələdiyyəsi (Vəlikənd)
- Gecux bələdiyyəsi (Gecux kəndi)
- Dəliçoban bələdiyyəsi (Dəliçoban kəndi)
- Yuxarı Calğan bələdiyyəsi (Yuxarı Calğan kəndi)
- Cəmikənd bələdiyyəsi (Cəmikənd)
- Zidyan-Qazmalar bələdiyyəsi (Zidyan-Qazmalar kəndi, Zidyan kəndi)
- Qala bələdiyyəsi (Qala kəndi)
- Qullar bələdiyəsi (Qullar kəndi)
- Mitağı bələdiyyəsi (Mitəhi kəndi)
- Mitağı-Qazmalar bələdiyyəsi (Mitəhi-Qazmalar kəndi)
- Muğartı bələdiyyəsi (Muğartı kəndi)
- Müzayim bələdiyyəsi (Müzayim kəndi)
- Nüğdi bələdiyyəsi (Nüğdi kəndi)
- Padar bələdiyyəsi (Padar kəndi)
- Pervomaysk bələdiyyəsi (Miçurino kəndi, Andreevka kəndi, kəndi, Rıbzavod-51 kəndi)
- Rubas bələdiyyəsi (Rubas kəndi, Kommuna kəndi)
- Rükəl bələdiyyəsi (Rükəl kəndi)
- Sabnova bələdiyyəsi (Sabnova kəndi)
- Səlik bələdiyyəsi (Səlik kəndi)
- Tatlar bələdiyyəsi (Tatlar kəndi, Qaradağlı kəndi)
- Ullu-Tərəkəmə bələdiyyəsi (Ullu-Tərəkəmə kəndi)
- Xəzər bələdiyyəsi (Xəzər kəndi, Aşağı Calğan kəndi, Vavilovo kəndi, Düzlər kəndi)
- Çinar bələdiyyəsi (Çinar kəndi, Bilhədi kəndi)
Yaşayış məntəqələri
| Məntəqə | Əhalisi |
|---|---|
| Dərbənd r. | 86 494 |
| Belici q. | 11 584 |
| Məmmədqala q. | 8 374 |
| Hecux k. | 6 367 |
| Çinar k. | 4 357 |
| Vəlikənd k. | 3 755 |
| Xəzər k. | 3 490 |
| Sabnova k. | 3 361 |
| Rubas k. | 3 326 |
| Belici k. | 3 011 |
| Bərikəy k. | 2 805 |
| Rukel k. | 2 682 |
| Cəmikənd k. | 2 337 |
| Padar k. | 2 120 |
| Dəliçoban k. | 2 173 |
| Ağlobi k. | 2 037 |
| Səlik k. | 1 811 |
| Ərəblər k. | 1 785 |
| Nüğdi k. | 1 700 |
| Ullu-Tərəkəmə k. | 1 308 |
| Tatlar k. | 1 208 |
| Qaradağlı k. | 779 |
| k. | 467 |
| Andreyevka k. | 319 |
| Segelər k. | 206 |
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
- http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst82/DBInet.cgi?pl=8006001.
- "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-01..
- Правительство РД: Муниципальные районы и городские округа » Список районов » :Дербентский район 2014-10-11 at the Wayback Machine
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Население Дагестана :Дербентский район (2002 г) 2022-03-04 at the Wayback Machine+Распределение евреев, горских евреев и татов по по административно-территориальным единицам Республики Дагестан (2002 г.) 2022-03-04 at the Wayback Machine
- web.archive.org/web/20170731141731/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar 2017-07-31 at the Wayback Machine
- . База данных "Этно-языковой состав населённых пунктов России" (rus). lingvarium.org. 2016-02-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-02-23.
- Официальный сайт Президента Республики Дагестан :Дербентский район. 2021-04-13 at the Wayback Machine
- Официальный сайт Президента Республики Дагестан :Дербентский район 2021-04-13 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- Официальный сайт Дербентского района
- Time Turk :Dağıstanda yaşayan azərbaycanlı əhalinin sayı çoxalır
 | Rusiya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Derbend deqiqlesdirme Derbend rayonu Rusiya Federasiyasinin Dagistan Respublikasinda inzibati erazi vahidi Xezer denizinin sahilinde yerlesir Rusiya rayonuDerbendBayraq Gerb42 04 09 sm e 48 17 45 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1921Sahesi 820 97 km EhalisiEhalisi 100 287 nef 2021 Digerderbrayon ruDerbend Vikianbarda elaqeli mediafayllarErazisiDerbend rayonunun erazisi 821 km daha deqiq 820 97 km dir Umumi erazisinin 32 000 hektari kend teserrufatina yararlidir Rayon 1921 ci ilde teskil edilmisdir Inzibati merkezi Derbend seheridir Rayon erazisinin simaldan cenuba uzunlugu 73 km serqden qerbe eni ise 15 km 30 km dir Rayon erazisi Xezer denizi ile 70 km uzunlugunda sahil xettine sahibdir erazisinin 60 i duzenliklerden 40 ise dageteyi sahelerden ibaretdir Rayon erazisinin 20 den coxu meselerle ortulmusdur Rayon erazisinden Rubas Ullucay ve Darvaq kimi nisbeten iri caylar ve onlarla kicik caylar axir EhaliRayon erazisinde 2 si qesebe 38 i kend olmaqla 40 yasayis menteqesi movcuddur Umumi rayon ehalisinin 58 09 ni rayonda yerlesen seher tipli qesebelerde yasayan seher ehalisinin 11 26 ni kendlerde yasayan ehalinin ise 72 14 ni etnik azerbaycanlilar teskil edirler Rayon ehalisinin 65 i kend teserrufatinda 20 i yungul yeyinti senayesinde 15 i ise xidmet sektorunda calisir Kend teserrufatinda istehsal olunan umumi mehsulunun icerisinde ekinciliyin xususi cekisi 83 heyvandarligin xususi cekisi ise 17 teskil edir Yungul senaye rayonda istehsal olunan kend teserrufati mehsullarinin emali istiqametinde ixtisaslasmisdir Bu tip muessiseler icerisinde serab istehsali ile mesgul olan iri zavodlar istehsalin hecmine gore ferqlenirler Rayonda 47 orta mekteb 16 mektebeqeder muessise 6 musiqi mektebi 1 texniki pese mektebi ve 36 kitabxana fealiyyet gostermekdedir Etnik terkib Etnik terkib 2002 sa Etnik qrup Cemi Seher Kendcemi 86 494 19 958 66 536azerbaycanli 50 247 2 248 47 999lezgi 16 278 10 707 5 571tabasaranli 9 229 2 370 6 859dargin 6 828 2 806 4 022agul 1 848 617 1 231rus 651 379 272qumuq 384 259 125rutul 365 224 141lak 272 180 92avar 74 33 41dag yehudisi 24 24tat 20 20yehudi 7 7noqay 5 2 3cecen 4 1 3saxur 2 2 Yasayis menteqeleri uzre Yasayis menteqeleri uzre etnik terkib 2017 ci il sa Adi Ehali Azerbaycanlilar Lezgiler Tabasaranlilar Dargiler Agullar Ruslar QumuqlarCemi 86 494 58 09 18 82 Belici qesebe 11 584 90 00 Hecux 6 367 72 00 8 00 15 00 Velikend 3 755 100 00 Rukel 3 026 100 00 Belici kend 3 011 66 00 11 00 22 00 Berikey 2 805 89 00 Delicoban 2 173 83 00 Eglabi 2 037 40 00 57 00 Erebler 1 785 12 00 39 00 36 00 Bilhedi 610 99 00 Andreyevka 319 72 00 Vavilovo 230 26 00 28 00 36 00 BelediyyelerRayon erazisinde 2 si qesebe 27 si kend belediyyesi olmaqla 29 belediyye yerlesir 27 kend belediyyesi 38 kend yasayis menteqesini ehate etmekdedir Qesebe belediyyeleri Belici qesebe belediyyesi Belici qesebesi Memmedqala qesebe belediyyesi Memmedqala qesebesi Kend belediyyeleri Eglabi belediyyesi Eglabi kendi Erebler belediyyesi Erebler kendi Belici belediyyesi Belici kendi Berekey belediyyesi Berekey kendi Segeler kendi Velikend belediyyesi Velikend Gecux belediyyesi Gecux kendi Delicoban belediyyesi Delicoban kendi Yuxari Calgan belediyyesi Yuxari Calgan kendi Cemikend belediyyesi Cemikend Zidyan Qazmalar belediyyesi Zidyan Qazmalar kendi Zidyan kendi Qala belediyyesi Qala kendi Qullar belediyesi Qullar kendi Mitagi belediyyesi Mitehi kendi Mitagi Qazmalar belediyyesi Mitehi Qazmalar kendi Mugarti belediyyesi Mugarti kendi Muzayim belediyyesi Muzayim kendi Nugdi belediyyesi Nugdi kendi Padar belediyyesi Padar kendi Pervomaysk belediyyesi Micurino kendi Andreevka kendi kendi Ribzavod 51 kendi Rubas belediyyesi Rubas kendi Kommuna kendi Rukel belediyyesi Rukel kendi Sabnova belediyyesi Sabnova kendi Selik belediyyesi Selik kendi Tatlar belediyyesi Tatlar kendi Qaradagli kendi Ullu Terekeme belediyyesi Ullu Terekeme kendi Xezer belediyyesi Xezer kendi Asagi Calgan kendi Vavilovo kendi Duzler kendi Cinar belediyyesi Cinar kendi Bilhedi kendi Yasayis menteqeleriYasayis menteqeleri 2002 ci il s a Menteqe EhalisiDerbend r 86 494Belici q 11 584Memmedqala q 8 374Hecux k 6 367Cinar k 4 357Velikend k 3 755Xezer k 3 490Sabnova k 3 361Rubas k 3 326Belici k 3 011Berikey k 2 805Rukel k 2 682Cemikend k 2 337Padar k 2 120Delicoban k 2 173Aglobi k 2 037Selik k 1 811Erebler k 1 785Nugdi k 1 700Ullu Terekeme k 1 308Tatlar k 1 208Qaradagli k 779k 467Andreyevka k 319Segeler k 206IstinadlarGEOnet Names Server 2018 http www gks ru dbscripts munst munst82 DBInet cgi pl 8006001 Tablica 5 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii gorodskih okrugov municipalnyh rajonov municipalnyh okrugov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselennyh punktov selskih naselennyh punktov s naseleniem 3000 chelovek i bolee XLSX rus 2022 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 01 Pravitelstvo RD Municipalnye rajony i gorodskie okruga Spisok rajonov Derbentskij rajon 2014 10 11 at the Wayback Machine Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Naselenie Dagestana Derbentskij rajon 2002 g 2022 03 04 at the Wayback Machine Raspredelenie evreev gorskih evreev i tatov po po administrativno territorialnym edinicam Respubliki Dagestan 2002 g 2022 03 04 at the Wayback Machine web archive org web 20170731141731 http www gks ru free doc doc 2017 bul dr mun obr2017 rar 2017 07 31 at the Wayback Machine Baza dannyh Etno yazykovoj sostav naselyonnyh punktov Rossii rus lingvarium org 2016 02 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 02 23 Oficialnyj sajt Prezidenta Respubliki Dagestan Derbentskij rajon 2021 04 13 at the Wayback Machine Oficialnyj sajt Prezidenta Respubliki Dagestan Derbentskij rajon 2021 04 13 at the Wayback MachineXarici kecidlerOficialnyj sajt Derbentskogo rajona Time Turk Dagistanda yasayan azerbaycanli ehalinin sayi coxalir Rusiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin